رئيسجمهوري روسيه پيشنهاد اصلاح قانون اساسي اين كشور را مطرح كرد
اصلاحات به شيوه ولاديمير
«مردم خواهان تغییرند»؛ این را سیاستمداری گفته که تقریبا 20 سال، قدرت بلامنازع کشورش بوده است و به نظر هم نمیرسد در خلال این تغییراتی که در دهان مردم گذاشته، فکر کناررفتن از سیاست یا حداقل کمرنگشدن داشته باشد. او ولادیمیر پوتین است؛ رئیسجمهور قدرتمند روسیه. پوتین که سال 2024 باید پست ریاستجمهوری را تحویل دهد، اصلاحات متعددی را برای قانون اساسی پیشنهاد داده است؛ اصلاحاتی که به نظر میرسد قرار است دستوپای رئیسجمهور بعدی را ببندد و به پوتین که هنوز مشخص نیست در کجای عالم سیاست روسیه ساکن میشود، دست بازتری دهد. پوتین در سخنرانی روز چهارشنبه خود، در جمع مقامات عالیرتبه روسیه از این اصلاحات صحبت کرد. او پیشنهاد داده در اولین اصلاحات، مدت ریاستجمهوری به حداکثر دو دوره متوالی محدود شود. این در حالی است که شخص پوتین چهار دوره رئیسجمهور کشورش بوده است. علاوه بر این، پوتین پیشنهاد داده شرایط برای کاندیداتوری ریاستجمهوری سختتر شود. به اعتقاد او، نهتنها نامزدهای انتخابات آتی ریاستجمهوری نباید دوتابعیتی باشند، بلکه قضات و مقامات عالیرتبه فدرال نیز که تابعیت کشورهای دیگر را دارند، باید برکنار شوند. در
درخواست دیگری برای اصلاحات، پوتین خواهان انتخاب نامزدهای نخستوزیری و اعضای کابینه از سوی پارلمان شد. پوتین در سال 2008 نیز قانون اساسی روسیه را با کمک دیمیتری مدودف، رئیسجمهور وقت که پوتین نخستوزیرش بود، اصلاح کرد؛ اصلاحاتی که در تقابلی کامل با اصلاحات روز چهارشنبه پوتین، دنبال گسترش قدرت رئیسجمهور بود. رئیسجمهور روسیه در ادامه سخنرانیاش در جمع مقامات عالیرتبه روسی، پیشنهاد بیسابقهای مطرح کرد. پوتین خواهان برگزاری اولین رفراندوم از سال 1993 و فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی شد که در آن مردم حمایت و مخالفت خود را با حکومت فعلی ابراز کنند.
یکی از مقامات کمیسیون انتخاباتی روسیه گفته است به محض نهاییشدن اصلاحات قانون اساسی، میتوان برای برگزاری رفراندوم سراسری آماده شد. موافقان دولت فعلی روسیه این اصلاحات را جابهجایی قدرت از دستان رئیسجمهور به قوه مقننه توصیف میکنند؛ درحالیکه منتقدان میگویند همه این اصلاحات پرزرقوبرق، زمینهسازی برای جابهجایی خود پوتین در قدرت است. پوتین 67ساله عملا از سال 2000 شخصیت و قدرت اول روسیه است؛ امری که او را به طولانیترین حضور سیاستمدار روسیه پس از استالین تبدیل کرده است. سابقه او در جابهجایی در رأس قدرت و به تبع آن جابهجایی قدرت در ساختار سیاسی روسیه، همه را به این فکر انداخته که با پایان دوره ریاستجمهوری پوتین در سال 2024، او چه برنامهای برای ماندن در قدرت دارد. تعداد بسیار اندکی هستند که پیشبینی میکنند پوتین از زندگی سیاسی کنارهگیری میکند، در عوض تعداد بسیاری هستند که او را در قامت نخستوزیر بعدی روسیه یا رهبری مادامالعمر میبینند. عدهای معتقدند اتفاقی که در قزاقستان افتاد، ممکن است بعد از پایان دوره ریاستجمهوری پوتین در روسیه رخ دهد. سال گذشته نورالسلطان نظربایف در قزاقستان از عنوان
رئیسجمهوری این کشور کنارهگیری کرد؛ اما رئیس شورای امنیت ملی و سایر نهادهای کلیدی قانونی باقی ماند.در سالهای حضور پوتین در قدرت، او فقط از سال 2008 و برای چهار سال رئیسجمهور روسیه نبود؛ دورهای متلاطم که روسیه در گرجستان درگیر جنگ بود، در داخل با اعتراضهای گسترده ضددولتی دستوپنجه نرم میکرد و نتوانست جلوی مداخله نظامی ناتو در لیبی را بگیرد. در تمام این 20 سال گذشته، شاید بتوان این چهار سال را ضعیفترین دوره حضور پوتین در سیاست روسیه دانست؛ هرچند بسیاری از حامیان او میگویند کمشدن قدرت پوتین و همچنین اختلافهای بین او و مدودف، چنین پیامدهایی هم در داخل و هم خارج از روسیه داشته است. در چنین شرایطی، پوتین با طرح اصلاحات قانون اساسی به صورت مشخص به دنبال کاهش اهمیت نقش رئیسجمهور است؛ شخصی که چه قانون اساسی اصلاح شود و چه نشود، در برابر نفوذ پوتین در ساختار سیاسی روسیه منزوی خواهد شد. بااینحال هیچکس هنوز نمیتواند پیشبینی کند پوتین پس از 2024 با چه عنوانی در سیاست روسیه باقی میماند. تنها گزینهای که برخی از آن بهعنوان جایگاه آتی پوتین نام میبرند، ریاست شورای امنیت است.انتخابات پارلمانی سال 2021
در روسیه برگزار میشود و اصلاحات قانون اساسی مدنظر پوتین اهمیت این انتخابات را نشان میدهد. پوتین برای تصویب اصلاحات مدنظر خود به اکثریت پارلمان نیاز دارد. درحالحاضر حزب روسیه متحد، اکثریت را در دومای روسیه دارد. با وجود اینکه این حزب از حامیان سرسخت پوتین محسوب میشود، تنفر و نارضایتی عمومی از آن باعث شده تاکنون پوتین عضویت و ایفای نقش برجستهتر در آن را رد کند.
استعفای نخستوزیر
پس از سخنرانی سالانه رئیسجمهور روسیه در جمع مقامات عالیرتبه فدرال، دیمیتری مدودف، نخستوزیر روسیه، استعفای خود را تقدیم پوتین کرد و پوتین هم ضمن قدردانی از زحمات مدودف، استعفای او را پذیرفت؛ اما پوتین در متن پذیرش استعفای مدودف به ناکامی دولت حاضر در دستیابی به اهداف تعیینشده نیز اشاره کرده است. جزئیات بیشتری درباره علت استعفای مدودف منتشر نشده است و پوتین فعلا از اعضای کابینه خواسته تا زمان تعیین کابینه جدید به فعالیت خود ادامه دهند.
«مردم خواهان تغییرند»؛ این را سیاستمداری گفته که تقریبا 20 سال، قدرت بلامنازع کشورش بوده است و به نظر هم نمیرسد در خلال این تغییراتی که در دهان مردم گذاشته، فکر کناررفتن از سیاست یا حداقل کمرنگشدن داشته باشد. او ولادیمیر پوتین است؛ رئیسجمهور قدرتمند روسیه. پوتین که سال 2024 باید پست ریاستجمهوری را تحویل دهد، اصلاحات متعددی را برای قانون اساسی پیشنهاد داده است؛ اصلاحاتی که به نظر میرسد قرار است دستوپای رئیسجمهور بعدی را ببندد و به پوتین که هنوز مشخص نیست در کجای عالم سیاست روسیه ساکن میشود، دست بازتری دهد. پوتین در سخنرانی روز چهارشنبه خود، در جمع مقامات عالیرتبه روسیه از این اصلاحات صحبت کرد. او پیشنهاد داده در اولین اصلاحات، مدت ریاستجمهوری به حداکثر دو دوره متوالی محدود شود. این در حالی است که شخص پوتین چهار دوره رئیسجمهور کشورش بوده است. علاوه بر این، پوتین پیشنهاد داده شرایط برای کاندیداتوری ریاستجمهوری سختتر شود. به اعتقاد او، نهتنها نامزدهای انتخابات آتی ریاستجمهوری نباید دوتابعیتی باشند، بلکه قضات و مقامات عالیرتبه فدرال نیز که تابعیت کشورهای دیگر را دارند، باید برکنار شوند. در
درخواست دیگری برای اصلاحات، پوتین خواهان انتخاب نامزدهای نخستوزیری و اعضای کابینه از سوی پارلمان شد. پوتین در سال 2008 نیز قانون اساسی روسیه را با کمک دیمیتری مدودف، رئیسجمهور وقت که پوتین نخستوزیرش بود، اصلاح کرد؛ اصلاحاتی که در تقابلی کامل با اصلاحات روز چهارشنبه پوتین، دنبال گسترش قدرت رئیسجمهور بود. رئیسجمهور روسیه در ادامه سخنرانیاش در جمع مقامات عالیرتبه روسی، پیشنهاد بیسابقهای مطرح کرد. پوتین خواهان برگزاری اولین رفراندوم از سال 1993 و فروپاشی اتحادیه جماهیر شوروی شد که در آن مردم حمایت و مخالفت خود را با حکومت فعلی ابراز کنند.
یکی از مقامات کمیسیون انتخاباتی روسیه گفته است به محض نهاییشدن اصلاحات قانون اساسی، میتوان برای برگزاری رفراندوم سراسری آماده شد. موافقان دولت فعلی روسیه این اصلاحات را جابهجایی قدرت از دستان رئیسجمهور به قوه مقننه توصیف میکنند؛ درحالیکه منتقدان میگویند همه این اصلاحات پرزرقوبرق، زمینهسازی برای جابهجایی خود پوتین در قدرت است. پوتین 67ساله عملا از سال 2000 شخصیت و قدرت اول روسیه است؛ امری که او را به طولانیترین حضور سیاستمدار روسیه پس از استالین تبدیل کرده است. سابقه او در جابهجایی در رأس قدرت و به تبع آن جابهجایی قدرت در ساختار سیاسی روسیه، همه را به این فکر انداخته که با پایان دوره ریاستجمهوری پوتین در سال 2024، او چه برنامهای برای ماندن در قدرت دارد. تعداد بسیار اندکی هستند که پیشبینی میکنند پوتین از زندگی سیاسی کنارهگیری میکند، در عوض تعداد بسیاری هستند که او را در قامت نخستوزیر بعدی روسیه یا رهبری مادامالعمر میبینند. عدهای معتقدند اتفاقی که در قزاقستان افتاد، ممکن است بعد از پایان دوره ریاستجمهوری پوتین در روسیه رخ دهد. سال گذشته نورالسلطان نظربایف در قزاقستان از عنوان
رئیسجمهوری این کشور کنارهگیری کرد؛ اما رئیس شورای امنیت ملی و سایر نهادهای کلیدی قانونی باقی ماند.در سالهای حضور پوتین در قدرت، او فقط از سال 2008 و برای چهار سال رئیسجمهور روسیه نبود؛ دورهای متلاطم که روسیه در گرجستان درگیر جنگ بود، در داخل با اعتراضهای گسترده ضددولتی دستوپنجه نرم میکرد و نتوانست جلوی مداخله نظامی ناتو در لیبی را بگیرد. در تمام این 20 سال گذشته، شاید بتوان این چهار سال را ضعیفترین دوره حضور پوتین در سیاست روسیه دانست؛ هرچند بسیاری از حامیان او میگویند کمشدن قدرت پوتین و همچنین اختلافهای بین او و مدودف، چنین پیامدهایی هم در داخل و هم خارج از روسیه داشته است. در چنین شرایطی، پوتین با طرح اصلاحات قانون اساسی به صورت مشخص به دنبال کاهش اهمیت نقش رئیسجمهور است؛ شخصی که چه قانون اساسی اصلاح شود و چه نشود، در برابر نفوذ پوتین در ساختار سیاسی روسیه منزوی خواهد شد. بااینحال هیچکس هنوز نمیتواند پیشبینی کند پوتین پس از 2024 با چه عنوانی در سیاست روسیه باقی میماند. تنها گزینهای که برخی از آن بهعنوان جایگاه آتی پوتین نام میبرند، ریاست شورای امنیت است.انتخابات پارلمانی سال 2021
در روسیه برگزار میشود و اصلاحات قانون اساسی مدنظر پوتین اهمیت این انتخابات را نشان میدهد. پوتین برای تصویب اصلاحات مدنظر خود به اکثریت پارلمان نیاز دارد. درحالحاضر حزب روسیه متحد، اکثریت را در دومای روسیه دارد. با وجود اینکه این حزب از حامیان سرسخت پوتین محسوب میشود، تنفر و نارضایتی عمومی از آن باعث شده تاکنون پوتین عضویت و ایفای نقش برجستهتر در آن را رد کند.
استعفای نخستوزیر
پس از سخنرانی سالانه رئیسجمهور روسیه در جمع مقامات عالیرتبه فدرال، دیمیتری مدودف، نخستوزیر روسیه، استعفای خود را تقدیم پوتین کرد و پوتین هم ضمن قدردانی از زحمات مدودف، استعفای او را پذیرفت؛ اما پوتین در متن پذیرش استعفای مدودف به ناکامی دولت حاضر در دستیابی به اهداف تعیینشده نیز اشاره کرده است. جزئیات بیشتری درباره علت استعفای مدودف منتشر نشده است و پوتین فعلا از اعضای کابینه خواسته تا زمان تعیین کابینه جدید به فعالیت خود ادامه دهند.