تعطیلی موقتی است روش‌های تازه بیازماییم
الهام فخاری-عضو شورای شهر تهران
آمار بیماران و افراد آلوده به ویروس كووید۱۹ هر روز افزایش می‌یابد و هر روز عزیزان بیشتری را از دست می‌دهیم. خانواده‌ها سوگوارند و بسیاری از مردم از گرفتارشدن به این ویروس هراس دارند؛ ولی چاره‌‌ای نمی‌دانند. تدروس آدهانوم، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت هم به‌تازگی گفته است: «فعلا چشم‌اندازی برای بازگشت زندگی به حالت عادی وجود ندارد». معنی این سخن این است كه كرونا همه جا با ما هست و نمی‌شود به این زودی‌ها به روزهای خوب بدون كرونا امید داشت. به سخن دیگر زندگی با کرونا دارد هنجار می‌شود و عادی. مبارزه با كرونا درگیری جهانی است و همه كشورها در تلاش هستند راهی برای مهار و درمان این ویروس پیدا كنند و زندگی را به شرایط امن بازگردانند. ما هم در این انتظار گروهی قرار داریم؛ ولی شرایط ما با دیگر كشورها ناهمانند است. ما در سردرگمی و فشار و تنش چندگانه گرفتاریم، درگیر تعلیق و پیش‌بینی‌ناپذیری اقتصادی هستیم، در چالش‌های دیپلماسی درگیر فشارهای قدرت‌های جهانی شده‌ایم و از همه مهم‌تر اینكه هر روز توان روزمره معیشتی مردم کاهش می‌یابد و دچار افت و سقوط‌های مالی ترسناک کسب‌وکارها و خانواده‌ها هستیم. بحران كرونا و بحران اقتصادی زندگی را برای بیشتر كسانی كه در سطح متوسط و متوسط رو به پایین جامعه زندگی می‌كرده‌اند و امروز همه به‌راستی نابرخوردار ارزیابی می‌شوند، سخت‌تر كرده است. این سختی‌ها هم روان افراد جامعه و هم مدیریت جامعه را فرسوده کرده است.
زن و مردی كه مسئولیت زندگی خانوادگی را بر‌عهده دارند، هم نگران سلامت خانواده‌شان هستند و باید مراقبت كنند که آنها را از كرونا در امان نگه دارند و هم باید به این فكر كنند كه می‌توانند به كارشان ادامه بدهند یا نه. بخش خصوصی هم آسیب‌های زیادی از وضع موجود دیده است. بنگاه‌های بزرگ و كوچك اقتصادی در این روزها كه هم قیمت ارز سر به فلك كشیده، هم كرونا آنها را با تعطیلی‌های ناخواسته روبه‌رو كرده است، به زحمت خودشان را سر‌پا نگه داشته‌اند. آنها هم زیان‌های مالی داشته‌اند و هم از تعدیل و تعلیق نیروهای‌شان آسیب روانی و حرفه‌ای دیده‌اند.
در این شرایط بحرانی، برخی هم هنوز باور دارند كه باید شهرها تعطیل شوند تا كرونا ریشه‌كن شود. بیشتر شهرها روزها و هفته‌ها تعطیل بودند و آمار بیماران و فوت‌شدگان كمتر شد؛ اما تعطیلی نمی‌تواند چاره‌‌ای میان‌مدت باشد؛ به‌ویژه در جامعه بحران‌زده ما كه با تعطیلی هر روز، زندگی شمار زیادی به چالش كشیده و بحرانی‌تر از قبل می‌شود. بهتر است نظر مدیركل سازمان جهانی بهداشت را باور كنیم و بپذیریم كه بازگشت به زندگی پیش از كرونا به این زودی‌ها شدنی نیست. در این شرایط چاره کار پرداختن و یافتن راه و روش‌های تازه‌ای در زندگی متناسب با شرایط كرونا است. رعایت فاصله فیزیکی میان افراد، استفاده از پوشش (ماسك و شیلد و دستکش) و شست‌وشوی دست‌ها كم‌كم بین افراد جامعه نهادینه شده است. این نهادینه‌شدن زمان‌بر بود؛ ولی بالاخره اتفاق افتاد. این دگرگونی باید در چگونگی زندگی روزمره، کسب‌وکارها و آموزش و زندگی گروهی هم ایجاد شود. بسیاری از سیاست‌گذاران جهانی یا ملی و بومی و مدیران هنوز خلاقانه با مسئله درگیر نشده‌اند و در پی راه‌های جایگزین میان‌مدت نیستند و چابکی بایسته را برای سامان‌دهی ایده‌های نو و روش‌ها و برنامه‌های مناسب هم
نداشته‌اند.
با‌این‌همه آدمی در گذر تاریخ جایی توانسته از چالش‌های طبیعی یا خودساخته جان به در ببرد که راه و روشی نو یا بافت و محیط تازه را به کار گرفته باشد. کووید19 اینجا درست نزدیک هریک از ما و در فضاها و روی سطح‌ها و بافت‌های بدن دوستان و عزیزان ما هست و می‌چرخد. اگر کنش‌پذیر و درمانده بخواهیم پیش برویم، شمار بیشتری را به کام مرگ می‌کشد و زندگی‌مان را بیش از همیشه از کار می‌اندازد و امید و شادابی زندگی آدمی را ویران می‌کند. ما می‌توانیم و باید بمانیم، باید به جای نشست‌های کاری پیشین، به جای پافشاری بر روندهای پساکرونایی دنیای گذشته کانون‌مند بر ایده‌های نو گروه بسازیم، گفت‌وگو کنیم و روش‌های تازه را بیازماییم.
آمار بیماران و افراد آلوده به ویروس كووید۱۹ هر روز افزایش می‌یابد و هر روز عزیزان بیشتری را از دست می‌دهیم. خانواده‌ها سوگوارند و بسیاری از مردم از گرفتارشدن به این ویروس هراس دارند؛ ولی چاره‌‌ای نمی‌دانند. تدروس آدهانوم، مدیرکل سازمان جهانی بهداشت هم به‌تازگی گفته است: «فعلا چشم‌اندازی برای بازگشت زندگی به حالت عادی وجود ندارد». معنی این سخن این است كه كرونا همه جا با ما هست و نمی‌شود به این زودی‌ها به روزهای خوب بدون كرونا امید داشت. به سخن دیگر زندگی با کرونا دارد هنجار می‌شود و عادی. مبارزه با كرونا درگیری جهانی است و همه كشورها در تلاش هستند راهی برای مهار و درمان این ویروس پیدا كنند و زندگی را به شرایط امن بازگردانند. ما هم در این انتظار گروهی قرار داریم؛ ولی شرایط ما با دیگر كشورها ناهمانند است. ما در سردرگمی و فشار و تنش چندگانه گرفتاریم، درگیر تعلیق و پیش‌بینی‌ناپذیری اقتصادی هستیم، در چالش‌های دیپلماسی درگیر فشارهای قدرت‌های جهانی شده‌ایم و از همه مهم‌تر اینكه هر روز توان روزمره معیشتی مردم کاهش می‌یابد و دچار افت و سقوط‌های مالی ترسناک کسب‌وکارها و خانواده‌ها هستیم. بحران كرونا و بحران اقتصادی زندگی را برای بیشتر كسانی كه در سطح متوسط و متوسط رو به پایین جامعه زندگی می‌كرده‌اند و امروز همه به‌راستی نابرخوردار ارزیابی می‌شوند، سخت‌تر كرده است. این سختی‌ها هم روان افراد جامعه و هم مدیریت جامعه را فرسوده کرده است.
زن و مردی كه مسئولیت زندگی خانوادگی را بر‌عهده دارند، هم نگران سلامت خانواده‌شان هستند و باید مراقبت كنند که آنها را از كرونا در امان نگه دارند و هم باید به این فكر كنند كه می‌توانند به كارشان ادامه بدهند یا نه. بخش خصوصی هم آسیب‌های زیادی از وضع موجود دیده است. بنگاه‌های بزرگ و كوچك اقتصادی در این روزها كه هم قیمت ارز سر به فلك كشیده، هم كرونا آنها را با تعطیلی‌های ناخواسته روبه‌رو كرده است، به زحمت خودشان را سر‌پا نگه داشته‌اند. آنها هم زیان‌های مالی داشته‌اند و هم از تعدیل و تعلیق نیروهای‌شان آسیب روانی و حرفه‌ای دیده‌اند.
در این شرایط بحرانی، برخی هم هنوز باور دارند كه باید شهرها تعطیل شوند تا كرونا ریشه‌كن شود. بیشتر شهرها روزها و هفته‌ها تعطیل بودند و آمار بیماران و فوت‌شدگان كمتر شد؛ اما تعطیلی نمی‌تواند چاره‌‌ای میان‌مدت باشد؛ به‌ویژه در جامعه بحران‌زده ما كه با تعطیلی هر روز، زندگی شمار زیادی به چالش كشیده و بحرانی‌تر از قبل می‌شود. بهتر است نظر مدیركل سازمان جهانی بهداشت را باور كنیم و بپذیریم كه بازگشت به زندگی پیش از كرونا به این زودی‌ها شدنی نیست. در این شرایط چاره کار پرداختن و یافتن راه و روش‌های تازه‌ای در زندگی متناسب با شرایط كرونا است. رعایت فاصله فیزیکی میان افراد، استفاده از پوشش (ماسك و شیلد و دستکش) و شست‌وشوی دست‌ها كم‌كم بین افراد جامعه نهادینه شده است. این نهادینه‌شدن زمان‌بر بود؛ ولی بالاخره اتفاق افتاد. این دگرگونی باید در چگونگی زندگی روزمره، کسب‌وکارها و آموزش و زندگی گروهی هم ایجاد شود. بسیاری از سیاست‌گذاران جهانی یا ملی و بومی و مدیران هنوز خلاقانه با مسئله درگیر نشده‌اند و در پی راه‌های جایگزین میان‌مدت نیستند و چابکی بایسته را برای سامان‌دهی ایده‌های نو و روش‌ها و برنامه‌های مناسب هم
نداشته‌اند.
با‌این‌همه آدمی در گذر تاریخ جایی توانسته از چالش‌های طبیعی یا خودساخته جان به در ببرد که راه و روشی نو یا بافت و محیط تازه را به کار گرفته باشد. کووید19 اینجا درست نزدیک هریک از ما و در فضاها و روی سطح‌ها و بافت‌های بدن دوستان و عزیزان ما هست و می‌چرخد. اگر کنش‌پذیر و درمانده بخواهیم پیش برویم، شمار بیشتری را به کام مرگ می‌کشد و زندگی‌مان را بیش از همیشه از کار می‌اندازد و امید و شادابی زندگی آدمی را ویران می‌کند. ما می‌توانیم و باید بمانیم، باید به جای نشست‌های کاری پیشین، به جای پافشاری بر روندهای پساکرونایی دنیای گذشته کانون‌مند بر ایده‌های نو گروه بسازیم، گفت‌وگو کنیم و روش‌های تازه را بیازماییم.