نیاز به اهدای خون
شاید از آغاز دوران کرونا تاکنون این چندمینباری باشد که موضوع کمبود خون مطرح شده است و بیمارستانها اعلام نیاز کردهاند و بسیاری از پزشکان و دستاندرکاران بهداشت و درمان از خالیبودن ذخیرههای خونی بیمارستانها در شبکههای اجتماعی مینویسند.
بنا بر گزارش ایسنا برای اطمینان خاطر شهروندان از سلامت و ایمنی محیط مراکز اهدای خون تمام موارد استاندارد در مراکز انتقال خون برای پیشگیری از انتشار ویروس کرونا رعایت میشود و جای هیچگونه نگرانی برای اهداکنندگان وجود ندارد. ضمن اینکه هنوز هیچ مورد ابتلا به کرونا از طریق خون و فراوردههای آن ثبت نشده است.
البته ۲۰ درصد خونهای اهدایی به مصرف بیماران تالاسمی و بیماران خاص میرسد که به این هدیه نجاتبخش نیاز مستمر دارند.
از طرفی خون و فراوردههای آن عمر محدودی دارند و خون کامل ۳۵ روز و پلاکت تنها سه روز ماندگاری دارد و بدین لحاظ همهروزه نیاز به اهدای خون در کشور احساس میشود.
با این حال هنوز این کمبود وجود دارد؛ بهگونهای که یکی از پزشکان نوشته بود: «تومور مغز فقط با یک واحد خون رزرو نخوابوندی که انتخابات و ترامپ از یادت بره. وضع ذخایر خونی واقعا بده و نمیشه مدام عمل مریضها رو کنسل کرد. استرس اضافه بیخونی رو هم باید تحمل کنیم این روزها. قبل عمل راه میافتیم از پرسنل گروه خونشان را میپرسیم که اگر لازم شد، ازشون خون بگیریم به مریض بزنیم». دیگری هم نوشته: «کمبود خون باعث لغو کلی از عملها شده. به علت ترس از کرونا اهدای خون خیلی کم شده».
یکی دیگر روایت کرده است: «چهارشنبه بابای من وارد اتاق عمل شد و بعد از اون باقی عملها همه کنسل شدن. مریضهایی که از شهرستان اومده بودن عصبانی بودن اما مسئولان بیمارستان هم میگفتن ما خون نداریم. نمیتونیم عملی رو شروع کنیم».
یکی از افرادی که اهداکننده خون است، تجربه خودش را نوشته بود: افراد بین 18 تا60 سال امکان دادن خون را دارند و معمولا باید کارت شناسایی همراه فرد باشد. اگر یک سال از تتو و زالو گذشته باشد، به راحتی میشود خون داد؛ البته درباره ارتباط جنسی نیز میپرسند. سؤالهایی در مورد مصرف الکل، دخانیات، مواد مخدر، حتی در معرض دود گل و... بودن و سؤالهایی در مورد سفرهای اخیر که اگر در ایران (شامل بلوچستان، هرمزگان، بندرعباس و...) باشه باید حتما یک سال ازشون گذشته باشه، چون اون منطقه اندمیک بیماری مالاریاست و شما ممکنه خونتون آلوده به ویروس باشه.
هر کسی میتواند در سال چندین بار خون بدهد. هرچند سازمان انتقال خون ترجیح میدهد با افرادی که پیشتر نیز خون دادهاند، همکاری کند. یکی از کاربران نوشته یود: «از سازمان انتقال خون زنگ زدن که بیمار سرطانی داریم و نیاز فوری به پلاکت گروه خونیات داریم. سریع خودت رو برسون». این واقعیتی است که انگار «بانک خون دیگه خون نداره» حتی مواردی شده است که برای عمل «دو نفر از طرف شخص رفتن سازمان انتقال خون، خون دادند بعد بیمارستان اجازه عمل داد».
عکسی که یکی از پزشکان از کمبود خون در بیمارستان منتشر کرده بود بسیار واکنشبرانگیز بود.
در همه سالها ایران جزء کشورهایی بوده که ذخایر خونی خوبی داشته است، هرچند سهم زنان در این میان تنها پنج درصد بوده؛ چراکه این تصور وجود داشته که بانوان فکر میکنند که کمخون هستند و اهدای خون سبب ضعف آنها میشود، اما طبق مستندات تنها ۲۰ درصد بانوان دچار کمخونی هستند و تست هموگلوبین و مشاوره با پزشک اهدا سبب میشود این افراد از اهدای خون معاف شوند. یکی از استانهای بهشدت مورد نیاز استان کرمان است که ۱۰ درصد بیماران تالاسمی کشور را در خود جای داده است و بخش درخور توجهی از این بیماران در جنوب کرمان زندگی میکنند. ازدواجهای فامیلی در جوامع محلی، عدم انجام آزمایشهای قبل از ازدواج و مشکلات ژنتیکی موجب شده در برخی از شهرستانهای جنوبی کرمان شیوع تالاسمی چشمگیر باشد. از سوی دیگر وجود بیماران ترومایی بهخصوص بروز تصادفات رانندگی در استان کرمان نیز بخش قابل توجهی از منابع خونی استان کرمان را به خود جذب میکند.
دراینباره محمد اقبالی، فوقتخصص خون به مهر میگوید: «متأسفانه در حالی کرونا برای خانوادههای تالاسمی به استرسی دائمی تبدیل شده است که اگر کودکانمان دچار کرونا شوند دچار مشکل جدی میشوند و اگر خون هم به بیمارانی مانند کودک من تزریق نشود، سطح هوشیاری آنها کاهش مییابد و جانشان تهدید میشود».
وی از مردم خواست با مراجعه به مراکز اهدای خون، زندگی را به بیماران تالاسمی اهدا کنند.
شاید از آغاز دوران کرونا تاکنون این چندمینباری باشد که موضوع کمبود خون مطرح شده است و بیمارستانها اعلام نیاز کردهاند و بسیاری از پزشکان و دستاندرکاران بهداشت و درمان از خالیبودن ذخیرههای خونی بیمارستانها در شبکههای اجتماعی مینویسند.
بنا بر گزارش ایسنا برای اطمینان خاطر شهروندان از سلامت و ایمنی محیط مراکز اهدای خون تمام موارد استاندارد در مراکز انتقال خون برای پیشگیری از انتشار ویروس کرونا رعایت میشود و جای هیچگونه نگرانی برای اهداکنندگان وجود ندارد. ضمن اینکه هنوز هیچ مورد ابتلا به کرونا از طریق خون و فراوردههای آن ثبت نشده است.
البته ۲۰ درصد خونهای اهدایی به مصرف بیماران تالاسمی و بیماران خاص میرسد که به این هدیه نجاتبخش نیاز مستمر دارند.
از طرفی خون و فراوردههای آن عمر محدودی دارند و خون کامل ۳۵ روز و پلاکت تنها سه روز ماندگاری دارد و بدین لحاظ همهروزه نیاز به اهدای خون در کشور احساس میشود.
با این حال هنوز این کمبود وجود دارد؛ بهگونهای که یکی از پزشکان نوشته بود: «تومور مغز فقط با یک واحد خون رزرو نخوابوندی که انتخابات و ترامپ از یادت بره. وضع ذخایر خونی واقعا بده و نمیشه مدام عمل مریضها رو کنسل کرد. استرس اضافه بیخونی رو هم باید تحمل کنیم این روزها. قبل عمل راه میافتیم از پرسنل گروه خونشان را میپرسیم که اگر لازم شد، ازشون خون بگیریم به مریض بزنیم». دیگری هم نوشته: «کمبود خون باعث لغو کلی از عملها شده. به علت ترس از کرونا اهدای خون خیلی کم شده».
یکی دیگر روایت کرده است: «چهارشنبه بابای من وارد اتاق عمل شد و بعد از اون باقی عملها همه کنسل شدن. مریضهایی که از شهرستان اومده بودن عصبانی بودن اما مسئولان بیمارستان هم میگفتن ما خون نداریم. نمیتونیم عملی رو شروع کنیم».
یکی از افرادی که اهداکننده خون است، تجربه خودش را نوشته بود: افراد بین 18 تا60 سال امکان دادن خون را دارند و معمولا باید کارت شناسایی همراه فرد باشد. اگر یک سال از تتو و زالو گذشته باشد، به راحتی میشود خون داد؛ البته درباره ارتباط جنسی نیز میپرسند. سؤالهایی در مورد مصرف الکل، دخانیات، مواد مخدر، حتی در معرض دود گل و... بودن و سؤالهایی در مورد سفرهای اخیر که اگر در ایران (شامل بلوچستان، هرمزگان، بندرعباس و...) باشه باید حتما یک سال ازشون گذشته باشه، چون اون منطقه اندمیک بیماری مالاریاست و شما ممکنه خونتون آلوده به ویروس باشه.
هر کسی میتواند در سال چندین بار خون بدهد. هرچند سازمان انتقال خون ترجیح میدهد با افرادی که پیشتر نیز خون دادهاند، همکاری کند. یکی از کاربران نوشته یود: «از سازمان انتقال خون زنگ زدن که بیمار سرطانی داریم و نیاز فوری به پلاکت گروه خونیات داریم. سریع خودت رو برسون». این واقعیتی است که انگار «بانک خون دیگه خون نداره» حتی مواردی شده است که برای عمل «دو نفر از طرف شخص رفتن سازمان انتقال خون، خون دادند بعد بیمارستان اجازه عمل داد».
عکسی که یکی از پزشکان از کمبود خون در بیمارستان منتشر کرده بود بسیار واکنشبرانگیز بود.
در همه سالها ایران جزء کشورهایی بوده که ذخایر خونی خوبی داشته است، هرچند سهم زنان در این میان تنها پنج درصد بوده؛ چراکه این تصور وجود داشته که بانوان فکر میکنند که کمخون هستند و اهدای خون سبب ضعف آنها میشود، اما طبق مستندات تنها ۲۰ درصد بانوان دچار کمخونی هستند و تست هموگلوبین و مشاوره با پزشک اهدا سبب میشود این افراد از اهدای خون معاف شوند. یکی از استانهای بهشدت مورد نیاز استان کرمان است که ۱۰ درصد بیماران تالاسمی کشور را در خود جای داده است و بخش درخور توجهی از این بیماران در جنوب کرمان زندگی میکنند. ازدواجهای فامیلی در جوامع محلی، عدم انجام آزمایشهای قبل از ازدواج و مشکلات ژنتیکی موجب شده در برخی از شهرستانهای جنوبی کرمان شیوع تالاسمی چشمگیر باشد. از سوی دیگر وجود بیماران ترومایی بهخصوص بروز تصادفات رانندگی در استان کرمان نیز بخش قابل توجهی از منابع خونی استان کرمان را به خود جذب میکند.
دراینباره محمد اقبالی، فوقتخصص خون به مهر میگوید: «متأسفانه در حالی کرونا برای خانوادههای تالاسمی به استرسی دائمی تبدیل شده است که اگر کودکانمان دچار کرونا شوند دچار مشکل جدی میشوند و اگر خون هم به بیمارانی مانند کودک من تزریق نشود، سطح هوشیاری آنها کاهش مییابد و جانشان تهدید میشود».
وی از مردم خواست با مراجعه به مراکز اهدای خون، زندگی را به بیماران تالاسمی اهدا کنند.