من احساس تکلیف می‌کنم اما ...
بازگشت ناطق سراب اصولگرایان
شرق: آرزوی بازگشت ناطق‌نوری به عرصه سیاست، سراب سیاسی اصولگراهاست؛ آن‌هم در حالی که او اگرچه اصلاح‌طلب نشده، اما سال‌هاست از جریان اصلی اصولگرایی فاصله گرفته و حاشیه‌نشین سیاست شده است. هر‌از‌گاهی خبرنگاری از یک اصولگرا درباره امکان بازگشت ناطق سؤال می‌کند و آنها نیز آرزوهای خود را بر زبان می‌آورند.
اگرچه به نظر می‌رسد واقعی‌ترین پاسخ را محمدرضا باهنر چند وقت پیش داد و گفت: «آقای ناطق‌نوری که اصولا می‌گوید من دیگر در عالم سیاست ورود پیدا نمی‌کنم. هر‌از‌چندگاهی که با هم صحبت می‌کنیم، او می‌گوید من برای این نوع رقابت‌های سیاسی احساس تکلیف نمی‌کنم و وارد این مباحث نخواهم شد». با‌این‌حال او هم نتوانسته بر وسوسه خود مبنی بر بازگشت ناطق غلبه کند و به‌تازگی گفته است: «تا آنجایی که من اطلاع دارم، آقای ناطق‌نوری با اصرار و خواهش ما در نهایت می‌گویند من احساس تکلیف می‌کنم، اما عالم سیاست نیستم و نظر سیاسی او بروز پیدا نمی‌کند». اگرچه باهنر در نهایت نگفته این اصرار و خواهش دقیقا چه زمانی قرار است جامه عمل بپوشد. پیش از این نیز بسیاری از چهره‌های دیگر از تلاش چندباره خود برای راضی‌کردن ناطق در راستای نقش‌آفرینی در جریان اصولگرایی سخن گفته بودند. حسن غفوری‌فرد با بیان اینکه بارها از ناطق‌نوری درخواست حضور فعال در جریان اصولگرایی را داشته است، گفته بود: «ما فراوان اصرار کردیم که ایشان بیایند؛ زیرا در شرایط فعلی می‌توانند در ایجاد وحدت بین اصولگرایان نقشی تعیین‌کننده داشته باشند، اما به هر دلیلی برای ورود به فعالیت
سیاسی راضی نشدند».
او با بیان اینکه فوت بزرگان اصولگرایی از طرفی و نداشتن رغبت برخی دیگر برای فعالیت سیاسی از سوی دیگر، شرایط سختی را برای اصولگرایان ایجاد کرده است، اضافه کرده بود: «با‌این‌حال همچنان در تلاش هستیم از حضور آقای ناطق‌نوری قبل از انتخابات بهره‌مند شویم و به وحدت برسیم».
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس، معتقد است ناطق‌نوری شخصیتی نیست که به همین سادگی احساس تکلیف کند. او معتقد است ناطق تکلیف را در سکوت و هدایت پدرانه جریانات سیاسی می‌داند. او درباره اثرگذاری ناطق در انتخابات مجلس به نامه‌نیوز گفته است: «خیلی بعید می‌دانم و معتقدم هیچ‌گاه این اتفاق نمی‌افتد؛ چون آقای علی‌اکبر ناطق‌نوری شخصیتی نیست که به همین سادگی‌ها احساس تکلیف کند. او تکلیف را در سکوت و هدایت پدرانه جریانات سیاسی می‌داند؛ بنابراین ضرورتی نمی‌بیند خودش کُت بکَند و نامزد در انتخابات مجلس شورای اسلامی شود».
ناطق‌نوری این سال‌ها همان اندازه که با اصولگرایان نشست و برخاست دارد، با اصلاح‌طلبان هم دارد؛ اگر حتی بیشتر نداشته باشد. بعد از شکست پروژه او در شورای هماهنگی نیروهای انقلاب که هرکدام از نامزدهای سال 84 به راه خود رفتند و بعد از آن مناظره معروف سال 88 که احمدی‌نژاد علیه او و پسرانش چیزهایی گفت و به ناطق نیز نه‌تنها فرصت دفاع ندادند، بلکه حتی از او حمایت هم نکردند، ناطق کم‌کم از اصولگرایان فاصله گرفت؛ بارزترین وجه آن هم ترک جلسات جامعه روحانیت مبارز به حالت قهر و دلخوری بود. او حتی چند سال پیش در افطاری جامعه اسلامی مهندسین نیز شرکت نکرد، اما به افطاری عارف رفت و با محمد خاتمی، رقیب انتخاباتی سال‌های پیش خود، در یک قاب عکس جای گرفت. او امسال نیز که بالاخره به افطاری جامعه اسلامی مهندسین رفت، پیش از افطار به حالت قهر جلسه را ترک کرد؛ چراکه آن افطاری میهمان دیگری هم داشت؛ محمود احمدی‌نژاد.
جبهه پایداری ناطق را نمی‌خواهد
علاوه بر همه اینها، همه آنهایی که در سال‌های غیاب ناطق در نقش لیدر جریان اصولگرایی حاضر شده‌اند، قطعا بازگشت دوباره شیخ نور را برنمی‌تابند. به‌جز این، طیفی از اصولگرایان تندرو مانند جبهه پایداری و نزدیکان به آنها نیز تمایلی به بازگشت ناطق به جریان اصولگرایی ندارند. محمد‌جواد ابطحی، نماینده مجلس و عضو جبهه پایداری، قبلا درباره احتمال بازگشت ناطق‌نوری به جامعه اصولگرایی گفته بود: «اگر آقایان بخواهند موقعیت خود را حفظ کنند، باید میدان را به جوانان بدهند، البته آقای ناطق‌نوری نیز میلی برای حضور در صحنه ندارد و خودش می‌داند در جامعه اصولگرایی نمی‌تواند با توجه به موضع‌گیری‌هایی که قبلا داشته و دارد، محوری برای جذب همه اصولگرایان باشد.
ممکن است ناطق بتواند بعضی از اصولگرایان همانند آقای باهنر و جامعه اسلامی مهندسین را جذب کند، ولی همه طیف‌های اصولگرایی نظر مساعدی در مورد وی ندارند. آبادگران، پایداری و جامعه زینب اصلا نظر موافقی نسبت به وی ندارند. متعادل‌های اصولگرا نیز وی را قبول ندارند؛ یعنی ناطق‌نوری در سنی نیست که بتواند این مسئولیت را قبول کند و شأن وی این است که راهنمایی و ارشاد کند. زمان برای وارد گود شدن وی گذشته و دیر شده است». نصرالله پژمانفر، نماینده مردم مشهد و کلات و عضو شورای مرکزی جبهه پایداری، هم سال گذشته درباره تلاش اصولگرایان برای بازگرداندن ناطق‌نوری به این جریان گفته بود: «فعال سیاسی آن کسی است که می‌خواهد در صحنه حضور داشته باشد. اینکه افرادی بخواهند او را بیاورند یا نیاورند نیست. باید قبول کنیم که آقای ناطق‌نوری تغییر مبنا داده و روش‌های ایشان تغییر کرده است؛ خیلی‌ها نسبت به رفتار ایشان گلایه‌مند هستند و سؤال و انتقاد دارند، بر این اساس ایشان هم باید بیاید و شفاف مسائلش را مطرح کرده و اعلام موضع کند؛ قطعا این آیه قرآن «فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذینَ یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ...» صادق خواهد بود؛
یعنی صحبت‌ها را بشنوند و اتباع احسن کنند که آیا آقای ناطق مسیر گذشته‌اش را دارد یا خیر؟»
پیش از این محمدرضا باهنر، رئیس شورای مرکزی جبهه پیروان خط امام و رهبری، درباره بازگشت ناطق‌نوری به جریان اصولگرایی گفته بود: «خاستگاه ناطق‌نوری از اصولگرایی است و هیچ‌گاه از اصولگرایان جدا نمی‌شود، اما در جریان دولت‌های نهم و دهم دلخوری‌هایی از مجموعه نیروهای فعال اصولگرا پیدا کرد و عملا پایش را از میدان سیاست کنار کشید. بنده همواره گفته‌ام که تلاشمان این است که ناطق به میدان سیاست بازگردد، برخی برای او شرط می‌گذارند که اگر برگردد باید در جناح ما قرار گیرد، ما از این شرط‌وشروط‌ها نداریم».
برآورد همه اینهاست که جعفرزاده‌ایمن‌آبادی را به این نتیجه می‌رساند که در ادامه صحبت‌های خود تأکید می‌کند که الان بیشتر در جریانات چپ است که از آقای علی‌اکبر ناطق‌نوری استقبال می‌شود تا جریانات راست.
اما محسن کوهکن، فعال سیاسی اصولگرا، معتقد است که اگر آقای ناطق به میدان سیاست وارد شود با این امید می‌آید که میان نیروهای اصولگرا وحدت بیشتری ایجاد کند و وزن سیاسی خود را سمت اصولگرایان می‌گذارد، زیرا او ذاتا اصلاح‌طلب نیست. او با اشاره به اینکه ناطق ذاتا اصولگراست، گفته است: «در سال 76 در دانشگاه قزوین یکی از اعضای ارشد کارگزاران در مناظره با من گفت که اگر ناطق‌نوری رئیس‌جمهور شود، طالبان در کشور حاکم می‌شود. چطور اصلاح‌طلبان آن زمان آقای ناطق را نماد طالبان می‌دانستند و اکنون او را اصلاح‌طلب قلمداد می‌کنند؟ ما با صدای بلند می‌گوییم که آقای ناطق همواره اصولگرا بوده و هست و هیچ تردیدی در این موضوع وجود ندارد». در اینکه ذات ناطق‌نوری اصولگراست تشکیکی وجود ندارد، اما اینکه او همچنان قائل به روش و منش اصولگرایی در سیاست است البته جای تردید‌های جدی وجود دارد.
شرق: آرزوی بازگشت ناطق‌نوری به عرصه سیاست، سراب سیاسی اصولگراهاست؛ آن‌هم در حالی که او اگرچه اصلاح‌طلب نشده، اما سال‌هاست از جریان اصلی اصولگرایی فاصله گرفته و حاشیه‌نشین سیاست شده است. هر‌از‌گاهی خبرنگاری از یک اصولگرا درباره امکان بازگشت ناطق سؤال می‌کند و آنها نیز آرزوهای خود را بر زبان می‌آورند.
اگرچه به نظر می‌رسد واقعی‌ترین پاسخ را محمدرضا باهنر چند وقت پیش داد و گفت: «آقای ناطق‌نوری که اصولا می‌گوید من دیگر در عالم سیاست ورود پیدا نمی‌کنم. هر‌از‌چندگاهی که با هم صحبت می‌کنیم، او می‌گوید من برای این نوع رقابت‌های سیاسی احساس تکلیف نمی‌کنم و وارد این مباحث نخواهم شد». با‌این‌حال او هم نتوانسته بر وسوسه خود مبنی بر بازگشت ناطق غلبه کند و به‌تازگی گفته است: «تا آنجایی که من اطلاع دارم، آقای ناطق‌نوری با اصرار و خواهش ما در نهایت می‌گویند من احساس تکلیف می‌کنم، اما عالم سیاست نیستم و نظر سیاسی او بروز پیدا نمی‌کند». اگرچه باهنر در نهایت نگفته این اصرار و خواهش دقیقا چه زمانی قرار است جامه عمل بپوشد. پیش از این نیز بسیاری از چهره‌های دیگر از تلاش چندباره خود برای راضی‌کردن ناطق در راستای نقش‌آفرینی در جریان اصولگرایی سخن گفته بودند. حسن غفوری‌فرد با بیان اینکه بارها از ناطق‌نوری درخواست حضور فعال در جریان اصولگرایی را داشته است، گفته بود: «ما فراوان اصرار کردیم که ایشان بیایند؛ زیرا در شرایط فعلی می‌توانند در ایجاد وحدت بین اصولگرایان نقشی تعیین‌کننده داشته باشند، اما به هر دلیلی برای ورود به فعالیت
سیاسی راضی نشدند».
او با بیان اینکه فوت بزرگان اصولگرایی از طرفی و نداشتن رغبت برخی دیگر برای فعالیت سیاسی از سوی دیگر، شرایط سختی را برای اصولگرایان ایجاد کرده است، اضافه کرده بود: «با‌این‌حال همچنان در تلاش هستیم از حضور آقای ناطق‌نوری قبل از انتخابات بهره‌مند شویم و به وحدت برسیم».
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، سخنگوی فراکسیون مستقلین مجلس، معتقد است ناطق‌نوری شخصیتی نیست که به همین سادگی احساس تکلیف کند. او معتقد است ناطق تکلیف را در سکوت و هدایت پدرانه جریانات سیاسی می‌داند. او درباره اثرگذاری ناطق در انتخابات مجلس به نامه‌نیوز گفته است: «خیلی بعید می‌دانم و معتقدم هیچ‌گاه این اتفاق نمی‌افتد؛ چون آقای علی‌اکبر ناطق‌نوری شخصیتی نیست که به همین سادگی‌ها احساس تکلیف کند. او تکلیف را در سکوت و هدایت پدرانه جریانات سیاسی می‌داند؛ بنابراین ضرورتی نمی‌بیند خودش کُت بکَند و نامزد در انتخابات مجلس شورای اسلامی شود».
ناطق‌نوری این سال‌ها همان اندازه که با اصولگرایان نشست و برخاست دارد، با اصلاح‌طلبان هم دارد؛ اگر حتی بیشتر نداشته باشد. بعد از شکست پروژه او در شورای هماهنگی نیروهای انقلاب که هرکدام از نامزدهای سال 84 به راه خود رفتند و بعد از آن مناظره معروف سال 88 که احمدی‌نژاد علیه او و پسرانش چیزهایی گفت و به ناطق نیز نه‌تنها فرصت دفاع ندادند، بلکه حتی از او حمایت هم نکردند، ناطق کم‌کم از اصولگرایان فاصله گرفت؛ بارزترین وجه آن هم ترک جلسات جامعه روحانیت مبارز به حالت قهر و دلخوری بود. او حتی چند سال پیش در افطاری جامعه اسلامی مهندسین نیز شرکت نکرد، اما به افطاری عارف رفت و با محمد خاتمی، رقیب انتخاباتی سال‌های پیش خود، در یک قاب عکس جای گرفت. او امسال نیز که بالاخره به افطاری جامعه اسلامی مهندسین رفت، پیش از افطار به حالت قهر جلسه را ترک کرد؛ چراکه آن افطاری میهمان دیگری هم داشت؛ محمود احمدی‌نژاد.
جبهه پایداری ناطق را نمی‌خواهد
علاوه بر همه اینها، همه آنهایی که در سال‌های غیاب ناطق در نقش لیدر جریان اصولگرایی حاضر شده‌اند، قطعا بازگشت دوباره شیخ نور را برنمی‌تابند. به‌جز این، طیفی از اصولگرایان تندرو مانند جبهه پایداری و نزدیکان به آنها نیز تمایلی به بازگشت ناطق به جریان اصولگرایی ندارند. محمد‌جواد ابطحی، نماینده مجلس و عضو جبهه پایداری، قبلا درباره احتمال بازگشت ناطق‌نوری به جامعه اصولگرایی گفته بود: «اگر آقایان بخواهند موقعیت خود را حفظ کنند، باید میدان را به جوانان بدهند، البته آقای ناطق‌نوری نیز میلی برای حضور در صحنه ندارد و خودش می‌داند در جامعه اصولگرایی نمی‌تواند با توجه به موضع‌گیری‌هایی که قبلا داشته و دارد، محوری برای جذب همه اصولگرایان باشد.
ممکن است ناطق بتواند بعضی از اصولگرایان همانند آقای باهنر و جامعه اسلامی مهندسین را جذب کند، ولی همه طیف‌های اصولگرایی نظر مساعدی در مورد وی ندارند. آبادگران، پایداری و جامعه زینب اصلا نظر موافقی نسبت به وی ندارند. متعادل‌های اصولگرا نیز وی را قبول ندارند؛ یعنی ناطق‌نوری در سنی نیست که بتواند این مسئولیت را قبول کند و شأن وی این است که راهنمایی و ارشاد کند. زمان برای وارد گود شدن وی گذشته و دیر شده است». نصرالله پژمانفر، نماینده مردم مشهد و کلات و عضو شورای مرکزی جبهه پایداری، هم سال گذشته درباره تلاش اصولگرایان برای بازگرداندن ناطق‌نوری به این جریان گفته بود: «فعال سیاسی آن کسی است که می‌خواهد در صحنه حضور داشته باشد. اینکه افرادی بخواهند او را بیاورند یا نیاورند نیست. باید قبول کنیم که آقای ناطق‌نوری تغییر مبنا داده و روش‌های ایشان تغییر کرده است؛ خیلی‌ها نسبت به رفتار ایشان گلایه‌مند هستند و سؤال و انتقاد دارند، بر این اساس ایشان هم باید بیاید و شفاف مسائلش را مطرح کرده و اعلام موضع کند؛ قطعا این آیه قرآن «فَبَشِّرْ عِبَادِ الَّذینَ یسْتَمِعُونَ الْقَوْلَ فَیتَّبِعُونَ أَحْسَنَهُ...» صادق خواهد بود؛
یعنی صحبت‌ها را بشنوند و اتباع احسن کنند که آیا آقای ناطق مسیر گذشته‌اش را دارد یا خیر؟»
پیش از این محمدرضا باهنر، رئیس شورای مرکزی جبهه پیروان خط امام و رهبری، درباره بازگشت ناطق‌نوری به جریان اصولگرایی گفته بود: «خاستگاه ناطق‌نوری از اصولگرایی است و هیچ‌گاه از اصولگرایان جدا نمی‌شود، اما در جریان دولت‌های نهم و دهم دلخوری‌هایی از مجموعه نیروهای فعال اصولگرا پیدا کرد و عملا پایش را از میدان سیاست کنار کشید. بنده همواره گفته‌ام که تلاشمان این است که ناطق به میدان سیاست بازگردد، برخی برای او شرط می‌گذارند که اگر برگردد باید در جناح ما قرار گیرد، ما از این شرط‌وشروط‌ها نداریم».
برآورد همه اینهاست که جعفرزاده‌ایمن‌آبادی را به این نتیجه می‌رساند که در ادامه صحبت‌های خود تأکید می‌کند که الان بیشتر در جریانات چپ است که از آقای علی‌اکبر ناطق‌نوری استقبال می‌شود تا جریانات راست.
اما محسن کوهکن، فعال سیاسی اصولگرا، معتقد است که اگر آقای ناطق به میدان سیاست وارد شود با این امید می‌آید که میان نیروهای اصولگرا وحدت بیشتری ایجاد کند و وزن سیاسی خود را سمت اصولگرایان می‌گذارد، زیرا او ذاتا اصلاح‌طلب نیست. او با اشاره به اینکه ناطق ذاتا اصولگراست، گفته است: «در سال 76 در دانشگاه قزوین یکی از اعضای ارشد کارگزاران در مناظره با من گفت که اگر ناطق‌نوری رئیس‌جمهور شود، طالبان در کشور حاکم می‌شود. چطور اصلاح‌طلبان آن زمان آقای ناطق را نماد طالبان می‌دانستند و اکنون او را اصلاح‌طلب قلمداد می‌کنند؟ ما با صدای بلند می‌گوییم که آقای ناطق همواره اصولگرا بوده و هست و هیچ تردیدی در این موضوع وجود ندارد». در اینکه ذات ناطق‌نوری اصولگراست تشکیکی وجود ندارد، اما اینکه او همچنان قائل به روش و منش اصولگرایی در سیاست است البته جای تردید‌های جدی وجود دارد.