روزنه اميد
اميرحسين علمالهدي
در روز سينما ترجيح ميدهم از تأثيرها و دستاوردهاي گروه سينماي هنر و تجربه بهعنوان يکي از ثمرههاي درخت تنومند ۱۲۰ساله سينما بگويم. اغراق نيست که بگوييم «سينماي هنر و تجربه» پاسخي منطقي و کارشناسي به مطالبات فروخفته و پاسخنگرفته بخش مهمي از فعالان تاريخ سينماي ايران است. صدها فيلم مهم تاريخ سينماي ايران که داراي ارزشهاي هنري و تجربي بودهاند به دليل فقدان عوامل، شاخصها و جاذبههاي اقتصادي از چرخه نمايش سينماها حذف شدهاند يا به بدترين نحو ممکن در صورت نمايش در سينماها، تحقير شدهاند. پس از تجربههاي ناموفق در راهاندازي گروهي سينمايي براي نمايش فيلمهاي داراي مخاطب محدود و خاص در اواخر دولت هشتم (گروه سينمايي آسمان باز در 1383)، اواسط دولت نهم (گروه سينمايي مخاطب خاص در 1386) و اواسط دولت دهم (گروه سينمايي مخاطب خاص در 1390) و سرانجام در دولت يازدهم (سال 1392) براي پاسخ به نياز سينماي ايران و با توجه به ضرورتهاي حاصل از تحولات تکنولوژيک و فرهنگي در سطح جهاني و ملي، براي نمايش اين دسته از فيلمها «گروه سينمايي هنر و تجربه» شکل گرفت. رئيس سازمان سينمايي کشور بر اساس درک اين ضرورت به شوراي سياستگذاري اين گروه سينمايي مأموريت داد تا به صورت جدي راهکارهاي اصولي، منطقي و کارشناسي براي اين مطالبات خيل عظيم فيلمسازان نوگرا و جوان را بيابد تا ضمن ضمانت تداوم فعاليت اين گروه سينمايي تأثيرگذار در حوزه نمايش، در زمينه جذب مخاطباني داراي عطش براي ديدن فيلمهاي متفاوت بر پرده سينما نيز روشهايي را مشخص و اجرا کند. پس از شش ماه مطالعه، تحقيق و مذاکره با برگزاري جلسات متعدد و مستمر با فعالان حوزه سينماي هنر و تجربه، از 13 مهر 1393 گروه سينمايي هنر و تجربه با چهار سالن سينما در تهران (آزادي، کوروش، خانه هنرمندان و موزه سينما) و يک سالن در پرديس سينمايي هويزه مشهد، برنامه نمايش منظم فيلمها را آغاز کرد و پس از گذشت 28 ماه از اين فعاليت، اکنون به صورت ثابت فيلمها در شيراز، اصفهان، کرج و بابل و به صورت سانسي در تبريز، اهواز، گرگان، سنندج، ايلام، ياسوج و کاشان فيلمهاي گروه هنر و تجربه نمايش داده ميشوند. در اين مدت با جذب حدود 600 هزار مخاطب در هزارو 500 صندلي از سينماهاي متعلق به اين گروه سينمايي (از مجموع ظرفيت 130 هزار صندلي سينماهاي کشور) توانسته تجربه موفقي از پاسخ به مهمترين مطالبات سينماي ايران را در چند سال گذشته به اجرا گذارد و اميد است اين نهال با همياري و همکاري دولت، صنوف سينما و مخاطبان فعال اين سينماي «پايهاي و مهم» ماندگار و تبديل به درختي تنومند شود. تأثيرها و دستاوردهاي محسوس و غيرمحسوس فعاليت گروه سينمايي هنر و تجربه در سه سال گذشته را ميتوان چنين خلاصه کرد:
1. افزايش سطح امنيت ملي با تزريق اميد به زندگي و کار در ميان فيلمسازان جوان نوگرا و تجربي.
2. تصحيح نگرش جهان به سياستهاي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران با نمايش فيلمهاي هنري و تجربي که سالها به دليل مشکلات اقتصادي سينماي ايران و محدوديت سالنهاي سينما، امکان نمايش نداشتهاند و در رسانهها عدم نمايش به معناي «سانسور» تعبير شدهاند.
3. ايجاد و رونق کسبوکار خرد در حوزه فرهنگ و هنر 4. افزايش اشتغال در سطح کشور با به رسميت شناختهشدن سينماي هنر و تجربه و اشتغال هزاران نفر از گروههاي فيلمساز در سراسر کشور. 5. ايجاد تنوع در فيلمهاي روي پرده و جذب حداقلي مخاطبان جديد به سينماي ايران و بازگشت مخاطباني که سالها به دليل همان عدم تنوع فيلمهاي روي پرده از سالنهاي سينما قهر کرده بودند. 6. افزايش سطح کيفي حوزه «نقد» در سينماي ايران با نمايش فيلمهاي متعلق به گرايش سينماي هنر و تجربه. 7. افزايش شاخصهاي اقتصادي سينماي ايران توسط سينماي هنر و تجربه با شفافترشدن انتخاب مخاطبان در حوزه نمايش فيلمها با آدرسدهي سينماهاي اختصاصي اين گروه سينمايي. 8. پاسخ به مطالبات سينماگران سينماي مستند براي نمايش فيلمهاي مستند بر پرده سينما پس از چند دهه. 9. ايجاد الگويي منحصربهفرد در سطح خاورميانه و آسيا براي توجه به سينماي هنري و تجربي با توجه به فقدان چنين تجربهاي در اين حوزه جغرافيايي که حتي در بسياري از کشورهاي غربي نيز وجود ندارد. 10. تربيت طبيعي سينماگران آينده سينماي ايران در مواجهه منطقي با مخاطبان جهت ارتقاي کيفي سطح نيروي انساني آينده سينماي
ايران در چرخه نمايش فيلمهاي نوآمدگان در سينماهاي کشور. 11. کاستهشدن بار اکران فيلمهاي هنري و تجربي (که به شکل طبيعي و مانند همه جاي دنيا تماشاگر انبوه ندارد) از دوش سازوکار اکران سينماي حرفهاي که منجر به افزايش کارايي سينماي بدنه در عرصه اکران ميشود. 12. بالارفتن سطح کيفي طراحي مواد تبليغاتي و اطلاعرساني فيلمهاي سينمايي که باعث ورود طيف جديدي از طراحان خوشسليقه و باذوق به سينماي ايران و باعث افزايش سطح ذوق بصري مخاطبان شود.
در روز سينما ترجيح ميدهم از تأثيرها و دستاوردهاي گروه سينماي هنر و تجربه بهعنوان يکي از ثمرههاي درخت تنومند ۱۲۰ساله سينما بگويم. اغراق نيست که بگوييم «سينماي هنر و تجربه» پاسخي منطقي و کارشناسي به مطالبات فروخفته و پاسخنگرفته بخش مهمي از فعالان تاريخ سينماي ايران است. صدها فيلم مهم تاريخ سينماي ايران که داراي ارزشهاي هنري و تجربي بودهاند به دليل فقدان عوامل، شاخصها و جاذبههاي اقتصادي از چرخه نمايش سينماها حذف شدهاند يا به بدترين نحو ممکن در صورت نمايش در سينماها، تحقير شدهاند. پس از تجربههاي ناموفق در راهاندازي گروهي سينمايي براي نمايش فيلمهاي داراي مخاطب محدود و خاص در اواخر دولت هشتم (گروه سينمايي آسمان باز در 1383)، اواسط دولت نهم (گروه سينمايي مخاطب خاص در 1386) و اواسط دولت دهم (گروه سينمايي مخاطب خاص در 1390) و سرانجام در دولت يازدهم (سال 1392) براي پاسخ به نياز سينماي ايران و با توجه به ضرورتهاي حاصل از تحولات تکنولوژيک و فرهنگي در سطح جهاني و ملي، براي نمايش اين دسته از فيلمها «گروه سينمايي هنر و تجربه» شکل گرفت. رئيس سازمان سينمايي کشور بر اساس درک اين ضرورت به شوراي سياستگذاري اين گروه سينمايي مأموريت داد تا به صورت جدي راهکارهاي اصولي، منطقي و کارشناسي براي اين مطالبات خيل عظيم فيلمسازان نوگرا و جوان را بيابد تا ضمن ضمانت تداوم فعاليت اين گروه سينمايي تأثيرگذار در حوزه نمايش، در زمينه جذب مخاطباني داراي عطش براي ديدن فيلمهاي متفاوت بر پرده سينما نيز روشهايي را مشخص و اجرا کند. پس از شش ماه مطالعه، تحقيق و مذاکره با برگزاري جلسات متعدد و مستمر با فعالان حوزه سينماي هنر و تجربه، از 13 مهر 1393 گروه سينمايي هنر و تجربه با چهار سالن سينما در تهران (آزادي، کوروش، خانه هنرمندان و موزه سينما) و يک سالن در پرديس سينمايي هويزه مشهد، برنامه نمايش منظم فيلمها را آغاز کرد و پس از گذشت 28 ماه از اين فعاليت، اکنون به صورت ثابت فيلمها در شيراز، اصفهان، کرج و بابل و به صورت سانسي در تبريز، اهواز، گرگان، سنندج، ايلام، ياسوج و کاشان فيلمهاي گروه هنر و تجربه نمايش داده ميشوند. در اين مدت با جذب حدود 600 هزار مخاطب در هزارو 500 صندلي از سينماهاي متعلق به اين گروه سينمايي (از مجموع ظرفيت 130 هزار صندلي سينماهاي کشور) توانسته تجربه موفقي از پاسخ به مهمترين مطالبات سينماي ايران را در چند سال گذشته به اجرا گذارد و اميد است اين نهال با همياري و همکاري دولت، صنوف سينما و مخاطبان فعال اين سينماي «پايهاي و مهم» ماندگار و تبديل به درختي تنومند شود. تأثيرها و دستاوردهاي محسوس و غيرمحسوس فعاليت گروه سينمايي هنر و تجربه در سه سال گذشته را ميتوان چنين خلاصه کرد:
1. افزايش سطح امنيت ملي با تزريق اميد به زندگي و کار در ميان فيلمسازان جوان نوگرا و تجربي.
2. تصحيح نگرش جهان به سياستهاي فرهنگي جمهوري اسلامي ايران با نمايش فيلمهاي هنري و تجربي که سالها به دليل مشکلات اقتصادي سينماي ايران و محدوديت سالنهاي سينما، امکان نمايش نداشتهاند و در رسانهها عدم نمايش به معناي «سانسور» تعبير شدهاند.
3. ايجاد و رونق کسبوکار خرد در حوزه فرهنگ و هنر 4. افزايش اشتغال در سطح کشور با به رسميت شناختهشدن سينماي هنر و تجربه و اشتغال هزاران نفر از گروههاي فيلمساز در سراسر کشور. 5. ايجاد تنوع در فيلمهاي روي پرده و جذب حداقلي مخاطبان جديد به سينماي ايران و بازگشت مخاطباني که سالها به دليل همان عدم تنوع فيلمهاي روي پرده از سالنهاي سينما قهر کرده بودند. 6. افزايش سطح کيفي حوزه «نقد» در سينماي ايران با نمايش فيلمهاي متعلق به گرايش سينماي هنر و تجربه. 7. افزايش شاخصهاي اقتصادي سينماي ايران توسط سينماي هنر و تجربه با شفافترشدن انتخاب مخاطبان در حوزه نمايش فيلمها با آدرسدهي سينماهاي اختصاصي اين گروه سينمايي. 8. پاسخ به مطالبات سينماگران سينماي مستند براي نمايش فيلمهاي مستند بر پرده سينما پس از چند دهه. 9. ايجاد الگويي منحصربهفرد در سطح خاورميانه و آسيا براي توجه به سينماي هنري و تجربي با توجه به فقدان چنين تجربهاي در اين حوزه جغرافيايي که حتي در بسياري از کشورهاي غربي نيز وجود ندارد. 10. تربيت طبيعي سينماگران آينده سينماي ايران در مواجهه منطقي با مخاطبان جهت ارتقاي کيفي سطح نيروي انساني آينده سينماي
ايران در چرخه نمايش فيلمهاي نوآمدگان در سينماهاي کشور. 11. کاستهشدن بار اکران فيلمهاي هنري و تجربي (که به شکل طبيعي و مانند همه جاي دنيا تماشاگر انبوه ندارد) از دوش سازوکار اکران سينماي حرفهاي که منجر به افزايش کارايي سينماي بدنه در عرصه اکران ميشود. 12. بالارفتن سطح کيفي طراحي مواد تبليغاتي و اطلاعرساني فيلمهاي سينمايي که باعث ورود طيف جديدي از طراحان خوشسليقه و باذوق به سينماي ايران و باعث افزايش سطح ذوق بصري مخاطبان شود.