پیشنهاد ایران به افغانستان:
تشکیل هیئت چند‌نفره برای بررسی حادثه مرگ پناه‌جویان
کشته‌شدن تعدادی افغانستانی در مرز مشترک این کشور با ایران، هنوز گرهی ناگشوده است. در حالی که آمارهای متفاوتی از تعداد آنها تاکنون مطرح شده اما برخی رسانه‌ها و حساب کاربری برخی از افغان‌ها، تصاویری از جنازه مهاجران جوانی را منتشر کرده‌اند و می‌گویند آنها توسط مرزبانی ایران شکنجه شده و به رودخانه انداخته شده‌اند.
ماجرا و روایت آن آن‌قدر فجیع است که کسی نمی‌تواند در مقابل آن سکوت کند، نه ایران نه افغانستان. از یک‌سو حیثیت کشوری در میان است که سال‌ها برای میزبانی از پناه‌جویان افغان به خود بالیده است و در دیگر سو، حمیت کشوری در میان است که می‌خواهد با همه مشکلاتی که با آن مواجه است، از مردمش در رابطه با همسایه دفاع کند و به نمادهای توسعه نزدیک‌تر شود.
از همین رو، روز گذشته وزرای خارجه ایران و افغانستان توافق کردند هیئتی برای بررسی این حادثه تشکیل دهند.
طبق اعلام وزارت خارجه ایران، در گفتوگوی تلفنی محمدجواد ظریف و حنیف اتمر سرپرست وزارت خارجه جمهوری اسلامی افغانستان، طرفین توافق کردند تا دو کشور با همکاری یکدیگر و با تشکیل هیئتی، حادثه به وقوع‌پیوسته در مرز مشترک دو کشور را مورد رسیدگی قرار دهند.
وزارت خارجه افغانستان نیز درباره تماس تلفنی ظریف و اتمر در بیانیه‌‌ای این‌گونه نوشته است: «هر دو جانب با تأکید بر توافقات قبلی مبنی بر آغاز کار تحقیقات مشترک در مورد حادثه، پیرامون وقوع آن ابراز تأثر و تأسف کرده و درباره مشخص‌ساختن تیم‌های بررسی‌کننده صحبت کردند. اتمر در مورد سفر هیئت بررسی‌کننده طرف افغانستان به ولایت هرات اطلاع داده و خاطرنشان کرد که این هیئت، تحقیق خویش را در محل حادثه آغاز کرده است. ظریف نیز در مورد تعیین هیئت آن کشور به آقای اتمر اطمینان داده و افزودند آنها به زودی تحقیق خویش را در محل حادثه آغاز خواهند کرد. هر دو طرف، همچنین تفاهم کردند که در صورت ضرورت، هیئت‌های دو جانب در محل حادثه، شهرهای مشهد و هرات جلسه مشترک برگزار خواهند کرد». «همچنین بیانیه نوشته که «هدف از این تحقیق دریافت حقایق، اتخاذ تصمیم بعدی در روشنایی آن و پیداکردن راه‌حل برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی در آینده است».
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه پس از حضور در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در جمع خبرنگاران با اشاره به گفتوگوی تلفنی خود با حنیف اتمر سرپرست وزارت خارجه افغانستان، گفت: تشکیل هیئت چند‌نفره برای بررسی حادثه افغانستان، پیشنهاد ایران به این کشور بوده است.
محمدجواد ظریف اظهار کرد: در خصوص مهاجران افغان که جان خود را از دست دادند، وزارت کشور و شورای عالی امنیت ملی از همان ابتدای حادثه، بررسی‌ها را آغاز کردند، دوستان ما معتقد هستند که این حادثه در خاک افغانستان اتفاق افتاده و حادثه‌ای تلخ بوده است. به دلیل اهمیت افغانستان برای ایران و اهمیت روابط با این کشور، به پیشنهاد ایران قرار شد هیئتی از دو کشور تشکیل شود و در آینده‌ای نزدیک در این زمینه اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
ایران سال‌هاست که میزبان مهاجران افغانستانی است و اگرچه گزارش‌های زیادی از برخی برخوردهای نامناسب فرهنگی از سوی شهروندان ایران با این افراد شده اما در مقابل گزارش‌هایی از حوادثی نیز منتشر شده که مهاجران افغان آن را در ایران رقم زده‌اند.
از همین دست است که وزیر امور مهاجران افغانستان نیز روز گذشته گفته است «کابل و تهران تفاهم‌نامه کارگری برای نیروهای انسانی افغان جویای کار در ایران امضا کنند» البته اشاره حسین عالمی‌بلخی در گفت‌وگو با تلویزیون افغانستان موضوع قاچاقچیان انسان است که به گفته او «بزرگ‌ترین عامل حوادث انسانی در مناطق مرزی هستند. خلأ امنیت، بهترین دستاویز برای قاچاقچیان است که به راحتی بتوانند مهاجران جویای کار را هدف برنامه‌های سودجویانه و غیرانسانی خود قرار دهند و موجب مشکلاتی شبیه آنچه به تازگی اتفاق افتاده است، شوند». تاکنون ایران مسئولیتی در قبال این حادثه نپذیرفته و این اتفاق در حالی رخ داده که ایران هم‌زمان مشغول نقش‌آفرینی سیاسی در حل مسئله دو دولتی در افغانستان است. تماس‌ها و رایزنی‌های گسترده‌‌ای بین مقام ارشد دیپلماسی ایران با عبدالله عبدالله و اشرف غنی که هر دو مدعی ریاست‌جمهوری هستند، برقرار شده است. هم‌زمان برخی شرکای منطقهای نیز به این رایزنی پیوسته‌اند، به ویژه قطر که میزبان بخشی از طالبان در دوحه است. از همین رو در تماس تلفنی ظریف و حنیف اتمر در این مورد نیز صحبت شده است «آخرین تحولات سیاسی این کشور و ابتکار
منطقهای برای صلح در افغانستان مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار گرفت».
محمدجواد ظریف که روز گذشته به کمیسیون امنیت ملی مجلس فراخوانده شده بود در مورد موضوع افغانستان نیز صحبت کرده است. «تلاش جمهوری اسلامی ایران حفظ وحدت و تقویت دولت مرکزی افغانستان است و این حادثه اخیر هم که دستاویزی برای دشمنان ایران و افغانستان قرار گرفته، نیازمند بررسی دقیق و تحقیقات بیشتر است و حتما موضوع را حل‌وفصل می‌کنیم».
کشته‌شدن تعدادی افغانستانی در مرز مشترک این کشور با ایران، هنوز گرهی ناگشوده است. در حالی که آمارهای متفاوتی از تعداد آنها تاکنون مطرح شده اما برخی رسانه‌ها و حساب کاربری برخی از افغان‌ها، تصاویری از جنازه مهاجران جوانی را منتشر کرده‌اند و می‌گویند آنها توسط مرزبانی ایران شکنجه شده و به رودخانه انداخته شده‌اند.
ماجرا و روایت آن آن‌قدر فجیع است که کسی نمی‌تواند در مقابل آن سکوت کند، نه ایران نه افغانستان. از یک‌سو حیثیت کشوری در میان است که سال‌ها برای میزبانی از پناه‌جویان افغان به خود بالیده است و در دیگر سو، حمیت کشوری در میان است که می‌خواهد با همه مشکلاتی که با آن مواجه است، از مردمش در رابطه با همسایه دفاع کند و به نمادهای توسعه نزدیک‌تر شود.
از همین رو، روز گذشته وزرای خارجه ایران و افغانستان توافق کردند هیئتی برای بررسی این حادثه تشکیل دهند.
طبق اعلام وزارت خارجه ایران، در گفتوگوی تلفنی محمدجواد ظریف و حنیف اتمر سرپرست وزارت خارجه جمهوری اسلامی افغانستان، طرفین توافق کردند تا دو کشور با همکاری یکدیگر و با تشکیل هیئتی، حادثه به وقوع‌پیوسته در مرز مشترک دو کشور را مورد رسیدگی قرار دهند.
وزارت خارجه افغانستان نیز درباره تماس تلفنی ظریف و اتمر در بیانیه‌‌ای این‌گونه نوشته است: «هر دو جانب با تأکید بر توافقات قبلی مبنی بر آغاز کار تحقیقات مشترک در مورد حادثه، پیرامون وقوع آن ابراز تأثر و تأسف کرده و درباره مشخص‌ساختن تیم‌های بررسی‌کننده صحبت کردند. اتمر در مورد سفر هیئت بررسی‌کننده طرف افغانستان به ولایت هرات اطلاع داده و خاطرنشان کرد که این هیئت، تحقیق خویش را در محل حادثه آغاز کرده است. ظریف نیز در مورد تعیین هیئت آن کشور به آقای اتمر اطمینان داده و افزودند آنها به زودی تحقیق خویش را در محل حادثه آغاز خواهند کرد. هر دو طرف، همچنین تفاهم کردند که در صورت ضرورت، هیئت‌های دو جانب در محل حادثه، شهرهای مشهد و هرات جلسه مشترک برگزار خواهند کرد». «همچنین بیانیه نوشته که «هدف از این تحقیق دریافت حقایق، اتخاذ تصمیم بعدی در روشنایی آن و پیداکردن راه‌حل برای جلوگیری از تکرار چنین حوادثی در آینده است».
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران روز یکشنبه پس از حضور در نشست کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در جمع خبرنگاران با اشاره به گفتوگوی تلفنی خود با حنیف اتمر سرپرست وزارت خارجه افغانستان، گفت: تشکیل هیئت چند‌نفره برای بررسی حادثه افغانستان، پیشنهاد ایران به این کشور بوده است.
محمدجواد ظریف اظهار کرد: در خصوص مهاجران افغان که جان خود را از دست دادند، وزارت کشور و شورای عالی امنیت ملی از همان ابتدای حادثه، بررسی‌ها را آغاز کردند، دوستان ما معتقد هستند که این حادثه در خاک افغانستان اتفاق افتاده و حادثه‌ای تلخ بوده است. به دلیل اهمیت افغانستان برای ایران و اهمیت روابط با این کشور، به پیشنهاد ایران قرار شد هیئتی از دو کشور تشکیل شود و در آینده‌ای نزدیک در این زمینه اطلاع‌رسانی خواهیم کرد.
ایران سال‌هاست که میزبان مهاجران افغانستانی است و اگرچه گزارش‌های زیادی از برخی برخوردهای نامناسب فرهنگی از سوی شهروندان ایران با این افراد شده اما در مقابل گزارش‌هایی از حوادثی نیز منتشر شده که مهاجران افغان آن را در ایران رقم زده‌اند.
از همین دست است که وزیر امور مهاجران افغانستان نیز روز گذشته گفته است «کابل و تهران تفاهم‌نامه کارگری برای نیروهای انسانی افغان جویای کار در ایران امضا کنند» البته اشاره حسین عالمی‌بلخی در گفت‌وگو با تلویزیون افغانستان موضوع قاچاقچیان انسان است که به گفته او «بزرگ‌ترین عامل حوادث انسانی در مناطق مرزی هستند. خلأ امنیت، بهترین دستاویز برای قاچاقچیان است که به راحتی بتوانند مهاجران جویای کار را هدف برنامه‌های سودجویانه و غیرانسانی خود قرار دهند و موجب مشکلاتی شبیه آنچه به تازگی اتفاق افتاده است، شوند». تاکنون ایران مسئولیتی در قبال این حادثه نپذیرفته و این اتفاق در حالی رخ داده که ایران هم‌زمان مشغول نقش‌آفرینی سیاسی در حل مسئله دو دولتی در افغانستان است. تماس‌ها و رایزنی‌های گسترده‌‌ای بین مقام ارشد دیپلماسی ایران با عبدالله عبدالله و اشرف غنی که هر دو مدعی ریاست‌جمهوری هستند، برقرار شده است. هم‌زمان برخی شرکای منطقهای نیز به این رایزنی پیوسته‌اند، به ویژه قطر که میزبان بخشی از طالبان در دوحه است. از همین رو در تماس تلفنی ظریف و حنیف اتمر در این مورد نیز صحبت شده است «آخرین تحولات سیاسی این کشور و ابتکار
منطقهای برای صلح در افغانستان مورد گفت‌وگو و تبادل نظر قرار گرفت».
محمدجواد ظریف که روز گذشته به کمیسیون امنیت ملی مجلس فراخوانده شده بود در مورد موضوع افغانستان نیز صحبت کرده است. «تلاش جمهوری اسلامی ایران حفظ وحدت و تقویت دولت مرکزی افغانستان است و این حادثه اخیر هم که دستاویزی برای دشمنان ایران و افغانستان قرار گرفته، نیازمند بررسی دقیق و تحقیقات بیشتر است و حتما موضوع را حل‌وفصل می‌کنیم».