شيوع كمتر، مرگومير بيشتر
دشواريهاي تشخیص سرطان تخمدان
ترجمه: شهریار خواجیان
- سرطان تخمدان را اغلب «قاتل خاموش» مینامند، چراكه این سرطان، پنجمین سرطان مرگبار در میان زنان است. به گفته انجمن سرطان آمریکا، از 22هزارو 530 زنی که سالانه برای بررسي سرطان تخمدان معاینه میشوند، تقریبا 14 هزار نفر از آنها در نتیجه این بیماری جان خود را از دست ميدهند. سرطان تخمدان اغلب در مراحل اولیه علائم واضحی ندارد. وقتی هم علائم بروز مييابند، میتوانند به آسانی با بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شوند و به همين دليل مهم، شناسایی زودهنگام سرطان تخمدان دشوار است. دکتر کنستانتین زاکاشانسکی، متخصص آنکولوژی زنان در بیمارستان ماونتساینای نیویورک میگوید: «مجموعهای از عوامل، از عدم معاینه مرتب تا نشانههای بیماری که به سادگی نادیده گرفته میشوند، میتواند به تشخیص دیرتر اين سرطان منجر شود، آن هم زماني كه بیماری به حوزههایی ورای تخمدانها سرایت کرده است». گفتني است سرطان تخمدان با حدود 22 تا 23 هزار مورد سالانه، دومین سرطان شایع زنان در آمریکاست. اگرچه سرطان تخمدان نسبت به سرطان دهانه رحم شیوع كمتري دارد، اما مرگومیر به مراتب بیشتری را موجب میشود. دکتر زاکاشانسکی معتقد است بيش از 70 درصد از موارد سرطان تخمدان تا مراحل سوم و چهارم، که بیماری تا ورای تخمدانها پیشرفت کرده است، تشخیص داده نمیشود. اين در حالي است كه بیشتر موارد سرطان دهانه رحم در مراحل زودتری تشخیص داده میشوند.
- سرطان تخمدان هنگامی شروع میشود که سلولهای تخمدان شروع به رشد و تکثیرشدن میکنند. این مسئله به تشکیل تومورها منجر خواهد شد. تخمدانها دارای سه نوع سلول مختلف هستند: 1- سلولهای اپیتلیالی که خارج از تخمدان قرار میگیرند 2- سلولهایی که تخمک تولید میکنند و 3- سلولهایی که هورمون تولید میکنند. هر نوع سلول میتواند تومورها را توسعه دهد. با این حال، بیشتر تومورهای تخمدان در سلولهای اپیتلیال تشکیل میشوند.
- درحالیکه سرطان دهانه رحم ممکن است در مراحل رشد خود موجب خونریزی شود، سرطان تخمدان در عمق پايینی شکم و بسیار آرامتر رشد میکند و به همین دلیل بیشتر زنان مبتلا به سرطان تخمدان تا زمانی که تومورشان به اندازه كافي بزرگ نشده باشد، بیماریشان تشخیص داده نمیشود. درد شکم، نفخ یا تورم در شکم و لگن، تکرر ادرار، احساس پری و یبوست، از نشانههای سرطان تخمدان بهشمار ميروند، اما این نشانهها هنگام پرخوری، حساسیت غذایی، پيامدهای عمومی مربوط به افزایش قند خون یا حتي در عفونت مجاری ادرار هم ديده ميشوند که بسیار شایعتر از سرطاناند.
- از عواملي كه خطر ابتلا به سرطان تخمدان را در زنان افزایش میدهند، ميتوان به سن، جهشهای ژنتیکی، سابقه خانوادگی، قاعدگی زودهنگام و يائسگی دیرتر از موعد (یا هر دو) و بچهدارنشدن اشاره كرد. دكتر زاكاشانسكي ميگويد نیمی از سرطانهای تخمدان در زنان 63ساله یا بالاتر یافت میشود. علاوه بر اين، حدود 20 درصد از زنان یک یا بیش از 20 جهش ژنتیکیاي دارند که میتواند خطر ابتلا به برخی سرطانها را افزایش دهد. داشتن یک عضو نزدیک خانواده (مادر، مادربزرگ یا خاله) که به سرطان پستان یا هر سرطان زنانهاي مبتلا شده باشد نیز خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش میدهد، حتي اگر شخص دچار هيچيك از آن جهشهای ژنتیکی نشده باشد. دکتر زاکاشانسکی به زنان توصیه میکند با پزشک خود درباره آزمایش ژنتیکی برای شناسایی هرگونه جهش ژنتیکیشان مشورت کنند. زنان دارای جهش ژنتیکی و سابقه خانوادگی، در معرض خطر بالايي قرار دارند و باید هر شش ماه يك بار به پزشك خود مراجعه كرده و آزمايشهاي غربالگري لازم را (شامل آزمایشهای لگنی، اولتراساوند و آزمایش خون برای شناسایی پروتئینهای افزايشيافته در بدن در نتيجه سرطان) انجام دهند.
- انجمن سرطان آمریکا میگوید با وجود تحقيقات انجامشده و پژوهشهایي كه در حال انجام است، در حال حاضر هيچ آزمایشی برای كمك به تشخيص زودهنگام سرطان تخمدان -مانند ماموگرافی که به همه زنان 45 سال به بالا اکیدا توصیه میشود تا سالانه انجام دهند- وجود ندارد. در نهایت، سرطان تخمدان پس از آن تشخیص داده میشود که آزمایش اولتراساوند یا سیتیاسکن غدههای غیرطبیعی را شناسایی یا آزمایش خون یا نمونهبرداري (بيوپسي) تأیید کند که این غدهها، سرطانی هستند. دکتر زاکاشانسکی تأكيد ميكند كه اگر شخص نشانههایی همچون درد شکمی، نفخ، تکرر ادرار، یبوست، ناراحتی معده (مانند دلپيچه و استفراغ) و خونریزی نامعمول غیرقابل توضیح دارد، باید با پزشك خود درباره امکان ابتلا به سرطان تخمدان مشورت کند. هرچه زودتر بیماری شخص تشخیص داده شود، زودتر میتواند درمان بالقوه نجاتبخش زندگی خود را آغاز کند.
www.prevention.com
- سرطان تخمدان را اغلب «قاتل خاموش» مینامند، چراكه این سرطان، پنجمین سرطان مرگبار در میان زنان است. به گفته انجمن سرطان آمریکا، از 22هزارو 530 زنی که سالانه برای بررسي سرطان تخمدان معاینه میشوند، تقریبا 14 هزار نفر از آنها در نتیجه این بیماری جان خود را از دست ميدهند. سرطان تخمدان اغلب در مراحل اولیه علائم واضحی ندارد. وقتی هم علائم بروز مييابند، میتوانند به آسانی با بیماریهای دیگر اشتباه گرفته شوند و به همين دليل مهم، شناسایی زودهنگام سرطان تخمدان دشوار است. دکتر کنستانتین زاکاشانسکی، متخصص آنکولوژی زنان در بیمارستان ماونتساینای نیویورک میگوید: «مجموعهای از عوامل، از عدم معاینه مرتب تا نشانههای بیماری که به سادگی نادیده گرفته میشوند، میتواند به تشخیص دیرتر اين سرطان منجر شود، آن هم زماني كه بیماری به حوزههایی ورای تخمدانها سرایت کرده است». گفتني است سرطان تخمدان با حدود 22 تا 23 هزار مورد سالانه، دومین سرطان شایع زنان در آمریکاست. اگرچه سرطان تخمدان نسبت به سرطان دهانه رحم شیوع كمتري دارد، اما مرگومیر به مراتب بیشتری را موجب میشود. دکتر زاکاشانسکی معتقد است بيش از 70 درصد از موارد سرطان تخمدان تا مراحل سوم و چهارم، که بیماری تا ورای تخمدانها پیشرفت کرده است، تشخیص داده نمیشود. اين در حالي است كه بیشتر موارد سرطان دهانه رحم در مراحل زودتری تشخیص داده میشوند.
- سرطان تخمدان هنگامی شروع میشود که سلولهای تخمدان شروع به رشد و تکثیرشدن میکنند. این مسئله به تشکیل تومورها منجر خواهد شد. تخمدانها دارای سه نوع سلول مختلف هستند: 1- سلولهای اپیتلیالی که خارج از تخمدان قرار میگیرند 2- سلولهایی که تخمک تولید میکنند و 3- سلولهایی که هورمون تولید میکنند. هر نوع سلول میتواند تومورها را توسعه دهد. با این حال، بیشتر تومورهای تخمدان در سلولهای اپیتلیال تشکیل میشوند.
- درحالیکه سرطان دهانه رحم ممکن است در مراحل رشد خود موجب خونریزی شود، سرطان تخمدان در عمق پايینی شکم و بسیار آرامتر رشد میکند و به همین دلیل بیشتر زنان مبتلا به سرطان تخمدان تا زمانی که تومورشان به اندازه كافي بزرگ نشده باشد، بیماریشان تشخیص داده نمیشود. درد شکم، نفخ یا تورم در شکم و لگن، تکرر ادرار، احساس پری و یبوست، از نشانههای سرطان تخمدان بهشمار ميروند، اما این نشانهها هنگام پرخوری، حساسیت غذایی، پيامدهای عمومی مربوط به افزایش قند خون یا حتي در عفونت مجاری ادرار هم ديده ميشوند که بسیار شایعتر از سرطاناند.
- از عواملي كه خطر ابتلا به سرطان تخمدان را در زنان افزایش میدهند، ميتوان به سن، جهشهای ژنتیکی، سابقه خانوادگی، قاعدگی زودهنگام و يائسگی دیرتر از موعد (یا هر دو) و بچهدارنشدن اشاره كرد. دكتر زاكاشانسكي ميگويد نیمی از سرطانهای تخمدان در زنان 63ساله یا بالاتر یافت میشود. علاوه بر اين، حدود 20 درصد از زنان یک یا بیش از 20 جهش ژنتیکیاي دارند که میتواند خطر ابتلا به برخی سرطانها را افزایش دهد. داشتن یک عضو نزدیک خانواده (مادر، مادربزرگ یا خاله) که به سرطان پستان یا هر سرطان زنانهاي مبتلا شده باشد نیز خطر ابتلا به سرطان تخمدان را افزایش میدهد، حتي اگر شخص دچار هيچيك از آن جهشهای ژنتیکی نشده باشد. دکتر زاکاشانسکی به زنان توصیه میکند با پزشک خود درباره آزمایش ژنتیکی برای شناسایی هرگونه جهش ژنتیکیشان مشورت کنند. زنان دارای جهش ژنتیکی و سابقه خانوادگی، در معرض خطر بالايي قرار دارند و باید هر شش ماه يك بار به پزشك خود مراجعه كرده و آزمايشهاي غربالگري لازم را (شامل آزمایشهای لگنی، اولتراساوند و آزمایش خون برای شناسایی پروتئینهای افزايشيافته در بدن در نتيجه سرطان) انجام دهند.
- انجمن سرطان آمریکا میگوید با وجود تحقيقات انجامشده و پژوهشهایي كه در حال انجام است، در حال حاضر هيچ آزمایشی برای كمك به تشخيص زودهنگام سرطان تخمدان -مانند ماموگرافی که به همه زنان 45 سال به بالا اکیدا توصیه میشود تا سالانه انجام دهند- وجود ندارد. در نهایت، سرطان تخمدان پس از آن تشخیص داده میشود که آزمایش اولتراساوند یا سیتیاسکن غدههای غیرطبیعی را شناسایی یا آزمایش خون یا نمونهبرداري (بيوپسي) تأیید کند که این غدهها، سرطانی هستند. دکتر زاکاشانسکی تأكيد ميكند كه اگر شخص نشانههایی همچون درد شکمی، نفخ، تکرر ادرار، یبوست، ناراحتی معده (مانند دلپيچه و استفراغ) و خونریزی نامعمول غیرقابل توضیح دارد، باید با پزشك خود درباره امکان ابتلا به سرطان تخمدان مشورت کند. هرچه زودتر بیماری شخص تشخیص داده شود، زودتر میتواند درمان بالقوه نجاتبخش زندگی خود را آغاز کند.
www.prevention.com