ارتباط مؤثر با فرزندان
لیلا کاظم‌لو. پژوهشگر مؤسسه کودکی مدرس
یکی از نیازهای اساسی فرزندان، مورد پذیرش خانواده و والدین قرارگرفتن است. اگر پدر و مادر ارتباط سالمی با فرزندان داشته باشند، تغییرات سازنده‌ای در رشد و شکوفایی و پذیرش مثبت فرزندان انجام خواهد گرفت. گوش‌دادن به صحبت‌های فرزندان و داشتن رابطه کلامی و غیرکلامی مؤثر و مناسب می‌تواند باعث بهبود و ایجاد رابطه‌ای صمیمی با فرزندان و علاقه و بالابردن احساس تعلق‌خاطر فرزندان شود. به منظور ارتباط مؤثر با فرزندان راهکارهایی پیشنهاد می‌شود:
-شناسایی نیازهای واقعی کودکان و پاسخ مناسب به آنها یکی از قدم‌های مهم است. از جمله نیازها می‌توان به نیاز به استقلال و رشد شخصیتی کودکان اشاره کرد. کودکان به طور طبیعی می‌خواهند خودشان تصمیم بگیرند و اجرا کنند. آنها کسب شخصیت و استقلال را دوست دارند، پس آماده‌کردن فضایی که بتوانند به تنهایی کارهایی كنند که قادر به آن هستند و طردنشدن از طرف والدین در این خصوص برعهده والدین است.
-یکی دیگر از نیازها، نیاز به پذیرش از طرف والدین و نیاز به محبوب‌بودن است. فرزندان دوست دارند بدون قیدوشرط محبوب پدر و مادر باشند و در محیط مناسب امنیت فکری در روح و روان ایشان پدید آید.
از جمله پیشنهادهای دیگر برای ارتباط مؤثر، بالابردن و تقویت اعتمادبه‌نفس را می‌توان نام برد. عزت نفس مناسب باعث روابط سالم و بدون ترس و منطقی در کودکان می‌شود. توجه به نقاط قوت و مثبت کودکان و تقویت جنبه‌های مثبت کودکان باعث بالارفتن عزت نفس می‌شود. در موقعیت‌های مختلف به نظرات و پیشنهادهای کودکان توجه کنید و به نظرات ایشان بها دهید.
هر پدر و مادر آگاهی متوجه این موضوع است که هرچقدر محیطي امن و به دور از تحقیر و توهین ایجاد کند، فرزندانی با آرامش روان بهتری تربیت می‌کند. گاهی پدر و مادرها انتظاراتی که از فرزندانشان دارند بالاتر از توان کودک است؛ به‌طورمثال کودکی که به اجبار پدر و مادر انواع کلاس‌های موسیقی، ورزش، هنری و ... را با هم می‌رود، در ابتدا ممکن است تن بدهد، ولی بعد از گذشت مدتی خسته و دلزده می‌شود و همین باعث قطع ارتباط مؤثر با والدین می‌شود. والدین عزیز انتظارات خود از کودک را تعدیل کنید و به خواسته‌های کودک به طور منطقی و مناسب پاسخ دهید. انتظار این نیست که شما نظارت و کنترل نداشته باشید، بلکه به طور غیرمستقیم نظارت داشته باشید. کنترل و دخالت بیش از حد یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد خلل در روابط بین فرزندان و خانواده است. در قبال رفتارهای اشتباه کودک عکس‌العمل‌های منطقی و درست داشته باشید.
اجازه دهید کودکان خود با مسائل روزمره زندگی روبه‌رو شوند و با گوش‌دادن فعال و همدلی و توجه‌کردن بدون سرزنش کمک کنیم تا او خودش به راه‌حل صحیح برسد و استقلال و خودباوری او رشد کند. در این صورت ارتباط مؤثر و قوی بین والدین و کودک برقرار می‌شود و کودک در مراحل مختلف رشد، پدر و مادر را حامی و پشتیبان خود دیده و ارتباط مناسبی برقرار می‌کند.
یکی از نیازهای اساسی فرزندان، مورد پذیرش خانواده و والدین قرارگرفتن است. اگر پدر و مادر ارتباط سالمی با فرزندان داشته باشند، تغییرات سازنده‌ای در رشد و شکوفایی و پذیرش مثبت فرزندان انجام خواهد گرفت. گوش‌دادن به صحبت‌های فرزندان و داشتن رابطه کلامی و غیرکلامی مؤثر و مناسب می‌تواند باعث بهبود و ایجاد رابطه‌ای صمیمی با فرزندان و علاقه و بالابردن احساس تعلق‌خاطر فرزندان شود. به منظور ارتباط مؤثر با فرزندان راهکارهایی پیشنهاد می‌شود:
-شناسایی نیازهای واقعی کودکان و پاسخ مناسب به آنها یکی از قدم‌های مهم است. از جمله نیازها می‌توان به نیاز به استقلال و رشد شخصیتی کودکان اشاره کرد. کودکان به طور طبیعی می‌خواهند خودشان تصمیم بگیرند و اجرا کنند. آنها کسب شخصیت و استقلال را دوست دارند، پس آماده‌کردن فضایی که بتوانند به تنهایی کارهایی كنند که قادر به آن هستند و طردنشدن از طرف والدین در این خصوص برعهده والدین است.
-یکی دیگر از نیازها، نیاز به پذیرش از طرف والدین و نیاز به محبوب‌بودن است. فرزندان دوست دارند بدون قیدوشرط محبوب پدر و مادر باشند و در محیط مناسب امنیت فکری در روح و روان ایشان پدید آید.
از جمله پیشنهادهای دیگر برای ارتباط مؤثر، بالابردن و تقویت اعتمادبه‌نفس را می‌توان نام برد. عزت نفس مناسب باعث روابط سالم و بدون ترس و منطقی در کودکان می‌شود. توجه به نقاط قوت و مثبت کودکان و تقویت جنبه‌های مثبت کودکان باعث بالارفتن عزت نفس می‌شود. در موقعیت‌های مختلف به نظرات و پیشنهادهای کودکان توجه کنید و به نظرات ایشان بها دهید.
هر پدر و مادر آگاهی متوجه این موضوع است که هرچقدر محیطي امن و به دور از تحقیر و توهین ایجاد کند، فرزندانی با آرامش روان بهتری تربیت می‌کند. گاهی پدر و مادرها انتظاراتی که از فرزندانشان دارند بالاتر از توان کودک است؛ به‌طورمثال کودکی که به اجبار پدر و مادر انواع کلاس‌های موسیقی، ورزش، هنری و ... را با هم می‌رود، در ابتدا ممکن است تن بدهد، ولی بعد از گذشت مدتی خسته و دلزده می‌شود و همین باعث قطع ارتباط مؤثر با والدین می‌شود. والدین عزیز انتظارات خود از کودک را تعدیل کنید و به خواسته‌های کودک به طور منطقی و مناسب پاسخ دهید. انتظار این نیست که شما نظارت و کنترل نداشته باشید، بلکه به طور غیرمستقیم نظارت داشته باشید. کنترل و دخالت بیش از حد یکی از مهم‌ترین عوامل ایجاد خلل در روابط بین فرزندان و خانواده است. در قبال رفتارهای اشتباه کودک عکس‌العمل‌های منطقی و درست داشته باشید.
اجازه دهید کودکان خود با مسائل روزمره زندگی روبه‌رو شوند و با گوش‌دادن فعال و همدلی و توجه‌کردن بدون سرزنش کمک کنیم تا او خودش به راه‌حل صحیح برسد و استقلال و خودباوری او رشد کند. در این صورت ارتباط مؤثر و قوی بین والدین و کودک برقرار می‌شود و کودک در مراحل مختلف رشد، پدر و مادر را حامی و پشتیبان خود دیده و ارتباط مناسبی برقرار می‌کند.