|

شبي به ياد «ميرزا غلامرضا»

گروه هنر: ‌گالري آريانا در نيمه آذر 98 ميزبان شمار زيادي از علاقه‌مندان خط و خوشنويسي و استادان بنام اين عرصه بود. بهانه اين گردهمايي، رونمايي از کتاب «مجموعه آثار خوشنویسی ميرزا غلامرضا اصفهاني» نوشته مرحوم دکتر مظفر بختيار بود که از سوي انتشارات کتابسراي نيک روانه بازار شده است. در کنار رونمايي،برپايي نمايشگاهي از آثار خوشنويسي ميرزا غلامرضا با عنوان «الفقير غلامرضا» شبي به يادماندني را به ياد و نام اين خوشنويس بنام دوره قاجار رقم زد. سخنران اول برنامه، زروان بختيار، فرزند مرحوم مظفر بختيار، نويسنده و گردآورنده کتاب «مجموعه آثار خوشنویسی ميرزا غلامرضا اصفهاني» بود. بختيار خود و برادرش اورمزد را نزديک‌ترين شاهدان نوشته‌شدن و چاپ اين کتاب دانست که از کودکي با اين کتاب بزرگ شده‌اند. او از عشق و علاقه پدرش به ميرزا غلامرضا گفت و اينکه «هميشه در خانه ما خط‌هاي ميرزا غلامرضا روي ديوار بود. پدرم حتي در سفرهاي طولاني‌اي که به چين و کره ‌جنوبي مي‌کردند، تصاوير آثار ميرزا غلامرضا را همراه خود مي‌بردند. هميشه شأن خاصي براي ميرزا غلامرضا قائل بودند و حتي با احترام از جلوي خط‌شان رد مي‌شدند». بختيار در ادامه با اشاره به تحقيق و پژوهش 30ساله پدرش روي آثار ميرزا غلامرضا افزود: «اصل تأليف چنين کتابي فقط نيازمند دانش در خوشنويسي نيست، مؤلف بايد با فرهنگ دوره قاجار، نگارگري، کاغذسازی و مواردي ازاین‌دست آشنا باشد و پدرم به همه اينها مسلط بود». فرزند زنده‌ياد بختيار ادامه داد: «دليل دسترسي پدرم به آثار ميرزا غلامرضا آن بود که ايشان از طرف مادري نوه معيرالممالک هستند. البته درباره دوره قاجار اطلاعات زيادي وجود نداشت و پدرم با پژوهش چندساله اين آثار را جمع‌آوري کردند و براي همين اين کتاب ناب است».محمدرضا اصلاني، پژوهشگر، کارگردان و مستندساز نیز به‌عنوان دوست ديرين مرحوم بختيار مشاور کيفي اين کتاب بوده. او با اشاره به تلاش 30ساله مرحوم بختيار در جمع‌آوري و نگارش اين کتاب درباره ميرزا غلامرضا افزود: «او از کساني بود که در خاندان معير‌الممالک نگهداري و حضانت شد. او معلم فرزندان محمد شاه بود و بايد او را يکي از گنجينه‌هاي انديشه و هنر دوران قاجار در خانواده معيرالممالک دانست.شايد اگر معيرالممالک از ميرزا غلامرضا حمايت نمي‌کرد، او فرصت نمي‌يافت چنين آثار مهمي را عرضه کند. اين خود يک نوع مديريت فرهنگي است. ميرزا غلامرضا فقط يک خوشنويس نيست. او يک نقاش پيشرو است که صد سال جلوتر از اکسپرسيونيست‌هاي اروپايي بود. در فرهنگ ما کمال‌الدين بهزاد هم چنين جايگاهي دارد. بااینکه بهزاد هم‌عصر داوينچي است اما به‌جرئت مي‌گويم که از داوينچي پيشروتر و مدرن‌تر بود. کساني که معتقدند ايرانيان نقاشي ندارند، فهمي از نقاشي ندارند».
در ادامه اين مراسم مهدي عتيقي‌مقدم صحبت کرد. او تمام کارهاي مرحوم بختيار از‌جمله کتاب ايران پل فيروزه و همين کتاب مجموعه آثار ميرزا غلامرضا را کارهايي ارزشمند و بزرگ دانست و افزود: «کاش اين کتاب در يک کنگره جهاني معرفي مي‌شد. من هرچه از دکتر بختيار بگويم، کم گفته‌ام. وقتي ايشان اراده کردند که آثار ميرزا غلامرضا چاپ شود، خانواده ما که عقبه 600‌ساله‌اي از هنر و علاقه‌مندي به هنر دارد و از محل نگهداري اين آثار نزد مجموعه‌هاي مختلف مطلع است، کمک کرد اين آثار در اختيار دکتر بختيار قرار بگيرد».سخنران پاياني اين مراسم، سيد‌محمد احصايي بود. احصايي کتاب مجموعه آثار ميرزا غلامرضا را اثري ماندگار براي شناخت و معرفي اين هنرمند يگانه دانست که در خط شکسته‌نستعليق استاد مسلم است. احصايي در ادامه براي حاضران تعريف کرد: «در خواب ميرزا غلامرضا را ديدم که به من اخمي کرد. از خواب پريدم و متوجه شدم که بايد موضوع اين باشد که ميرزا مرگ درويش عبدالمجيد را در اوج جواني نتوانست تحمل کند. به نظرم ميرزا اين جفاي روزگار را برنمي‌تابد و با رقم‌کردن بسياري از آثار خود به نام درويش عبدالمجيد عمر درويش را با اين کار تداوم مي‌بخشد». احصايي در ادامه به ذکر خوابي که مدتي بعد از اين ماجرا مي‌بيند، پرداخت و اينکه در خيابان ميرزا غلامرضا دست در گردن او مي‌اندازد و او را مي‌بخشد!پس از پايان سخنراني‌ها، حاضران از نمايشگاه آثار خوشنويسي ميرزا غلامرضا اصفهاني که به مدت پنج روز در گالري آريانا داير خواهد بود، ديدن کردند. آثار ارائه‌شده در اين نمايشگاه شامل هشت تابلو و سه کتيبه از آثار ميرزا غلامرضا اصفهاني مي‌شود. به گفته اميرحسين عبداللهي، مدير گالري آريانا، آثار ارائه‌شده از مجموعه‌هاي شخصي هستند و براي فروش نيستند. البته کتاب چاپ‌شده براي فروش است و قيمت اين اثر نفيس که تنها در ۵۰۰ نسخه شماره‌دار و به صورت کلکسيوني منتشر مي‌شود، يک‌ميليون‌و ۸۵۰ هزار تومان است؛ گرچه با تلاش ناشر صد نسخه از آن با جلد سوخته و همانند آنچه در زمان قديم و براي چاپ دستي اتفاق مي‌افتاد، عرضه خواهد شد.

گروه هنر: ‌گالري آريانا در نيمه آذر 98 ميزبان شمار زيادي از علاقه‌مندان خط و خوشنويسي و استادان بنام اين عرصه بود. بهانه اين گردهمايي، رونمايي از کتاب «مجموعه آثار خوشنویسی ميرزا غلامرضا اصفهاني» نوشته مرحوم دکتر مظفر بختيار بود که از سوي انتشارات کتابسراي نيک روانه بازار شده است. در کنار رونمايي،برپايي نمايشگاهي از آثار خوشنويسي ميرزا غلامرضا با عنوان «الفقير غلامرضا» شبي به يادماندني را به ياد و نام اين خوشنويس بنام دوره قاجار رقم زد. سخنران اول برنامه، زروان بختيار، فرزند مرحوم مظفر بختيار، نويسنده و گردآورنده کتاب «مجموعه آثار خوشنویسی ميرزا غلامرضا اصفهاني» بود. بختيار خود و برادرش اورمزد را نزديک‌ترين شاهدان نوشته‌شدن و چاپ اين کتاب دانست که از کودکي با اين کتاب بزرگ شده‌اند. او از عشق و علاقه پدرش به ميرزا غلامرضا گفت و اينکه «هميشه در خانه ما خط‌هاي ميرزا غلامرضا روي ديوار بود. پدرم حتي در سفرهاي طولاني‌اي که به چين و کره ‌جنوبي مي‌کردند، تصاوير آثار ميرزا غلامرضا را همراه خود مي‌بردند. هميشه شأن خاصي براي ميرزا غلامرضا قائل بودند و حتي با احترام از جلوي خط‌شان رد مي‌شدند». بختيار در ادامه با اشاره به تحقيق و پژوهش 30ساله پدرش روي آثار ميرزا غلامرضا افزود: «اصل تأليف چنين کتابي فقط نيازمند دانش در خوشنويسي نيست، مؤلف بايد با فرهنگ دوره قاجار، نگارگري، کاغذسازی و مواردي ازاین‌دست آشنا باشد و پدرم به همه اينها مسلط بود». فرزند زنده‌ياد بختيار ادامه داد: «دليل دسترسي پدرم به آثار ميرزا غلامرضا آن بود که ايشان از طرف مادري نوه معيرالممالک هستند. البته درباره دوره قاجار اطلاعات زيادي وجود نداشت و پدرم با پژوهش چندساله اين آثار را جمع‌آوري کردند و براي همين اين کتاب ناب است».محمدرضا اصلاني، پژوهشگر، کارگردان و مستندساز نیز به‌عنوان دوست ديرين مرحوم بختيار مشاور کيفي اين کتاب بوده. او با اشاره به تلاش 30ساله مرحوم بختيار در جمع‌آوري و نگارش اين کتاب درباره ميرزا غلامرضا افزود: «او از کساني بود که در خاندان معير‌الممالک نگهداري و حضانت شد. او معلم فرزندان محمد شاه بود و بايد او را يکي از گنجينه‌هاي انديشه و هنر دوران قاجار در خانواده معيرالممالک دانست.شايد اگر معيرالممالک از ميرزا غلامرضا حمايت نمي‌کرد، او فرصت نمي‌يافت چنين آثار مهمي را عرضه کند. اين خود يک نوع مديريت فرهنگي است. ميرزا غلامرضا فقط يک خوشنويس نيست. او يک نقاش پيشرو است که صد سال جلوتر از اکسپرسيونيست‌هاي اروپايي بود. در فرهنگ ما کمال‌الدين بهزاد هم چنين جايگاهي دارد. بااینکه بهزاد هم‌عصر داوينچي است اما به‌جرئت مي‌گويم که از داوينچي پيشروتر و مدرن‌تر بود. کساني که معتقدند ايرانيان نقاشي ندارند، فهمي از نقاشي ندارند».
در ادامه اين مراسم مهدي عتيقي‌مقدم صحبت کرد. او تمام کارهاي مرحوم بختيار از‌جمله کتاب ايران پل فيروزه و همين کتاب مجموعه آثار ميرزا غلامرضا را کارهايي ارزشمند و بزرگ دانست و افزود: «کاش اين کتاب در يک کنگره جهاني معرفي مي‌شد. من هرچه از دکتر بختيار بگويم، کم گفته‌ام. وقتي ايشان اراده کردند که آثار ميرزا غلامرضا چاپ شود، خانواده ما که عقبه 600‌ساله‌اي از هنر و علاقه‌مندي به هنر دارد و از محل نگهداري اين آثار نزد مجموعه‌هاي مختلف مطلع است، کمک کرد اين آثار در اختيار دکتر بختيار قرار بگيرد».سخنران پاياني اين مراسم، سيد‌محمد احصايي بود. احصايي کتاب مجموعه آثار ميرزا غلامرضا را اثري ماندگار براي شناخت و معرفي اين هنرمند يگانه دانست که در خط شکسته‌نستعليق استاد مسلم است. احصايي در ادامه براي حاضران تعريف کرد: «در خواب ميرزا غلامرضا را ديدم که به من اخمي کرد. از خواب پريدم و متوجه شدم که بايد موضوع اين باشد که ميرزا مرگ درويش عبدالمجيد را در اوج جواني نتوانست تحمل کند. به نظرم ميرزا اين جفاي روزگار را برنمي‌تابد و با رقم‌کردن بسياري از آثار خود به نام درويش عبدالمجيد عمر درويش را با اين کار تداوم مي‌بخشد». احصايي در ادامه به ذکر خوابي که مدتي بعد از اين ماجرا مي‌بيند، پرداخت و اينکه در خيابان ميرزا غلامرضا دست در گردن او مي‌اندازد و او را مي‌بخشد!پس از پايان سخنراني‌ها، حاضران از نمايشگاه آثار خوشنويسي ميرزا غلامرضا اصفهاني که به مدت پنج روز در گالري آريانا داير خواهد بود، ديدن کردند. آثار ارائه‌شده در اين نمايشگاه شامل هشت تابلو و سه کتيبه از آثار ميرزا غلامرضا اصفهاني مي‌شود. به گفته اميرحسين عبداللهي، مدير گالري آريانا، آثار ارائه‌شده از مجموعه‌هاي شخصي هستند و براي فروش نيستند. البته کتاب چاپ‌شده براي فروش است و قيمت اين اثر نفيس که تنها در ۵۰۰ نسخه شماره‌دار و به صورت کلکسيوني منتشر مي‌شود، يک‌ميليون‌و ۸۵۰ هزار تومان است؛ گرچه با تلاش ناشر صد نسخه از آن با جلد سوخته و همانند آنچه در زمان قديم و براي چاپ دستي اتفاق مي‌افتاد، عرضه خواهد شد.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها