پوتین و اردوغان سناریوی سوریه را در لیبی اجرا میکنند
امضاي آتشبس ليبي در مسكو
با گذشت حدود هشت سال از سرنگونی حکومت معمر قذافی و آغاز جنگ داخلی در لیبی، امیدها برای برقراری آتشبس در این کشور و آغاز روند سیاسی افزایش یافته است. مذاکرات هفته گذشته رؤسای جمهور ترکیه و روسیه در استانبول، مقدمات برقراری آتشبس در لیبی را فراهم کرد و روز گذشته وزرای خارجه و دفاع روسیه میزبان همتایان ترک خود در مسکو بودند تا درباره آتشبس در لیبی مذاکره کنند. همزمان با مذاکرات مقامهای ارشد ترکیه و روسیه، در تحولی قابل توجه، فائز سراج رئیس دولت وفاق ملی لیبی که از حمايت سازمان ملل برخوردار است و ژنرال خلیفه حفتر که برای تصرف طرابلس پایتخت لیبی با دولت میجنگد، وارد مسکو شدند تا با نظارت روسیه و ترکیه توافق آتشبس در لیبی را امضا کنند. در این میان، فائز السراج از حمایت ترکیه برخوردار است و به تازگی رجب طیب اردوغان از اعزام نظامیان ترکیه برای حمایت از دولت سراج خبر داد. از سوی دیگر روسیه در کنار فرانسه، عربستان و مصر از ژنرال حفتر حمایت میکند. با این حال ولادیمیر پوتین به تازگی ادعا کرده که الزاما تمام شهروندان روس که در لیبی میجنگند، از منافع مسکو حمایت نمیکنند و دولت روسیه به همه آنها پول پرداخت
نمیکند. روسیه امیدوار است که این گفتوگو منجر به امضای پیمان آتشبس دائم در لیبی شود. قبل از سفر رهبران دو جریان درگیر در لیبی، ترکیه و روسیه توانسته بودند آتشبسی موقت در لیبی برقرار کنند.
دولت وفاق ملی با توافق بر سر این آتشبس که از نیمهشب شنبه آغاز شد از سازمان ملل متحد خواست تا اجرای آن تضمین شود. اما با گذشت ساعتی از اعلام آتشبس موقت در پایتخت و اطراف آن، دو طرف یکدیگر را به نقض آتشبس متهم کردند. همزمان با نشست سراج و ژنرال حفتر در مسکو، رهبران اروپایی هم به تلاشهای خود برای حل بحران لیبی شدت بخشیدهاند. روز گذشته جوزپه کونته نخستوزیر ایتالیا به ترکیه رفت تا در مورد بحران لیبی با اردوغان مذاکره کند. همزمان امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه هم پس از تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه با انتشار بیانیهای از برقراری آتشبس در لیبی به ابتکار مسکو و آنکارا حمایت کرد. دولت آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم میخواهد هفته آینده نشستی را در مورد لیبی برگزار کند و گفته میشود اردوغان نیز در این نشست حضور خواهد داشت. رهبران اروپایی که در رایزنیهای پوتین و اردوغان غایب بودند میخواهند در لیبی آینده سهمی داشته باشند و بر همین اساس قصد دارند نشست برلین را با حمایت سازمان ملل برگزار کنند. پوتین هم پس از مذاکرات خود با مرکل اعلام کرده که از نشست برلین حمایت میکند.این تحولات در حالی صورت
میگیرد که اردوغان هفته گذشته خبر از اعزام شبهنظامیان، نظامیان و مقامهای امنیتی ترکیه به لیبی برای حمایت از دولت سراج داد. اردوغان گفته بود که هدف ترکیه «پشتیبانی از دولت مشروع» لیبی و جلوگیری از «یک فاجعه انسانی» است. با این حال انگیزه اصلی اردوغان حفظ منافع ترکیه در لیبی از جمله منابع غنی انرژی در آبهای لیبی در دریای مدیترانه است. توافق پارلمان ترکیه با برنامه اعزام نیروی نظامی به لیبی با واکنشهای منفی همراه شد. اسرائیل، یونان و قبرس آن را تهدیدی برای ثبات منطقه دانستند و نسبت به آن هشدار دادند. چراکه حضور ترکیه در این منطقه را خلاف منافع خود برای بهرهبرداری از منابع انرژی در شرق دریای مدیترانه میدانند. در حال حاضر دولت لیبی در نبرد با شبهنظامیان به رهبری ژنرال خلیفه حفتر در شرق لیبی است؛ منطقهای که عمدهترین منابع نفتی لیبی در آن قرار دارد. ژنرال حفتر با حمایت روسیه، مصر، عربستان و امارات از ماه آوریل تلاش میکند تا طرابلس پایتخت لیبی را تحت کنترل خود درآورد. براساس گزارشهای سازمان ملل متحد از زمان تشدید درگیریها از آوریل 2019 بیش از ۲۸۰ غیرنظامی و حدود دو هزار نظامی کشته شدهاند. همچنین جنگ
داخلی لیبی که از سال 2011 آغاز شده حدود ۱۴۶ هزار نفر را بیخانمان کرده است. در چنین شرایطی عمدهترین نگرانی جهانی درباره لیبی، قدرتگرفتن شبهنظامیان افراطی و نیز قاچاقچیان انسان در این کشور بحرانزده است.سه سال پس از آغاز اعتراضها در لیبی علیه حکومت قذافی که به سرنگونی و کشتهشدن دیکتاتور سابق این کشور منجر شد، دو دولت در این کشور بر سر کار آمدند و این رقابت باعث شد تا اقتصاد شکننده و وابسته به نفت لیبی بیش از پیش با بحران روبهرو شود. از سوی دیگر آوارهشدن حدود 150 هزار لیبیایی چالشهایی را برای مصر و الجزایر به عنوان همسایگان لیبی در قاره آفریقا و نیز برای ایتالیا به عنوان نزدیکترین کشور اروپایی به لیبی در دریای مدیترانه، ایجاد کرد. ابتکار روسیه و ترکیه برای برقراری صلح در لیبی با گذشت حدود 9 ماه از تشدید درگیریهای ژنرال حفتر و دولت سراج، تنها اقدام جامعه جهانی برای پایاندادن به بحران این کشور محسوب نمیشود. پیش از این هم سازمان ملل بارها برای برقراری آتشبس در لیبی اقداماتی انجام داد اما نتیجهای در بر نداشت.همکاری روسیه و ترکیه برای حل بحران در لیبی، یادآور همکاری این دو کشور در سوریه است که
تاکنون نسبتا موفقیتآمیز بوده و به کاهش بحران انسانی و جنگ در این کشور کمک کرده است. در این میان رهبران اروپایی و آفریقایی تمام تلاش دیپلماتیک خود را برای ورود بازیگران بینالمللی به بحران لیبی به کار بستهاند تا این کشور به سوریه دوم تبدیل نشود و به نظر میرسد با ابتکار روسیه و ترکیه برای برقراری آتشبس در لیبی، تا حد زیادی به خواسته خود دست یافتهاند.
با گذشت حدود هشت سال از سرنگونی حکومت معمر قذافی و آغاز جنگ داخلی در لیبی، امیدها برای برقراری آتشبس در این کشور و آغاز روند سیاسی افزایش یافته است. مذاکرات هفته گذشته رؤسای جمهور ترکیه و روسیه در استانبول، مقدمات برقراری آتشبس در لیبی را فراهم کرد و روز گذشته وزرای خارجه و دفاع روسیه میزبان همتایان ترک خود در مسکو بودند تا درباره آتشبس در لیبی مذاکره کنند. همزمان با مذاکرات مقامهای ارشد ترکیه و روسیه، در تحولی قابل توجه، فائز سراج رئیس دولت وفاق ملی لیبی که از حمايت سازمان ملل برخوردار است و ژنرال خلیفه حفتر که برای تصرف طرابلس پایتخت لیبی با دولت میجنگد، وارد مسکو شدند تا با نظارت روسیه و ترکیه توافق آتشبس در لیبی را امضا کنند. در این میان، فائز السراج از حمایت ترکیه برخوردار است و به تازگی رجب طیب اردوغان از اعزام نظامیان ترکیه برای حمایت از دولت سراج خبر داد. از سوی دیگر روسیه در کنار فرانسه، عربستان و مصر از ژنرال حفتر حمایت میکند. با این حال ولادیمیر پوتین به تازگی ادعا کرده که الزاما تمام شهروندان روس که در لیبی میجنگند، از منافع مسکو حمایت نمیکنند و دولت روسیه به همه آنها پول پرداخت
نمیکند. روسیه امیدوار است که این گفتوگو منجر به امضای پیمان آتشبس دائم در لیبی شود. قبل از سفر رهبران دو جریان درگیر در لیبی، ترکیه و روسیه توانسته بودند آتشبسی موقت در لیبی برقرار کنند.
دولت وفاق ملی با توافق بر سر این آتشبس که از نیمهشب شنبه آغاز شد از سازمان ملل متحد خواست تا اجرای آن تضمین شود. اما با گذشت ساعتی از اعلام آتشبس موقت در پایتخت و اطراف آن، دو طرف یکدیگر را به نقض آتشبس متهم کردند. همزمان با نشست سراج و ژنرال حفتر در مسکو، رهبران اروپایی هم به تلاشهای خود برای حل بحران لیبی شدت بخشیدهاند. روز گذشته جوزپه کونته نخستوزیر ایتالیا به ترکیه رفت تا در مورد بحران لیبی با اردوغان مذاکره کند. همزمان امانوئل مکرون، رئیسجمهور فرانسه هم پس از تماس تلفنی با ولادیمیر پوتین رئیسجمهور روسیه با انتشار بیانیهای از برقراری آتشبس در لیبی به ابتکار مسکو و آنکارا حمایت کرد. دولت آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان هم میخواهد هفته آینده نشستی را در مورد لیبی برگزار کند و گفته میشود اردوغان نیز در این نشست حضور خواهد داشت. رهبران اروپایی که در رایزنیهای پوتین و اردوغان غایب بودند میخواهند در لیبی آینده سهمی داشته باشند و بر همین اساس قصد دارند نشست برلین را با حمایت سازمان ملل برگزار کنند. پوتین هم پس از مذاکرات خود با مرکل اعلام کرده که از نشست برلین حمایت میکند.این تحولات در حالی صورت
میگیرد که اردوغان هفته گذشته خبر از اعزام شبهنظامیان، نظامیان و مقامهای امنیتی ترکیه به لیبی برای حمایت از دولت سراج داد. اردوغان گفته بود که هدف ترکیه «پشتیبانی از دولت مشروع» لیبی و جلوگیری از «یک فاجعه انسانی» است. با این حال انگیزه اصلی اردوغان حفظ منافع ترکیه در لیبی از جمله منابع غنی انرژی در آبهای لیبی در دریای مدیترانه است. توافق پارلمان ترکیه با برنامه اعزام نیروی نظامی به لیبی با واکنشهای منفی همراه شد. اسرائیل، یونان و قبرس آن را تهدیدی برای ثبات منطقه دانستند و نسبت به آن هشدار دادند. چراکه حضور ترکیه در این منطقه را خلاف منافع خود برای بهرهبرداری از منابع انرژی در شرق دریای مدیترانه میدانند. در حال حاضر دولت لیبی در نبرد با شبهنظامیان به رهبری ژنرال خلیفه حفتر در شرق لیبی است؛ منطقهای که عمدهترین منابع نفتی لیبی در آن قرار دارد. ژنرال حفتر با حمایت روسیه، مصر، عربستان و امارات از ماه آوریل تلاش میکند تا طرابلس پایتخت لیبی را تحت کنترل خود درآورد. براساس گزارشهای سازمان ملل متحد از زمان تشدید درگیریها از آوریل 2019 بیش از ۲۸۰ غیرنظامی و حدود دو هزار نظامی کشته شدهاند. همچنین جنگ
داخلی لیبی که از سال 2011 آغاز شده حدود ۱۴۶ هزار نفر را بیخانمان کرده است. در چنین شرایطی عمدهترین نگرانی جهانی درباره لیبی، قدرتگرفتن شبهنظامیان افراطی و نیز قاچاقچیان انسان در این کشور بحرانزده است.سه سال پس از آغاز اعتراضها در لیبی علیه حکومت قذافی که به سرنگونی و کشتهشدن دیکتاتور سابق این کشور منجر شد، دو دولت در این کشور بر سر کار آمدند و این رقابت باعث شد تا اقتصاد شکننده و وابسته به نفت لیبی بیش از پیش با بحران روبهرو شود. از سوی دیگر آوارهشدن حدود 150 هزار لیبیایی چالشهایی را برای مصر و الجزایر به عنوان همسایگان لیبی در قاره آفریقا و نیز برای ایتالیا به عنوان نزدیکترین کشور اروپایی به لیبی در دریای مدیترانه، ایجاد کرد. ابتکار روسیه و ترکیه برای برقراری صلح در لیبی با گذشت حدود 9 ماه از تشدید درگیریهای ژنرال حفتر و دولت سراج، تنها اقدام جامعه جهانی برای پایاندادن به بحران این کشور محسوب نمیشود. پیش از این هم سازمان ملل بارها برای برقراری آتشبس در لیبی اقداماتی انجام داد اما نتیجهای در بر نداشت.همکاری روسیه و ترکیه برای حل بحران در لیبی، یادآور همکاری این دو کشور در سوریه است که
تاکنون نسبتا موفقیتآمیز بوده و به کاهش بحران انسانی و جنگ در این کشور کمک کرده است. در این میان رهبران اروپایی و آفریقایی تمام تلاش دیپلماتیک خود را برای ورود بازیگران بینالمللی به بحران لیبی به کار بستهاند تا این کشور به سوریه دوم تبدیل نشود و به نظر میرسد با ابتکار روسیه و ترکیه برای برقراری آتشبس در لیبی، تا حد زیادی به خواسته خود دست یافتهاند.