تفسیر مردانه مانع حضور زنان در مجلس خبرگان خواهد شد؟
روایت زنی که تا یک قدمی خبرگان رفت و برگشت
شرق: آزمون تعیین سطح علمی نامزدهای انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری در حالی برگزار شد که یک زن در میان آزمون‌دهندگان حضور داشت. این اولین بار نیست که زنان تا مرحله آزمون پیش می‌روند و در نهایت با رد صلاحیت از ورود به رقابت انتخابات مجلس خبرگان بازمی‌مانند.
اولین بار در مجلس سوم 9 زن نامزد انتخابات مجلس خبرگان رهبری شدند و فقط یک زن مجتهده توانست از سد شورای نگهبان عبور کند و صلاحیتش احراز شود. زهره صفاتی، صلاحیتش تأیید شد اما او پیش از روز انتخابات و آغاز رأی‌گیری‌ها انصراف داد و در مصاحبه با روزنامه کیهان اعلام کرد به دلیل مخالفت آیت‌الله صافی‌گلپایگانی با کاندیداتوری او، انصراف داده است. خانم صفاتی همچنین توضیح داده بود: «یک شخصیتی مثل آیت‌الله صافی که می‌دانیم ایشان خیلی اهل احتیاط است، موقعی که مردم یکی، دو بار از بنده خواستند کاندیدای خبرگان شوم، ایشان گفته بود صد درصد رأی می‌آورد ولی ما نمی‌خواهیم این باب بشود. بعد به من تلفن زدند و مخالفت کردند و من کنار آمدم». این در حالی بود که از هشت نامزد زن دیگر تعدادی همان ابتدا انصراف دادند و مابقی رد صلاحیت شدند. صفاتی اگر انصراف نداده بود، شاید امروز حضور زنان در انتخابات مجلس خبرگان رهبری دیگر تابو نبود و توانایی زنان مجتهده برای حضور در چنین جایگاهی به رسمیت شناخته شده بود.
هرچند این انصراف، پایان تلاش زنان نبود و در مجلس پنجم 16 زن نامزد شدند که نام دو زن بیش از همه جلب توجه می‌کرد؛ یکی عصمت سوادی، شاگرد درس خارج مقام معظم رهبری و دارای مدرک دکترای فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد مشهد و دیگری مرحوم اعظم طالقانی، نماینده مجلس اول شورای اسلامی که هردو به همراه دیگر زنان از ورود به رقابت انتخاباتی بازماندند.
امسال هم در رقابت میان‌دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری یک زن تا مرحله آزمون پیش آمده که نامش منتشر نشده و گویا نامزدی از استان فارس است. در انتخابات مجلس پنجم، فارس یک نماینده به نام طاهره بلنداقبال (مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت شهید اقبال) داشت که او هم مانند سایر زنان آن دوره با رد صلاحیت مواجه شد.
این در حالی است که ابتدای انقلاب حضور زنان در عرصه‌های مختلف تابو نبود و اولین بار «منیره علی» مشهور به «منیره گرجی» با تحصیلات حوزوی عضو مجلس خبرگان قانون اساسی شد. او با کسب 7/51 درصد از کل آرا به عضویت اولین مجلس خبرگان قانون اساسی د‌رآمد. انتخاب او به‌عنوان تنها زن عضو مجلس خبرگان قانون اساسی، پرحاشیه بود و اعتراض برخی از منتخبان این مجلس را برانگیخت. مردان آن مجلس، تهد‌ید کردند که این زن باید برود وگرنه ما مجلس را ترک می‌کنیم و او پاسخ داد: من بر مسئولیتی که مردم به من واگذار کردهاند، استوارم؛ هرکس نمی‌تواند حضور یک زن را تحمل کند، برود. بعد از حضور منیره گرجی و با تشکیل مجلس خبرگان رهبری، زنان با هربار تلاش به در بسته تفسیر مردان شورای نگهبان از رجل سیاسی برخورد کردهاند و جای خالی زنان در پنج دوره مجلس خبرگان رهبری به‌وضوح احساس می‌شود.
حال اینکه با گذشت سال‌های ابتدایی انقلاب چه شد که حضور زنان برای مناصب حساس و مهم به تابو تبدیل شد، خود جای بحث دارد. درباره حذف زنان از رقابت انتخابات مجلس خبرگان هم به اجمال می‌توان نوشت که مطابق قانون انتخابات، خبرگان باید واجد شرایط اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی، اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعضی مسائل فقهی را داشته باشند و بتوانند ولی‌فقیه دارای شرایط رهبری را تشخیص دهند، دارای بینش سیاسی و اجتماعی و آشنا با مسائل روز باشند و همچنین به نظام جمهوری اسلامی ایران اعتقاد داشته و سوابق سوء سیاسی و اجتماعی نداشته باشند. براساس‌این، قانون‌گذار جنسیت داوطلبان را مشخص نکرده است. از سویی علمایی مانند آیت‌الله جناتی و آیت‌الله موسوی‌تبریزی می‌گویند ورود زنان در مجلس خبرگان هیچ منع شرعی و قانونی‌ای ندارد و اگر زنان می‌توانند به مقام مرجعیت دست یابند، پس حضورشان در خبرگان هم جایز است.
اینک برای چندمین بار نگاه‌ها به سمت شورای نگهبان است که آیا بازهم با مهر رد صلاحیت، مانع حضور یک زن در رقابت انتخاباتی خواهند شد یا شاید امسال ماجرا تغییر کند و زنان و مردان از حق مساوی برای انتخاب‌شدن بهره‌مند شوند و این بار نگاه مردان شورای نگهبان مانع حضور زنان در مجلس خبرگان نشود.
شرق: آزمون تعیین سطح علمی نامزدهای انتخابات میان‌دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری در حالی برگزار شد که یک زن در میان آزمون‌دهندگان حضور داشت. این اولین بار نیست که زنان تا مرحله آزمون پیش می‌روند و در نهایت با رد صلاحیت از ورود به رقابت انتخابات مجلس خبرگان بازمی‌مانند.
اولین بار در مجلس سوم 9 زن نامزد انتخابات مجلس خبرگان رهبری شدند و فقط یک زن مجتهده توانست از سد شورای نگهبان عبور کند و صلاحیتش احراز شود. زهره صفاتی، صلاحیتش تأیید شد اما او پیش از روز انتخابات و آغاز رأی‌گیری‌ها انصراف داد و در مصاحبه با روزنامه کیهان اعلام کرد به دلیل مخالفت آیت‌الله صافی‌گلپایگانی با کاندیداتوری او، انصراف داده است. خانم صفاتی همچنین توضیح داده بود: «یک شخصیتی مثل آیت‌الله صافی که می‌دانیم ایشان خیلی اهل احتیاط است، موقعی که مردم یکی، دو بار از بنده خواستند کاندیدای خبرگان شوم، ایشان گفته بود صد درصد رأی می‌آورد ولی ما نمی‌خواهیم این باب بشود. بعد به من تلفن زدند و مخالفت کردند و من کنار آمدم». این در حالی بود که از هشت نامزد زن دیگر تعدادی همان ابتدا انصراف دادند و مابقی رد صلاحیت شدند. صفاتی اگر انصراف نداده بود، شاید امروز حضور زنان در انتخابات مجلس خبرگان رهبری دیگر تابو نبود و توانایی زنان مجتهده برای حضور در چنین جایگاهی به رسمیت شناخته شده بود.
هرچند این انصراف، پایان تلاش زنان نبود و در مجلس پنجم 16 زن نامزد شدند که نام دو زن بیش از همه جلب توجه می‌کرد؛ یکی عصمت سوادی، شاگرد درس خارج مقام معظم رهبری و دارای مدرک دکترای فقه و حقوق اسلامی دانشگاه آزاد مشهد و دیگری مرحوم اعظم طالقانی، نماینده مجلس اول شورای اسلامی که هردو به همراه دیگر زنان از ورود به رقابت انتخاباتی بازماندند.
امسال هم در رقابت میان‌دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری یک زن تا مرحله آزمون پیش آمده که نامش منتشر نشده و گویا نامزدی از استان فارس است. در انتخابات مجلس پنجم، فارس یک نماینده به نام طاهره بلنداقبال (مدیر مؤسسه فرهنگی قرآن و عترت شهید اقبال) داشت که او هم مانند سایر زنان آن دوره با رد صلاحیت مواجه شد.
این در حالی است که ابتدای انقلاب حضور زنان در عرصه‌های مختلف تابو نبود و اولین بار «منیره علی» مشهور به «منیره گرجی» با تحصیلات حوزوی عضو مجلس خبرگان قانون اساسی شد. او با کسب 7/51 درصد از کل آرا به عضویت اولین مجلس خبرگان قانون اساسی د‌رآمد. انتخاب او به‌عنوان تنها زن عضو مجلس خبرگان قانون اساسی، پرحاشیه بود و اعتراض برخی از منتخبان این مجلس را برانگیخت. مردان آن مجلس، تهد‌ید کردند که این زن باید برود وگرنه ما مجلس را ترک می‌کنیم و او پاسخ داد: من بر مسئولیتی که مردم به من واگذار کردهاند، استوارم؛ هرکس نمی‌تواند حضور یک زن را تحمل کند، برود. بعد از حضور منیره گرجی و با تشکیل مجلس خبرگان رهبری، زنان با هربار تلاش به در بسته تفسیر مردان شورای نگهبان از رجل سیاسی برخورد کردهاند و جای خالی زنان در پنج دوره مجلس خبرگان رهبری به‌وضوح احساس می‌شود.
حال اینکه با گذشت سال‌های ابتدایی انقلاب چه شد که حضور زنان برای مناصب حساس و مهم به تابو تبدیل شد، خود جای بحث دارد. درباره حذف زنان از رقابت انتخابات مجلس خبرگان هم به اجمال می‌توان نوشت که مطابق قانون انتخابات، خبرگان باید واجد شرایط اشتهار به دیانت و وثوق و شایستگی اخلاقی، اجتهاد در حدی که قدرت استنباط بعضی مسائل فقهی را داشته باشند و بتوانند ولی‌فقیه دارای شرایط رهبری را تشخیص دهند، دارای بینش سیاسی و اجتماعی و آشنا با مسائل روز باشند و همچنین به نظام جمهوری اسلامی ایران اعتقاد داشته و سوابق سوء سیاسی و اجتماعی نداشته باشند. براساس‌این، قانون‌گذار جنسیت داوطلبان را مشخص نکرده است. از سویی علمایی مانند آیت‌الله جناتی و آیت‌الله موسوی‌تبریزی می‌گویند ورود زنان در مجلس خبرگان هیچ منع شرعی و قانونی‌ای ندارد و اگر زنان می‌توانند به مقام مرجعیت دست یابند، پس حضورشان در خبرگان هم جایز است.
اینک برای چندمین بار نگاه‌ها به سمت شورای نگهبان است که آیا بازهم با مهر رد صلاحیت، مانع حضور یک زن در رقابت انتخاباتی خواهند شد یا شاید امسال ماجرا تغییر کند و زنان و مردان از حق مساوی برای انتخاب‌شدن بهره‌مند شوند و این بار نگاه مردان شورای نگهبان مانع حضور زنان در مجلس خبرگان نشود.