صنعت برق یک گام به سوی کاهش زیان‌دهی حرکت خواهد کرد؟
تمهیداتی برای اصلاح ساختار بورس انرژی
لیلا مرگن : صنعت برق چندی است که به دلایل مختلف به مرز سرمایه‌گریزی رسیده است. اشکالات ساختاری در این صنعت به‌ویژه یارانه‌هایی که دولت به مصرف‌کننده اختصاص می‌دهد و منابع تأمین آن به‌درستی در بودجه مشخص نیست، سبب شده است تا دیگر کسی مایل به ورود سرمایه خود به صنعت برق نباشد. اگرچه سال‌ها قبل بورس انرژی برای شفاف‌شدن قیمت برق راه‌اندازی شد؛ اما این ساختار هم به اصلاح روند قیمت‌گذاری در این صنعت کمک نکرد؛ زیرا تنها خریدار این بازار شرکت‌های توزیع برق بودند که در فصول سرد سال، برق تولید‌شده را به قیمت مناسب از تولیدکنندگان خصوصی نمی‌خریدند؛ اما محسن امیری، معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید نیروی برق دماوند، به «شرق» می‌گوید که گام‌هایی برای اصلاح ساختار بورس انرژی برداشته شده است.
مجموعه سیاست‌هایی که در صنعت برق در دوره ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد اعمال شد، این صنعت را دچار عقب‌ماندگی تاریخی کرد؛ به‌نحوی‌که با وقوع خشک‌سالی در سال گذشته و خروج نیروگاه‌های برقابی از مدار تولید، کشور سال 97 را با خاموشی برنامه‌ریزی‌شده پشت سر گذاشت. ممانعت از اصلاح قیمت برق با شیب ملایم، واگذاری نیروگاه‌ها به جای بدهی‌های دولت -در سال‌هایی که بیشترین درآمدهای نفتی را داشتیم-، اصلاح‌نکردن راندمان، یارانه‌های سنگین بخش انرژی و پیش‌بینی‌نکردن منابع مالی برای پرداخت مابه‌التفاوت قیمت تمام‌شده برق و بهای فروش آن و وجود مشکلات ساختاری در بورس انرژی دست به دست هم دادند تا این صنعت، متناسب با رشد مصرف، ارتقا نیابد. تولیدکنندگان برق یا همان نیروگاه‌های خصوصی که بخشی از آنها به دلیل بدهی‌های دولت در قالب رد دیون خصولتی‌سازی شده‌اند، همواره از این نکته گله دارند که در فصول سرد سال، دولت برق را به قیمت مناسب از آنها خریداری نمی‌کند. آنها همواره بر این نکته تأکید داشته‌اند که دولت حاضر است در فصل زمستان نیروگاه‌های دولتی با راندمان 15 درصد را فعال نگه دارد؛ اما برق بخش خصوصی را خریداری نکند. ساختار بورس انرژی مشابه
بورس‌های واقعی دیگر نقاط دنیا نیست و به دلیل انحصار در خرید و زیان‌ده‌شدن فرایند تولید برق، تمایل به سرمایه‌گذاری در این بخش کاهش یافته است؛ اما آیا بورس انرژی، آن‌طور که منافع طرفین در صنعت برق تأمین شود، اصلاح خواهد شد؟
ساختار بورس انرژی اصلاح می‌شود
محسن امیری، معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید نیروی برق دماوند، در حاشیه بازدید خبرنگاران از نیروگاه شهدای پاکدشت درباره انحصار خریدار در بورس انرژی به «شرق» می‌گوید: متأسفانه چون در بورس انرژی خریدار فقط وزارت نیرو و شرکت‌های توزیع هستند و صنایع کم‌و‌بیش وارد بورس می‌شوند؛ اما هنوز کامل فعال نشده‌اند، شرکت‌های توزیع قیمت‌ها را کمتر از قیمت‌های کف بازار تعیین می‌کنند و خیلی از نیروگاه‌ها چاره‌ای ندارند؛ جز اینکه با هدف تأمین منبع درآمدی خود برای امرار معاش، ناگزیر وارد این بازی شوند.
او ادامه می‌دهد: صحبت‌‌هایی با مدیر‌عامل بورس و معاونان این مجموعه شده تا بورس انرژی از این حالت خارج شود.
به گفته امیری، همه نیروگاه‌های کشور در زمستان مشکل قیمت پایین برق را دارند و اگر وارد بورس شوند، باید برق خود را ارزان‌تر بفروشند. ازآنجاکه شبکه نیز به برق نیاز ندارد، با کف قیمت از ما برق می‌خرند. خریدار عمده ما خود وزارت نیرو است و قیمت را پایین می‌آورد که متأسفانه این مسئله بر صنعت تأثیر می‌گذارد.
او اضافه می‌کند: روش‌های مختلفی برای جلوگیری از زیان‌دهی در نیروگاه‌ها وجود دارد و هر مجموعه یا سرمایه‌گذار برای خود تمهیداتی می‌اندیشد که ضرر و زیان چهار ماه از سال که قیمت برق افت می‌کند، به چشم نیاید.
واگذاری نیروگاهی نوساز، برای رد دیون دولت
نیروگاه شهدای پاکدشت با ظرفیت دو‌هزار‌و 858 مگاوات در قالب رد دیون دولت به بنیاد شهید واگذار می‌شود؛ اما بعدها این نیروگاه به بانک دی تحویل می‌شود. معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید برق دماوند درباره دلایل واگذاری نیروگاه به بانک دی به «شرق» می‌گوید: سهام‌دار بانک دی خانواده معظم شهدا و ایثارگران هستند. بنیاد شهید به نیابت از خانواده شهدا و ایثارگران بالای سر بانک دی قرار گرفته است. بانک دی متعلق به بنیاد شهید است. دستورالعملی بود که نهادهای زیر‌مجموعه دولت نباید اموال دولتی را در اختیار داشته باشد؛ بنابراین در راستای اجرای این دستورالعمل واگذاری نیروگاه به بانک دی در دستور کار قرار گرفت. البته بنیاد شهید زیرمجموعه‌های دیگری مثل کوثر و... را هم داشت؛ اما در نهایت نیروگاه به بانک دی واگذار شد.
او به این پرسش که آیا این واگذاری‌ها برای صنعت برق مشکلی ایجاد می‌کند یا نه، این‌گونه پاسخ می‌دهد: در سطح کلان مشکل ایجاد می‌کند؛ اما ما در‌هر‌صورت کار خود را انجام می‌دهیم.
در حالی دولت احمدی‌نژاد به‌عنوان ثروتمندترین دولت ایران برای جبران بدهی‌هایش نیروگاه شهدای پاکدشت را به بنیاد شهید واگذار کرد که به گفته حسین قنبری، عضو هیئت‌مدیره شرکت نیروگاه برق دماوند، این نیروگاه بزرگ‌ترین نیروگاه سیکل ترکیبی کشور است که پنج درصد برق کشور را تولید می‌کند و تأمین یک‌سوم برق پایتخت به این نیروگاه وابسته است.
آن‌طورکه او در جمع خبرنگاران می‌گوید: این نیروگاه، با مجوز وزارت نیرو از طریق تکنولوژی جدید و اجرای پروژه مدیا، قصد دارد بین 200 تا 250 مگاوات دیگر به ظرفیت خود اضافه کند.
همکاری آلمان و ایران بعد از خروج آمریکا از برجام ادامه دارد
اجرای پروژه مدیا گامی به‌سوی تحقق شعار امسال است زیرا برای رونق‌یافتن تولید، باید برق بیشتری تأمین شود. هرگونه جهش در تولید، نیاز به سرمایه‌گذاری در صنعت برق را چندین برابر افزایش می‌دهد زیرا پوشش‌دادن نیازهای کشور در زمان اوج مصرف که در فصل تابستان رخ می‌دهد، کار بسیار دشواری است. بسیاری از کشورهای دنیا برای جلوگیری از سرمایه‌گذارهای هنگفت در صنعت برق به‌منظور تأمین نیازهای چند ساعت از سال (که مصرف اختلاف فاحشی با دیگر روزهای سال به دلیل استفاده از وسایل سرمایشی پیدا می‌کند)، نیروگاه‌های جدید نمی‌سازند بلکه راهکارهایی برای کاهش مصرف در نظر می‌گیرند. یکی از این راهکارها طرح تعطیل‌کردن صنایع در ایام اوج مصرف است تا بار شبکه کاهش یابد. این راهکار با شعار امسال که رونق تولید نام‌گذاری شده است، همخوانی ندارد. به همین دلیل متولیان نیروگاه شهدای پاکدشت تصمیم گرفته‌اند که با توجه به موقعیت نیروگاه، سریع‌ترین روش بهبود راندمان و افزایش تولید را برای آن به کار بگیرند. آن‌طورکه معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید نیروی برق دماوند می‌گوید: با اجرای پروژه مدیا تا پایان خردادماه صدمگاوات و تا شهریورماه 150 مگاوات
برق به ظرفیت تولید کشور اضافه می‌شود.
او ادامه می‌دهد: این پروژه با مشارکت آلمان اجرا می‌شود و ارتقای ظرفیت تولید از طریق کاهش دما با نصب سیستم مدیا بر روی هوای ورودی به کمپرسور اتفاق می‌افتد.
به گفته امیری اگرچه این پروژه با مشارکت آلمان انجام می‌شود اما خروج آمریکا از برجام روی آن تأثیر نداشته زیرا در قراردادها تضمین‌های لازم از طرف آلمانی گرفته شده است.
انتقال فاضلاب شریف‌آباد به نیروگاه
افزایش راندمان نیروگاه‌ها اگرچه یکی از دغدغه‌های مهم تولیدکنندگان برق است اما ازآنجاکه نیروگاه‌های تولیدکننده برق با برج تر، بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آب در بخش صنعت به شمار می‌روند و بر اساس برخی آمارها، 90 درصد آب بخش صنعت در نیروگاه‌ها صرف می‌شود، متولیان نیروگاه طرشت این دغدغه را دارند که از کدام راه آب نیروگاه را تأمین کنند. زیرا نیروگاه در دشت ورامین به‌عنوان یکی از دشت‌های دارای مشکل از نظر منابع آبی واقع شده است. به گفته معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید نیروی برق دماوند این نیروگاه در گذشته سه تا 3.4 میلیون مترمکعب در سال آب مصرف می‌کرده است که با تمهیداتی میزان مصرف آب آن به 1.2 میلیون مترمکعب در سال رسیده است.
او می‌گوید: به دلیل افت سطح آب چاه‌ها و کمک به بخش کشاورزی، قرار است از سد ماملو به این نیروگاه آب منتقل شود.
امیری به «شرق» می‌گوید: توافق‌نامه‌ای با آب‌و‌فاضلاب جنوب شرق استان تهران امضا کردیم. اگر مورد تأیید قرار گیرد از طریق جمع‌آوری فاضلاب شهر شریف‌آباد که پنج کیلومتر با نیروگاه فاصله دارد و احداث تصفیه‌خانه، حدود 60 تا 70 درصد نیاز نیروگاه از محل فاضلاب تصفیه‌شده تأمین خواهد شد.
لیلا مرگن : صنعت برق چندی است که به دلایل مختلف به مرز سرمایه‌گریزی رسیده است. اشکالات ساختاری در این صنعت به‌ویژه یارانه‌هایی که دولت به مصرف‌کننده اختصاص می‌دهد و منابع تأمین آن به‌درستی در بودجه مشخص نیست، سبب شده است تا دیگر کسی مایل به ورود سرمایه خود به صنعت برق نباشد. اگرچه سال‌ها قبل بورس انرژی برای شفاف‌شدن قیمت برق راه‌اندازی شد؛ اما این ساختار هم به اصلاح روند قیمت‌گذاری در این صنعت کمک نکرد؛ زیرا تنها خریدار این بازار شرکت‌های توزیع برق بودند که در فصول سرد سال، برق تولید‌شده را به قیمت مناسب از تولیدکنندگان خصوصی نمی‌خریدند؛ اما محسن امیری، معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید نیروی برق دماوند، به «شرق» می‌گوید که گام‌هایی برای اصلاح ساختار بورس انرژی برداشته شده است.
مجموعه سیاست‌هایی که در صنعت برق در دوره ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد اعمال شد، این صنعت را دچار عقب‌ماندگی تاریخی کرد؛ به‌نحوی‌که با وقوع خشک‌سالی در سال گذشته و خروج نیروگاه‌های برقابی از مدار تولید، کشور سال 97 را با خاموشی برنامه‌ریزی‌شده پشت سر گذاشت. ممانعت از اصلاح قیمت برق با شیب ملایم، واگذاری نیروگاه‌ها به جای بدهی‌های دولت -در سال‌هایی که بیشترین درآمدهای نفتی را داشتیم-، اصلاح‌نکردن راندمان، یارانه‌های سنگین بخش انرژی و پیش‌بینی‌نکردن منابع مالی برای پرداخت مابه‌التفاوت قیمت تمام‌شده برق و بهای فروش آن و وجود مشکلات ساختاری در بورس انرژی دست به دست هم دادند تا این صنعت، متناسب با رشد مصرف، ارتقا نیابد. تولیدکنندگان برق یا همان نیروگاه‌های خصوصی که بخشی از آنها به دلیل بدهی‌های دولت در قالب رد دیون خصولتی‌سازی شده‌اند، همواره از این نکته گله دارند که در فصول سرد سال، دولت برق را به قیمت مناسب از آنها خریداری نمی‌کند. آنها همواره بر این نکته تأکید داشته‌اند که دولت حاضر است در فصل زمستان نیروگاه‌های دولتی با راندمان 15 درصد را فعال نگه دارد؛ اما برق بخش خصوصی را خریداری نکند. ساختار بورس انرژی مشابه
بورس‌های واقعی دیگر نقاط دنیا نیست و به دلیل انحصار در خرید و زیان‌ده‌شدن فرایند تولید برق، تمایل به سرمایه‌گذاری در این بخش کاهش یافته است؛ اما آیا بورس انرژی، آن‌طور که منافع طرفین در صنعت برق تأمین شود، اصلاح خواهد شد؟
ساختار بورس انرژی اصلاح می‌شود
محسن امیری، معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید نیروی برق دماوند، در حاشیه بازدید خبرنگاران از نیروگاه شهدای پاکدشت درباره انحصار خریدار در بورس انرژی به «شرق» می‌گوید: متأسفانه چون در بورس انرژی خریدار فقط وزارت نیرو و شرکت‌های توزیع هستند و صنایع کم‌و‌بیش وارد بورس می‌شوند؛ اما هنوز کامل فعال نشده‌اند، شرکت‌های توزیع قیمت‌ها را کمتر از قیمت‌های کف بازار تعیین می‌کنند و خیلی از نیروگاه‌ها چاره‌ای ندارند؛ جز اینکه با هدف تأمین منبع درآمدی خود برای امرار معاش، ناگزیر وارد این بازی شوند.
او ادامه می‌دهد: صحبت‌‌هایی با مدیر‌عامل بورس و معاونان این مجموعه شده تا بورس انرژی از این حالت خارج شود.
به گفته امیری، همه نیروگاه‌های کشور در زمستان مشکل قیمت پایین برق را دارند و اگر وارد بورس شوند، باید برق خود را ارزان‌تر بفروشند. ازآنجاکه شبکه نیز به برق نیاز ندارد، با کف قیمت از ما برق می‌خرند. خریدار عمده ما خود وزارت نیرو است و قیمت را پایین می‌آورد که متأسفانه این مسئله بر صنعت تأثیر می‌گذارد.
او اضافه می‌کند: روش‌های مختلفی برای جلوگیری از زیان‌دهی در نیروگاه‌ها وجود دارد و هر مجموعه یا سرمایه‌گذار برای خود تمهیداتی می‌اندیشد که ضرر و زیان چهار ماه از سال که قیمت برق افت می‌کند، به چشم نیاید.
واگذاری نیروگاهی نوساز، برای رد دیون دولت
نیروگاه شهدای پاکدشت با ظرفیت دو‌هزار‌و 858 مگاوات در قالب رد دیون دولت به بنیاد شهید واگذار می‌شود؛ اما بعدها این نیروگاه به بانک دی تحویل می‌شود. معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید برق دماوند درباره دلایل واگذاری نیروگاه به بانک دی به «شرق» می‌گوید: سهام‌دار بانک دی خانواده معظم شهدا و ایثارگران هستند. بنیاد شهید به نیابت از خانواده شهدا و ایثارگران بالای سر بانک دی قرار گرفته است. بانک دی متعلق به بنیاد شهید است. دستورالعملی بود که نهادهای زیر‌مجموعه دولت نباید اموال دولتی را در اختیار داشته باشد؛ بنابراین در راستای اجرای این دستورالعمل واگذاری نیروگاه به بانک دی در دستور کار قرار گرفت. البته بنیاد شهید زیرمجموعه‌های دیگری مثل کوثر و... را هم داشت؛ اما در نهایت نیروگاه به بانک دی واگذار شد.
او به این پرسش که آیا این واگذاری‌ها برای صنعت برق مشکلی ایجاد می‌کند یا نه، این‌گونه پاسخ می‌دهد: در سطح کلان مشکل ایجاد می‌کند؛ اما ما در‌هر‌صورت کار خود را انجام می‌دهیم.
در حالی دولت احمدی‌نژاد به‌عنوان ثروتمندترین دولت ایران برای جبران بدهی‌هایش نیروگاه شهدای پاکدشت را به بنیاد شهید واگذار کرد که به گفته حسین قنبری، عضو هیئت‌مدیره شرکت نیروگاه برق دماوند، این نیروگاه بزرگ‌ترین نیروگاه سیکل ترکیبی کشور است که پنج درصد برق کشور را تولید می‌کند و تأمین یک‌سوم برق پایتخت به این نیروگاه وابسته است.
آن‌طورکه او در جمع خبرنگاران می‌گوید: این نیروگاه، با مجوز وزارت نیرو از طریق تکنولوژی جدید و اجرای پروژه مدیا، قصد دارد بین 200 تا 250 مگاوات دیگر به ظرفیت خود اضافه کند.
همکاری آلمان و ایران بعد از خروج آمریکا از برجام ادامه دارد
اجرای پروژه مدیا گامی به‌سوی تحقق شعار امسال است زیرا برای رونق‌یافتن تولید، باید برق بیشتری تأمین شود. هرگونه جهش در تولید، نیاز به سرمایه‌گذاری در صنعت برق را چندین برابر افزایش می‌دهد زیرا پوشش‌دادن نیازهای کشور در زمان اوج مصرف که در فصل تابستان رخ می‌دهد، کار بسیار دشواری است. بسیاری از کشورهای دنیا برای جلوگیری از سرمایه‌گذارهای هنگفت در صنعت برق به‌منظور تأمین نیازهای چند ساعت از سال (که مصرف اختلاف فاحشی با دیگر روزهای سال به دلیل استفاده از وسایل سرمایشی پیدا می‌کند)، نیروگاه‌های جدید نمی‌سازند بلکه راهکارهایی برای کاهش مصرف در نظر می‌گیرند. یکی از این راهکارها طرح تعطیل‌کردن صنایع در ایام اوج مصرف است تا بار شبکه کاهش یابد. این راهکار با شعار امسال که رونق تولید نام‌گذاری شده است، همخوانی ندارد. به همین دلیل متولیان نیروگاه شهدای پاکدشت تصمیم گرفته‌اند که با توجه به موقعیت نیروگاه، سریع‌ترین روش بهبود راندمان و افزایش تولید را برای آن به کار بگیرند. آن‌طورکه معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید نیروی برق دماوند می‌گوید: با اجرای پروژه مدیا تا پایان خردادماه صدمگاوات و تا شهریورماه 150 مگاوات
برق به ظرفیت تولید کشور اضافه می‌شود.
او ادامه می‌دهد: این پروژه با مشارکت آلمان اجرا می‌شود و ارتقای ظرفیت تولید از طریق کاهش دما با نصب سیستم مدیا بر روی هوای ورودی به کمپرسور اتفاق می‌افتد.
به گفته امیری اگرچه این پروژه با مشارکت آلمان انجام می‌شود اما خروج آمریکا از برجام روی آن تأثیر نداشته زیرا در قراردادها تضمین‌های لازم از طرف آلمانی گرفته شده است.
انتقال فاضلاب شریف‌آباد به نیروگاه
افزایش راندمان نیروگاه‌ها اگرچه یکی از دغدغه‌های مهم تولیدکنندگان برق است اما ازآنجاکه نیروگاه‌های تولیدکننده برق با برج تر، بزرگ‌ترین مصرف‌کنندگان آب در بخش صنعت به شمار می‌روند و بر اساس برخی آمارها، 90 درصد آب بخش صنعت در نیروگاه‌ها صرف می‌شود، متولیان نیروگاه طرشت این دغدغه را دارند که از کدام راه آب نیروگاه را تأمین کنند. زیرا نیروگاه در دشت ورامین به‌عنوان یکی از دشت‌های دارای مشکل از نظر منابع آبی واقع شده است. به گفته معاون مهندسی و برنامهریزی شرکت تولید نیروی برق دماوند این نیروگاه در گذشته سه تا 3.4 میلیون مترمکعب در سال آب مصرف می‌کرده است که با تمهیداتی میزان مصرف آب آن به 1.2 میلیون مترمکعب در سال رسیده است.
او می‌گوید: به دلیل افت سطح آب چاه‌ها و کمک به بخش کشاورزی، قرار است از سد ماملو به این نیروگاه آب منتقل شود.
امیری به «شرق» می‌گوید: توافق‌نامه‌ای با آب‌و‌فاضلاب جنوب شرق استان تهران امضا کردیم. اگر مورد تأیید قرار گیرد از طریق جمع‌آوری فاضلاب شهر شریف‌آباد که پنج کیلومتر با نیروگاه فاصله دارد و احداث تصفیه‌خانه، حدود 60 تا 70 درصد نیاز نیروگاه از محل فاضلاب تصفیه‌شده تأمین خواهد شد.