وزير خارجه ايران پس از سفر مسکو، به پکن رفت
گفت‌وگو با شرق در آستانه گام پنجم
شرق: وزير امور خارجه ايران که يکشنبه‌شب راهي مسکو شده بود، روز گذشته و پس از ديدار و گفت‌وگو با همتاي روس خود، راهي پکن شد تا با همتاي چيني نيز ديدار داشته باشد. اين ديدار از سويي هم‌زمان با رزمايش مشترک سه کشور در شمال اقيانوس هند انجام مي‌شود و از سوي ديگر کمي پيش از زمان گام پنجم روند کاهش گام‌به‌گام تعهدات ايران در برجام رخ مي‌دهد.
سفرهاي ظريف و ديدارهايش با مقامات اين دو کشور هم‌زمان با رزمايش مشترک، به نظر می‌رسد تأكيدي بر روابط و هماهنگي‌هاي سه کشور در زمينه مسائل منطقه و جهان است. به عبارتي، اين تعاملات را مي‌توان تأكيد مسکو و پکن بر مواضع پيشينشان در رابطه با مسائل مشترک با ايران دانست که هم پيش‌تر در مواضع ديپلماتيک آنان ابراز شده بود و هم در گفت‌وگوهاي روزهاي اخير حين سفر مسکو و پيش از سفر پکن ديده مي‌شود. اين تأكيدها، در حالي که ايران به گام پنجم نزديک مي‌شود، با اشاره به رويکرد اروپايي‌ها در قبال برجام و انتقاد از آنها نيز همراه است و به‌‌نوعي، جبهه‌گيري اين دو قدرت شرقي در مقابل رويکرد ايالات متحده در قبال برجام و ديگر مسائل منطقه است. اين جبهه‌گيري مشترک از طرفي نشانه‌اي از کناررفتن امضاکنندگان اروپايي برجام از روند چالش‌هاي برجام و گفت‌وگوهاي مربوط به آن نيز به شمار مي‌رود. اعضاي اتحاديه اروپا از طرفي با مواضع ايالات متحده در قبال اين توافق ابراز مخالفت کرده‌اند، اما از سوي ديگر، نه در اقناع آمريکا و کنترل تلاش‌هاي اين کشور عليه توافقات توفيقي داشته‌اند و نه توانسته‌اند ايران را قانع کنند روند گام‌به‌گام کاهش تعهدات را
متوقف کند. اکنون عملا ايران، روسيه و چين به‌عنوان سه امضاکننده برجام در يک طرف اين تقابل قرار گرفته‌اند و ايالات متحده در سوي ديگر و عملا براي اروپايي‌ها نقش چنداني براي ايفا در اين زمينه نمانده است. اين را می‌توان از مواضع دو قدرت شرقي نیز برداشت کرد. ظريف پيش از گام‌هاي پيشين روند کاهش تعهدات نيز ديدارهاي مشابهي داشت و اکنون تکرار اين ديدارها و تأكيدات بر مواضع، هم بار ديگر بر تصميم ايران در ادامه اين روند صحه مي‌گذارد و هم ثبات مواضع مسکو و پکن در حمايت از مواضع تهران را نشان مي‌دهد.
ظريف شامگاه يکشنبه در رأس هيئتي عالي‌رتبه وارد پايتخت روسيه شد. سيدعباس عراقچي، معاون سياسي وزير امور خارجه و سيدعباس موسوي، رئيس مرکز ديپلماسي عمومي و سخنگوي وزارت امور خارجه ايران، ظريف را در سفر به مسکو همراهي کردند و در سفر پکن نيز با او خواهند بود.
ظريف: روابط ايران و روسيه در بهترين شرايط تاريخي خود است
ظريف در ديدار با همتاي روس خود گفت: روابط دوجانبه ايران و روسيه امروز شايد در بهترين شرايط تاريخي خود قرار دارد. وزير خارجه ايران در ديدار با لاوروف تأكيد کرد: ايران و روسيه برخلاف آمريکا، دنبال صلح و ثبات در منطقه هستند و طرح‌هاي ارائه‌شده از سوي دو کشور، نشانگر اين واقعيت است. او افزود: براي دو کشور مهم در منطقه، اين روابط راهبردي است که همواره با قدرت ادامه پيدا خواهد کرد؛ چراکه اين اراده مسئولان جمهوري اسلامي است که به روابط با روسيه به‌عنوان يک همسايه بزرگ، مهم و قدرت بزرگ بين‌المللي به صورت راهبردي نگاه کنند. وي ادامه داد: برخلاف ديگران که در منطقه ما به جنگ‌افروزي دامن مي‌زنند، ايران و روسيه پيشنهادهاي مهمي که بسيار هم شبيه به هم هستند، براي صلح در منطقه ارائه کرده‌اند. ظريف ارائه طرح گفت‌وگوي روسيه در خليج‌فارس و طرح صلح هرمز را در راستاي چنين سياسي عنوان کرد. وزير امور خارجه ايران در ادامه با اشاره به رزمايش مشترک ايران، روسيه و چين افزود: اين مانور نشان‌دهنده همکاري و تلاش ما براي صلح در منطقه است. ظريف اظهار كرد: برخلاف آمريکا که تعهدات بين‌المللي خود را شکسته است، ايران و روسيه بر اجراي برجام
تأكيد کردند که ما از ديدگاه‌هاي مثبت روسيه در اين زمينه متشکريم. وي با بيان اينکه آمريکا هزاران مايل دورتر از مرزهاي خود، مردم را به اسم دفاع از خود به خاک و خون مي‌کشد، اظهار كرد: اقدام اخير آمريکا در بغداد تنها نمونه‌اي از رفتارهاي اين‌چنيني آمريکا در منطقه است. ظريف همکاري ايران و روسيه در قالب آستانه را نمونه موفقي از همکاري‌هاي مشترک دو کشور براي بازگشت صلح در سوريه عنوان کرد و گفت: اميدوارم در ديدار امروز درباره مسائل مختلف منطقه‌اي، بين‌المللي، سوريه، افغانستان، عراق و برجام به‌طور مفصل تبادل نظر کنيم.
روسيه و ايران با رويکرد آمريکا مقابله مي‌کنند
ظريف در کنفرانس خبري مشترک با لاوروف نيز تأكيد کرد: دولت آمريکا تلاش مي‌کند منويات خود را به ديگر کشورها تحميل کند و روسيه و ايران مقابله با اين رويکرد را در قالب برجام و ساير حوزه‌ها انجام دادند. وزير امور خارجه ايران خواستار همکاري همه کشورها براي مقابله با يک‌جانبه‌گرايي گسترده آمريکا در جهان شد. به گزارش ايرنا، ظريف افزود: کشورهاي اروپايي اگرچه از نظر سياسي عموما از برجام حمايت کرده‌اند، اما از نظر عملي اقدامي براي مقابله با تحريم‌هاي آمريکا و همين‌طور براي اجراي تعهدات خودشان نکرده‌اند. ظريف گفت: ايران و روسيه در مورد اينکه اروپا بايد تعهدات خود را اجرا کند هم‌نظر هستند و اين نظر در کميسيون مشترک به شرکاي اروپايي (اتحاديه اروپا) در برجام اعلام شده است. ظريف خاطرنشان کرد: زمينه‌هاي همکاري ميان دو کشور فراوان است و ما از گسترش روابط دو ملت و گسترش توريسم حمايت مي‌کنيم. وي در بخش ديگري از سخنان خود گفت: ما امروز درخصوص مسائل دوجانبه، منطقه‌اي و بين‌المللي تبادل‌نظر کرديم. روابط دوجانبه به صورت گسترده در تمامي زمينه‌ها در حال گسترش است، ضمن اينکه زمينه‌هاي متعددي براي گسترش روابط وجود دارد که اتحاديه
اقتصادي اوراسيا، استفاده از ارزهاي ملي در تجارت براي خارج‌شدن از وابستگي به دلار آمريکا و همکاري درخصوص توسعه فناوري و حوزه‌هاي مختلف انرژي از جمله آنهاست. ظريف گفت: حوزه‌هاي متعددي وجود دارد که نه‌تنها دوجانبه، بلکه به صورت سه‌جانبه و با مشارکت ديگر کشورها مانند جمهوري آذربايجان، ارمنستان، گرجستان و ترکيه دنبال مي‌شود. وي با اشاره به همکاري منطقه‌اي ايران و روسيه گفت: ما همکاري‌هاي خوبي براي پايان‌دادن به مشکلات و دردهاي مردم سوريه با هم داريم که به روند آستانه منجر شد که در پي آن تنش در اين کشور کاهش يافت. ظريف اظهار کرد: امروز در پي همکاري‌هاي سه‌جانبه، ما (ايران، روسيه و ترکيه) توانسته‌ايم اولين روند سياسي را بعد از چندين‌سال جنگ در سوريه شروع کنيم.
لاوروف: شرکاي غربي تلاش مصنوعي دارند اوضاع خليج‌فارس را بحراني کنند
وزير امور خارجه روسيه نيز در ديدار با همتاي ايراني خود گفت: اوضاع در خليج‌فارس مورد نگراني ماست، چراکه مي‌دانيم چگونه شرکاي غربي ما به صورت مصنوعي شرايط را متشنج مي‌کنند. لاوروف افزود: برجام توسط شوراي امنيت تأييد شده است، باوجوداين آمريکا از آن خارج شد و نه‌تنها خارج شده و قطع‌نامه را نقض کرده، بلکه نمي‌گذارد ديگر کشورها آن را اجرا کنند. وي ادامه داد: البته ما امروز درخصوص مسائل مختلف تبادل‌نظر خواهيم کرد تا ببينيم چه‌کار مي‌توان انجام داد که برجام از بين نرود. لاوروف در بخش ديگري از سخنان خود گفت: ايران و روسيه پيشنهادها و طرح‌هاي خود را براي افزايش امنيت و ثبات ارائه داده‌اند تا اوضاع به شکلي حل‌وفصل شود. لاوروف گفت: روسيه ابتکار صلح‌آميز و ايران طرح هرمز را ارائه کرده است که در راستاي ثبات‌سازي در منطقه صورت مي‌گيرند. وي ادامه داد: در مورد سوريه و تلاش‌هاي دو کشور در چارچوب مذاکرات آستانه هم گفت‌وگو خواهيم کرد. لاوروف افزود: موضوعات مختلفي وجود دارد، همچنين درخصوص ارتباطات دوجانبه با تمرکز بر روابط اقتصادي و فرهنگي بر اساس توافقات سران دو کشور گفت‌وگو خواهيم کرد.
چين: به دنبال تقويت همکاري استراتژيک و حفظ برجام هستيم
سخنگوي وزارت خارجه چين گفت: پکن مايل است با تهران همکاري کند تا توسعه پايدار و همکاري استراتژيک جامع بين چين و ايران را تقويت کند و به طور مشترک توافق‌نامه هسته‌اي ايران و صلح و ثبات را در منطقه خليج‌فارس حفظ کند. گنگ شوانگ با اعلام خبر سفر ظريف به چين به دعوت وانگ يي، وزير خارجه اين کشور گفت: جزئيات اين ديدار از طريق وزارت خارجه چين اطلاع‌رساني خواهد شد. شوانگ همچنين با اشاره به سفر ظريف به روسيه گفت: مسکو و پکن به‌عنوان دو شريک راهبردي، در مورد برجام و ساير موضوعات مهم بين‌المللي داراي هماهنگي‌ها و ارتباطات نزديک هستند. سخنگوي وزارت امور خارجه چين در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به حمله هوايي آمريکا به عراق گفت: چين همواره با استفاده از زور در روابط بين‌الملل مخالف بوده و طرفدار آن است که همه طرف‌ها از اهداف و اصول منشور سازمان ملل و اصول اساسي روابط بين‌الملل پيروي کنند. وي افزود: حق حاکميت، استقلال و تماميت ارضي عراق و سوريه بايد به طور مؤثر رعايت و حفظ شود. ما از همه طرف‌هاي ذي‌ربط مي‌خواهيم براي جلوگيري از تشديد تنش‌ها، خويشتن‌دار باشند.
شرق: وزير امور خارجه ايران که يکشنبه‌شب راهي مسکو شده بود، روز گذشته و پس از ديدار و گفت‌وگو با همتاي روس خود، راهي پکن شد تا با همتاي چيني نيز ديدار داشته باشد. اين ديدار از سويي هم‌زمان با رزمايش مشترک سه کشور در شمال اقيانوس هند انجام مي‌شود و از سوي ديگر کمي پيش از زمان گام پنجم روند کاهش گام‌به‌گام تعهدات ايران در برجام رخ مي‌دهد.
سفرهاي ظريف و ديدارهايش با مقامات اين دو کشور هم‌زمان با رزمايش مشترک، به نظر می‌رسد تأكيدي بر روابط و هماهنگي‌هاي سه کشور در زمينه مسائل منطقه و جهان است. به عبارتي، اين تعاملات را مي‌توان تأكيد مسکو و پکن بر مواضع پيشينشان در رابطه با مسائل مشترک با ايران دانست که هم پيش‌تر در مواضع ديپلماتيک آنان ابراز شده بود و هم در گفت‌وگوهاي روزهاي اخير حين سفر مسکو و پيش از سفر پکن ديده مي‌شود. اين تأكيدها، در حالي که ايران به گام پنجم نزديک مي‌شود، با اشاره به رويکرد اروپايي‌ها در قبال برجام و انتقاد از آنها نيز همراه است و به‌‌نوعي، جبهه‌گيري اين دو قدرت شرقي در مقابل رويکرد ايالات متحده در قبال برجام و ديگر مسائل منطقه است. اين جبهه‌گيري مشترک از طرفي نشانه‌اي از کناررفتن امضاکنندگان اروپايي برجام از روند چالش‌هاي برجام و گفت‌وگوهاي مربوط به آن نيز به شمار مي‌رود. اعضاي اتحاديه اروپا از طرفي با مواضع ايالات متحده در قبال اين توافق ابراز مخالفت کرده‌اند، اما از سوي ديگر، نه در اقناع آمريکا و کنترل تلاش‌هاي اين کشور عليه توافقات توفيقي داشته‌اند و نه توانسته‌اند ايران را قانع کنند روند گام‌به‌گام کاهش تعهدات را
متوقف کند. اکنون عملا ايران، روسيه و چين به‌عنوان سه امضاکننده برجام در يک طرف اين تقابل قرار گرفته‌اند و ايالات متحده در سوي ديگر و عملا براي اروپايي‌ها نقش چنداني براي ايفا در اين زمينه نمانده است. اين را می‌توان از مواضع دو قدرت شرقي نیز برداشت کرد. ظريف پيش از گام‌هاي پيشين روند کاهش تعهدات نيز ديدارهاي مشابهي داشت و اکنون تکرار اين ديدارها و تأكيدات بر مواضع، هم بار ديگر بر تصميم ايران در ادامه اين روند صحه مي‌گذارد و هم ثبات مواضع مسکو و پکن در حمايت از مواضع تهران را نشان مي‌دهد.
ظريف شامگاه يکشنبه در رأس هيئتي عالي‌رتبه وارد پايتخت روسيه شد. سيدعباس عراقچي، معاون سياسي وزير امور خارجه و سيدعباس موسوي، رئيس مرکز ديپلماسي عمومي و سخنگوي وزارت امور خارجه ايران، ظريف را در سفر به مسکو همراهي کردند و در سفر پکن نيز با او خواهند بود.
ظريف: روابط ايران و روسيه در بهترين شرايط تاريخي خود است
ظريف در ديدار با همتاي روس خود گفت: روابط دوجانبه ايران و روسيه امروز شايد در بهترين شرايط تاريخي خود قرار دارد. وزير خارجه ايران در ديدار با لاوروف تأكيد کرد: ايران و روسيه برخلاف آمريکا، دنبال صلح و ثبات در منطقه هستند و طرح‌هاي ارائه‌شده از سوي دو کشور، نشانگر اين واقعيت است. او افزود: براي دو کشور مهم در منطقه، اين روابط راهبردي است که همواره با قدرت ادامه پيدا خواهد کرد؛ چراکه اين اراده مسئولان جمهوري اسلامي است که به روابط با روسيه به‌عنوان يک همسايه بزرگ، مهم و قدرت بزرگ بين‌المللي به صورت راهبردي نگاه کنند. وي ادامه داد: برخلاف ديگران که در منطقه ما به جنگ‌افروزي دامن مي‌زنند، ايران و روسيه پيشنهادهاي مهمي که بسيار هم شبيه به هم هستند، براي صلح در منطقه ارائه کرده‌اند. ظريف ارائه طرح گفت‌وگوي روسيه در خليج‌فارس و طرح صلح هرمز را در راستاي چنين سياسي عنوان کرد. وزير امور خارجه ايران در ادامه با اشاره به رزمايش مشترک ايران، روسيه و چين افزود: اين مانور نشان‌دهنده همکاري و تلاش ما براي صلح در منطقه است. ظريف اظهار كرد: برخلاف آمريکا که تعهدات بين‌المللي خود را شکسته است، ايران و روسيه بر اجراي برجام
تأكيد کردند که ما از ديدگاه‌هاي مثبت روسيه در اين زمينه متشکريم. وي با بيان اينکه آمريکا هزاران مايل دورتر از مرزهاي خود، مردم را به اسم دفاع از خود به خاک و خون مي‌کشد، اظهار كرد: اقدام اخير آمريکا در بغداد تنها نمونه‌اي از رفتارهاي اين‌چنيني آمريکا در منطقه است. ظريف همکاري ايران و روسيه در قالب آستانه را نمونه موفقي از همکاري‌هاي مشترک دو کشور براي بازگشت صلح در سوريه عنوان کرد و گفت: اميدوارم در ديدار امروز درباره مسائل مختلف منطقه‌اي، بين‌المللي، سوريه، افغانستان، عراق و برجام به‌طور مفصل تبادل نظر کنيم.
روسيه و ايران با رويکرد آمريکا مقابله مي‌کنند
ظريف در کنفرانس خبري مشترک با لاوروف نيز تأكيد کرد: دولت آمريکا تلاش مي‌کند منويات خود را به ديگر کشورها تحميل کند و روسيه و ايران مقابله با اين رويکرد را در قالب برجام و ساير حوزه‌ها انجام دادند. وزير امور خارجه ايران خواستار همکاري همه کشورها براي مقابله با يک‌جانبه‌گرايي گسترده آمريکا در جهان شد. به گزارش ايرنا، ظريف افزود: کشورهاي اروپايي اگرچه از نظر سياسي عموما از برجام حمايت کرده‌اند، اما از نظر عملي اقدامي براي مقابله با تحريم‌هاي آمريکا و همين‌طور براي اجراي تعهدات خودشان نکرده‌اند. ظريف گفت: ايران و روسيه در مورد اينکه اروپا بايد تعهدات خود را اجرا کند هم‌نظر هستند و اين نظر در کميسيون مشترک به شرکاي اروپايي (اتحاديه اروپا) در برجام اعلام شده است. ظريف خاطرنشان کرد: زمينه‌هاي همکاري ميان دو کشور فراوان است و ما از گسترش روابط دو ملت و گسترش توريسم حمايت مي‌کنيم. وي در بخش ديگري از سخنان خود گفت: ما امروز درخصوص مسائل دوجانبه، منطقه‌اي و بين‌المللي تبادل‌نظر کرديم. روابط دوجانبه به صورت گسترده در تمامي زمينه‌ها در حال گسترش است، ضمن اينکه زمينه‌هاي متعددي براي گسترش روابط وجود دارد که اتحاديه
اقتصادي اوراسيا، استفاده از ارزهاي ملي در تجارت براي خارج‌شدن از وابستگي به دلار آمريکا و همکاري درخصوص توسعه فناوري و حوزه‌هاي مختلف انرژي از جمله آنهاست. ظريف گفت: حوزه‌هاي متعددي وجود دارد که نه‌تنها دوجانبه، بلکه به صورت سه‌جانبه و با مشارکت ديگر کشورها مانند جمهوري آذربايجان، ارمنستان، گرجستان و ترکيه دنبال مي‌شود. وي با اشاره به همکاري منطقه‌اي ايران و روسيه گفت: ما همکاري‌هاي خوبي براي پايان‌دادن به مشکلات و دردهاي مردم سوريه با هم داريم که به روند آستانه منجر شد که در پي آن تنش در اين کشور کاهش يافت. ظريف اظهار کرد: امروز در پي همکاري‌هاي سه‌جانبه، ما (ايران، روسيه و ترکيه) توانسته‌ايم اولين روند سياسي را بعد از چندين‌سال جنگ در سوريه شروع کنيم.
لاوروف: شرکاي غربي تلاش مصنوعي دارند اوضاع خليج‌فارس را بحراني کنند
وزير امور خارجه روسيه نيز در ديدار با همتاي ايراني خود گفت: اوضاع در خليج‌فارس مورد نگراني ماست، چراکه مي‌دانيم چگونه شرکاي غربي ما به صورت مصنوعي شرايط را متشنج مي‌کنند. لاوروف افزود: برجام توسط شوراي امنيت تأييد شده است، باوجوداين آمريکا از آن خارج شد و نه‌تنها خارج شده و قطع‌نامه را نقض کرده، بلکه نمي‌گذارد ديگر کشورها آن را اجرا کنند. وي ادامه داد: البته ما امروز درخصوص مسائل مختلف تبادل‌نظر خواهيم کرد تا ببينيم چه‌کار مي‌توان انجام داد که برجام از بين نرود. لاوروف در بخش ديگري از سخنان خود گفت: ايران و روسيه پيشنهادها و طرح‌هاي خود را براي افزايش امنيت و ثبات ارائه داده‌اند تا اوضاع به شکلي حل‌وفصل شود. لاوروف گفت: روسيه ابتکار صلح‌آميز و ايران طرح هرمز را ارائه کرده است که در راستاي ثبات‌سازي در منطقه صورت مي‌گيرند. وي ادامه داد: در مورد سوريه و تلاش‌هاي دو کشور در چارچوب مذاکرات آستانه هم گفت‌وگو خواهيم کرد. لاوروف افزود: موضوعات مختلفي وجود دارد، همچنين درخصوص ارتباطات دوجانبه با تمرکز بر روابط اقتصادي و فرهنگي بر اساس توافقات سران دو کشور گفت‌وگو خواهيم کرد.
چين: به دنبال تقويت همکاري استراتژيک و حفظ برجام هستيم
سخنگوي وزارت خارجه چين گفت: پکن مايل است با تهران همکاري کند تا توسعه پايدار و همکاري استراتژيک جامع بين چين و ايران را تقويت کند و به طور مشترک توافق‌نامه هسته‌اي ايران و صلح و ثبات را در منطقه خليج‌فارس حفظ کند. گنگ شوانگ با اعلام خبر سفر ظريف به چين به دعوت وانگ يي، وزير خارجه اين کشور گفت: جزئيات اين ديدار از طريق وزارت خارجه چين اطلاع‌رساني خواهد شد. شوانگ همچنين با اشاره به سفر ظريف به روسيه گفت: مسکو و پکن به‌عنوان دو شريک راهبردي، در مورد برجام و ساير موضوعات مهم بين‌المللي داراي هماهنگي‌ها و ارتباطات نزديک هستند. سخنگوي وزارت امور خارجه چين در بخش ديگري از سخنانش با اشاره به حمله هوايي آمريکا به عراق گفت: چين همواره با استفاده از زور در روابط بين‌الملل مخالف بوده و طرفدار آن است که همه طرف‌ها از اهداف و اصول منشور سازمان ملل و اصول اساسي روابط بين‌الملل پيروي کنند. وي افزود: حق حاکميت، استقلال و تماميت ارضي عراق و سوريه بايد به طور مؤثر رعايت و حفظ شود. ما از همه طرف‌هاي ذي‌ربط مي‌خواهيم براي جلوگيري از تشديد تنش‌ها، خويشتن‌دار باشند.