11 روز بعد از شيوع کرونا در ايران، وضعيت زندان‌ها چگونه است؟
نگراني در فشافويه!
شرق، سامان موحدي‌راد: شيوع کرونا در ايران در ميان همه ما هراس‌هايي ايجاد کرده است. بسياري خودشان را در خانه‌هايشان قرنطينه کرده‌اند و سعي مي‌کنند کمترين تماس‌ها را با افراد ديگر داشته باشند. مواد غذايي و ضدعفوني‌کننده را در دسترس خودشان قرار داده‌اند و سعي مي‌کنند با همه اين وسواس‌ها امکان ابتلاي خودشان به بيماري را کم کنند. اينها همه ويژگي‌هاي زندگي در دنيايي است که کم و بيش اختيار امور آن در دست خودتان است. مي‌توانيد تصميم بگيريد براي حفظ جانتان به محل کارتان نرويد و حتي هزينه اخراج‌شدن را به جان بخريد؛ اما در اين شرايط عجيب وضعيت آنهايي که چنين کنترلي بر زندگي خودشان ندارند چه مي‌شود؟ کساني که مجبورند در يک جغرافياي محدود و با امکانات محدودي که در اختيارشان قرار داده مي‌شود، زندگي کنند. کساني که نمي‌توانند پایشان را از يک ديوار آن‌طرف‌تر بگذارند و در ديوارهاي يک زندان محبوس هستند. زنداني‌هاي زندان‌هاي ايران اين روزها چطور با هراس‌هايي که از شيوع کرونا در ميان همه ايجاد شده کنار مي‌آيند؟ بي‌شک يکي از بدترين اتفاق‌هاي ممکن در اين روزها اين است که شما پایتان به زندان باز شود يا زنداني باشيد.
خانواده زنداني‌ها به‌دنبال مرخصي
چهارشنبه گذشته جمعي از خانواده‌هاي زندانيان در نامه‌اي با اشاره به وضعيت زندان‌هاي کشور و ميزان برخورداري از امکانات بهداشتي و درماني در زندان‌ها، به‌منظور جلوگيري از وقوع يک فاجعه انساني خواهان آزادي يا حداقل مرخصي قابل قبول زندانيان تا پايان دوران بحران شده بودند. نگراني درباره وضعيت زندان‌ها از دو جنبه است؛ نخست وضعيت بهداشتي زندانياني که اکنون در محل زندان‌ها حضور دارند و ديگري اضافه‌شدن زنداني‌هايي به اين زندان‌ها در اين چند روز. غلامحسين اسماعيلي، سخنگوي قوه قضائيه، روز ششم اسفند از اتخاذ تدابيري درباره وضعيت زندان‌ها در ماجراي مقابله با کرونا خبر داده بود. او در اين زمينه گفته بود کميته ويژه‌اي توسط سازمان زندان‌ها با همکاري و مشارکت پزشکي قانوني و وزارت بهداشت و درمان تشکيل شده تا اقدامات بهداشتي و پيشگيرانه در جهت حفظ سلامت زندانيان را انجام دهد و پيش‌بيني لازم در زمينه تدارک بخش‌هاي پزشکي و درماني انجام شود. اسماعيلي همچنين گفت: در جلسه شوراي عالي قوه قضائيه مقرر شد کميته‌اي به رياست معاون اول قوه وضعيت قضائي زندانيان را بررسي و به اتخاذ و ابلاغ سياست کيفري مناسب به واحدهاي قضائي بپردازد. براساس
اين سياست کيفري مقرر شد تدبيري اتخاذ شود که ورودي زندان‌ها در شرايط فعلي کشور حتي‌الامکان کاهش یابد و به‌جز مواردي که بازداشت متهمان ضرورت دارد، از صدور قرار منتهي به بازداشت اجتناب شود. همچنين درباره زندانيان واجد شرايط نيز بنا بر اعطاي مرخصي ويژه قرار گرفت.حرف‌هاي سخنگوي سازمان قوه قضائيه درباره اعطاي مرخصي به زنداني‌ها در حالي است که در دو روز گذشته شاهد به‌مرخصي‌آمدن برخي چهره‌هاي زنداني سياسي بوديم که در ماه‌هاي گذشته درباره لزوم اعطاي مرخصي به آنها حرف‌هاي زيادي در ميان بود و اغلب با آن موافقت نمي‌شد. بااين‌حال آزادي اين دست زندانيان اغلب از يک الگوي مشترک پيروي نمي‌کند، چراکه موازي آزادي اين چند چهره سياسي، اخباري هم از ادامه زنداني‌بودن چند چهره ديگر که بعضا با بيماري و وضعيت جسمي نامناسب نیز دست و پنجه نرم مي‌کنند، به گوش مي‌رسد.
فعاليت‌هاي جمعي زندان‌ها متوقف شد
پنجشنبه گذشته همچنين در جلسه ستاد فرماندهي عمليات مديريت کرونا در تهران پيشنهادهایی درباره وضعيت زندان‌ها داده شد. دکتر عليرضا زالي که مسئوليت فرماندهي مقابله با کرونا در تهران را بر عهده دارد، در اين جلسه گفت: «يکي از پيشنهادهای غربالگري اين ستاد آن بود که قوه قضائيه درباره زندانياني که در استان تهران هستند، با غربالگري و طبقه‌بندي‌ای که درمورد جرم‌هاي کيفري انجام مي‌دهند، به شرط صدور گواهي صحت توسط مبادي بهداشت و درمان درون زندان‌ها، اجازه مرخصي به زندانيان داده شود تا بار قابل توجهي از اين تجمعات کم شود». تصميم سازمان زندان‌ها در قبال اين پيشنهاد تنها محدودکردن فعاليت‌هاي اجتماع‌محور در زندان‌ها بود. روز گذشته رئيس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأميني و تربيتي کشور در دستوري به مديران زندان‌هاي سراسر کشور تمامي فعاليت‌هاي اجتماع‌محور در زندان‌هاي کشور را تا اطلاع ثانوي ممنوع اعلام کرد. دکتر جهانگير با اعلام اينکه در شرايط موجود، حفظ سلامت زندانيان مهم‌ترين برنامه زندان‌هاي سراسر کشور است گفت: براي پيشگيري از اپيدمي و شيوع ويروس کرونا در زندان‌هاي کشور از امروز تمامي فعاليت‌هاي جمعي زندانيان از جمله
فعاليت‌هاي ورزشي، هنري، فرهنگي، حرفه‌آموزي و اشتغال و حتي برگزاري نمازهاي جماعت در تمامي زندان‌هاي کشور به حالت تعليق درمي‌آيد.
نگراني از وضعيت بهداشتي در زندان‌ها
با همه اينها آنچه زندانيان و خانواده‌هاي‌شان را نگران کرده، وضعيت بهداشتي زندانيان در زندان‌هاست. اگرچه سازمان زندان‌ها همه برنامه‌هاي اجتماع‌محور را لغو کرده ولي محل نگهداري زندانيان به خودي خود محل اجتماع انساني است. حتي اگر شرايط نگهداري را از لحاظ سرانه فضا براي هر زنداني هم استاندارد در نظر بگيريم؛ اينکه در هر بند اين تعداد انسان در کنار هم حضور داشته باشند، به خودي خود نگران‌کننده است و شرايط زندان براي شيوع بيماري کرونا بسيار مستعد است. علاوه بر اين بيشتر فشارها و نگراني‌ها براي زندانيان سياسي است که اغلب رسانه‌اي براي ايجاد فشار حداقلي يا اطلاع‌رساني درباره وضعيتشان دارند. اغلب نامه‌نگاري‌هاي انجام‌شده و فشار افکار عمومي هم براي آزادي چنين زنداني‌هايي است؛ اما شرايط نگهداري ساير زنداني‌ها با جرائم متفاوت تفاوتي با سايرین ندارد و آنها هم همچنان در معرض ابتلا به اين بيماري قرار دارند. يکي از زندانيان زندان فشافويه در تماسي با دفتر روزنامه «شرق» وضعيت بهداشتي اين زندان را بسيار نگران‌کننده عنوان کرد. مهم‌ترين کمبود اين روزهاي زندان مواد ضدعفوني‌کننده است. اين زنداني به «شرق» گفت ازآنجايي‌که پايه مواد
ضدعفوني‌کننده الکل است، در زندان توزيع نمي‌شود. او همچنين گفت دسترسي زندانيان به حمام هم خيلي محدود است و در بندي با نزديک به ۱۵۰ زنداني تنها چهار حمام و آن هم در ساعات مشخصي از روز در دسترس است.
در اواخر هفته گذشته اخباری غيررسمي درباره مرگ يک زنداني بر اثر کرونا در تهران منتشر شده بود که ازآنجايي‌که در آمار اعلامي از سوي وزارت بهداشت به‌صورت تفکيکي بيان نمي‌شود، امکان راستي‌آزمايي اين ادعا وجود ندارد.
شرق، سامان موحدي‌راد: شيوع کرونا در ايران در ميان همه ما هراس‌هايي ايجاد کرده است. بسياري خودشان را در خانه‌هايشان قرنطينه کرده‌اند و سعي مي‌کنند کمترين تماس‌ها را با افراد ديگر داشته باشند. مواد غذايي و ضدعفوني‌کننده را در دسترس خودشان قرار داده‌اند و سعي مي‌کنند با همه اين وسواس‌ها امکان ابتلاي خودشان به بيماري را کم کنند. اينها همه ويژگي‌هاي زندگي در دنيايي است که کم و بيش اختيار امور آن در دست خودتان است. مي‌توانيد تصميم بگيريد براي حفظ جانتان به محل کارتان نرويد و حتي هزينه اخراج‌شدن را به جان بخريد؛ اما در اين شرايط عجيب وضعيت آنهايي که چنين کنترلي بر زندگي خودشان ندارند چه مي‌شود؟ کساني که مجبورند در يک جغرافياي محدود و با امکانات محدودي که در اختيارشان قرار داده مي‌شود، زندگي کنند. کساني که نمي‌توانند پایشان را از يک ديوار آن‌طرف‌تر بگذارند و در ديوارهاي يک زندان محبوس هستند. زنداني‌هاي زندان‌هاي ايران اين روزها چطور با هراس‌هايي که از شيوع کرونا در ميان همه ايجاد شده کنار مي‌آيند؟ بي‌شک يکي از بدترين اتفاق‌هاي ممکن در اين روزها اين است که شما پایتان به زندان باز شود يا زنداني باشيد.
خانواده زنداني‌ها به‌دنبال مرخصي
چهارشنبه گذشته جمعي از خانواده‌هاي زندانيان در نامه‌اي با اشاره به وضعيت زندان‌هاي کشور و ميزان برخورداري از امکانات بهداشتي و درماني در زندان‌ها، به‌منظور جلوگيري از وقوع يک فاجعه انساني خواهان آزادي يا حداقل مرخصي قابل قبول زندانيان تا پايان دوران بحران شده بودند. نگراني درباره وضعيت زندان‌ها از دو جنبه است؛ نخست وضعيت بهداشتي زندانياني که اکنون در محل زندان‌ها حضور دارند و ديگري اضافه‌شدن زنداني‌هايي به اين زندان‌ها در اين چند روز. غلامحسين اسماعيلي، سخنگوي قوه قضائيه، روز ششم اسفند از اتخاذ تدابيري درباره وضعيت زندان‌ها در ماجراي مقابله با کرونا خبر داده بود. او در اين زمينه گفته بود کميته ويژه‌اي توسط سازمان زندان‌ها با همکاري و مشارکت پزشکي قانوني و وزارت بهداشت و درمان تشکيل شده تا اقدامات بهداشتي و پيشگيرانه در جهت حفظ سلامت زندانيان را انجام دهد و پيش‌بيني لازم در زمينه تدارک بخش‌هاي پزشکي و درماني انجام شود. اسماعيلي همچنين گفت: در جلسه شوراي عالي قوه قضائيه مقرر شد کميته‌اي به رياست معاون اول قوه وضعيت قضائي زندانيان را بررسي و به اتخاذ و ابلاغ سياست کيفري مناسب به واحدهاي قضائي بپردازد. براساس
اين سياست کيفري مقرر شد تدبيري اتخاذ شود که ورودي زندان‌ها در شرايط فعلي کشور حتي‌الامکان کاهش یابد و به‌جز مواردي که بازداشت متهمان ضرورت دارد، از صدور قرار منتهي به بازداشت اجتناب شود. همچنين درباره زندانيان واجد شرايط نيز بنا بر اعطاي مرخصي ويژه قرار گرفت.حرف‌هاي سخنگوي سازمان قوه قضائيه درباره اعطاي مرخصي به زنداني‌ها در حالي است که در دو روز گذشته شاهد به‌مرخصي‌آمدن برخي چهره‌هاي زنداني سياسي بوديم که در ماه‌هاي گذشته درباره لزوم اعطاي مرخصي به آنها حرف‌هاي زيادي در ميان بود و اغلب با آن موافقت نمي‌شد. بااين‌حال آزادي اين دست زندانيان اغلب از يک الگوي مشترک پيروي نمي‌کند، چراکه موازي آزادي اين چند چهره سياسي، اخباري هم از ادامه زنداني‌بودن چند چهره ديگر که بعضا با بيماري و وضعيت جسمي نامناسب نیز دست و پنجه نرم مي‌کنند، به گوش مي‌رسد.
فعاليت‌هاي جمعي زندان‌ها متوقف شد
پنجشنبه گذشته همچنين در جلسه ستاد فرماندهي عمليات مديريت کرونا در تهران پيشنهادهایی درباره وضعيت زندان‌ها داده شد. دکتر عليرضا زالي که مسئوليت فرماندهي مقابله با کرونا در تهران را بر عهده دارد، در اين جلسه گفت: «يکي از پيشنهادهای غربالگري اين ستاد آن بود که قوه قضائيه درباره زندانياني که در استان تهران هستند، با غربالگري و طبقه‌بندي‌ای که درمورد جرم‌هاي کيفري انجام مي‌دهند، به شرط صدور گواهي صحت توسط مبادي بهداشت و درمان درون زندان‌ها، اجازه مرخصي به زندانيان داده شود تا بار قابل توجهي از اين تجمعات کم شود». تصميم سازمان زندان‌ها در قبال اين پيشنهاد تنها محدودکردن فعاليت‌هاي اجتماع‌محور در زندان‌ها بود. روز گذشته رئيس سازمان زندان‌ها و اقدامات تأميني و تربيتي کشور در دستوري به مديران زندان‌هاي سراسر کشور تمامي فعاليت‌هاي اجتماع‌محور در زندان‌هاي کشور را تا اطلاع ثانوي ممنوع اعلام کرد. دکتر جهانگير با اعلام اينکه در شرايط موجود، حفظ سلامت زندانيان مهم‌ترين برنامه زندان‌هاي سراسر کشور است گفت: براي پيشگيري از اپيدمي و شيوع ويروس کرونا در زندان‌هاي کشور از امروز تمامي فعاليت‌هاي جمعي زندانيان از جمله
فعاليت‌هاي ورزشي، هنري، فرهنگي، حرفه‌آموزي و اشتغال و حتي برگزاري نمازهاي جماعت در تمامي زندان‌هاي کشور به حالت تعليق درمي‌آيد.
نگراني از وضعيت بهداشتي در زندان‌ها
با همه اينها آنچه زندانيان و خانواده‌هاي‌شان را نگران کرده، وضعيت بهداشتي زندانيان در زندان‌هاست. اگرچه سازمان زندان‌ها همه برنامه‌هاي اجتماع‌محور را لغو کرده ولي محل نگهداري زندانيان به خودي خود محل اجتماع انساني است. حتي اگر شرايط نگهداري را از لحاظ سرانه فضا براي هر زنداني هم استاندارد در نظر بگيريم؛ اينکه در هر بند اين تعداد انسان در کنار هم حضور داشته باشند، به خودي خود نگران‌کننده است و شرايط زندان براي شيوع بيماري کرونا بسيار مستعد است. علاوه بر اين بيشتر فشارها و نگراني‌ها براي زندانيان سياسي است که اغلب رسانه‌اي براي ايجاد فشار حداقلي يا اطلاع‌رساني درباره وضعيتشان دارند. اغلب نامه‌نگاري‌هاي انجام‌شده و فشار افکار عمومي هم براي آزادي چنين زنداني‌هايي است؛ اما شرايط نگهداري ساير زنداني‌ها با جرائم متفاوت تفاوتي با سايرین ندارد و آنها هم همچنان در معرض ابتلا به اين بيماري قرار دارند. يکي از زندانيان زندان فشافويه در تماسي با دفتر روزنامه «شرق» وضعيت بهداشتي اين زندان را بسيار نگران‌کننده عنوان کرد. مهم‌ترين کمبود اين روزهاي زندان مواد ضدعفوني‌کننده است. اين زنداني به «شرق» گفت ازآنجايي‌که پايه مواد
ضدعفوني‌کننده الکل است، در زندان توزيع نمي‌شود. او همچنين گفت دسترسي زندانيان به حمام هم خيلي محدود است و در بندي با نزديک به ۱۵۰ زنداني تنها چهار حمام و آن هم در ساعات مشخصي از روز در دسترس است.
در اواخر هفته گذشته اخباری غيررسمي درباره مرگ يک زنداني بر اثر کرونا در تهران منتشر شده بود که ازآنجايي‌که در آمار اعلامي از سوي وزارت بهداشت به‌صورت تفکيکي بيان نمي‌شود، امکان راستي‌آزمايي اين ادعا وجود ندارد.