افزایش نگران‌کننده نگهداری از حیوانات وحشی

احتمال وجود کروکدیل در دریاچه مصنوعی چیتگر شهر تهران از خبرهای پربازدید در هفته گذشته بود. این ماجرا هر‌چند هنوز به‌طور قطعی تأیید یا تکذیب نشده است، اما شوربختانه باید گفت با توجه به افزایش تجارت حیوانات وحشی و دسترسی شهروندان به این حیوانات، احتمال اینکه فرد یا افرادی پس از مدتی حیوان وحشی خود را در محیط طبیعی یا شهری رهاسازی کنند اصلا بعید و عجیب نیست. ممکن است این بار وجود تمساح در چیتگر حاصل خطای دید باشد، اما بچه‌شیر، ببر و انواع مارها و خزندگانی که دسترسی و خریدن آنها در فضای مجازی امکان‌پذیر است، به‌هیچ‌وجه خطای دید نیست. این روزها در غفلت آگاهانه یا ناآگاهانه سازمان حفاظت محیط زیست، دلالان حیات ‌وحش بسیار پرکار هستند. رسانه‌های زرد در کنار فضای مجازی با تکیه بر بی‌اطلاعی یا منفعت‌طلبی برخی سلبریتی‌ها، فضا را به شکلی به وجود آورده که هم‌خانگی یا معاشرت با یک حیوان وحشی را عادی‌سازی کرده‌اند تا بستر لازم برای عرضه و تقاضای این حیوانات فراهم شود. در این نوشته به برخی از خطرات ناشی از نگهداری و رهاسازی حیوانات وحشی و غیربومی پرداخته‌ام. نگهداری از حیوانات شهری به‌عنوان حیوان خانگی می‌تواند نقش بسیار مهمی در شکار و قاچاق این گونه‌ها داشته باشد. این حیوانات با مبالغ بسیار کم از سوی افراد بومی شکار می‌شوند و با قیمت گزاف از سوی دلالان حیات وحش به خریداران متمول فروخته می‌شوند. این تفاوت بین قیمت اولیه و قیمت نهایی و از طرفی غیرقانونی‌بودن این تجارت سبب شده انتقال و جابه‌جایی این حیوانات به بدترین شکل ممکن باشد. انتقالی که در بسیاری از موارد می‌تواند به مرگ یا آسیب جدی به حیوانات منجر شود. بقای نسل بسیاری از حیوانات وحشی که وارد چرخه تجارت حیات وحش می‌شوند، در معرض تهدید است. در شرایطی که اکثر افراد جامعه اطلاعات ناقصی درباره نگهداری از حیوانات اهلی -‌با سابقه همزیستی چند‌هزار‌ساله با انسان- دارند، نگهداری از حیوانات وحشی و خاص یک فاجعه است. این حیوانات رفتارهای خاص و غیرقابل پیش‌بینی دارند. حتی دانش دامپزشکان نیز درخصوص این حیوانات محدود است. رها‌کردن این حیوانات در محیط‌های طبیعی یا شهری یا فرار آنها همواره یک خطر بالقوه است. در این صورت اگر امکان سازگاری با محیط را نداشته باشند از بین می‌روند و اگر بتوانند در زیستگاه جدید زندگی کنند، آن‌وقت ممکن است به تهدیدی علیه گونه‌های بومی تبدیل شوند. خطر گزش توسط انواع مارها، خطر بیماری‌های قابل انتقال بین این حیوانات و انسان و خطر حمله و آسیب مستقیم به انسان می‌تواند از مهم‌ترین آسیب‌های مواجهه این حیوانات با انسان باشد.

لازم است رسانه‌ها نسبت افزایش نگران‌کننده نگهداری از حیوانات وحشی و اگزوتیک در محیط‌های خانگی و شهری اطلاع‌رسانی کافی داشته باشند. فراموش نکنیم تجارت حیات وحش با گردش مالی ۲۳ میلیارد دلار چهارمین تجارت سیاه دنیاست و در صورت بی‌توجهی نهادهای نظارتی به معضلی جدی تبدیل خواهد شد.

احتمال وجود کروکدیل در دریاچه مصنوعی چیتگر شهر تهران از خبرهای پربازدید در هفته گذشته بود. این ماجرا هر‌چند هنوز به‌طور قطعی تأیید یا تکذیب نشده است، اما شوربختانه باید گفت با توجه به افزایش تجارت حیوانات وحشی و دسترسی شهروندان به این حیوانات، احتمال اینکه فرد یا افرادی پس از مدتی حیوان وحشی خود را در محیط طبیعی یا شهری رهاسازی کنند اصلا بعید و عجیب نیست. ممکن است این بار وجود تمساح در چیتگر حاصل خطای دید باشد، اما بچه‌شیر، ببر و انواع مارها و خزندگانی که دسترسی و خریدن آنها در فضای مجازی امکان‌پذیر است، به‌هیچ‌وجه خطای دید نیست. این روزها در غفلت آگاهانه یا ناآگاهانه سازمان حفاظت محیط زیست، دلالان حیات ‌وحش بسیار پرکار هستند. رسانه‌های زرد در کنار فضای مجازی با تکیه بر بی‌اطلاعی یا منفعت‌طلبی برخی سلبریتی‌ها، فضا را به شکلی به وجود آورده که هم‌خانگی یا معاشرت با یک حیوان وحشی را عادی‌سازی کرده‌اند تا بستر لازم برای عرضه و تقاضای این حیوانات فراهم شود. در این نوشته به برخی از خطرات ناشی از نگهداری و رهاسازی حیوانات وحشی و غیربومی پرداخته‌ام. نگهداری از حیوانات شهری به‌عنوان حیوان خانگی می‌تواند نقش بسیار مهمی در شکار و قاچاق این گونه‌ها داشته باشد. این حیوانات با مبالغ بسیار کم از سوی افراد بومی شکار می‌شوند و با قیمت گزاف از سوی دلالان حیات وحش به خریداران متمول فروخته می‌شوند. این تفاوت بین قیمت اولیه و قیمت نهایی و از طرفی غیرقانونی‌بودن این تجارت سبب شده انتقال و جابه‌جایی این حیوانات به بدترین شکل ممکن باشد. انتقالی که در بسیاری از موارد می‌تواند به مرگ یا آسیب جدی به حیوانات منجر شود. بقای نسل بسیاری از حیوانات وحشی که وارد چرخه تجارت حیات وحش می‌شوند، در معرض تهدید است. در شرایطی که اکثر افراد جامعه اطلاعات ناقصی درباره نگهداری از حیوانات اهلی -‌با سابقه همزیستی چند‌هزار‌ساله با انسان- دارند، نگهداری از حیوانات وحشی و خاص یک فاجعه است. این حیوانات رفتارهای خاص و غیرقابل پیش‌بینی دارند. حتی دانش دامپزشکان نیز درخصوص این حیوانات محدود است. رها‌کردن این حیوانات در محیط‌های طبیعی یا شهری یا فرار آنها همواره یک خطر بالقوه است. در این صورت اگر امکان سازگاری با محیط را نداشته باشند از بین می‌روند و اگر بتوانند در زیستگاه جدید زندگی کنند، آن‌وقت ممکن است به تهدیدی علیه گونه‌های بومی تبدیل شوند. خطر گزش توسط انواع مارها، خطر بیماری‌های قابل انتقال بین این حیوانات و انسان و خطر حمله و آسیب مستقیم به انسان می‌تواند از مهم‌ترین آسیب‌های مواجهه این حیوانات با انسان باشد.

لازم است رسانه‌ها نسبت افزایش نگران‌کننده نگهداری از حیوانات وحشی و اگزوتیک در محیط‌های خانگی و شهری اطلاع‌رسانی کافی داشته باشند. فراموش نکنیم تجارت حیات وحش با گردش مالی ۲۳ میلیارد دلار چهارمین تجارت سیاه دنیاست و در صورت بی‌توجهی نهادهای نظارتی به معضلی جدی تبدیل خواهد شد.