|

آرایش نامناسب جامعه و بحران‌ آلودگی هوا

حمزه نوذری*

جامعه ایران از آرایش نامناسب بین جامعه ‌مدنی، دولت و اقتصاد (بازار و صنعت) رنج می‌برد. تفاوت در توسعه‌یافتگی و توسعه‌نیافتگی کشورها به آرایش مناسب بین این سه عرصه برمی‌گردد. به‌طوری‌که در کشورهای پیشرفته مدام آرایش و تعامل بین سه عرصه بازبینی و بازنگری می‌شود تا با شرایط و مقتضیات جدید همسو شود و در این تعامل برای مسائل چاره‌اندیشی می‌شود اما در کشورمان ازهم‌گسیختگی ارتباط و تعامل بین

جامعه ‌مدنی، دولت، اقتصاد و صنعت را می‌توان در مسئله آلودگی این روزهای هوا به خوبی ‌‌دید. صنعت علیه جامعه و دولت درمانده و به ظاهر تعطیلی تنها راه‌حل به نظر می‌رسد. چندروزی است آلودگی هوای شهرهای پرجمعیت عرصه را بر همه تنگ کرده است. در زمانه تاخت‌وتاز ویروس کرونا، بی‌کاری، تورم و شدت‌یافتن آسیب‌های اجتماعی، هوای ناسالم قوز بالای قوز شده است. بدتر از آلودگی هوا و بحران‌ها امروزی، بن‌بست در راه‌حل‌ها بیش از همه جامعه را نا‌امید کرده است. مسئولین محیط زیست معتقدند علت بحران آلودگی هوا در تولید و مصرف بیش از حد مازوت در پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌هاست. مازوت بیش از همیشه تولید شده و امکان صادرشدن آن وجود ندارد و انبارها ‌‌پر شده است؛ پس سعی شده است از آن به‌عنوان سوخت نیروگاه‌ها استفاده شود که علت اصلی تشدید آلودگی هوای این روزهاست. راه‌حل در نظارت بر پالایشگاه و نیروگاه‌ها برای کاهش مصرف آن به عنوان سوخت است.
وزیران نفت و نیرو معتقدند ظرفیت گاز طبیعی کشور پاسخ‌گوی مصرف نیست. مصرف خانگی زیاد شده و مصرف گاز در کشور بهینه نیست. خانوارها فرهنگ درست مصرف‌کردن نیاموخته‌اند و این مسئله ریشه تاریخی دارد که به ارزانی سوخت برمی‌گردد. راه‌حل این گروه در تغییر سبک زندگی افراد جامعه است. باید بیشتر لباس بپوشند و دمای هوای محل سکونت خود را حد بهینه نگه دارند. هماهنگی نهادی و سازمانی هم بیش از همه در تشدید مسائل خود را نشان می‌دهد. در فصل سرما که امکان وارونگی هوا زیاد است یک سازمان بدون توجه به پیش‌بینی بحران آلودگی هوا، موتورسیکلت‌های دودزا را در حد وسیع ترخیص کرده است. تلقی این است که انبارها پر از موتورسیکلت‌های کاربراتوری است و چاره‌ای جز ترخیص نیست. ایران‌خودرو و سایپا هم که این انگیزه و توان افزایش کیفیت خودروها را ندارند. کیفیت بنزین نیز همیشه مطرح بوده است. مسئله نگران‌کننده این است که تفکر بلندمدت و اندیشیدن به مسائل قبل از اینکه تبدیل به بحران شود رخت بربسته است. مدیریت و ساماندهی جامعه خلاصه شده به اینکه تا ببینیم چی می‌شود. گویا مدیرت کلان نیز به روزمره اندیشیدن مبتلا شده است. در چنین وضعیتی توسعه و پیشرفت پیشکش، بحران ایجاد نکنیم. مسئله اصلی در سوخت مازوت نیست؛ مسئله اصلی بحران‌ها و چالش‌های دائمی در جامعه ایران به عدم ارتباط و تعامل مناسب بین جامعه‌ مدنی، دولت و اقتصاد (بازار و صنعت) برمی‌گردد. تا زمانی که آرایش مناسب بین این سه عرصه شکل نگیرد وضعیت همین است؛ صنعت ضد جامعه عمل می‌کند و دولت درمانده از ارائه راه‌حل.
*استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

جامعه ایران از آرایش نامناسب بین جامعه ‌مدنی، دولت و اقتصاد (بازار و صنعت) رنج می‌برد. تفاوت در توسعه‌یافتگی و توسعه‌نیافتگی کشورها به آرایش مناسب بین این سه عرصه برمی‌گردد. به‌طوری‌که در کشورهای پیشرفته مدام آرایش و تعامل بین سه عرصه بازبینی و بازنگری می‌شود تا با شرایط و مقتضیات جدید همسو شود و در این تعامل برای مسائل چاره‌اندیشی می‌شود اما در کشورمان ازهم‌گسیختگی ارتباط و تعامل بین

جامعه ‌مدنی، دولت، اقتصاد و صنعت را می‌توان در مسئله آلودگی این روزهای هوا به خوبی ‌‌دید. صنعت علیه جامعه و دولت درمانده و به ظاهر تعطیلی تنها راه‌حل به نظر می‌رسد. چندروزی است آلودگی هوای شهرهای پرجمعیت عرصه را بر همه تنگ کرده است. در زمانه تاخت‌وتاز ویروس کرونا، بی‌کاری، تورم و شدت‌یافتن آسیب‌های اجتماعی، هوای ناسالم قوز بالای قوز شده است. بدتر از آلودگی هوا و بحران‌ها امروزی، بن‌بست در راه‌حل‌ها بیش از همه جامعه را نا‌امید کرده است. مسئولین محیط زیست معتقدند علت بحران آلودگی هوا در تولید و مصرف بیش از حد مازوت در پالایشگاه‌ها و نیروگاه‌هاست. مازوت بیش از همیشه تولید شده و امکان صادرشدن آن وجود ندارد و انبارها ‌‌پر شده است؛ پس سعی شده است از آن به‌عنوان سوخت نیروگاه‌ها استفاده شود که علت اصلی تشدید آلودگی هوای این روزهاست. راه‌حل در نظارت بر پالایشگاه و نیروگاه‌ها برای کاهش مصرف آن به عنوان سوخت است.
وزیران نفت و نیرو معتقدند ظرفیت گاز طبیعی کشور پاسخ‌گوی مصرف نیست. مصرف خانگی زیاد شده و مصرف گاز در کشور بهینه نیست. خانوارها فرهنگ درست مصرف‌کردن نیاموخته‌اند و این مسئله ریشه تاریخی دارد که به ارزانی سوخت برمی‌گردد. راه‌حل این گروه در تغییر سبک زندگی افراد جامعه است. باید بیشتر لباس بپوشند و دمای هوای محل سکونت خود را حد بهینه نگه دارند. هماهنگی نهادی و سازمانی هم بیش از همه در تشدید مسائل خود را نشان می‌دهد. در فصل سرما که امکان وارونگی هوا زیاد است یک سازمان بدون توجه به پیش‌بینی بحران آلودگی هوا، موتورسیکلت‌های دودزا را در حد وسیع ترخیص کرده است. تلقی این است که انبارها پر از موتورسیکلت‌های کاربراتوری است و چاره‌ای جز ترخیص نیست. ایران‌خودرو و سایپا هم که این انگیزه و توان افزایش کیفیت خودروها را ندارند. کیفیت بنزین نیز همیشه مطرح بوده است. مسئله نگران‌کننده این است که تفکر بلندمدت و اندیشیدن به مسائل قبل از اینکه تبدیل به بحران شود رخت بربسته است. مدیریت و ساماندهی جامعه خلاصه شده به اینکه تا ببینیم چی می‌شود. گویا مدیرت کلان نیز به روزمره اندیشیدن مبتلا شده است. در چنین وضعیتی توسعه و پیشرفت پیشکش، بحران ایجاد نکنیم. مسئله اصلی در سوخت مازوت نیست؛ مسئله اصلی بحران‌ها و چالش‌های دائمی در جامعه ایران به عدم ارتباط و تعامل مناسب بین جامعه‌ مدنی، دولت و اقتصاد (بازار و صنعت) برمی‌گردد. تا زمانی که آرایش مناسب بین این سه عرصه شکل نگیرد وضعیت همین است؛ صنعت ضد جامعه عمل می‌کند و دولت درمانده از ارائه راه‌حل.
*استادیار جامعه‌شناسی دانشگاه خوارزمی

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها