به دنبال ابتلای بسیاری از اهالی سینما به ویروس کرونا
وضعیت قرمز سینما
گروه هنر: ویروس کرونا میهمان ناخواندهای که ماههاست بسیاری از مردم دنیا را خانهنشین کرده، حالا با شکل و شمایلی جدیدتر هر روز بسیاری از مردم دنیا را مبتلا کرده و به کام مرگ میفرستند. شرایط کشورمان هم به دیگر نقاط دنیا از جهت آسیبهایی که ویروس کرونا متوجه آنها شده، بیشباهت نیست. ابتدای سال جاری بود که کارگروهی در خانه سینما به جهت رسیدگی به چگونگی فعالیت پروژههای سینمایی و تلویزیونی تشکیل شد. کارگروهی که وظیفه اصلیاش رصدکردن پروژههایی بود که در نیمههای تولید با ویروس کرونا به تعطیلی کشیده شده بودند و به ناچار باید تولید را به پایان میرساندند. اخطار و تأکیدهای این کارگروه به گروههای تولیدی و رسانهایکردن فعالیت پروژهها، رضایتمندی بسیاری را به همراه داشت اما به ناگاه فعالیت این کارگروه متوقف شد! تعطیلی سینماها و تولیدات سینمایی و بیکاری بسیاری از اهالی سینما از یک سو و مطالبات سینماگران درخصوص دریافت بیمه بیکاری و بستههای حمایتی از سوی دیگر و عملینشدن این موارد بسیاری از سینماگران را به صرافت انداخت که به دعوت بسیاری از پروژههایی که ریسک تولید در چنین شرایطی را میپذیرند پاسخ مثبت بدهند. از ابتدای سال تا امروز بسیاری از پروژههای سینمایی و نمایش خانگی مقابل دوربین رفتهاند و اخبار گاه به گاه ابتلای عوامل و بازیگرانشان موجی از نگرانی را متوجه روند تولیدات سینمایی و تلویزیونی میکند. در این میان رسانهایشدن ابتلای چهرههای سرشناس و نهایتا مرگ آنها باعث میشود تا توجهی به چگونگی فعالیت آنها شود و در این میان خطر ابتلا به ویروس کرونا جان بسیاری از عوامل پشت دوربین را تهدید میکند که متأسفانه در این مدت آمار غیررسمی نشان از شرایط نه چندان مطلوب عوامل در پشت صحنه این آثار دارد. بدتر اینکه بسیاری از عوامل این پروژهها به دلیل نگرانی ازدستدادن کار، بیماریشان را مخفی کرده و از این طریق موارد ابتلا در برخی از پروژههای سینمایی به سرعت بالا میرود. مدتی قبل دکتر علیرضا زالی فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان صداوسیما درخواست کرد با توجه به شیوع کرونا هرچه سریعتر نسبت به توقف پروژههای سینمایی اقدام کنند. او همچنین خواستار رعایت کامل شیوهنامههای بهداشتی و نظارت دقیق بر آنها، در زمان شروع مجدد این پروژهها پس از دو هفته شد. اما سعید نمکی وزیر بهداشت، در نامهای به دکتر علیعسکری رئیس رسانه ملی با توجه به ضرورت نیاز شبکههای مختلف به تولید برنامهها و سریالهای سرگرمکننده و ترغیب مردم به خانهماندن، بر تولید سریالهای جدید با رعایت پروتکلهای بهداشتی تأکید کرد و آن را در شرایط کرونا تأثیرگذار و مفید دانست! موضعگیریای که به نظر بسیاری از اهالی سینما کمی عجیب به نظر میرسد. مهران احمدی در اعتراض به امکان فعالیت پروژههای تصویری و نمایشی در روزهای کرونایی، در بخشی از یادداشتش خطاب به وزیر بهداشت نوشت: «جناب آقای وزیر لطفا از خودتان و خانواده محترمتان مایه بگذارید و لطفا در کارهایی که هیچ تخصصی ندارید اصلا و ابدا اظهار نظر نفرمایید. شما مگر در مورد کار بازیگری که نه میشود و نه میتواند پروتکلهای بهداشتی را در آن رعایت کرد اطلاعات کافی دارید که دستور میدهید. مگر تابهحال یک بار هم که شده یک دقیقه در این شرایط سر صحنه بودهاید که از جان ما و خانوادههایمان که در خطر جانی قرار دارند مایه میگذارید. پس اگر نمیدانید بدانید که ما نه میتوانیم ماسک بزنیم نه میتوانیم به درستی پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنیم، نه غذا و پذیرایی که از ما میشود تحت کنترل و نظارت ما قرار دارد و نه رفتوآمدمان. به جای اینکه حقوقی برای عوامل تنگدستتر سینما تعیین کنید تا در دوران بیکاری حداقل معاششان تأمین شود دستور میدهید که سریالها را ادامه دهند». در این میان اما هیئت مدیره خانه سینما در پی شیوع ابتلای بسیاری از اهالی سینما در پشت صحنه پروژههای در حال ساخت، بیانیهای منتشر کرد. در بخشی از این بیانیه آمده: «هیئت مدیره خانه سینما توجه به توصیههای ستاد مدیریت بیماری کرونا در کشور و رعایت دقیق پروتکلهای بهداشتی در کلیه پروژهها را برای حفظ جان تمامی عوامل انسانی الزامی دانسته و در همین راستا و بنا به وظیفه ذاتی خود که حمایت از اعضای جامعه اصناف سینمایی کشور است، تشکیل شورایی از متخصصین و نمایندگان صنوف در زمینههای مختلف فیلمسازی را در دستور کار خود قرار داده است. این شورا با بررسی شرایط و امکانات لازم و همراهی ستاد مدیریت بیماری کرونا در کشور اصول و تمهیدات شایسته را برای مقابله با شیوع بیماری کرونا در میان عوامل فیلمسازی وضع خواهد کرد و خانه سینما مراکز و افراد ذیربط را موظف به اجرای آن و راهکارهای تبیینشده میداند. قطعا حفظ سلامتی اعضای خانه سینما همراه با توجه به مشکلات حرفهای و معیشتی آنان، با دقت و حساسیت لازم مورد نظر خواهد بود».اما به تازگی دکتر علی ماهر در گفتوگو با ایسنا، درباره درخواست ستاد کرونای تهران مبنی بر اعمال محدودیت بر پروژههای سینمایی گفت: «به دنبال درخواست انجمن بازیگران و بررسیهای ستاد کرونای تهران، مشخص شد که تعداد زیادی از بازیگران و از جمله تعدادی از بازیگران معروف متأسفانه درگیر بیماری کووید۱۹ شدند. عمدتا از آنجایی که در فضای اتاق گریم، این افراد مجبورند در فضایی بسته قرار گیرند و با وسایلی که میتواند آلوده باشد و برای همه استفاده میشود، میتوانند به کرونا مبتلا شوند و بیماری انتقال یابد. در عین حال بازیگران در صحنههای فیلمبرداری نمیتوانند از پوشش ماسک استفاده کنند و طبیعتا در معرض خطر انتقال بیماری قرار میگیرند. مهمتر از همه این است که امکانات لازم را در فضای پروژههای فیلمبرداری نداریم. طبق صحبتهایی که با این دوستان داشتیم، چندین پروژه سینمایی را برای ما مثال زدند که تهیهکننده حتی امکانات اولیه مانند ماسک، الکل و مواد ضدعفونیکننده را هم تهیه نکرده است. بر همین اساس در موقعیت فعلی از وزارت ارشاد درخواست کردیم که تا اطلاع ثانوی پروژههای سینمایی متوقف شود تا زمانی که هم میزان بیماری کاهش یابد و هم پروتکل خاصی برایشان از سوی معاونت بهداشتی تدوین شود. درخواستمان از وزیر ارشاد مطرح شده و این پروژهها هم زیر نظر وزارت ارشاد است که آنها باید در این زمینه ورود کنند». دکتر مصطفی جلالیفخر متخصص بیماریهای داخلی و سینمایینویس درباره شرایط این روزهای تولیدات سینمای ایران به «شرق» گفت: «موضوع پیچیده و دشواری است. نمیتوان با یک دستور و زاویه به همه ابعادش نگاه کرد. واقعیت این است که کرونا به حد سهمگینی رسیده است و مهمترین راه پیشگیری، ماسک، فاصله اجتماعی و ضدعفونیکردن است. طبعا کارهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی اگر بتوانند ماسک و وسایل ضدعفونی را رعایت کنند که شنیدم در برخی از پروژهها به دقت رعایت میکنند، اما قطعا نمیتوانند فاصله اجتماعی را رعایت کنند. مگر میشود در یک کار گروهی جمعی آن هم در ایران آدمها با فاصله اجتماعی با هم کار کنند؟ بخش مهم این است که وقتی صحنه اصلی را فیلمبرداری میکنند، بازیگران به ناچار باید ماسک را بردارند و نتیجه میشود آمار بالای ابتلای بسیاری از هنرمندان. متأسفانه بخشی از این آمار را میدانیم و به گوشمان میرسد و برخی را نمیدانیم و بسیاری از عوامل به دلیل امرار معاش ابتلای خودشان را پنهان هم میکنند». او ادامه داد: «اما طرف دیگر ماجرا این است که سینمای ایران در شرف نابودی است. امرار معاش بسیاری وابسته به سینماست و به دلایلی که میدانیم تولید در سینمای ایران متأسفانه به اکران وابسته نیست. سود در تولید است و به همین دلیل در این شرایط هم تولیدات متوقف نشدند و تهیهکنندگان با اشتیاق فیلم میسازند. اما زیر مجموعه همین تولیدات بسیاری امرار معاش میکنند و دولت قدرتمندی هم نداریم که فکر کنیم در شرایط تعطیلی پروژهها از جایی مثل صندوق حمایت از هنرمندان یا بیمه بیکاری مبالغی را به کسانی که نمیتوانند کار کنند، اختصاص میدهد. دستکم میتوان انتظار داشت در مواقعی که در شرایط اوج درگیری کرونا هستیم و موارد ابتلا بسیار صعودی است، بهصورت موقت تولیدات سینما تعطیل شود. سینمایی که پول هنگفتی بهصورت بادآورده در تولیداتش جاری است این چند روز تعطیلی موقت هم به پروژهها تحمیل شود اتفاقی نمیافتد. دستکم جلوی ابتلا گرفته میشود. در حال حاضر ستاد مقابله با کرونا به وزیر ارشاد نامه زده است و مکرر بر تعطیلی پروژهها اصرار میکند. شک ندارم که پروژهها تعطیل نخواهند شد چراکه ستاد مقابله با کرونا قدرتی ندارد که بتواند این وزارتخانه را مکلف به انجام کاری کند. از طرفی گروههای نظارت هم وجود ندارد به این صورت که وزارت ارشاد یکسری گروه ناظر بهصورت سرزده به گروههای فیلمبرداری بفرستند تا یقین حاصل کند که آیا پروتکلها رعایت میشود یا خیر. امیدوارم که اولویتبندی صورت بگیرد و اولویت اول را حفظ جان و سلامت همکاران خودشان در سینما و تلویزیون بدانند». شرایط اقتصادی نه چندان مطلوب بسیاری از اهالی سینما از جمله مواردی است که باعث شده تا در بحران شیوع ویروس کرونا در کشور، بسیاری همچنان سر کار حاضر شوند و از طرف دیگر میزان تولیدات گسترده سینما در چند ماه گذشته از دیگر مواردی است که نیاز به ساماندهی و نظارت بیشتر در گروههای تولید را بیش از پیش پراهمیت میکند. حال باید منتظر ماند و دید آیا شرایط به گونهای پیش خواهد رفت که آثار سینمایی و نمایش خانگی در شرایط مطلوبتری تولید شوند یا همه چیز در حد وعدهای به اهالی سینما باقی خواهد ماند و باید منتظر اخبار ناخوشایندتری از پروژههای تولیدی باشیم؟
گروه هنر: ویروس کرونا میهمان ناخواندهای که ماههاست بسیاری از مردم دنیا را خانهنشین کرده، حالا با شکل و شمایلی جدیدتر هر روز بسیاری از مردم دنیا را مبتلا کرده و به کام مرگ میفرستند. شرایط کشورمان هم به دیگر نقاط دنیا از جهت آسیبهایی که ویروس کرونا متوجه آنها شده، بیشباهت نیست. ابتدای سال جاری بود که کارگروهی در خانه سینما به جهت رسیدگی به چگونگی فعالیت پروژههای سینمایی و تلویزیونی تشکیل شد. کارگروهی که وظیفه اصلیاش رصدکردن پروژههایی بود که در نیمههای تولید با ویروس کرونا به تعطیلی کشیده شده بودند و به ناچار باید تولید را به پایان میرساندند. اخطار و تأکیدهای این کارگروه به گروههای تولیدی و رسانهایکردن فعالیت پروژهها، رضایتمندی بسیاری را به همراه داشت اما به ناگاه فعالیت این کارگروه متوقف شد! تعطیلی سینماها و تولیدات سینمایی و بیکاری بسیاری از اهالی سینما از یک سو و مطالبات سینماگران درخصوص دریافت بیمه بیکاری و بستههای حمایتی از سوی دیگر و عملینشدن این موارد بسیاری از سینماگران را به صرافت انداخت که به دعوت بسیاری از پروژههایی که ریسک تولید در چنین شرایطی را میپذیرند پاسخ مثبت بدهند. از ابتدای سال تا امروز بسیاری از پروژههای سینمایی و نمایش خانگی مقابل دوربین رفتهاند و اخبار گاه به گاه ابتلای عوامل و بازیگرانشان موجی از نگرانی را متوجه روند تولیدات سینمایی و تلویزیونی میکند. در این میان رسانهایشدن ابتلای چهرههای سرشناس و نهایتا مرگ آنها باعث میشود تا توجهی به چگونگی فعالیت آنها شود و در این میان خطر ابتلا به ویروس کرونا جان بسیاری از عوامل پشت دوربین را تهدید میکند که متأسفانه در این مدت آمار غیررسمی نشان از شرایط نه چندان مطلوب عوامل در پشت صحنه این آثار دارد. بدتر اینکه بسیاری از عوامل این پروژهها به دلیل نگرانی ازدستدادن کار، بیماریشان را مخفی کرده و از این طریق موارد ابتلا در برخی از پروژههای سینمایی به سرعت بالا میرود. مدتی قبل دکتر علیرضا زالی فرمانده عملیات مدیریت بیماری کرونا در کلانشهر تهران از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس سازمان صداوسیما درخواست کرد با توجه به شیوع کرونا هرچه سریعتر نسبت به توقف پروژههای سینمایی اقدام کنند. او همچنین خواستار رعایت کامل شیوهنامههای بهداشتی و نظارت دقیق بر آنها، در زمان شروع مجدد این پروژهها پس از دو هفته شد. اما سعید نمکی وزیر بهداشت، در نامهای به دکتر علیعسکری رئیس رسانه ملی با توجه به ضرورت نیاز شبکههای مختلف به تولید برنامهها و سریالهای سرگرمکننده و ترغیب مردم به خانهماندن، بر تولید سریالهای جدید با رعایت پروتکلهای بهداشتی تأکید کرد و آن را در شرایط کرونا تأثیرگذار و مفید دانست! موضعگیریای که به نظر بسیاری از اهالی سینما کمی عجیب به نظر میرسد. مهران احمدی در اعتراض به امکان فعالیت پروژههای تصویری و نمایشی در روزهای کرونایی، در بخشی از یادداشتش خطاب به وزیر بهداشت نوشت: «جناب آقای وزیر لطفا از خودتان و خانواده محترمتان مایه بگذارید و لطفا در کارهایی که هیچ تخصصی ندارید اصلا و ابدا اظهار نظر نفرمایید. شما مگر در مورد کار بازیگری که نه میشود و نه میتواند پروتکلهای بهداشتی را در آن رعایت کرد اطلاعات کافی دارید که دستور میدهید. مگر تابهحال یک بار هم که شده یک دقیقه در این شرایط سر صحنه بودهاید که از جان ما و خانوادههایمان که در خطر جانی قرار دارند مایه میگذارید. پس اگر نمیدانید بدانید که ما نه میتوانیم ماسک بزنیم نه میتوانیم به درستی پروتکلهای بهداشتی را رعایت کنیم، نه غذا و پذیرایی که از ما میشود تحت کنترل و نظارت ما قرار دارد و نه رفتوآمدمان. به جای اینکه حقوقی برای عوامل تنگدستتر سینما تعیین کنید تا در دوران بیکاری حداقل معاششان تأمین شود دستور میدهید که سریالها را ادامه دهند». در این میان اما هیئت مدیره خانه سینما در پی شیوع ابتلای بسیاری از اهالی سینما در پشت صحنه پروژههای در حال ساخت، بیانیهای منتشر کرد. در بخشی از این بیانیه آمده: «هیئت مدیره خانه سینما توجه به توصیههای ستاد مدیریت بیماری کرونا در کشور و رعایت دقیق پروتکلهای بهداشتی در کلیه پروژهها را برای حفظ جان تمامی عوامل انسانی الزامی دانسته و در همین راستا و بنا به وظیفه ذاتی خود که حمایت از اعضای جامعه اصناف سینمایی کشور است، تشکیل شورایی از متخصصین و نمایندگان صنوف در زمینههای مختلف فیلمسازی را در دستور کار خود قرار داده است. این شورا با بررسی شرایط و امکانات لازم و همراهی ستاد مدیریت بیماری کرونا در کشور اصول و تمهیدات شایسته را برای مقابله با شیوع بیماری کرونا در میان عوامل فیلمسازی وضع خواهد کرد و خانه سینما مراکز و افراد ذیربط را موظف به اجرای آن و راهکارهای تبیینشده میداند. قطعا حفظ سلامتی اعضای خانه سینما همراه با توجه به مشکلات حرفهای و معیشتی آنان، با دقت و حساسیت لازم مورد نظر خواهد بود».اما به تازگی دکتر علی ماهر در گفتوگو با ایسنا، درباره درخواست ستاد کرونای تهران مبنی بر اعمال محدودیت بر پروژههای سینمایی گفت: «به دنبال درخواست انجمن بازیگران و بررسیهای ستاد کرونای تهران، مشخص شد که تعداد زیادی از بازیگران و از جمله تعدادی از بازیگران معروف متأسفانه درگیر بیماری کووید۱۹ شدند. عمدتا از آنجایی که در فضای اتاق گریم، این افراد مجبورند در فضایی بسته قرار گیرند و با وسایلی که میتواند آلوده باشد و برای همه استفاده میشود، میتوانند به کرونا مبتلا شوند و بیماری انتقال یابد. در عین حال بازیگران در صحنههای فیلمبرداری نمیتوانند از پوشش ماسک استفاده کنند و طبیعتا در معرض خطر انتقال بیماری قرار میگیرند. مهمتر از همه این است که امکانات لازم را در فضای پروژههای فیلمبرداری نداریم. طبق صحبتهایی که با این دوستان داشتیم، چندین پروژه سینمایی را برای ما مثال زدند که تهیهکننده حتی امکانات اولیه مانند ماسک، الکل و مواد ضدعفونیکننده را هم تهیه نکرده است. بر همین اساس در موقعیت فعلی از وزارت ارشاد درخواست کردیم که تا اطلاع ثانوی پروژههای سینمایی متوقف شود تا زمانی که هم میزان بیماری کاهش یابد و هم پروتکل خاصی برایشان از سوی معاونت بهداشتی تدوین شود. درخواستمان از وزیر ارشاد مطرح شده و این پروژهها هم زیر نظر وزارت ارشاد است که آنها باید در این زمینه ورود کنند». دکتر مصطفی جلالیفخر متخصص بیماریهای داخلی و سینمایینویس درباره شرایط این روزهای تولیدات سینمای ایران به «شرق» گفت: «موضوع پیچیده و دشواری است. نمیتوان با یک دستور و زاویه به همه ابعادش نگاه کرد. واقعیت این است که کرونا به حد سهمگینی رسیده است و مهمترین راه پیشگیری، ماسک، فاصله اجتماعی و ضدعفونیکردن است. طبعا کارهای سینمایی و سریالهای تلویزیونی اگر بتوانند ماسک و وسایل ضدعفونی را رعایت کنند که شنیدم در برخی از پروژهها به دقت رعایت میکنند، اما قطعا نمیتوانند فاصله اجتماعی را رعایت کنند. مگر میشود در یک کار گروهی جمعی آن هم در ایران آدمها با فاصله اجتماعی با هم کار کنند؟ بخش مهم این است که وقتی صحنه اصلی را فیلمبرداری میکنند، بازیگران به ناچار باید ماسک را بردارند و نتیجه میشود آمار بالای ابتلای بسیاری از هنرمندان. متأسفانه بخشی از این آمار را میدانیم و به گوشمان میرسد و برخی را نمیدانیم و بسیاری از عوامل به دلیل امرار معاش ابتلای خودشان را پنهان هم میکنند». او ادامه داد: «اما طرف دیگر ماجرا این است که سینمای ایران در شرف نابودی است. امرار معاش بسیاری وابسته به سینماست و به دلایلی که میدانیم تولید در سینمای ایران متأسفانه به اکران وابسته نیست. سود در تولید است و به همین دلیل در این شرایط هم تولیدات متوقف نشدند و تهیهکنندگان با اشتیاق فیلم میسازند. اما زیر مجموعه همین تولیدات بسیاری امرار معاش میکنند و دولت قدرتمندی هم نداریم که فکر کنیم در شرایط تعطیلی پروژهها از جایی مثل صندوق حمایت از هنرمندان یا بیمه بیکاری مبالغی را به کسانی که نمیتوانند کار کنند، اختصاص میدهد. دستکم میتوان انتظار داشت در مواقعی که در شرایط اوج درگیری کرونا هستیم و موارد ابتلا بسیار صعودی است، بهصورت موقت تولیدات سینما تعطیل شود. سینمایی که پول هنگفتی بهصورت بادآورده در تولیداتش جاری است این چند روز تعطیلی موقت هم به پروژهها تحمیل شود اتفاقی نمیافتد. دستکم جلوی ابتلا گرفته میشود. در حال حاضر ستاد مقابله با کرونا به وزیر ارشاد نامه زده است و مکرر بر تعطیلی پروژهها اصرار میکند. شک ندارم که پروژهها تعطیل نخواهند شد چراکه ستاد مقابله با کرونا قدرتی ندارد که بتواند این وزارتخانه را مکلف به انجام کاری کند. از طرفی گروههای نظارت هم وجود ندارد به این صورت که وزارت ارشاد یکسری گروه ناظر بهصورت سرزده به گروههای فیلمبرداری بفرستند تا یقین حاصل کند که آیا پروتکلها رعایت میشود یا خیر. امیدوارم که اولویتبندی صورت بگیرد و اولویت اول را حفظ جان و سلامت همکاران خودشان در سینما و تلویزیون بدانند». شرایط اقتصادی نه چندان مطلوب بسیاری از اهالی سینما از جمله مواردی است که باعث شده تا در بحران شیوع ویروس کرونا در کشور، بسیاری همچنان سر کار حاضر شوند و از طرف دیگر میزان تولیدات گسترده سینما در چند ماه گذشته از دیگر مواردی است که نیاز به ساماندهی و نظارت بیشتر در گروههای تولید را بیش از پیش پراهمیت میکند. حال باید منتظر ماند و دید آیا شرایط به گونهای پیش خواهد رفت که آثار سینمایی و نمایش خانگی در شرایط مطلوبتری تولید شوند یا همه چیز در حد وعدهای به اهالی سینما باقی خواهد ماند و باید منتظر اخبار ناخوشایندتری از پروژههای تولیدی باشیم؟