آيت‌الله بطحایی بر اثر کرونا درگذشت
آيت‌الله بطحايي که 24 اسفند به علت ابتلا به کرونا در بيمارستان بستري شده بود، ديروز در 78سالگي درگذشت. او نماينده مردم استان تهران در پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري بود. او در دوازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري ثبت‌نام اما صلاحيت وي از سوی شوراي نگهبان رد شد. او مواضع سياسي معتدلي داشت و از حاميان روحاني محسوب مي‌شد. ايشان چندي قبل در اطلاعيه‌اي اعلام کرده بود: «به دنبال انتشار اخباري سخيف و جاهلانه عده‌اي افراد نان به نرخ روز خور درخصوص تخريب رئيس‌جمهور فعلي و رئيس دولت اصلاحات به نقل از سوي بنده؛ اعلام مي‌دارم اين‌جانب هيچ‌گاه اهل تقابل با كسي نبوده و نيستم و در هر مسئوليتي كه تاكنون خدمتگزاري كرده‌ام، صرفا امانت‌دار آرمان ملت شريف ايران بوده‌ام. ظاهرا عده‌اي سرشان براي ايجاد دعوا بين مسئولان نظام درد مي‌كند و به دنبال كسب آب و نان و اعتبار از ناحيه تخريب ديگران هستند؛ لذا وقتي به اهداف خود نمي‌رسند دست به خودپردازي‌هاي ناشي از توهمات سياسي زده. صراحتا اعلام مي‌دارم از ناحيه بنده هيچ‌گاه عليه اين دو مسئول در نظام اسلامي مطلبي گفته نشده و عليرغم آنكه ممكن است در بسياري از امور جاري نقدهايي داشته باشم اما
اين حركت را بسيار زشت و پليد مي‌دانم، و اگر در فضاهاي مجازي و رسانه‌هاي معاند نظام مطالب ناصوابي از ناحيه بنده القا كرده‌اند يقين بدانيد ساخته و پرداخته انديشه‌هاي كوركورانه خودشان مي‌باشد. والسلام».
آيت‌الله سيدهاشم بطحايي در انتخابات مجلس خبرگان در سال ۹۴ هم از سوي اصولگرايان براي کناره‌گيري از فهرست خبرگان مردم (فهرست مورد تأييد اصلاح‌طلبان و دولت) تحت فشار قرار گرفته بود. براي همين به سخنان آيت‌الله محسن اراکي که مورد حمايت فهرست ائتلاف اصولگرايان بود، واکنش نشان داده و گفته بود: «اگر قرار است انتخاب مديران از طريق انتخابات نباشد و به صورت شخصي انجام شود، اين که مي‌شود همان زمان قبل انقلاب. اگر بگوييم مشکل ما اين است که مردم رئيس‌جمهوري و دولت‌ها را انتخاب کردند، اين حرف بسيار عجيب و بسيار بعيدي است و من بعيد مي‌دانم کسي چنين حرفي بزند». آيت‌الله بطحايي در ادامه واکنش خود به سخنان ديگر عضو خبرگان درباره القاي وجود دو نيروي انقلابي و غيرانقلابي در کشور نيز گفته بود: «آقاي روحاني از برخاسته‌هاي انقلاب است و از آغاز انقلاب و در جنگ همه‌جا بوده و هست. ضمن اينکه مگر معناي انقلاب غير از اين است که يک رژيم وابسته به آمريکا که پشتش به ملت بود، رفت و استقلال سياسي و اقتصادي و فرهنگي به کشور بازگشت؟ يکي از نيروهاي انقلابي همين آقاي روحاني است که اين استقلال را به کشور بازگرداندند». او با نقل اين حديث از امام
صادق(ع) که «کسي که زمان خود را بشناسد، سخناني را بر زبان نمي‌آورد که بهانه‌اي به دست دشمنان بدهد»، ابراز تأسف کرده بود که در شرايط فعلي، چنين سخناني از رسانه‌ها مطرح شود. آيت‌الله بطحايي پيش‌تر هم گفته بود کساني که قصد تسويه‌حساب سياسي با دولت دارند، آب به آسياب دشمن مي‌ريزند. آيت‌الله محسن اراکي که عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم هم است، در گفت‌وگويي که به‌تازگي با فارس انجام داده است، گفته بود: «ما وقتي نظام انتخابات را پذيرفتيم، بايد بدانيم به هر حال بخش عظيمي، بلکه مهم‌ترين بخش مديريت در اين نظام، انتخاباتي است. وقتي مجلس شوراي اسلامي انتخاباتي است، وقتي رياست‌جمهوري را هم مي‌گوييم با انتخابات تعيين شود، معني‌اش اين است که مردم دارند نقش ايفا مي‌کنند. وقتي مردم دارند نقش ايفا مي‌کنند، به هر حال، خطا بالا مي‌رود... اين ۵۰ ميليون نفر، معصوم نيستند؛ ممکن است در انتخاب‌شان خطا کنند... منتها خطا به اين معناست که گاهي انتخاب بهتر انجام نمي‌گيرد... يعني به هر حال، کسي که بتواند نظر مردم و رأي مردم را بيشتر جلب کند، سر کار مي‌آيد. حالا اين کسي که رأي مردم را جلب کرده، وقتي آمد سر کار، معلوم نيست توانمندتر باشد،
اما به هر حال سر کار آمده است. اينجاست که ما دچار اين مشکلات مي‌شويم... . خيلي از دولت‌هايي که سر کار آمدند، در چارچوب کلي نظام به قانون اساسي اعتقاد داشتند و به چارچوب کلي نظام احترام مي‌گذاشتند، منتها سليقه‌هايي داشتند که با سياست‌هاي خود مقام معظم رهبري سازگار نبوده است...».
آيت‌الله بطحايي متعلق به طيف اعتدال‌گرايان مجلس خبرگان بود که ديدگاه‌هايش به مرحوم آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و دولت فعلي نزديک‌تر بود و آيت‌الله محسن اراکي به طيف اصولگرايان مخالف دولت نزديک بود.
عضو مجلس خبرگان در يکي از آخرين گفت‌وگو‌هايش درباره کرونا گفته بود: «يقينا ردپاي کاخ سياه در ويروسي که اخيرا شيوع پيدا کرد و کشورهاي زيادي را درگير خود کرد به چشم مي‌خورد. خيلي‌ها از خدا نمي‌ترسند ولي از کرونا مي‌ترسند»، ايشان همچنين در گفت‌وگو با وطن امروز درباره آخرين وضعيت شهر قم بعد از موج کرونا گفته بود: «زندگي در اين شهر خيلي عادي در جريان است و مردم علاوه بر رعايت اصول بهداشتي و عمل به توصيه‌هاي خودمراقبتي براي حفظ سلامتي، در حال انجام امور روز‌مره‌شان هستند». او با انتقاد شديد از برخي اظهارنظرهاي غلط درباره قرنطينه‌کردن شهر قم به دليل شيوع گسترده بيماري کرونا اضافه کرده بود: «چنين اظهاراتي بي‌معني و به دور از سياست است، چرا‌که ويروس کرونا خيلي از شهرهاي کشور را دربر گرفته است و البته نبايد از آن ترسيد، بلکه به جاي استرس و اضطراب بايد گوش به فرامين پزشکي و بهداشتي براي جلوگيري از اين بيماري داد. بزرگ‌نمايي يک بيماري که تلفات يک تا دو درصدي دارد، آن هم براي افرادي که زمينه بيماري دارند، فقط بذر نااميدي و ترس را در دل مردم {مي‌کارد} در‌حالي‌که براي رهايي از امراض بايد ضمن رعايت بهداشت، هميشه براي
سلامت و تندرستي بر خدا توکل شود». آيت‌الله بطحايي بار ديگر از پرسنل زحمت‌کش وزارت بهداشت و عوامل مرتبط در ارائه خدمات شبانه‌روزي در مراکز درماني به مردم تقدير کرده و افزوده بود: مردم شريف قم در وضعيت عادي قرار دارند و همچون ماه‌هاي گذشته امورات روز‌مره خود را انجام مي‌دهند. همه‌جا باز است جز مراکز آموزشي.
او متولد ۱۳۲۰ در گوگد گلپايگان بود. تحصيلات ابتدايي خويش را در گلپايگان گذراند. در سال ۱۳۳۵ جهت فراگيري علوم ديني وارد حوزه علميه قم شد. در کنار تحصيل علوم حوزوي، تحصيلات کلاسيک خود را نيز ادامه داد. آيت‌الله بطحايي در سال ۱۳۴۰ ديپلم گرفت و در سال ۱۳۴۱ در رشته فلسفه دانشگاه تهران پذيرفته شد و موفق به کسب مدرک کارشناسي‌ارشد، شد. او پس از سپري‌کردن خدمت‌وظيفه مجددا به حوزه علميه برگشته و ضمن استخدام در آموزش‌و‌پرورش قم در سمت دبيري در حوزه مشغول به ادامه تحصيل شد. او از شاگردان امام خميني(ره)، سيد محمدرضا گلپايگاني، هاشم آملي و سيد محمدحسين طباطبايي بود و در سال ۱۳۵۵ براي گرفتن دکترا در رشته فلسفه به مصر رفته و در سال ۱۳۶۰ با دکترای رشته فقه و مباني حقوق اسلامي از دانشگاه تهران فارغ‌التحصيل شد. در سال ۱۳۶۵ از آموزش‌و‌پرورش به آموزش عالي منتقل شد و در گروه حقوق مجتمع آموزش عالي قم (پرديس) مشغول تدريس بود. او در کنار تدريس در دانشگاه، در حوزه علميه قم به تدريس درس خارج در بحث‌هاي قضا، شهادت، حدود، ديات و عقود تمليکي اشتغال داشت. رئيس دبيرستان دين و دانش استان قم در سال ۱۳۵۸ بعد از شهادت دکتر بهشتي، اولين
استاندار و نماينده امام خميني از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ براي مدتي در چهارمحال‌و‌بختياري، نماينده ولي‌فقيه و امام جمعه گلپايگان، عضو هيئت‌علمي دانشگاه تهران و عضو دفتر انتشارات اين دانشگاه، استاد سطح خارج حوزه علميه قم و عضو مجلس خبرگان رهبري در دوره پنجم در کارنامه اجرائي او ديده مي‌شود. تأليفات ايشان شامل: قواعد الفقهيه، ترجمه تلفيقي تکمله المنهاج، استفتائات، رساله توضيح المسائل، آيات الاحکام جزائي، آيات الاحکام سياسي، فاطمه کوثر رسالت، مهدي گل ولايت، مناسک حج، احکام بانوان، احکام نوجوانان، نداي فطرت، اخلاق تحليلي اسلام، فمينيسم از نظر اسلام و ديگر ملل، حقوق بشر از ديدگاه اسلام و غرب و مجموعه مقالات علمي و فقهي در مجلات مختلف از‌جمله مجله مکتب اسلام و مجله دانشکده‌هاي دانشگاه تهران است.
آيت‌الله بطحايي که 24 اسفند به علت ابتلا به کرونا در بيمارستان بستري شده بود، ديروز در 78سالگي درگذشت. او نماينده مردم استان تهران در پنجمين دوره مجلس خبرگان رهبري بود. او در دوازدهمين دوره انتخابات رياست‌جمهوري ثبت‌نام اما صلاحيت وي از سوی شوراي نگهبان رد شد. او مواضع سياسي معتدلي داشت و از حاميان روحاني محسوب مي‌شد. ايشان چندي قبل در اطلاعيه‌اي اعلام کرده بود: «به دنبال انتشار اخباري سخيف و جاهلانه عده‌اي افراد نان به نرخ روز خور درخصوص تخريب رئيس‌جمهور فعلي و رئيس دولت اصلاحات به نقل از سوي بنده؛ اعلام مي‌دارم اين‌جانب هيچ‌گاه اهل تقابل با كسي نبوده و نيستم و در هر مسئوليتي كه تاكنون خدمتگزاري كرده‌ام، صرفا امانت‌دار آرمان ملت شريف ايران بوده‌ام. ظاهرا عده‌اي سرشان براي ايجاد دعوا بين مسئولان نظام درد مي‌كند و به دنبال كسب آب و نان و اعتبار از ناحيه تخريب ديگران هستند؛ لذا وقتي به اهداف خود نمي‌رسند دست به خودپردازي‌هاي ناشي از توهمات سياسي زده. صراحتا اعلام مي‌دارم از ناحيه بنده هيچ‌گاه عليه اين دو مسئول در نظام اسلامي مطلبي گفته نشده و عليرغم آنكه ممكن است در بسياري از امور جاري نقدهايي داشته باشم اما
اين حركت را بسيار زشت و پليد مي‌دانم، و اگر در فضاهاي مجازي و رسانه‌هاي معاند نظام مطالب ناصوابي از ناحيه بنده القا كرده‌اند يقين بدانيد ساخته و پرداخته انديشه‌هاي كوركورانه خودشان مي‌باشد. والسلام».
آيت‌الله سيدهاشم بطحايي در انتخابات مجلس خبرگان در سال ۹۴ هم از سوي اصولگرايان براي کناره‌گيري از فهرست خبرگان مردم (فهرست مورد تأييد اصلاح‌طلبان و دولت) تحت فشار قرار گرفته بود. براي همين به سخنان آيت‌الله محسن اراکي که مورد حمايت فهرست ائتلاف اصولگرايان بود، واکنش نشان داده و گفته بود: «اگر قرار است انتخاب مديران از طريق انتخابات نباشد و به صورت شخصي انجام شود، اين که مي‌شود همان زمان قبل انقلاب. اگر بگوييم مشکل ما اين است که مردم رئيس‌جمهوري و دولت‌ها را انتخاب کردند، اين حرف بسيار عجيب و بسيار بعيدي است و من بعيد مي‌دانم کسي چنين حرفي بزند». آيت‌الله بطحايي در ادامه واکنش خود به سخنان ديگر عضو خبرگان درباره القاي وجود دو نيروي انقلابي و غيرانقلابي در کشور نيز گفته بود: «آقاي روحاني از برخاسته‌هاي انقلاب است و از آغاز انقلاب و در جنگ همه‌جا بوده و هست. ضمن اينکه مگر معناي انقلاب غير از اين است که يک رژيم وابسته به آمريکا که پشتش به ملت بود، رفت و استقلال سياسي و اقتصادي و فرهنگي به کشور بازگشت؟ يکي از نيروهاي انقلابي همين آقاي روحاني است که اين استقلال را به کشور بازگرداندند». او با نقل اين حديث از امام
صادق(ع) که «کسي که زمان خود را بشناسد، سخناني را بر زبان نمي‌آورد که بهانه‌اي به دست دشمنان بدهد»، ابراز تأسف کرده بود که در شرايط فعلي، چنين سخناني از رسانه‌ها مطرح شود. آيت‌الله بطحايي پيش‌تر هم گفته بود کساني که قصد تسويه‌حساب سياسي با دولت دارند، آب به آسياب دشمن مي‌ريزند. آيت‌الله محسن اراکي که عضو جامعه مدرسين حوزه علميه قم هم است، در گفت‌وگويي که به‌تازگي با فارس انجام داده است، گفته بود: «ما وقتي نظام انتخابات را پذيرفتيم، بايد بدانيم به هر حال بخش عظيمي، بلکه مهم‌ترين بخش مديريت در اين نظام، انتخاباتي است. وقتي مجلس شوراي اسلامي انتخاباتي است، وقتي رياست‌جمهوري را هم مي‌گوييم با انتخابات تعيين شود، معني‌اش اين است که مردم دارند نقش ايفا مي‌کنند. وقتي مردم دارند نقش ايفا مي‌کنند، به هر حال، خطا بالا مي‌رود... اين ۵۰ ميليون نفر، معصوم نيستند؛ ممکن است در انتخاب‌شان خطا کنند... منتها خطا به اين معناست که گاهي انتخاب بهتر انجام نمي‌گيرد... يعني به هر حال، کسي که بتواند نظر مردم و رأي مردم را بيشتر جلب کند، سر کار مي‌آيد. حالا اين کسي که رأي مردم را جلب کرده، وقتي آمد سر کار، معلوم نيست توانمندتر باشد،
اما به هر حال سر کار آمده است. اينجاست که ما دچار اين مشکلات مي‌شويم... . خيلي از دولت‌هايي که سر کار آمدند، در چارچوب کلي نظام به قانون اساسي اعتقاد داشتند و به چارچوب کلي نظام احترام مي‌گذاشتند، منتها سليقه‌هايي داشتند که با سياست‌هاي خود مقام معظم رهبري سازگار نبوده است...».
آيت‌الله بطحايي متعلق به طيف اعتدال‌گرايان مجلس خبرگان بود که ديدگاه‌هايش به مرحوم آيت‌الله هاشمي‌رفسنجاني و دولت فعلي نزديک‌تر بود و آيت‌الله محسن اراکي به طيف اصولگرايان مخالف دولت نزديک بود.
عضو مجلس خبرگان در يکي از آخرين گفت‌وگو‌هايش درباره کرونا گفته بود: «يقينا ردپاي کاخ سياه در ويروسي که اخيرا شيوع پيدا کرد و کشورهاي زيادي را درگير خود کرد به چشم مي‌خورد. خيلي‌ها از خدا نمي‌ترسند ولي از کرونا مي‌ترسند»، ايشان همچنين در گفت‌وگو با وطن امروز درباره آخرين وضعيت شهر قم بعد از موج کرونا گفته بود: «زندگي در اين شهر خيلي عادي در جريان است و مردم علاوه بر رعايت اصول بهداشتي و عمل به توصيه‌هاي خودمراقبتي براي حفظ سلامتي، در حال انجام امور روز‌مره‌شان هستند». او با انتقاد شديد از برخي اظهارنظرهاي غلط درباره قرنطينه‌کردن شهر قم به دليل شيوع گسترده بيماري کرونا اضافه کرده بود: «چنين اظهاراتي بي‌معني و به دور از سياست است، چرا‌که ويروس کرونا خيلي از شهرهاي کشور را دربر گرفته است و البته نبايد از آن ترسيد، بلکه به جاي استرس و اضطراب بايد گوش به فرامين پزشکي و بهداشتي براي جلوگيري از اين بيماري داد. بزرگ‌نمايي يک بيماري که تلفات يک تا دو درصدي دارد، آن هم براي افرادي که زمينه بيماري دارند، فقط بذر نااميدي و ترس را در دل مردم {مي‌کارد} در‌حالي‌که براي رهايي از امراض بايد ضمن رعايت بهداشت، هميشه براي
سلامت و تندرستي بر خدا توکل شود». آيت‌الله بطحايي بار ديگر از پرسنل زحمت‌کش وزارت بهداشت و عوامل مرتبط در ارائه خدمات شبانه‌روزي در مراکز درماني به مردم تقدير کرده و افزوده بود: مردم شريف قم در وضعيت عادي قرار دارند و همچون ماه‌هاي گذشته امورات روز‌مره خود را انجام مي‌دهند. همه‌جا باز است جز مراکز آموزشي.
او متولد ۱۳۲۰ در گوگد گلپايگان بود. تحصيلات ابتدايي خويش را در گلپايگان گذراند. در سال ۱۳۳۵ جهت فراگيري علوم ديني وارد حوزه علميه قم شد. در کنار تحصيل علوم حوزوي، تحصيلات کلاسيک خود را نيز ادامه داد. آيت‌الله بطحايي در سال ۱۳۴۰ ديپلم گرفت و در سال ۱۳۴۱ در رشته فلسفه دانشگاه تهران پذيرفته شد و موفق به کسب مدرک کارشناسي‌ارشد، شد. او پس از سپري‌کردن خدمت‌وظيفه مجددا به حوزه علميه برگشته و ضمن استخدام در آموزش‌و‌پرورش قم در سمت دبيري در حوزه مشغول به ادامه تحصيل شد. او از شاگردان امام خميني(ره)، سيد محمدرضا گلپايگاني، هاشم آملي و سيد محمدحسين طباطبايي بود و در سال ۱۳۵۵ براي گرفتن دکترا در رشته فلسفه به مصر رفته و در سال ۱۳۶۰ با دکترای رشته فقه و مباني حقوق اسلامي از دانشگاه تهران فارغ‌التحصيل شد. در سال ۱۳۶۵ از آموزش‌و‌پرورش به آموزش عالي منتقل شد و در گروه حقوق مجتمع آموزش عالي قم (پرديس) مشغول تدريس بود. او در کنار تدريس در دانشگاه، در حوزه علميه قم به تدريس درس خارج در بحث‌هاي قضا، شهادت، حدود، ديات و عقود تمليکي اشتغال داشت. رئيس دبيرستان دين و دانش استان قم در سال ۱۳۵۸ بعد از شهادت دکتر بهشتي، اولين
استاندار و نماينده امام خميني از ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ براي مدتي در چهارمحال‌و‌بختياري، نماينده ولي‌فقيه و امام جمعه گلپايگان، عضو هيئت‌علمي دانشگاه تهران و عضو دفتر انتشارات اين دانشگاه، استاد سطح خارج حوزه علميه قم و عضو مجلس خبرگان رهبري در دوره پنجم در کارنامه اجرائي او ديده مي‌شود. تأليفات ايشان شامل: قواعد الفقهيه، ترجمه تلفيقي تکمله المنهاج، استفتائات، رساله توضيح المسائل، آيات الاحکام جزائي، آيات الاحکام سياسي، فاطمه کوثر رسالت، مهدي گل ولايت، مناسک حج، احکام بانوان، احکام نوجوانان، نداي فطرت، اخلاق تحليلي اسلام، فمينيسم از نظر اسلام و ديگر ملل، حقوق بشر از ديدگاه اسلام و غرب و مجموعه مقالات علمي و فقهي در مجلات مختلف از‌جمله مجله مکتب اسلام و مجله دانشکده‌هاي دانشگاه تهران است.