|

محسن هاشمي در گفت‌وگو با «شرق»در واکنش به ادعاي کاخ‌نشيني آيت‌الله مطرح کرد

کدام‌یک از مسئولان کاخ‌نشين هستند

صدرا محقق: سه سال از فوت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني مي‌گذرد اما هنوز به‌کارگيري کليدواژه‌هاي کاخ و کاخ‌نشيني در کنار اسم او جنجالي و خبرساز مي‌شود. در جديدترين اتفاق، چند روز پيش پرويز فتاح، رئيس بنياد مستضعفان در يک برنامه تلويزيوني به همين ماجرا اشاره و به نوعي از آنچه کاخ‌نشینی 25ساله آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني در کاخ مرمر خواند، انتقاد کرد؛ موضوعي که البته با واکنش گلايه‌آميز محسن هاشمي، پسر بزرگ آيت‌الله نيز همراه شد. او در‌همين‌باره يک نامه هم خطاب به فتاح نوشت و اعلام کرد اگر فتاح سخنانش را تصحيح نکند، او هم صحبتي خواهد کرد و برخي مطالب را خواهد گفت.
محسن هاشمي حالا در گفت‌وگو با «شرق» دراين‌باره توضيحات و نکات جديدي را مطرح کرد و به آنچه کاخ‌نشيني آيت‌الله هاشمي اعلام شده واکنش نشان داد. او در‌اين‌باره گفت: «در همه سال‌هاي پس از انقلاب همه ديگر مقامات کشور که مسئوليت‌هايي حکومتي داشته و دارند، اعم از مسئولان قوه قضائيه، شوراي نگهبان، مجمع تشخيص مصلحت نظام و رئيس‌جمهور و معاون‌اول و دولت 40 سال است به‌واسطه مسئوليتشان در کاخ‌هاي بازمانده از دوره پهلوي مستقر هستند».
آنچه پرويز فتاح در برنامه نگاه يک شبکه يک در پاسخ به پرسش مجري برنامه در‌اين‌باره گفت، به‌صورت دقيق به اين شرح بود: «مجمع تشخيص مصلحت نظام و شخص مرحوم آيت‌الله هاشمي رفسنجاني حدود ۲۰ تا ۲۵ سال پيش بعد از رياست‌جمهوري در کاخ مرمر مستقر شدند. همان زمان هم به نظر مي‌رسيد که اين استقرار درست نبود، چون مسئولان نظام نبايد در اين کاخ‌ها بنشينند. اين کاخ‌ها را ملت از آن نظام گرفته و بايد در خدمت ملت قرار بگيرد. بعد از فوت ايشان کاخ تخليه شد اما نه به‌راحتي بلکه بعد از ادعاها و جر‌و‌بحث‌هاي زياد. اين يکي از آن‌ مواردي بود که نمي‌دانستيم پيش چه‌ کسي شکايتمان را ببريم و به ملت چه ‌جوابي بدهيم. ولي تلاش‌هايي که صورت گرفت و بيت رهبري هم خيلي با جديت پيگيري کردند و همکاري‌ای که مجمع تشخيص مصلحت نظام اين اواخر داشتند، تخليه شد».
خبر همين اظهارات فتاح البته در رسانه‌هاي اصولگرا به شکل‌هاي مختلفي منتشر شد. از جمله آنکه خبرگزاري فارس گزارشي دراين‌باره نوشت با اين تيتر: «حضور 25ساله آيت‌الله در کاخ مرمر!». سايت خبري مشرق‌نيوز هم مطلب را با اين تيتر بازنشر کرد: «زندگي ۲۵ساله آيت‌الله در کاخ مرمر»، خبرگزاري دانشجو که براساس شناسنامه، صاحب‌امتياز آن «بسيج دانشجويي» است هم گزارشي از اظهارات فتاح منتشر کرد با اين تيتر:« فتاح: کاخ مرمر را بعد از ۲۵ سال سکونت به بدبختي از خانواده هاشمي گرفتيم».در بخشي از گزارش خبرگزاري فارس و مشرق دراين‌باره هم چنين پرسشي مطرح شده است: «حالا بايد منتظر ماند و ديد که آيا سکونت مرحوم آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني به همراه خانواده در اين کاخ صحت داشته است».
شايد همين شيوه بازتاب‌ها و واکنش‌ها بود که باعث شد محسن هاشمي واکنش نشان بدهد و اعلام کرد دراين‌باره توضيحاتي خواهد داد. او در گفت‌وگويي با «شرق» دراين‌باره چنين توضيحاتي ارائه داد: « ابتدا بگويم که به نظر من اين يک حرکت کاملا انحرافي و تخريبي بود که نبايد اتفاق مي‌افتاد و معتقدم بحثي که الان مطرح شده يکسري حرف‌هاي انحرافي است و فقط براي تبليغات و انتخابات است. من البته فکر نمي‌کنم منظور آقاي فتاح تخريب بوده بلکه از صحبت ايشان سوءاستفاده شده است؛ کساني از صحبت‌هاي او برداشت کردند، براي اهداف خودشان. اين جمله را به نقل از من بنويسيد که بعيد مي‌دانم آقاي فتاح قصد تخريب آيت‌الله هاشمي را داشتند يا اينکه ايشان نمي‌دانسته در طول 40 سال انقلاب اسلامي بيست‌و‌خرده‌اي سال قوه قضائيه در کاخ مرمر بوده و بقيه‌اش هم مجمع تشخيص مصلحت نظام».
هاشمي در ادامه در‌اين‌باره افزود:« اين منطقه پاستور منطقه حکومتي دوره پهلوي بوده، منطقه حکومتي قاجار جاي ديگري بود ولي اينجا منطقه حکومتي دوره پهلوي بود. در اين منطقه کاخ‌هاي متعددي هست و تقريبا همه کاخ‌ها توسط مديران جمهوري اسلامي مورد استفاده قرار گرفته و هنوز هم همين‌طور است. مثلا محوطه رياست‌جمهوري از قديم معروف بوده به کاخ سفيد، ساختمان سفيدي که آقاي روحاني الان در آن مستقر است. کنارش يک کاخ ديگري هست که به کاخ قرمز معروف است. يک کاخ ديگر هم هست به نام کاخ شاهپور غلامرضا که قوه قضائيه در آن مستقر است. جايي که آقاي جهانگيري مستقر است و هيئت دولت تشکيل مي‌دهد هم کاخ نخست‌وزيري بوده، پايين‌تر از آنکه الان شوراي نگهبان است هم کاخ فرح و کاخ‌هاي اين‌طوري بوده است».
براساس گفته محسن هاشمي اولين ساختماني که در اين محل ساخته شده همين کاخ مرمر بوده که به دست رضاشاه و در سال 1304 يا 1305 شروع شده و سال 1313 به اتمام رسیده، اول رضاشاه در آن مستقر بود، بعد از مدتي محمدرضا شاه آنجا مستقر شد که ترور نافرجام او در همين کاخ اتفاق افتاد، البته اينجا هميشه منطقه حکومتي بوده، يعني منظورم اين نيست که کاخ محل زندگي شاه بوده، چون منطقه حکومتي بوده کاخ هم مربوط به امور حکومتي بوده است در آن سال‌ها. بعد از آن شاه رفت به کاخ نياوران. بعد از انقلاب هم اولين‌بار قوه قضائيه در آن مستقر شد، در طول سال‌هاي انقلاب فکر کنم آقايان صانعي و موسوي‌اردبيلي و يزدي تا سال 74 يا 75 در همين کاخ مستقر بودند؛ يعني از حدود اوايل انقلاب تا اين سال‌ها، بعد از آن چون اين کاخ درب و داغان و به هم ريخته شده بود، قوه قضائيه جابه‌جا شد و رفت در کاخی ديگر، يعني همين کاخ الان که آقاي رئيسي هم آنجا مستقر است، همان کاخ مربوط به شاهپور غلامرضا».
او در ادامه گفت‌وگو با «شرق» درباره کاخ مرمر اين‌طور توضيح داد: «بعد از مدتي که قوه قضائيه از کاخ مرمر رفت، يعني از اوايل 75 تا 76، کاخ مرمت شد که آقاي مرحوم حبيبي به‌عنوان معاون‌اول رئيس‌جمهور مسئوليت ترميم آن را بر عهده داشت. در حقيقت اينجا هميشه از اول انقلاب به‌عنوان يک مقر حکومتي مورد استفاده بوده و فقط يک سال بلااستفاده بود که آن هم زماني بود که داشت مرمت و ترميم مي‌شد. به غير از اين وقتي مرحوم هاشمي فوت مي‌کنند هم آقاي موحدي و هم آقاي هاشمي‌شاهرودي اينجا بودند، يعني تا حدود يک سال و نيم بعد از فوت حاج ‌آقا. بعد که مجمع تشخيص مجلس قديم را تحويل گرفتند، به آنجا نقل مکان کردند».
محسن هاشمي همچنين در ادامه افزود: «البته هميشه در اين سال‌ها بحثي بين بنياد مستضعفان و دولت مطرح بوده که آيا اينجا اصلا متعلق به بنياد مستضعفان هست يا نه، چون اموال پهلوي طبق قانون مشخص شده بود که به بنياد تحويل داده شود, ولي عده‌اي معتقد بودند جزء اموال پهلوي به حساب نمي‌آيد و يک مقر حکومتي بوده، مثل سایر کاخ‌ها که الان و هنوز هم مقر حکومتي هستند».
او در پاسخ به اين سؤال که پاسخ شما به آنچه درباره زندگي آيت‌الله هاشمي در کاخ مرمر مطرح شده چيست، اين‌طور گفت: «نکته اين است که بعد از فوت حاج آقا که ما اصلا آنجا نبوديم و خانواده ما که اصلا اينجا حضور نداشتند و نبودند، بلکه جلسات مجمع همچنان در اين کاخ برگزار مي‌شد و رؤساي مجمع هم دفترشان همين‌جا بود. من هم تنها مدتي چون سرپرست دفتر حاج آقا بودم توي اين کاخ مي‌رفتم، ولي بعد از فوت ايشان ما هيچ‌وقت نرفتيم آنجا، چون این کاخ که در اختيار آقاي هاشمي نبود، بلکه در اختيار مجمع تشخيص بود و جلسات مجمع در آن تشکيل مي‌شد».
علاوه بر محسن هاشمي البته «غلامرضا جوادي‌قمي»، قائم‌مقام و مدير کل سابق حوزه رياست دفتر مجمع تشخيص مصلحت نظام هم در همين رابطه در گفت‌وگويي با خبرگزاري برنا اعلام کرد: «همه صحبت‌هاي فتاح مورد تأييد نيست. در آن دوره کسي به زور وارد ساختمان مرمر نشد و مجمع با مصوبه جلسه شورا در آن محل تشکيل جلسه مي‌داد».
او نيز به سابقه استفاده از اين کاخ اشاره کرد و در توضيح گفت: «ساختمان مرمر بعد از انقلاب محل تشکيلات قضائي شد و قوه قضائيه جديد با مسئوليت آيت‌الله يزدي در محل فعلي کاخ مرمر فعاليت کرد که در مدتي که در آنجا بودند، آسيب جدي به قسمت گنبد ساختمان وارد شد و در نهايت در توافقي بين رياست‌جمهوري وقت، ميراث فرهنگي و قوه قضائيه ساختماني در ضلع شمالي کاخ مرمر به قوه قضائيه سپرده شد و ساختمان مرمر تخليه و بازسازي شد. من و يک مهندس ديگر ساختمان مرمر را حدود دو سال بازسازي کردیم، آسيب‌هايی جدي به ساختمان وارد شده بود. در مدتي که ساختمان مرمر مورد بهره‌برداري مجمع تشخيص قرار گرفته بود، از آن مراقبت مي‌شد. اگر از اين ساختمان استفاده نمی‌شد، تخريب‌هاي بيشتري متوجه‌اش بود».
کاخ مرمر به‌دليل نوع سنگي که در نماي آن به کار رفته، به اين نام شناخته مي‌شود و حالا بنياد مستضعفان اعلام کرده قرار است آن را به يک موزه براي بازديد عموم تبديل کند. البته با توجه به واقع‌شدن اين کاخ در وسط منطقه حکومتي که تردد و رفت‌و‌آمد به آن با محدوديت‌ها و قوانين خاصي مواجه است، بايد ديد نوع بازديد از آن به چه شکل خواهد بود.

صدرا محقق: سه سال از فوت آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني مي‌گذرد اما هنوز به‌کارگيري کليدواژه‌هاي کاخ و کاخ‌نشيني در کنار اسم او جنجالي و خبرساز مي‌شود. در جديدترين اتفاق، چند روز پيش پرويز فتاح، رئيس بنياد مستضعفان در يک برنامه تلويزيوني به همين ماجرا اشاره و به نوعي از آنچه کاخ‌نشینی 25ساله آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني در کاخ مرمر خواند، انتقاد کرد؛ موضوعي که البته با واکنش گلايه‌آميز محسن هاشمي، پسر بزرگ آيت‌الله نيز همراه شد. او در‌همين‌باره يک نامه هم خطاب به فتاح نوشت و اعلام کرد اگر فتاح سخنانش را تصحيح نکند، او هم صحبتي خواهد کرد و برخي مطالب را خواهد گفت.
محسن هاشمي حالا در گفت‌وگو با «شرق» دراين‌باره توضيحات و نکات جديدي را مطرح کرد و به آنچه کاخ‌نشيني آيت‌الله هاشمي اعلام شده واکنش نشان داد. او در‌اين‌باره گفت: «در همه سال‌هاي پس از انقلاب همه ديگر مقامات کشور که مسئوليت‌هايي حکومتي داشته و دارند، اعم از مسئولان قوه قضائيه، شوراي نگهبان، مجمع تشخيص مصلحت نظام و رئيس‌جمهور و معاون‌اول و دولت 40 سال است به‌واسطه مسئوليتشان در کاخ‌هاي بازمانده از دوره پهلوي مستقر هستند».
آنچه پرويز فتاح در برنامه نگاه يک شبکه يک در پاسخ به پرسش مجري برنامه در‌اين‌باره گفت، به‌صورت دقيق به اين شرح بود: «مجمع تشخيص مصلحت نظام و شخص مرحوم آيت‌الله هاشمي رفسنجاني حدود ۲۰ تا ۲۵ سال پيش بعد از رياست‌جمهوري در کاخ مرمر مستقر شدند. همان زمان هم به نظر مي‌رسيد که اين استقرار درست نبود، چون مسئولان نظام نبايد در اين کاخ‌ها بنشينند. اين کاخ‌ها را ملت از آن نظام گرفته و بايد در خدمت ملت قرار بگيرد. بعد از فوت ايشان کاخ تخليه شد اما نه به‌راحتي بلکه بعد از ادعاها و جر‌و‌بحث‌هاي زياد. اين يکي از آن‌ مواردي بود که نمي‌دانستيم پيش چه‌ کسي شکايتمان را ببريم و به ملت چه ‌جوابي بدهيم. ولي تلاش‌هايي که صورت گرفت و بيت رهبري هم خيلي با جديت پيگيري کردند و همکاري‌ای که مجمع تشخيص مصلحت نظام اين اواخر داشتند، تخليه شد».
خبر همين اظهارات فتاح البته در رسانه‌هاي اصولگرا به شکل‌هاي مختلفي منتشر شد. از جمله آنکه خبرگزاري فارس گزارشي دراين‌باره نوشت با اين تيتر: «حضور 25ساله آيت‌الله در کاخ مرمر!». سايت خبري مشرق‌نيوز هم مطلب را با اين تيتر بازنشر کرد: «زندگي ۲۵ساله آيت‌الله در کاخ مرمر»، خبرگزاري دانشجو که براساس شناسنامه، صاحب‌امتياز آن «بسيج دانشجويي» است هم گزارشي از اظهارات فتاح منتشر کرد با اين تيتر:« فتاح: کاخ مرمر را بعد از ۲۵ سال سکونت به بدبختي از خانواده هاشمي گرفتيم».در بخشي از گزارش خبرگزاري فارس و مشرق دراين‌باره هم چنين پرسشي مطرح شده است: «حالا بايد منتظر ماند و ديد که آيا سکونت مرحوم آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني به همراه خانواده در اين کاخ صحت داشته است».
شايد همين شيوه بازتاب‌ها و واکنش‌ها بود که باعث شد محسن هاشمي واکنش نشان بدهد و اعلام کرد دراين‌باره توضيحاتي خواهد داد. او در گفت‌وگويي با «شرق» دراين‌باره چنين توضيحاتي ارائه داد: « ابتدا بگويم که به نظر من اين يک حرکت کاملا انحرافي و تخريبي بود که نبايد اتفاق مي‌افتاد و معتقدم بحثي که الان مطرح شده يکسري حرف‌هاي انحرافي است و فقط براي تبليغات و انتخابات است. من البته فکر نمي‌کنم منظور آقاي فتاح تخريب بوده بلکه از صحبت ايشان سوءاستفاده شده است؛ کساني از صحبت‌هاي او برداشت کردند، براي اهداف خودشان. اين جمله را به نقل از من بنويسيد که بعيد مي‌دانم آقاي فتاح قصد تخريب آيت‌الله هاشمي را داشتند يا اينکه ايشان نمي‌دانسته در طول 40 سال انقلاب اسلامي بيست‌و‌خرده‌اي سال قوه قضائيه در کاخ مرمر بوده و بقيه‌اش هم مجمع تشخيص مصلحت نظام».
هاشمي در ادامه در‌اين‌باره افزود:« اين منطقه پاستور منطقه حکومتي دوره پهلوي بوده، منطقه حکومتي قاجار جاي ديگري بود ولي اينجا منطقه حکومتي دوره پهلوي بود. در اين منطقه کاخ‌هاي متعددي هست و تقريبا همه کاخ‌ها توسط مديران جمهوري اسلامي مورد استفاده قرار گرفته و هنوز هم همين‌طور است. مثلا محوطه رياست‌جمهوري از قديم معروف بوده به کاخ سفيد، ساختمان سفيدي که آقاي روحاني الان در آن مستقر است. کنارش يک کاخ ديگري هست که به کاخ قرمز معروف است. يک کاخ ديگر هم هست به نام کاخ شاهپور غلامرضا که قوه قضائيه در آن مستقر است. جايي که آقاي جهانگيري مستقر است و هيئت دولت تشکيل مي‌دهد هم کاخ نخست‌وزيري بوده، پايين‌تر از آنکه الان شوراي نگهبان است هم کاخ فرح و کاخ‌هاي اين‌طوري بوده است».
براساس گفته محسن هاشمي اولين ساختماني که در اين محل ساخته شده همين کاخ مرمر بوده که به دست رضاشاه و در سال 1304 يا 1305 شروع شده و سال 1313 به اتمام رسیده، اول رضاشاه در آن مستقر بود، بعد از مدتي محمدرضا شاه آنجا مستقر شد که ترور نافرجام او در همين کاخ اتفاق افتاد، البته اينجا هميشه منطقه حکومتي بوده، يعني منظورم اين نيست که کاخ محل زندگي شاه بوده، چون منطقه حکومتي بوده کاخ هم مربوط به امور حکومتي بوده است در آن سال‌ها. بعد از آن شاه رفت به کاخ نياوران. بعد از انقلاب هم اولين‌بار قوه قضائيه در آن مستقر شد، در طول سال‌هاي انقلاب فکر کنم آقايان صانعي و موسوي‌اردبيلي و يزدي تا سال 74 يا 75 در همين کاخ مستقر بودند؛ يعني از حدود اوايل انقلاب تا اين سال‌ها، بعد از آن چون اين کاخ درب و داغان و به هم ريخته شده بود، قوه قضائيه جابه‌جا شد و رفت در کاخی ديگر، يعني همين کاخ الان که آقاي رئيسي هم آنجا مستقر است، همان کاخ مربوط به شاهپور غلامرضا».
او در ادامه گفت‌وگو با «شرق» درباره کاخ مرمر اين‌طور توضيح داد: «بعد از مدتي که قوه قضائيه از کاخ مرمر رفت، يعني از اوايل 75 تا 76، کاخ مرمت شد که آقاي مرحوم حبيبي به‌عنوان معاون‌اول رئيس‌جمهور مسئوليت ترميم آن را بر عهده داشت. در حقيقت اينجا هميشه از اول انقلاب به‌عنوان يک مقر حکومتي مورد استفاده بوده و فقط يک سال بلااستفاده بود که آن هم زماني بود که داشت مرمت و ترميم مي‌شد. به غير از اين وقتي مرحوم هاشمي فوت مي‌کنند هم آقاي موحدي و هم آقاي هاشمي‌شاهرودي اينجا بودند، يعني تا حدود يک سال و نيم بعد از فوت حاج ‌آقا. بعد که مجمع تشخيص مجلس قديم را تحويل گرفتند، به آنجا نقل مکان کردند».
محسن هاشمي همچنين در ادامه افزود: «البته هميشه در اين سال‌ها بحثي بين بنياد مستضعفان و دولت مطرح بوده که آيا اينجا اصلا متعلق به بنياد مستضعفان هست يا نه، چون اموال پهلوي طبق قانون مشخص شده بود که به بنياد تحويل داده شود, ولي عده‌اي معتقد بودند جزء اموال پهلوي به حساب نمي‌آيد و يک مقر حکومتي بوده، مثل سایر کاخ‌ها که الان و هنوز هم مقر حکومتي هستند».
او در پاسخ به اين سؤال که پاسخ شما به آنچه درباره زندگي آيت‌الله هاشمي در کاخ مرمر مطرح شده چيست، اين‌طور گفت: «نکته اين است که بعد از فوت حاج آقا که ما اصلا آنجا نبوديم و خانواده ما که اصلا اينجا حضور نداشتند و نبودند، بلکه جلسات مجمع همچنان در اين کاخ برگزار مي‌شد و رؤساي مجمع هم دفترشان همين‌جا بود. من هم تنها مدتي چون سرپرست دفتر حاج آقا بودم توي اين کاخ مي‌رفتم، ولي بعد از فوت ايشان ما هيچ‌وقت نرفتيم آنجا، چون این کاخ که در اختيار آقاي هاشمي نبود، بلکه در اختيار مجمع تشخيص بود و جلسات مجمع در آن تشکيل مي‌شد».
علاوه بر محسن هاشمي البته «غلامرضا جوادي‌قمي»، قائم‌مقام و مدير کل سابق حوزه رياست دفتر مجمع تشخيص مصلحت نظام هم در همين رابطه در گفت‌وگويي با خبرگزاري برنا اعلام کرد: «همه صحبت‌هاي فتاح مورد تأييد نيست. در آن دوره کسي به زور وارد ساختمان مرمر نشد و مجمع با مصوبه جلسه شورا در آن محل تشکيل جلسه مي‌داد».
او نيز به سابقه استفاده از اين کاخ اشاره کرد و در توضيح گفت: «ساختمان مرمر بعد از انقلاب محل تشکيلات قضائي شد و قوه قضائيه جديد با مسئوليت آيت‌الله يزدي در محل فعلي کاخ مرمر فعاليت کرد که در مدتي که در آنجا بودند، آسيب جدي به قسمت گنبد ساختمان وارد شد و در نهايت در توافقي بين رياست‌جمهوري وقت، ميراث فرهنگي و قوه قضائيه ساختماني در ضلع شمالي کاخ مرمر به قوه قضائيه سپرده شد و ساختمان مرمر تخليه و بازسازي شد. من و يک مهندس ديگر ساختمان مرمر را حدود دو سال بازسازي کردیم، آسيب‌هايی جدي به ساختمان وارد شده بود. در مدتي که ساختمان مرمر مورد بهره‌برداري مجمع تشخيص قرار گرفته بود، از آن مراقبت مي‌شد. اگر از اين ساختمان استفاده نمی‌شد، تخريب‌هاي بيشتري متوجه‌اش بود».
کاخ مرمر به‌دليل نوع سنگي که در نماي آن به کار رفته، به اين نام شناخته مي‌شود و حالا بنياد مستضعفان اعلام کرده قرار است آن را به يک موزه براي بازديد عموم تبديل کند. البته با توجه به واقع‌شدن اين کاخ در وسط منطقه حکومتي که تردد و رفت‌و‌آمد به آن با محدوديت‌ها و قوانين خاصي مواجه است، بايد ديد نوع بازديد از آن به چه شکل خواهد بود.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها