|

مروری بر تقابل‌های تلویزیون با دولت روحانی

تردید برای دعوت از علی‌عسگری به هیئت دولت

در‌حالی‌که خبر عذرخواهی علی‌عسگری، رئیس صداوسیما، در جمع مدیرانش بابت توهین به رئیس‌جمهوی در برنامه زاویه شبکه چهار خبری شد؛ اما برخلاف انتظار خبر این عذرخواهی به‌هیچ‌عنوان از رسانه ملی پخش نشد! این انتقادی بود که ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت، نخستین‌بار به آن به‌درستی اشاره کرد. عذرخواهی در رسانه‌ها امری معمول و رویه‌ای عادی است که گاه از سوی مدیرمسئول، سردبیر یا قسمت و گروه خاصی در رسانه و حتی گاه از سوی کل مجموعه اتفاق می‌افتد؛ اما گویا برای رسانه ملی پخش خبر عذرخواهی رئیسش کسر شأن تلقی شده یا تصور کرده‌اند باعث پایین‌آمدن سطح آن رسانه ملی است. خبرگزاری اصولگرای فارس در توجیه این اتفاق در گزارشی نوشته با اشاره به اینکه برخی وزرای دولت قصد داشتند در صورت عدم عذرخواهی علی‌عسگری در جلسه آتی هیئت دولت حضور پیدا نکنند که بعد از انتشار خبر عذرخواهی از تصمیم خود منصرف شدند، درباره حضور یا عدم حضور علی‌عسگری در جلسه امروز (چهارشنبه) هیئت دولت به نقل از حسین سیمایی‌صراف، دبیر هیئت دولت، نوشته است: «ما هنوز دعوت‌نامه‌های چهارشنبه را ارسال نکرده‌ایم. البته برای روز یکشنبه ایشان را دعوت نکردیم. آقای علی‌عسگری در جلسه شورای معاونان‌شان به این توهین واکنش نشان داد، اما درمورد انتشار واکنشش گفتند خبر را به فضای مجازی می‌فرستیم. این در حالی است که توهین در تلویزیون پخش شده است. من به آقای علی‌عسگری گفتم که چرا از طریق رسانه خودتان خبر را منتشر نمی‌کنید، ایشان گفت می‌خواهم این موضوع را کنترل کنم تا این صحنه کمتر انتشار پیدا کند، من به ایشان گفتم آقای علی‌عسگری این موضوع به اندازه کافی انتشار پیدا کرده است، شما می‌توانید از طریق زیرنویس شبکه خبر یا بخش خبری این موضوع را تقبیح کنید؛ اما این کار را نکردند، به‌ خاطر همین است که می‌گوییم واکنش نشان‌داده‌شده نه به‌موقع بود نه به‌اندازه بود». علی‌عسگری در جلسه با مدیرانش به اظهارات نسنجیده و دور از شأن میهمان یکی از برنامه‌های زنده شبکه چهار اشاره و تأکید کرده بود: این اظهارات باعث تکدر خاطر بینندگان فهیم شبکه چهار سیما و خدمتگزاران دلسوز نظام شد و این‌جانب با ابراز تأسف، از مخاطبان فرهیخته رسانه ملی و ریاست محترم جمهوری به نوبه خود عذرخواهی می‌کنم. رئیس رسانه ملی رعایت اخلاق اسلامی، اصول حرفه‌ای و پرهیز از اهانت در عین نقد سازنده را رویکرد محوری و همواره مورد تأکید رسانه ملی دانست و افزود: هرچند بارها تأکید شده مسئولیت اظهارنظر در برنامه‌های زنده بر‌عهده کارشناس مدعو است، اما بیان چنین اظهاراتی از آنتن صداوسیمای جمهوری اسلامی به‌هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست و با هرگونه قصور و تقصیر برخورد قاطع می‌شود. بعد هم خبر آمد که مجری برنامه اخراج شده است. حبیب رحیم‌پور‌ازغدی، مجری برنامه زاویه، برادر حسن‌ رحیم‌پورازغدی بود. هفته گذشته در یکی از قسمت‌های برنامه زاویه احمد جهان‌بزرگی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، گفت: «مسئولی که می‌نشیند خانه و ممکن است پای منقل باشد و سر نمی‌زند به این طرف و آن طرف ببیند در مملکت چه می‌گذرد، حتی وزرایش نمی‌توانند با او تماس بگیرند، مسئول است؟». او درباره وزرا هم گفته بود برخی گفته‌اند ما شیر خر خورده‌ایم! این سخنان، جنجالی بزرگ به پا کرد و معاون حقوقی ریاست‌جمهوری اعلام کرد از صداوسیما شکایت می‌کند.
حضور بدون حق رأی
بر اساس آیین‌نامه داخلی هیئت دولت، رئیس صداوسیما از اشخاصی محسوب می‌شود که حق حضور دائم در هیئت دولت را دارد اما بر اساس ماده 3، تنها رئیس‌جمهور و وزرا حق رأی دارند. عبدالعلی علی‌عسگری، 62ساله از اردیبهشت 95 ریاست سازمان صداوسیما را برعهده دارد و در این چهار سال همیشه در جلسات هفتگی دولت شرکت کرده است، هرچند به جز چند مورد بسیار نادر و در حد یک یا دو کلمه با خبرنگاران حاضر در حیاط هیئت دولت سخن نگفته و همیشه دستی تکان داده و رفته است. اما او تنها رئیس صداوسیما نیست که مدت مسئولیتش با دولت حسن روحانی هم‌زمان شده است. سال 92 و با روی‌کارآمدن دولت اول روحانی، عزت‌الله ضرغامی ریاست سازمان صداوسیما را بر‌عهده داشت. ماجرای تأخیر در گفت‌وگوی زنده رئیس‌جمهور با مردم در بهمن همان سال، از آن اتفاقاتی است که هنوز ضرغامی از آن یاد می‌کند و روحانی نیز همان شب در توییتی نوشت که او مانع پخش زنده گفت‌وگوی رئیس‌جمهور شده است. شواهد نشان می‌دهد ضرغامی بدش نمی‌آید در قامت رئیس‌جمهوری ظاهر شده و دولت را از حسن روحانی تحویل بگیرد. بیش از یک سال از عمر دولت یازدهم گذشته بود که 10 سال ریاست ضرغامی بر صداوسیما گذشت و محمد سرافراز جای او را گرفت. او در عمر کوتاه ریاستش راه تقابل با دولت را پیش گرفت که مهم‌ترین آن پخش‌نشدن مصاحبه عادل فردوسی‌پور مجری برنامه 90 با محمدجواد ظریف وزیر خارجه دولت، چند ماه بعد از توافق برجام بود. سرافراز تنها یک‌سال‌و‌نیم در سازمان ماندگار بود و در اردیبهشت ۹۵ استعفا داد و عبدالعلی علی‌عسگری به جای او نشست اما باز رابطه دولت و صداوسیما بهبود نیافت. محمدباقر نوبخت، سخنگوی پیشین دولت در یکی از نشست‌های خبری خود گفته بود: «اجازه ندهید من سفره دل پرخونم را باز کنم. من صبح‌ها سعی می‌کنم تا برنامه رادیویی پیک بامدادی را گوش کنم؛ اما گویی این برنامه، پیک منفی است که صبح اول صبح به مردم می‌دهند».
تلویزیون، مخالف همیشگی دولت
کافی است به قول قدیمی‌ها پیچ تلویزیون را باز کنید و گشتی در برنامه‌های تلویزیون بزنید تا رابطه تیره شبکه‌های آن را با دولت ببینید. نمونه روشن و دم‌دستی آن برنامه «دورهمی» با اجرای مهران مدیری در شبکه نسیم است که دولت را خوب نوازش می‌کند. مدیری در یکی از برنامه‌ها به کنایه و به قول توییتری‌ها، این‌گونه هوایی زده بود: «تصور کنید یه‌ عده چه‌جوری توانستند وارد عملیاتی بشوند که گفته بودند: برگشتی ندارید. امروز که شرایط عادی است جواب آن دل و جرئت خارق‌العاده را با سازشکاری و منفعت‌طلبی می‌دید؟! اگر دل و جرئت بعضی کارها را ندارید چرا پست‌هایی را می‌گیرید که انجام آن دل و جرئت می‌خواهد. اگر نمی‌توانی بتمرگ در خونه‌ات!». طعنه‌هایی که مشخص بود دولت و تیم مذاکره‌کننده را نشانه گرفته است. تلویزیون علی‌عسگری، حتی تلاش کرد با ساخت سریال به دولت و برجام حمله کند. شبکه سه، بهار سال گذشته، سریال «گاندو» را پخش کرد که به ماجرای بازداشت «جیسون رضائیان» خبرنگار ایرانی-آمریکایی واشنگتن‌پست می‌پرداخت. سریالی که تلاش داشت وزارت خارجه و رؤسای دولت دوازدهم را درخصوص امور جاسوسی صورت‌گرفته بی‌اطلاع نشان دهد. در این سریال شخصیتی حضور داشت که شباهت ظاهری زیادی با محمدجواد ظریف داشت که در برابر اتفاقات صورت‌گرفته منفعل عمل می‌کرد. پخش این سریال با واکنش دولت مواجه شد و حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری در توییتی نوشت: «صداوسیما پول ندارد سریال بسازد ولی گویا جای دیگری هست که برای تضعیف دولت هم پول فراوان دارد، هم مجوزها و مشوق‌های لازم را دریافت کرده است و هم می‌تواند صداوسیما را الزام به پخش کند». چندی ‌بعد همین شبکه مستندی با عنوان «داستان اتم» پخش کرد که به دلیل تحریف تاریخچه برجام به «گاندوی دوم» معروف شد. در این مستند سعی شده بود اقدامات دولت درخصوص به سرانجام رسیدن برجام را زیر سؤال ببرد. صحبت‌های حجت‌الاسلام جهان‌بزرگی در شبکه چهارم سیما و اتهام منقلی‌بودن دولتی‌ها، آخرین نمونه از فرصت‌هایی است که صداوسیمای عبدالعلی علی‌عسگری به منتقدان دولت داده و قطعا آخرین آن نخواهد بود. با نزدیک‌شدن به انتخابات 1400 این احتمال نیز بیشتر خواهد شد که مخالفان دولت تریبون‌های بیشتری نیز به دست آورند تا شاید نگذارند رئیس‌جمهوری بعدی یکی از اعضای کابینه دولت فعلی باشد.

در‌حالی‌که خبر عذرخواهی علی‌عسگری، رئیس صداوسیما، در جمع مدیرانش بابت توهین به رئیس‌جمهوی در برنامه زاویه شبکه چهار خبری شد؛ اما برخلاف انتظار خبر این عذرخواهی به‌هیچ‌عنوان از رسانه ملی پخش نشد! این انتقادی بود که ایرنا، خبرگزاری رسمی دولت، نخستین‌بار به آن به‌درستی اشاره کرد. عذرخواهی در رسانه‌ها امری معمول و رویه‌ای عادی است که گاه از سوی مدیرمسئول، سردبیر یا قسمت و گروه خاصی در رسانه و حتی گاه از سوی کل مجموعه اتفاق می‌افتد؛ اما گویا برای رسانه ملی پخش خبر عذرخواهی رئیسش کسر شأن تلقی شده یا تصور کرده‌اند باعث پایین‌آمدن سطح آن رسانه ملی است. خبرگزاری اصولگرای فارس در توجیه این اتفاق در گزارشی نوشته با اشاره به اینکه برخی وزرای دولت قصد داشتند در صورت عدم عذرخواهی علی‌عسگری در جلسه آتی هیئت دولت حضور پیدا نکنند که بعد از انتشار خبر عذرخواهی از تصمیم خود منصرف شدند، درباره حضور یا عدم حضور علی‌عسگری در جلسه امروز (چهارشنبه) هیئت دولت به نقل از حسین سیمایی‌صراف، دبیر هیئت دولت، نوشته است: «ما هنوز دعوت‌نامه‌های چهارشنبه را ارسال نکرده‌ایم. البته برای روز یکشنبه ایشان را دعوت نکردیم. آقای علی‌عسگری در جلسه شورای معاونان‌شان به این توهین واکنش نشان داد، اما درمورد انتشار واکنشش گفتند خبر را به فضای مجازی می‌فرستیم. این در حالی است که توهین در تلویزیون پخش شده است. من به آقای علی‌عسگری گفتم که چرا از طریق رسانه خودتان خبر را منتشر نمی‌کنید، ایشان گفت می‌خواهم این موضوع را کنترل کنم تا این صحنه کمتر انتشار پیدا کند، من به ایشان گفتم آقای علی‌عسگری این موضوع به اندازه کافی انتشار پیدا کرده است، شما می‌توانید از طریق زیرنویس شبکه خبر یا بخش خبری این موضوع را تقبیح کنید؛ اما این کار را نکردند، به‌ خاطر همین است که می‌گوییم واکنش نشان‌داده‌شده نه به‌موقع بود نه به‌اندازه بود». علی‌عسگری در جلسه با مدیرانش به اظهارات نسنجیده و دور از شأن میهمان یکی از برنامه‌های زنده شبکه چهار اشاره و تأکید کرده بود: این اظهارات باعث تکدر خاطر بینندگان فهیم شبکه چهار سیما و خدمتگزاران دلسوز نظام شد و این‌جانب با ابراز تأسف، از مخاطبان فرهیخته رسانه ملی و ریاست محترم جمهوری به نوبه خود عذرخواهی می‌کنم. رئیس رسانه ملی رعایت اخلاق اسلامی، اصول حرفه‌ای و پرهیز از اهانت در عین نقد سازنده را رویکرد محوری و همواره مورد تأکید رسانه ملی دانست و افزود: هرچند بارها تأکید شده مسئولیت اظهارنظر در برنامه‌های زنده بر‌عهده کارشناس مدعو است، اما بیان چنین اظهاراتی از آنتن صداوسیمای جمهوری اسلامی به‌هیچ‌وجه پذیرفتنی نیست و با هرگونه قصور و تقصیر برخورد قاطع می‌شود. بعد هم خبر آمد که مجری برنامه اخراج شده است. حبیب رحیم‌پور‌ازغدی، مجری برنامه زاویه، برادر حسن‌ رحیم‌پورازغدی بود. هفته گذشته در یکی از قسمت‌های برنامه زاویه احمد جهان‌بزرگی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، گفت: «مسئولی که می‌نشیند خانه و ممکن است پای منقل باشد و سر نمی‌زند به این طرف و آن طرف ببیند در مملکت چه می‌گذرد، حتی وزرایش نمی‌توانند با او تماس بگیرند، مسئول است؟». او درباره وزرا هم گفته بود برخی گفته‌اند ما شیر خر خورده‌ایم! این سخنان، جنجالی بزرگ به پا کرد و معاون حقوقی ریاست‌جمهوری اعلام کرد از صداوسیما شکایت می‌کند.
حضور بدون حق رأی
بر اساس آیین‌نامه داخلی هیئت دولت، رئیس صداوسیما از اشخاصی محسوب می‌شود که حق حضور دائم در هیئت دولت را دارد اما بر اساس ماده 3، تنها رئیس‌جمهور و وزرا حق رأی دارند. عبدالعلی علی‌عسگری، 62ساله از اردیبهشت 95 ریاست سازمان صداوسیما را برعهده دارد و در این چهار سال همیشه در جلسات هفتگی دولت شرکت کرده است، هرچند به جز چند مورد بسیار نادر و در حد یک یا دو کلمه با خبرنگاران حاضر در حیاط هیئت دولت سخن نگفته و همیشه دستی تکان داده و رفته است. اما او تنها رئیس صداوسیما نیست که مدت مسئولیتش با دولت حسن روحانی هم‌زمان شده است. سال 92 و با روی‌کارآمدن دولت اول روحانی، عزت‌الله ضرغامی ریاست سازمان صداوسیما را بر‌عهده داشت. ماجرای تأخیر در گفت‌وگوی زنده رئیس‌جمهور با مردم در بهمن همان سال، از آن اتفاقاتی است که هنوز ضرغامی از آن یاد می‌کند و روحانی نیز همان شب در توییتی نوشت که او مانع پخش زنده گفت‌وگوی رئیس‌جمهور شده است. شواهد نشان می‌دهد ضرغامی بدش نمی‌آید در قامت رئیس‌جمهوری ظاهر شده و دولت را از حسن روحانی تحویل بگیرد. بیش از یک سال از عمر دولت یازدهم گذشته بود که 10 سال ریاست ضرغامی بر صداوسیما گذشت و محمد سرافراز جای او را گرفت. او در عمر کوتاه ریاستش راه تقابل با دولت را پیش گرفت که مهم‌ترین آن پخش‌نشدن مصاحبه عادل فردوسی‌پور مجری برنامه 90 با محمدجواد ظریف وزیر خارجه دولت، چند ماه بعد از توافق برجام بود. سرافراز تنها یک‌سال‌و‌نیم در سازمان ماندگار بود و در اردیبهشت ۹۵ استعفا داد و عبدالعلی علی‌عسگری به جای او نشست اما باز رابطه دولت و صداوسیما بهبود نیافت. محمدباقر نوبخت، سخنگوی پیشین دولت در یکی از نشست‌های خبری خود گفته بود: «اجازه ندهید من سفره دل پرخونم را باز کنم. من صبح‌ها سعی می‌کنم تا برنامه رادیویی پیک بامدادی را گوش کنم؛ اما گویی این برنامه، پیک منفی است که صبح اول صبح به مردم می‌دهند».
تلویزیون، مخالف همیشگی دولت
کافی است به قول قدیمی‌ها پیچ تلویزیون را باز کنید و گشتی در برنامه‌های تلویزیون بزنید تا رابطه تیره شبکه‌های آن را با دولت ببینید. نمونه روشن و دم‌دستی آن برنامه «دورهمی» با اجرای مهران مدیری در شبکه نسیم است که دولت را خوب نوازش می‌کند. مدیری در یکی از برنامه‌ها به کنایه و به قول توییتری‌ها، این‌گونه هوایی زده بود: «تصور کنید یه‌ عده چه‌جوری توانستند وارد عملیاتی بشوند که گفته بودند: برگشتی ندارید. امروز که شرایط عادی است جواب آن دل و جرئت خارق‌العاده را با سازشکاری و منفعت‌طلبی می‌دید؟! اگر دل و جرئت بعضی کارها را ندارید چرا پست‌هایی را می‌گیرید که انجام آن دل و جرئت می‌خواهد. اگر نمی‌توانی بتمرگ در خونه‌ات!». طعنه‌هایی که مشخص بود دولت و تیم مذاکره‌کننده را نشانه گرفته است. تلویزیون علی‌عسگری، حتی تلاش کرد با ساخت سریال به دولت و برجام حمله کند. شبکه سه، بهار سال گذشته، سریال «گاندو» را پخش کرد که به ماجرای بازداشت «جیسون رضائیان» خبرنگار ایرانی-آمریکایی واشنگتن‌پست می‌پرداخت. سریالی که تلاش داشت وزارت خارجه و رؤسای دولت دوازدهم را درخصوص امور جاسوسی صورت‌گرفته بی‌اطلاع نشان دهد. در این سریال شخصیتی حضور داشت که شباهت ظاهری زیادی با محمدجواد ظریف داشت که در برابر اتفاقات صورت‌گرفته منفعل عمل می‌کرد. پخش این سریال با واکنش دولت مواجه شد و حسام‌الدین آشنا، مشاور رئیس‌جمهوری در توییتی نوشت: «صداوسیما پول ندارد سریال بسازد ولی گویا جای دیگری هست که برای تضعیف دولت هم پول فراوان دارد، هم مجوزها و مشوق‌های لازم را دریافت کرده است و هم می‌تواند صداوسیما را الزام به پخش کند». چندی ‌بعد همین شبکه مستندی با عنوان «داستان اتم» پخش کرد که به دلیل تحریف تاریخچه برجام به «گاندوی دوم» معروف شد. در این مستند سعی شده بود اقدامات دولت درخصوص به سرانجام رسیدن برجام را زیر سؤال ببرد. صحبت‌های حجت‌الاسلام جهان‌بزرگی در شبکه چهارم سیما و اتهام منقلی‌بودن دولتی‌ها، آخرین نمونه از فرصت‌هایی است که صداوسیمای عبدالعلی علی‌عسگری به منتقدان دولت داده و قطعا آخرین آن نخواهد بود. با نزدیک‌شدن به انتخابات 1400 این احتمال نیز بیشتر خواهد شد که مخالفان دولت تریبون‌های بیشتری نیز به دست آورند تا شاید نگذارند رئیس‌جمهوری بعدی یکی از اعضای کابینه دولت فعلی باشد.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها