پاسخ وکیل10 خانواده معترض خدمه سانچی
لطفا عکس واقعی منتشر کنید
وکیل 10 خانواده معترض خدمه سانچی در واکنش به اظهارات شرکت ملی نفتکش، جوابیهای را به دفتر روزنامه «شرق» ارسال کرد. این پاسخ بهصورت جداگانه به اظهارات شرکت ملی نفتکش، پاسخ گفته است که متن کامل آن در پی میآید:
1. عدم دریافت اوراق قضائی شکوائیه از دادسرا و دادگاه فدرال: اوایل سال ۹۷، نماینده حقوقی ملی نفتکش برای ادای توضیح به دادسرا فرستاده میشود. در سال ۹۸ پدر خانواده خدمه مفقود «پ.ع» شکایت خود را پس گرفته، رضایت ایشان را به دادسرا ارسال میکنند. بنابراین شرکت ملی نفتکش کاملا در جریان طرح دعوای خانوادهها علیه خود قرار دارند. اینکه طی دو سال گذشته، دادسرای بینالملل، برگ اخطاریه برای ملی نفتکش نفرستاده، احتمالا بنا بر صلاحدید مقام قضائی بوده است.در مورخ ۹۸/۱۱/۱۶ ابلاغیه دادگاه فدرال آمریکا به مسئول حقوقی نفتکش ارائه و ایشان بعد از مطالعه ابلاغیه، از گرفتن آن خودداری میورزند. بنابراین اوراق ابلاغیه از طریق مرسوله پستی داخل کشور برای مدیرعامل ملی نفتکش، وزیر سابق و نماینده مجلس ارسال و در تاریخ ۹۸/۱۱/۲۸ هر سه نفر ابلاغیه را وصول میکنند. (مدارک تحویل موجود است).
دادگاه فدرال بر اساس روال قانونی عمل کرده، برابر توضیح بالا، مرحله ابلاغ به ملی نفتکش به اتمام رسیده، بنابراین وارد رسیدگی خواهند شد.
2. عدم آتشگرفتن کشتی در لحظات اولیه تصادم: اولاً: در آن زمان وزیر محترم سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در برنامه زنده گفتوگوی خبری عنوان کرد: «بعد از اینکه کاپیتان کشتی کریستال اقدام به عقبکشیدن کریستال میکند، در اثر اصطکاک، جرقه بهوجود آمده و آتشسوزی ایجاد میشود». یعنی در لحظه برخورد آتشسوزی ایجاد نشده است.
ثانیاً: سانحه در ساعت ۲۰ شب مورخ ۱۶ دیماه سال ۱۳۹۶ اتفاق میافتد. طبق مدرک تهیهشده توسط وکیل خارج از کشور، آقای عبدیزاده، کاپیتان کشتی دریم (که در محدوده دریایی چین حضور داشته است) سیزده ساعت پس از حادثه، (در ساعت ۹ صبح روز بعد) با کاپیتان توتونچی مسئول اتاق عملیات شرکت ملی نفتکش در ایران صحبت کرده و میگوید کشتی کریستال در ۳۵ مایلی (حدود ۵۶ کیلومتری) سانچی مشاهده شده است.از زمان تصادم در ساعت ۲۰ شب تا تماس عبدیزاده در ساعت ۹ صبح روز بعد، ۱۳ ساعت طول کشیده است. طیکردن مسافت ۳۵ مایل، (حتی با احتساب دو برابر زمان) حدود شش ساعت وقت میبرد. اگر دو کشتی هنگام تصادم آتش گرفته و بلافاصله از هم جدا شدهاند، در مدت هفت ساعت باقیمانده دیگر، کشتی کریستال کجا بوده است؟
ما اکنون به دادسرا درخواست احضار کاپیتان عبدیزاده برای ادای توضیحات مربوط به این ابهام را دادهایم.
3. درخواست صدور گواهی فوت در همان روز غرقشدن کشتی: در همان روز غرقشدن کشتی، وزیر سابق کار در نامهای خطاب به رئیسجمهور محترم مینویسد: «... گازهای سمی متصاعدشده منجر به فوت خدمه در ساعت اولیه حادثه شده، درخواست اقدام برای شهید خدمت نامیدهشدن میباشد». بنابراین برخلاف اظهارات شرکت ملی نفتکش، از همان روز غرقشدن کشتی مراحل صدور گواهی فوت شروع شده و بقیه اقدامات، انجام مراحل اداری بعدی بوده است.
آنها در ابتدای پاسخ خود میگویند: «به تکلیف قانونی مندرج در ماده ۲۶ عمل نکردهاند». در انتهای پاسخ در اظهاراتی متناقض نوشتهاند: «به تکلیف قانونی ماده ۲۶ قانون ثبت احوال عمل کرده گواهی فوت خدمه را گرفته است». بالاخره ملی نفتکش بر اساس کدام موازین قانونی گواهی فوت خدمه را گرفته است؟!
آقای فرحبد، معاون بازرگانی ملی نفتکش، در مصاحبه مورخ ۹۸/۱۰/۱۱ در زیر تیتر «برخلاف قوانین کشور گواهی فوت گرفتیم» میگوید: «بر اساس قوانین کشور پنج سال پس از اعلام مفقودی هر فرد، گواهی صادر میشود. این در حالی است که با قوه قضائیه گفتوگو کرده، اجازه دریافت گواهی فوت را کسب کردیم». همانطور که ملاحظه میکنید، مسئولین ملی نفتکش اعتراف میکنند، اولاً: خدمه مفقود بوده و فوت نکردهاند. ثانیاً: گواهی فوت خدمه برخلاف قوانین کشور صادر شده است. اگر اقدامات مذکور دورزدن قانون محسوب نمیشود، چه نامی میتوان بر آن گذاشت؟
4. عدم پرداخت حقوق مالی خانوادهها: شرکت ملی نفتکش، بهانه صدور گواهی فوت را پرداخت مستمری به خانوادهها دانسته ولی برای تحت فشار قراردادن آنها برای انصراف از شکایت، حقوق، مستمری و بیمه برخی را قطع و بقیه را به حداقل رسانده است. اسامی خدمه، فرزندان و افراد تحت تکفل خدمه در شرکت ملی نفتکش موجود است. آیا اگر شرکت ملی نفتکش صداقت دارد، نمیتواند مثلا طبق ماده ۸۳ قانون تأمین اجتماعی، سهم ۵۰ درصد مستمری همسران و ۲۵ درصد مستمری فرزندان را که قانون کاملاً مشخص کرده به آنها پرداخت و بقیه حقوق مستمری را تا تعیین تکلیف پرونده سانچی نگه دارد؟
در مردادماه ۹۸ آقای شریعتمداری وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دستور رفع مشکل مالی خانوادهها را به مسئولان شرکت ملی نفتکش داده و دادسرا با شرکت ملی نفتکش و دفتر ریاستجمهوری مکاتبه کرده است، اما هنوز با وجود گذشت ۹ ماه، هیچ اقدامی برای رفع مشکلات مالی خانوادهها صورت نگرفته است.
شرکت ملی نفتکش حتی با خانوادههایی هم که رضایت دادهاند، صداقت نداشته است. مبلغ بیمه فوت خدمه طبق بیمهنامه P&I شرکت انگلیسی و نروژی حتی تا سقف یک میلیون دلار قابل وصول است، و شرکت ملی نفتکش باید به هر خانواده رضایتداده، حداقل ۲۵۰ هزار دلار پرداخت میکرد که آن را به ۱۰۵ الی ۱۲۰ هزار دلار تقلیل داده است.
5. وضعیت پیکرهای کشفشده: در بهمنماه ۹۶، خانوادهها با نمایندگان مجلس ملاقات و برای توجیه آنها به طبقه دوم سالن شرکت ملی نفتکش میروند. مسئولین فعلی نفتکش، (اعم از مدیرعامل، عضو اصلی هیئتمدیره و…) در حالیکه چندین نفر از خانوادههایی که اکنون رضایت دادهاند هم حضور داشتهاند، موضوع خفگی و پودرشدن خدمه را به آنها عنوان میکنند و این مطلب با شهادت شهود قابل اثبات است. با این حال، شرکت ملی نفتکش به دلیلی نامشخص آن را کتمان میکند.
6. جلسه کارشناسی با خانوادهها: در جلسه به اصطلاح کارشناسی مورخ 20/۹/97، اساتید فن، علت مرگ، از خفگی در اثر استنشاق گاز اسید سولفوریک را به استنشاق دود تغییر دادهاند. آنجا بهصراحت عنوان شد دود ابتدا به موتورخانه وارد و بعد از ۷۰ ثانیه، آن را پر کرده و سپس وارد طبقات ساختمان کشتی (اکومودیشن) شده ظرف 2.5 الی ۳ دقیقه همه خدمه را در ساختمان کشتی خفه کرده است. فیلم این جلسه در اختیار ما قرار داشته و در صورت لزوم ارائه خواهد شد.
در اینجا به یک نمونه از نظرات کارشناسان زبده ملی نفتکش، اشاره میشود. آقای پسنده مدیرکل محترم امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی و مسئول اصلی تحقیقات سانحه سانچی، خطاب به حضار عنوان کرد: «این جلسه، یک جلسه فنی است. برای اینکه خدمه یک کشتی سانحهدیده نجات پیدا کنند، دو راه وجود دارد؛ یا باید بپرند داخل آب یا سوار قایق شوند. خود شما اگر در یک کشتی غولآسا باشید که ارتفاع عرشه تا سطح آب بالای ۱۰ متر است، آن هم در شب، ولو اینکه کشتی هم آتش گرفته باشد، انصافا این جرئت را دارید که مثلا ۳۰ خدمه یکی، یکی بپرند داخل آب، آن هم در شب؟».
این استدلال ملی نفتکش، در حالی است که افراد از ساختمانهای ۴۰طبقه با ارتفاع ۱۲۰ متر از ترس سوختن در آتش، خود را به کف آسفالت خیابان پرت میکنند و ایشان میگوید خدمه ترسیدهاند از فاصله ۱۰متری به داخل آب بپرند؟!
در آن سمینار، آقای نوذری مسئول محترم امور بیمه و دعاوی، در حضور افرادی از جمله آقای جمشیدی مدیرکل محترم سابق حراست نفتکش، آقای عبدالهی نماینده خانوادهها و اینجانب که بهعنوان مدعو در آن جلسه حضور داشتم، موضوع پرداخت یکونیم میلیارد تومان به اساتید دانشگاه برای انجام اینگونه تحقیقات را مطرح کردند.
این پول برای مردم عزیز ایران زیاد بوده و برای شرکت ملی نفتکش مبلغی به حساب نمیآید. آقای فرحبد در مصاحبه 23/9/98 با ایسنا در پاسخ به سؤال خبرنگار مبنی بر اینکه نتیجه ارزیابی انجام غواصی در محل سانحه سانچی چه بود؟ عنوان کرد: برای انجام مراحل عملیاتی مختلف «از جمله ارزیابی اعزام غواص، اعزام ربات و تصویربرداری از کشتی، ۴۰ میلیون یورو هزینه کردهاند».
اولا: این مبلغ که معادل ۷۰۰ میلیارد تومان و متعلق به بیتالمال است، در کجا؟ چگونه؟ و به دستور چه کسی هزینه شده است؟ ثانیا: شما مبلغ گزافی هزینه کردهاید تا امکان بیرونآوردن اجساد و راضیکردن خانوادهها را بررسی کنید، اما حاضر نیستید مبلغ یک میلیون دلار غرامت (حق و حقوق) خانوادهها یعنی ۱۵ میلیارد تومان را به آنها پرداخت کنید؟ البته شرکت ملی نفتکش هزینه زیادی بابت خارجکردن هفت هزار تن سوخت مازوت کشتی سانچی از عمق ۱۱۵متری زیر آب کرده تا آبهای دریای کشور چین آلوده نشود.
7. کالبدشکافی پیکر مرحوم آروی: مطابق معمول مسئولین ملی نفتکش خود را به تغافل میزنند. منظور اینجانب درخصوص گزارش کالبدشکافی کاملا مشخص است. نتایج کالبدشکافی آن مرحوم، تمام نظریات فرضی کارشناسان شرکت ملی نفتکش را در مورد فوت خدمه در سه دقیقه اول زیر سؤال میبرد. دو سال است علت مرگ آروی را از همسر ایشان مخفی نگه داشته و حتی در زمان دفن، اجازه دیدن پیکر آن مرحوم را به خانم آروی ندادند. خانم آروی سه ماه است که گزارش کالبدشکافی را به دست آورده و چنانچه اجازه دهند، اینجانب آن را برای اطلاع مردم منتشر خواهم کرد.
8. دستور کاپیتان برای خروج از کشتی: آقای عبداله عبدالهی، پدر سجاد عبدالهی یکی از خدمه مفقودشده سانچی، صوت ۴۸ ساعت آخر جعبه سیاه کشتی سانچی را که در اختیار ملی نفتکش است، بهدست آوردهاند. در صدای پخششده شرکت ملی نفتکش، در انتهای مکالمه، کاپیتان عروجی عنوان میدارد: «کجا ماندهاید؟ لایفبوتها را آماده کنید».
اولاً: از نظر حقوقی، مفهوم موافق این جمله نشان میدهد که کاپیتان قبل از آن درخواست یا دستوری را صادر کرده و چیزی از خدمه خواسته که اکنون سؤال میکند کجا ماندهاید.
ثانیا: این جمله با عجلهای که در اداکردن آن وجود دارد، به نوعی دستور خروج از کشتی محسوب میشود، زیرا آمادهکردن لایفبوت برای خروج از کشتیها صورت میپذیرد، نه برای رفتن به دریا جهت تفریح و ماهیگیریکردن. ثالثا: در صوت در اختیار آقای عبدالهی، صدای بازشدن در اتاق فرماندهی و خروج یک نفر و سپس بازگشت فردی به داخل و خروج مجدد و همچنین صحبتکردن با تلفن قابل استماع است. رابعا: یکی از خدمهها (احتمالا یک نفر ایرانی) از بیرون پل فرماندهی، طی دو مرحله، سه بار کلمات انگلیسی Go Go Go که در اینجا به معنی سریع حرکت کن و برو است را ادا میکند. در نتیجه چهار نفر خدمه (کاپیتان قصاب عروجی، افسر سوم میلاد عنایتی و دو نفر خدمه بنگلادشی) از اتاق کنترل فرماندهی خارج شده تا سوار قایق نجات شوند.بر فرض محال، اگر اظهارات شرکت ملی نفتکش مبنی بر خفهشدن خدمه در دقایق اولیه صحیح باشد، باید امدادگران چینی که به داخل کشتی رفتهاند، جسد خدمه را در کنار پل فرماندهی مشاهده میکردند. فرمانده چهار امدادگر چینی که روی سانچی رفته بوده، در تاریخ 20/11/96 عنوان میدارد: «قسمتهای مختلف کشتی ازجمله کابین اقامت کاپیتان و کابین اسکان خدمه را
گشتیم ولی جسدی مشاهده نکردیم»، اینها دلیلی بر خروج خدمه از کشتی است.
9. ترکیب محموله سوخت: شرکت ملی نفتکش، مطابق روال سابق، با کلیگویی مدام عنوان میکند مطالب و نظریات ما غیرکارشناسی و غیرعلمی است. درحالیکه تمام تحقیقات ما با استفاده از نظرات خود کاپیتانها و کارشناسان مختلف شرکت ملی نفتکش انجام پذیرفته است. شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی، مقالهای را در سال ۱۳۸۹ تحت عنوان «H2S و خطرات آن»، چاپ کرد که در اینترنت قابل دسترس است و اینجانب آقایان را به مطالعه آن ارجاع میدهم. طبق نظر خود شرکت نفت، H2S با غلظت بالای ۱۰۰۰ قسمت در میلیون (PPM) باعث مسمومیت حاد و در غلظت بالای ۲۰۰۰ قسمت در میلیون (PPM) باعث مرگ میشود. سؤال ما از ملی نفتکش این است که محموله کشتی دقیقا چه نوع سوختی بوده است که گاز متصاعد از آن بیش از چهار واحد PPM داشته و باعث فوت خدمه شده است؟
10. استفاده از قایق نجات سمت راست: اگر واقعا قایق سمت راست از بین رفته و خدمه از آن استفاده نکردهاند، چرا ملی نفتکش اصرار دارد تا ماجرا را طور دیگری جلوه دهد؟ بنده در اینجا تنها به یک مورد اشاره میکنم.
اول: آقای فرحبد معاون بازرگانی ملی نفتکش، در مصاحبه مورخ 27/9/98 با ایرنا عنوان میکند: «به دلیل قطع برق در سه دقیقه اول، دسترسی به قسمتهای مختلف کشتی برای خدمه از بین رفته است». این موضوع مورد پذیرش نیست، زیرا قایقهای نجات برای فرستادهشدن در آب نیازی به استفاده از برق نداشته، بهوسیله باتری استارت زده و روشن شده و با وزن خود قایق به داخل دریا فرستاده میشوند. ترمز و اهرمهای پایینفرستادن قایق، بهصورت مکانیکی عمل کرده، از داخل خود قایق قابل استفاده است. کپسول داخل آن هم دود داخل فضای قایق را خارج میکند.
دوم: آقای فرحبد با چاپ عکسهای مربوط به بقایای قایق و بازوی سمت چپ و تعمیم دادن آنها به هر دو قایق سمت چپ و راست با اظهاراتی از قبیل اینکه: «بررسی تصاویر نیز حکایت از وجود بقایای سوخته هر دو قایق نجات سانچی بر روی عرشه دارد» یا: «از سوی دیگر بررسی جرثقیلهای نگهدارنده قایقهای نجات در دو سوی سانچی حکایت از آن دارد که قایقی به آب انداخته نشده» و... «اما تصویر زیر نشان میدهد که محور هر دو جرثقیل بهصورت عمودی و بر سر جای خود ثابت بوده است» و بعد از این مقدمهچینی، عکسی از بازوی قایق سمت چپ را به چاپ رسانده و با این کار خود به خواننده چنین وانمود و القا میکند که بازوی قایق سمت راست نیز در سر جای خود قرار داشته و خدمه از قایق سمت راست استفاده نکردهاند.ایشان در حقیقت، با چاپ عکس بازوی قایق سمت چپ کشتی سانچی، به جای بازوی سمت راست، اقدام به وارونه جلوهدادن حقیقت کردهاند. یعنی با انتشار عکسی که فاقد سندیت و ارزش حقوقی است و منابع آن مبهم و قابل تشخیص برای مردم نیست، موضوع را وارونه جلوه دادهاند.
سوم: با وجود هفت روز عکسبرداری و فیلمبرداری از اطراف سانچی، شرکت ملی نفتکش حتی یک بار هم عکس واضحی از محل نصب بازوهای سمت راست قایق نجات سانچی و به قول خودشان بقایای سوختهشده قایق سمت راست منتشر نکرده است. وکلای خانوادهها عکسی را که نشان میدهد بازوی قایق سمت راست از جای خود حرکت کرده و قایق به داخل آب فرستاده شده منتشر کرده و فیلم آن را هم در اختیار دارند.
بههر صورت، اگر شرکت ملی نفتکش در گفتار خود صداقت دارد، اینجانب تقاضا دارم تا عکس مشخص و واضحی را از محل بازوهای قایق سمت راست که مدعی ازبینرفتن آن هستند، منتشر کنند. مسئله آن است که بدانیم شرکت ملی نفتکش چه چیزی را کتمان میکند؟
سخن آخر اینکه در ایران و تمام کشورهای دنیا، افرادی بر اثر سوانح سیل، زلزله، آتشسوزی و... فوت میکنند. وقتی یک انسان بمیرد، خانواده وی بالاخره خواهند پذیرفت، ولی وقتی انسانیت بمیرد، هیچکس نخواهد پذیرفت و کوتاه نخواهد آمد.
احمد ذاکری. وکیل ۱۰ نفر از خانوادههای خدمه مفقود سانچی
وکیل 10 خانواده معترض خدمه سانچی در واکنش به اظهارات شرکت ملی نفتکش، جوابیهای را به دفتر روزنامه «شرق» ارسال کرد. این پاسخ بهصورت جداگانه به اظهارات شرکت ملی نفتکش، پاسخ گفته است که متن کامل آن در پی میآید:
1. عدم دریافت اوراق قضائی شکوائیه از دادسرا و دادگاه فدرال: اوایل سال ۹۷، نماینده حقوقی ملی نفتکش برای ادای توضیح به دادسرا فرستاده میشود. در سال ۹۸ پدر خانواده خدمه مفقود «پ.ع» شکایت خود را پس گرفته، رضایت ایشان را به دادسرا ارسال میکنند. بنابراین شرکت ملی نفتکش کاملا در جریان طرح دعوای خانوادهها علیه خود قرار دارند. اینکه طی دو سال گذشته، دادسرای بینالملل، برگ اخطاریه برای ملی نفتکش نفرستاده، احتمالا بنا بر صلاحدید مقام قضائی بوده است.در مورخ ۹۸/۱۱/۱۶ ابلاغیه دادگاه فدرال آمریکا به مسئول حقوقی نفتکش ارائه و ایشان بعد از مطالعه ابلاغیه، از گرفتن آن خودداری میورزند. بنابراین اوراق ابلاغیه از طریق مرسوله پستی داخل کشور برای مدیرعامل ملی نفتکش، وزیر سابق و نماینده مجلس ارسال و در تاریخ ۹۸/۱۱/۲۸ هر سه نفر ابلاغیه را وصول میکنند. (مدارک تحویل موجود است).
دادگاه فدرال بر اساس روال قانونی عمل کرده، برابر توضیح بالا، مرحله ابلاغ به ملی نفتکش به اتمام رسیده، بنابراین وارد رسیدگی خواهند شد.
2. عدم آتشگرفتن کشتی در لحظات اولیه تصادم: اولاً: در آن زمان وزیر محترم سابق تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در برنامه زنده گفتوگوی خبری عنوان کرد: «بعد از اینکه کاپیتان کشتی کریستال اقدام به عقبکشیدن کریستال میکند، در اثر اصطکاک، جرقه بهوجود آمده و آتشسوزی ایجاد میشود». یعنی در لحظه برخورد آتشسوزی ایجاد نشده است.
ثانیاً: سانحه در ساعت ۲۰ شب مورخ ۱۶ دیماه سال ۱۳۹۶ اتفاق میافتد. طبق مدرک تهیهشده توسط وکیل خارج از کشور، آقای عبدیزاده، کاپیتان کشتی دریم (که در محدوده دریایی چین حضور داشته است) سیزده ساعت پس از حادثه، (در ساعت ۹ صبح روز بعد) با کاپیتان توتونچی مسئول اتاق عملیات شرکت ملی نفتکش در ایران صحبت کرده و میگوید کشتی کریستال در ۳۵ مایلی (حدود ۵۶ کیلومتری) سانچی مشاهده شده است.از زمان تصادم در ساعت ۲۰ شب تا تماس عبدیزاده در ساعت ۹ صبح روز بعد، ۱۳ ساعت طول کشیده است. طیکردن مسافت ۳۵ مایل، (حتی با احتساب دو برابر زمان) حدود شش ساعت وقت میبرد. اگر دو کشتی هنگام تصادم آتش گرفته و بلافاصله از هم جدا شدهاند، در مدت هفت ساعت باقیمانده دیگر، کشتی کریستال کجا بوده است؟
ما اکنون به دادسرا درخواست احضار کاپیتان عبدیزاده برای ادای توضیحات مربوط به این ابهام را دادهایم.
3. درخواست صدور گواهی فوت در همان روز غرقشدن کشتی: در همان روز غرقشدن کشتی، وزیر سابق کار در نامهای خطاب به رئیسجمهور محترم مینویسد: «... گازهای سمی متصاعدشده منجر به فوت خدمه در ساعت اولیه حادثه شده، درخواست اقدام برای شهید خدمت نامیدهشدن میباشد». بنابراین برخلاف اظهارات شرکت ملی نفتکش، از همان روز غرقشدن کشتی مراحل صدور گواهی فوت شروع شده و بقیه اقدامات، انجام مراحل اداری بعدی بوده است.
آنها در ابتدای پاسخ خود میگویند: «به تکلیف قانونی مندرج در ماده ۲۶ عمل نکردهاند». در انتهای پاسخ در اظهاراتی متناقض نوشتهاند: «به تکلیف قانونی ماده ۲۶ قانون ثبت احوال عمل کرده گواهی فوت خدمه را گرفته است». بالاخره ملی نفتکش بر اساس کدام موازین قانونی گواهی فوت خدمه را گرفته است؟!
آقای فرحبد، معاون بازرگانی ملی نفتکش، در مصاحبه مورخ ۹۸/۱۰/۱۱ در زیر تیتر «برخلاف قوانین کشور گواهی فوت گرفتیم» میگوید: «بر اساس قوانین کشور پنج سال پس از اعلام مفقودی هر فرد، گواهی صادر میشود. این در حالی است که با قوه قضائیه گفتوگو کرده، اجازه دریافت گواهی فوت را کسب کردیم». همانطور که ملاحظه میکنید، مسئولین ملی نفتکش اعتراف میکنند، اولاً: خدمه مفقود بوده و فوت نکردهاند. ثانیاً: گواهی فوت خدمه برخلاف قوانین کشور صادر شده است. اگر اقدامات مذکور دورزدن قانون محسوب نمیشود، چه نامی میتوان بر آن گذاشت؟
4. عدم پرداخت حقوق مالی خانوادهها: شرکت ملی نفتکش، بهانه صدور گواهی فوت را پرداخت مستمری به خانوادهها دانسته ولی برای تحت فشار قراردادن آنها برای انصراف از شکایت، حقوق، مستمری و بیمه برخی را قطع و بقیه را به حداقل رسانده است. اسامی خدمه، فرزندان و افراد تحت تکفل خدمه در شرکت ملی نفتکش موجود است. آیا اگر شرکت ملی نفتکش صداقت دارد، نمیتواند مثلا طبق ماده ۸۳ قانون تأمین اجتماعی، سهم ۵۰ درصد مستمری همسران و ۲۵ درصد مستمری فرزندان را که قانون کاملاً مشخص کرده به آنها پرداخت و بقیه حقوق مستمری را تا تعیین تکلیف پرونده سانچی نگه دارد؟
در مردادماه ۹۸ آقای شریعتمداری وزیر محترم تعاون، کار و رفاه اجتماعی، دستور رفع مشکل مالی خانوادهها را به مسئولان شرکت ملی نفتکش داده و دادسرا با شرکت ملی نفتکش و دفتر ریاستجمهوری مکاتبه کرده است، اما هنوز با وجود گذشت ۹ ماه، هیچ اقدامی برای رفع مشکلات مالی خانوادهها صورت نگرفته است.
شرکت ملی نفتکش حتی با خانوادههایی هم که رضایت دادهاند، صداقت نداشته است. مبلغ بیمه فوت خدمه طبق بیمهنامه P&I شرکت انگلیسی و نروژی حتی تا سقف یک میلیون دلار قابل وصول است، و شرکت ملی نفتکش باید به هر خانواده رضایتداده، حداقل ۲۵۰ هزار دلار پرداخت میکرد که آن را به ۱۰۵ الی ۱۲۰ هزار دلار تقلیل داده است.
5. وضعیت پیکرهای کشفشده: در بهمنماه ۹۶، خانوادهها با نمایندگان مجلس ملاقات و برای توجیه آنها به طبقه دوم سالن شرکت ملی نفتکش میروند. مسئولین فعلی نفتکش، (اعم از مدیرعامل، عضو اصلی هیئتمدیره و…) در حالیکه چندین نفر از خانوادههایی که اکنون رضایت دادهاند هم حضور داشتهاند، موضوع خفگی و پودرشدن خدمه را به آنها عنوان میکنند و این مطلب با شهادت شهود قابل اثبات است. با این حال، شرکت ملی نفتکش به دلیلی نامشخص آن را کتمان میکند.
6. جلسه کارشناسی با خانوادهها: در جلسه به اصطلاح کارشناسی مورخ 20/۹/97، اساتید فن، علت مرگ، از خفگی در اثر استنشاق گاز اسید سولفوریک را به استنشاق دود تغییر دادهاند. آنجا بهصراحت عنوان شد دود ابتدا به موتورخانه وارد و بعد از ۷۰ ثانیه، آن را پر کرده و سپس وارد طبقات ساختمان کشتی (اکومودیشن) شده ظرف 2.5 الی ۳ دقیقه همه خدمه را در ساختمان کشتی خفه کرده است. فیلم این جلسه در اختیار ما قرار داشته و در صورت لزوم ارائه خواهد شد.
در اینجا به یک نمونه از نظرات کارشناسان زبده ملی نفتکش، اشاره میشود. آقای پسنده مدیرکل محترم امور دریایی سازمان بنادر و دریانوردی و مسئول اصلی تحقیقات سانحه سانچی، خطاب به حضار عنوان کرد: «این جلسه، یک جلسه فنی است. برای اینکه خدمه یک کشتی سانحهدیده نجات پیدا کنند، دو راه وجود دارد؛ یا باید بپرند داخل آب یا سوار قایق شوند. خود شما اگر در یک کشتی غولآسا باشید که ارتفاع عرشه تا سطح آب بالای ۱۰ متر است، آن هم در شب، ولو اینکه کشتی هم آتش گرفته باشد، انصافا این جرئت را دارید که مثلا ۳۰ خدمه یکی، یکی بپرند داخل آب، آن هم در شب؟».
این استدلال ملی نفتکش، در حالی است که افراد از ساختمانهای ۴۰طبقه با ارتفاع ۱۲۰ متر از ترس سوختن در آتش، خود را به کف آسفالت خیابان پرت میکنند و ایشان میگوید خدمه ترسیدهاند از فاصله ۱۰متری به داخل آب بپرند؟!
در آن سمینار، آقای نوذری مسئول محترم امور بیمه و دعاوی، در حضور افرادی از جمله آقای جمشیدی مدیرکل محترم سابق حراست نفتکش، آقای عبدالهی نماینده خانوادهها و اینجانب که بهعنوان مدعو در آن جلسه حضور داشتم، موضوع پرداخت یکونیم میلیارد تومان به اساتید دانشگاه برای انجام اینگونه تحقیقات را مطرح کردند.
این پول برای مردم عزیز ایران زیاد بوده و برای شرکت ملی نفتکش مبلغی به حساب نمیآید. آقای فرحبد در مصاحبه 23/9/98 با ایسنا در پاسخ به سؤال خبرنگار مبنی بر اینکه نتیجه ارزیابی انجام غواصی در محل سانحه سانچی چه بود؟ عنوان کرد: برای انجام مراحل عملیاتی مختلف «از جمله ارزیابی اعزام غواص، اعزام ربات و تصویربرداری از کشتی، ۴۰ میلیون یورو هزینه کردهاند».
اولا: این مبلغ که معادل ۷۰۰ میلیارد تومان و متعلق به بیتالمال است، در کجا؟ چگونه؟ و به دستور چه کسی هزینه شده است؟ ثانیا: شما مبلغ گزافی هزینه کردهاید تا امکان بیرونآوردن اجساد و راضیکردن خانوادهها را بررسی کنید، اما حاضر نیستید مبلغ یک میلیون دلار غرامت (حق و حقوق) خانوادهها یعنی ۱۵ میلیارد تومان را به آنها پرداخت کنید؟ البته شرکت ملی نفتکش هزینه زیادی بابت خارجکردن هفت هزار تن سوخت مازوت کشتی سانچی از عمق ۱۱۵متری زیر آب کرده تا آبهای دریای کشور چین آلوده نشود.
7. کالبدشکافی پیکر مرحوم آروی: مطابق معمول مسئولین ملی نفتکش خود را به تغافل میزنند. منظور اینجانب درخصوص گزارش کالبدشکافی کاملا مشخص است. نتایج کالبدشکافی آن مرحوم، تمام نظریات فرضی کارشناسان شرکت ملی نفتکش را در مورد فوت خدمه در سه دقیقه اول زیر سؤال میبرد. دو سال است علت مرگ آروی را از همسر ایشان مخفی نگه داشته و حتی در زمان دفن، اجازه دیدن پیکر آن مرحوم را به خانم آروی ندادند. خانم آروی سه ماه است که گزارش کالبدشکافی را به دست آورده و چنانچه اجازه دهند، اینجانب آن را برای اطلاع مردم منتشر خواهم کرد.
8. دستور کاپیتان برای خروج از کشتی: آقای عبداله عبدالهی، پدر سجاد عبدالهی یکی از خدمه مفقودشده سانچی، صوت ۴۸ ساعت آخر جعبه سیاه کشتی سانچی را که در اختیار ملی نفتکش است، بهدست آوردهاند. در صدای پخششده شرکت ملی نفتکش، در انتهای مکالمه، کاپیتان عروجی عنوان میدارد: «کجا ماندهاید؟ لایفبوتها را آماده کنید».
اولاً: از نظر حقوقی، مفهوم موافق این جمله نشان میدهد که کاپیتان قبل از آن درخواست یا دستوری را صادر کرده و چیزی از خدمه خواسته که اکنون سؤال میکند کجا ماندهاید.
ثانیا: این جمله با عجلهای که در اداکردن آن وجود دارد، به نوعی دستور خروج از کشتی محسوب میشود، زیرا آمادهکردن لایفبوت برای خروج از کشتیها صورت میپذیرد، نه برای رفتن به دریا جهت تفریح و ماهیگیریکردن. ثالثا: در صوت در اختیار آقای عبدالهی، صدای بازشدن در اتاق فرماندهی و خروج یک نفر و سپس بازگشت فردی به داخل و خروج مجدد و همچنین صحبتکردن با تلفن قابل استماع است. رابعا: یکی از خدمهها (احتمالا یک نفر ایرانی) از بیرون پل فرماندهی، طی دو مرحله، سه بار کلمات انگلیسی Go Go Go که در اینجا به معنی سریع حرکت کن و برو است را ادا میکند. در نتیجه چهار نفر خدمه (کاپیتان قصاب عروجی، افسر سوم میلاد عنایتی و دو نفر خدمه بنگلادشی) از اتاق کنترل فرماندهی خارج شده تا سوار قایق نجات شوند.بر فرض محال، اگر اظهارات شرکت ملی نفتکش مبنی بر خفهشدن خدمه در دقایق اولیه صحیح باشد، باید امدادگران چینی که به داخل کشتی رفتهاند، جسد خدمه را در کنار پل فرماندهی مشاهده میکردند. فرمانده چهار امدادگر چینی که روی سانچی رفته بوده، در تاریخ 20/11/96 عنوان میدارد: «قسمتهای مختلف کشتی ازجمله کابین اقامت کاپیتان و کابین اسکان خدمه را
گشتیم ولی جسدی مشاهده نکردیم»، اینها دلیلی بر خروج خدمه از کشتی است.
9. ترکیب محموله سوخت: شرکت ملی نفتکش، مطابق روال سابق، با کلیگویی مدام عنوان میکند مطالب و نظریات ما غیرکارشناسی و غیرعلمی است. درحالیکه تمام تحقیقات ما با استفاده از نظرات خود کاپیتانها و کارشناسان مختلف شرکت ملی نفتکش انجام پذیرفته است. شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی، مقالهای را در سال ۱۳۸۹ تحت عنوان «H2S و خطرات آن»، چاپ کرد که در اینترنت قابل دسترس است و اینجانب آقایان را به مطالعه آن ارجاع میدهم. طبق نظر خود شرکت نفت، H2S با غلظت بالای ۱۰۰۰ قسمت در میلیون (PPM) باعث مسمومیت حاد و در غلظت بالای ۲۰۰۰ قسمت در میلیون (PPM) باعث مرگ میشود. سؤال ما از ملی نفتکش این است که محموله کشتی دقیقا چه نوع سوختی بوده است که گاز متصاعد از آن بیش از چهار واحد PPM داشته و باعث فوت خدمه شده است؟
10. استفاده از قایق نجات سمت راست: اگر واقعا قایق سمت راست از بین رفته و خدمه از آن استفاده نکردهاند، چرا ملی نفتکش اصرار دارد تا ماجرا را طور دیگری جلوه دهد؟ بنده در اینجا تنها به یک مورد اشاره میکنم.
اول: آقای فرحبد معاون بازرگانی ملی نفتکش، در مصاحبه مورخ 27/9/98 با ایرنا عنوان میکند: «به دلیل قطع برق در سه دقیقه اول، دسترسی به قسمتهای مختلف کشتی برای خدمه از بین رفته است». این موضوع مورد پذیرش نیست، زیرا قایقهای نجات برای فرستادهشدن در آب نیازی به استفاده از برق نداشته، بهوسیله باتری استارت زده و روشن شده و با وزن خود قایق به داخل دریا فرستاده میشوند. ترمز و اهرمهای پایینفرستادن قایق، بهصورت مکانیکی عمل کرده، از داخل خود قایق قابل استفاده است. کپسول داخل آن هم دود داخل فضای قایق را خارج میکند.
دوم: آقای فرحبد با چاپ عکسهای مربوط به بقایای قایق و بازوی سمت چپ و تعمیم دادن آنها به هر دو قایق سمت چپ و راست با اظهاراتی از قبیل اینکه: «بررسی تصاویر نیز حکایت از وجود بقایای سوخته هر دو قایق نجات سانچی بر روی عرشه دارد» یا: «از سوی دیگر بررسی جرثقیلهای نگهدارنده قایقهای نجات در دو سوی سانچی حکایت از آن دارد که قایقی به آب انداخته نشده» و... «اما تصویر زیر نشان میدهد که محور هر دو جرثقیل بهصورت عمودی و بر سر جای خود ثابت بوده است» و بعد از این مقدمهچینی، عکسی از بازوی قایق سمت چپ را به چاپ رسانده و با این کار خود به خواننده چنین وانمود و القا میکند که بازوی قایق سمت راست نیز در سر جای خود قرار داشته و خدمه از قایق سمت راست استفاده نکردهاند.ایشان در حقیقت، با چاپ عکس بازوی قایق سمت چپ کشتی سانچی، به جای بازوی سمت راست، اقدام به وارونه جلوهدادن حقیقت کردهاند. یعنی با انتشار عکسی که فاقد سندیت و ارزش حقوقی است و منابع آن مبهم و قابل تشخیص برای مردم نیست، موضوع را وارونه جلوه دادهاند.
سوم: با وجود هفت روز عکسبرداری و فیلمبرداری از اطراف سانچی، شرکت ملی نفتکش حتی یک بار هم عکس واضحی از محل نصب بازوهای سمت راست قایق نجات سانچی و به قول خودشان بقایای سوختهشده قایق سمت راست منتشر نکرده است. وکلای خانوادهها عکسی را که نشان میدهد بازوی قایق سمت راست از جای خود حرکت کرده و قایق به داخل آب فرستاده شده منتشر کرده و فیلم آن را هم در اختیار دارند.
بههر صورت، اگر شرکت ملی نفتکش در گفتار خود صداقت دارد، اینجانب تقاضا دارم تا عکس مشخص و واضحی را از محل بازوهای قایق سمت راست که مدعی ازبینرفتن آن هستند، منتشر کنند. مسئله آن است که بدانیم شرکت ملی نفتکش چه چیزی را کتمان میکند؟
سخن آخر اینکه در ایران و تمام کشورهای دنیا، افرادی بر اثر سوانح سیل، زلزله، آتشسوزی و... فوت میکنند. وقتی یک انسان بمیرد، خانواده وی بالاخره خواهند پذیرفت، ولی وقتی انسانیت بمیرد، هیچکس نخواهد پذیرفت و کوتاه نخواهد آمد.
احمد ذاکری. وکیل ۱۰ نفر از خانوادههای خدمه مفقود سانچی