حمایت از حیوانات و دولت سیزدهم
سپهر سلیمی
وضعیت محیط زیست هر سرزمین رابطه مستقیمی با شرایط سیاسی و اقتصادی دارد. در انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستای ۱۴۰۰ شاهد افول نسبی مطالبه‌گری فعالان حوزه محیط زیست هستیم. در کنار کاهش مطالبه‌گری فعالان و جامعه مدنی، توجه به حفاظت از محیط زیست در برنامه‌ها و شعارهای تبلیغاتی کاندیداها به‌طور محسوسی کم شده است. قطعا مسائل سیاسی و اقتصادی در این بی‌توجهی از سوی مردم و کاندیداها مؤثر بوده است اما نباید فراموش کنیم که مطالبه‌گری و تلاش برای بهبود شرایط باید در هر حالی در دستور کار فعالان اجتماعی باشد.
خلاصه‌کردن مطالبات حقوق حیواناتی در یک یادداشت مقدور نیست اما کوشیده‌ام به برخی از مهم‌ترین نکات اشاره کنم.
مهم‌ترین، ساده‌ترین و بدیهی‌ترین نکته کاهش فقر، کاهش فاصله طبقاتی و افزایش تولید ناخالص داخلی است.
فقر ارتباط مستقیمی با آسیب به محیط زیست و حیوانات دارد. در زمان کاهش درآمدهای یک کشور شاهد هجوم به عرصه‌های طبیعی برای بهره‌برداری ناپایدار هستیم. نابودی زیستگاه‌های طبیعی، از جنگل‌ها تا تالاب و رودخانه رابطه مستقیمی با تهدید بقای حیوانات دارد. افزایش شکار و قاچاق حیات وحش از دیگر مواردی است که هم‌زمان با افزایش مشکلات اقتصادی بیش از هر زمانی آشکار می‌شود.
حفاظت از زیستگاه‌ها باید در صدر برنامه‌های دولت آینده برای حمایت از حیوانات باشد. هم‌زمان با مناظره‌ها، بخش‌های مختلفی از جنگل‌های زاگرس در آتش می‌سوزد. نبود امکانات و مشکلات اقتصادی جوامع محلی اطراف جنگل‌ها مهم‌ترین عامل نابودی جنگل‌های کشور است. در کشوری که نیمی از جنگل‌های آن در چهار دهه گذشته نابود شده‌اند دیگر مجالی برای بی‌تفاوتی باقی نمانده است.
منابع آبی، تالاب‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها از دیگر مهم‌ترین زیستگاه‌هایی هستند که با بحران جدی روبه‌رو هستند. مدیریت غلط منابع آبی، افزایش جمعیت و افزایش نیاز آبی در کنار ارزان‌بودن آب سبب ایجاد شرایط بحرانی برای این ذخیره‌گاه‌های ارزشمند زیستی شده است.
بدون برنامه دقیق برای مدیریت منابع آبی و افزایش بهره‌وری در کشاورزی نمی‌توان این شرایط را مدیریت کرد.
مناطق حفاظت‌شده محیط زیست همچنان از کمبود امکانات حفاظتی، کمبود محیط‌بان و بی‌توجهی در تأمین نیازهای این عزیزان رنج می‌برند. بدون پول و اعتبار نمی‌توان از سازمان حفاظت محیط زیست انتظار معجزه داشت.
آنچه گفته شد به زیستگاه‌های طبیعی و حیوانات وحشی اختصاص داشت. در حوزه حیوانات اهلی نیز مشکلات جدی وجود دارد. دولت جدید باید پیگیر لایحه حمایت از حیوانات باشد. مسائل مربوط به حیوانات آزاد باید با نگاه مشفقانه، عالمانه و با استفاده از تجربیات جهانی مدیریت شود. بیش از هر زمانی نیازمند افزایش نگاه اخلاقی به حیوانات هستیم. کاهش مصرف محصولات حیوانی برای احترام به حقوق حیوانات، کاهش اثرات محیط‌زیستی و افزایش نگاه اخلاقی به حیوانات باید به‌طورجدی مورد توجه دولتمردان قرار گیرد. کاهش محصولات حیوانی علاوه بر دلایل گفته‌شده منجر به حفظ منابع آبی و افزایش سطح سلامت شهروندان خواهد شد.
تعطیلی و کاهش مراکزی که نگاهی غیراخلاقی و کاسبکارانه به حیوانات دارند مانند باغ‌وحش‌ها از دیگر نکاتی است که باید مورد توجه دولت جدید باشد. حذف آزمایش روی حیوانات در مدارس و تغییر شیوه در آموزش عالی و گنجاندن سرفصل‌هایی برای تبلیغ حمایت از حیوانات از دیگر مواردی است که در دولت آینده باید پیگیری شود.
وضعیت محیط زیست هر سرزمین رابطه مستقیمی با شرایط سیاسی و اقتصادی دارد. در انتخابات ریاست‌جمهوری و شوراهای اسلامی شهر و روستای ۱۴۰۰ شاهد افول نسبی مطالبه‌گری فعالان حوزه محیط زیست هستیم. در کنار کاهش مطالبه‌گری فعالان و جامعه مدنی، توجه به حفاظت از محیط زیست در برنامه‌ها و شعارهای تبلیغاتی کاندیداها به‌طور محسوسی کم شده است. قطعا مسائل سیاسی و اقتصادی در این بی‌توجهی از سوی مردم و کاندیداها مؤثر بوده است اما نباید فراموش کنیم که مطالبه‌گری و تلاش برای بهبود شرایط باید در هر حالی در دستور کار فعالان اجتماعی باشد.
خلاصه‌کردن مطالبات حقوق حیواناتی در یک یادداشت مقدور نیست اما کوشیده‌ام به برخی از مهم‌ترین نکات اشاره کنم.
مهم‌ترین، ساده‌ترین و بدیهی‌ترین نکته کاهش فقر، کاهش فاصله طبقاتی و افزایش تولید ناخالص داخلی است.
فقر ارتباط مستقیمی با آسیب به محیط زیست و حیوانات دارد. در زمان کاهش درآمدهای یک کشور شاهد هجوم به عرصه‌های طبیعی برای بهره‌برداری ناپایدار هستیم. نابودی زیستگاه‌های طبیعی، از جنگل‌ها تا تالاب و رودخانه رابطه مستقیمی با تهدید بقای حیوانات دارد. افزایش شکار و قاچاق حیات وحش از دیگر مواردی است که هم‌زمان با افزایش مشکلات اقتصادی بیش از هر زمانی آشکار می‌شود.
حفاظت از زیستگاه‌ها باید در صدر برنامه‌های دولت آینده برای حمایت از حیوانات باشد. هم‌زمان با مناظره‌ها، بخش‌های مختلفی از جنگل‌های زاگرس در آتش می‌سوزد. نبود امکانات و مشکلات اقتصادی جوامع محلی اطراف جنگل‌ها مهم‌ترین عامل نابودی جنگل‌های کشور است. در کشوری که نیمی از جنگل‌های آن در چهار دهه گذشته نابود شده‌اند دیگر مجالی برای بی‌تفاوتی باقی نمانده است.
منابع آبی، تالاب‌ها، رودخانه‌ها و دریاچه‌ها از دیگر مهم‌ترین زیستگاه‌هایی هستند که با بحران جدی روبه‌رو هستند. مدیریت غلط منابع آبی، افزایش جمعیت و افزایش نیاز آبی در کنار ارزان‌بودن آب سبب ایجاد شرایط بحرانی برای این ذخیره‌گاه‌های ارزشمند زیستی شده است.
بدون برنامه دقیق برای مدیریت منابع آبی و افزایش بهره‌وری در کشاورزی نمی‌توان این شرایط را مدیریت کرد.
مناطق حفاظت‌شده محیط زیست همچنان از کمبود امکانات حفاظتی، کمبود محیط‌بان و بی‌توجهی در تأمین نیازهای این عزیزان رنج می‌برند. بدون پول و اعتبار نمی‌توان از سازمان حفاظت محیط زیست انتظار معجزه داشت.
آنچه گفته شد به زیستگاه‌های طبیعی و حیوانات وحشی اختصاص داشت. در حوزه حیوانات اهلی نیز مشکلات جدی وجود دارد. دولت جدید باید پیگیر لایحه حمایت از حیوانات باشد. مسائل مربوط به حیوانات آزاد باید با نگاه مشفقانه، عالمانه و با استفاده از تجربیات جهانی مدیریت شود. بیش از هر زمانی نیازمند افزایش نگاه اخلاقی به حیوانات هستیم. کاهش مصرف محصولات حیوانی برای احترام به حقوق حیوانات، کاهش اثرات محیط‌زیستی و افزایش نگاه اخلاقی به حیوانات باید به‌طورجدی مورد توجه دولتمردان قرار گیرد. کاهش محصولات حیوانی علاوه بر دلایل گفته‌شده منجر به حفظ منابع آبی و افزایش سطح سلامت شهروندان خواهد شد.
تعطیلی و کاهش مراکزی که نگاهی غیراخلاقی و کاسبکارانه به حیوانات دارند مانند باغ‌وحش‌ها از دیگر نکاتی است که باید مورد توجه دولت جدید باشد. حذف آزمایش روی حیوانات در مدارس و تغییر شیوه در آموزش عالی و گنجاندن سرفصل‌هایی برای تبلیغ حمایت از حیوانات از دیگر مواردی است که در دولت آینده باید پیگیری شود.