جایزه بزرگ هیئت داوران کن برای سینمای ایران
فرهادی: یکی از راه‌های نجات کشورم، آگاهی‌بخشی است
هفتاد‌وچهارمین جشنواره فیلم کن، با اعلام اسامی برندگان نخل طلا از سوی هیئت داوران به ریاست اسپایک لی به پایان رسید و سهم سینمای ایران از این جشنواره، جایزه بزرگ هیئت داوران برای فیلم «قهرمان» به کارگردانی اصغر فرهادی بود. اصغر فرهادی جایزه بزرگ این جشنواره را به‌طور مشترک با یوهو کوآسمانن سازنده «کوپه شماره ۶» دریافت کرده است.
فیلم «قهرمان» که اصغر فرهادی بابت آن در سخنان پس از دریافت جایزه از دخترش «سارینا» که بازیگر این فیلم هم هست تشکر کرد، درباره یک زندانی است و بستر آن سبب شده تا به برخی مسائل رخ‌داده در زندان‌ها در این سال‌ها نیز اشاره شود. همچنین به نقش شبکه‌های اجتماعی و در عین حال افزایش بی‌اعتمادی مردم و شکاف گسترده اجتماعی پرداخته است. این بار دیگر خبری از طبقه متوسط نیست و طبقه محروم‌تر مورد توجه قرار گرفته و این سؤال اساسی مطرح شده است که واقعا قهرمان کیست؟ اصغر فرهادی از سال 2013 آثارش را در جشنواره کن رونمایی کرده و در این جشنواره همچون هالیوود جزء چهره‌های محبوب است. او حضورش در کن را با فیلم «گذشته» آغاز و بازیگر فرانسوی‌اش «برنیس بژو» جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرد. فیلم بعدی فرهادی در کن «فروشنده» بود که در سال ۲۰۱۶ دو جایزه بهترین فیلم‌نامه (اصغر فرهادی) و بازیگر مرد (شهاب حسینی) را به خود اختصاص داد؛ هرچند فیلم اسپانیایی‌زبان «همه می‌دانند» در سال ۲۰۱۸ با وجود بازیگرانی همچون خاویر باردم و پنه‌لوپه کروز مورد بی‌توجهی کن قرار گرفت.
این کارگردان یگانه سینمای ایران که هم دو اسکار در کارنامه‌اش دارد و هم نخل طلای کن را پس از دریافت جایزه گفت: «الان که اینجا ایستاده‌ام به یاد 36 سال قبل افتادم که یک بچه 13ساله بودم و در شهری که به دنیا آمدم، با کمترین امکانات اولین فیلم کوتاهم را ساختم. 36 سال است که جز نوشتن و فیلم‌ساختن کار دیگری نکردم و با همه محدودیت‌ها، مشکلات، فشارها و گرفتارهایی که می‌توانست من را از این مسیر که داشتم منصرف کند و این فیلم‌ها را نسازم و شما هم نبینید، اما به امید اینکه با هر فیلمی که می‌سازم، یک پرسش از شرایط تلخ اجتماعی‌ای را که اطرافم هست با تماشاگر‌ها به اشتراک بگذارم و با فکرکردن آنها به یک راه‌حل برسم، باز ادامه دادم. امیدوارم با وجود همه مشکلات ادامه بدهم چون ایمان دارم یکی از راه‌های نجات کشورم، آگاهی‌بخشی است». اصغر فرهادی در این دوره حضورش در جشنواره کن به‌شدت مورد انتقاد برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی بود. آنان بر این باور بودند که در کنار مردم قرار ندارد و بلندگوی سخنان آنان با کلمات و شعارهای آنان نیست.
پس از دریافت این جایزه افراد زیادی به اصغر فرهادی تبریک گفتند. کانون کارگردانان سینمای ایران نیز پیام تبریکی منتشر کرد که در آن
آمده است:
«آقای فرهادی عزیز دریافت جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره کن را به شما و عوامل فیلم «قهرمان» تبریک می‌گوییم. در این روزهای سخت و دشوار برای مردم و سینمای ایران، خبر موفقیت فیلم شما در جشنواره کن باعث خوشحالی و افتخار است».
دیگر جوایز جشنواره کن نیز عبارت بودند از جایزه نخل طلا که به فیلم «تیتان» ساخته ژولیا دوکورنو، کارگردان زن فرانسوی، اهدا شد. در تاریخ جشنواره کن، دوکورنو، اولین زنی است که توانسته به تنهایی این جایزه را دریافت کند. کارگردانان زن قبلی یعنی «جین کمپیون» در سال 1993 با فیلم «پیانو» این جایزه را به صورت مشترک با فیلم «بدرود معشوقه من» ساخته «چن کایگه» هنگ‌کنگی گرفته بود و در سال 2013 نخل طلا به‌طور مشترک به «عبدالطیف کشیش» کارگردان و «ادل اگزارکوپولوس» و «لئا سیدو» دو بازیگر اصلی فیلم «آبی گرم‌ترین رنگ است» داده شده بود. البته انگار هیجان اهدای این جایزه آنچنان بود که اسپایک لی، نام آن را به نحوی اعلام کرده بود و دو سایت سینمایی «ایندی‌وایر» و «ورایتی» که به پوشش لحظه به لحظه این مراسم می‌پرداختند، زودتر از اعلام برنده نهایی اسم آن را روی خروجی سایت خود قرار دادند. هرچند اسپایک لی از این موضوع عذرخواهی کرد و گفت: «بهانه‌ای ندارم، خراب کردم. من طرفدار سرسخت ورزش هستم و این اتفاق شبیه آن بود که فردی در آخرین دقایق بازی پایش روی خط خطا برود یا بازیکنی که یک ضربه آزاد را از
دست می‌دهد».
دیگر برندگان جشنواره کن نیز شنبه‌شب اعلام شدند. جایزه هیئت داوری به‌طور مشترک به فیلم «مموریا» اثر آپیچاتپونگ ویراستاکول فیلم‌ساز شناخته‌شده تایلندی و «زانوی احد» به کارگردانی نداو لاپید، فیلم‌ساز اهل رژیم صهیونیستی، تعلق گرفت. جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره هفتاد‌وچهارم به «کال لندری جونز» برای ایفای نقش در «نیترام» رسید. جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره نیز به «رناته راینسوه» برای فیلم «بدترین آدم دنیا» اهدا شد.
لئو کاراکس، فیلم‌ساز فرانسوی، جایزه بهترین کارگردانی را برای فیلم «آنت» به خود اختصاص داد. جایزه بهترین فیلم‌نامه به «ماشین من را بران» به کارگردانی ریوسوکه هاماگوچی و جایزه بهترین فیلم کوتاه به «همه کلاغ‌های دنیا» ساخته تانگ یی اهدا شد.
اسپایک لی در توصیف این دوره جشنواره فیلم کن که پس از تعطیلی سال قبل به دلیل کرونا رخ داد و امسال زیر سایه کرونا و حتی یک بار تهدید بمب‌گذاری برپا شد، گفت: «ما عاشق سینما هستیم و این افتخار بزرگی بود که در جمع هیئت داوران حضور داشتیم. امسال، به‌ویژه پس از لغو جشنواره کن در سال ۲۰۲۰ به دلیل کرونا، به‌جز خرابکاری من، سالی تاریخی بود».
هفتاد‌وچهارمین جشنواره فیلم کن، با اعلام اسامی برندگان نخل طلا از سوی هیئت داوران به ریاست اسپایک لی به پایان رسید و سهم سینمای ایران از این جشنواره، جایزه بزرگ هیئت داوران برای فیلم «قهرمان» به کارگردانی اصغر فرهادی بود. اصغر فرهادی جایزه بزرگ این جشنواره را به‌طور مشترک با یوهو کوآسمانن سازنده «کوپه شماره ۶» دریافت کرده است.
فیلم «قهرمان» که اصغر فرهادی بابت آن در سخنان پس از دریافت جایزه از دخترش «سارینا» که بازیگر این فیلم هم هست تشکر کرد، درباره یک زندانی است و بستر آن سبب شده تا به برخی مسائل رخ‌داده در زندان‌ها در این سال‌ها نیز اشاره شود. همچنین به نقش شبکه‌های اجتماعی و در عین حال افزایش بی‌اعتمادی مردم و شکاف گسترده اجتماعی پرداخته است. این بار دیگر خبری از طبقه متوسط نیست و طبقه محروم‌تر مورد توجه قرار گرفته و این سؤال اساسی مطرح شده است که واقعا قهرمان کیست؟ اصغر فرهادی از سال 2013 آثارش را در جشنواره کن رونمایی کرده و در این جشنواره همچون هالیوود جزء چهره‌های محبوب است. او حضورش در کن را با فیلم «گذشته» آغاز و بازیگر فرانسوی‌اش «برنیس بژو» جایزه بهترین بازیگر زن را دریافت کرد. فیلم بعدی فرهادی در کن «فروشنده» بود که در سال ۲۰۱۶ دو جایزه بهترین فیلم‌نامه (اصغر فرهادی) و بازیگر مرد (شهاب حسینی) را به خود اختصاص داد؛ هرچند فیلم اسپانیایی‌زبان «همه می‌دانند» در سال ۲۰۱۸ با وجود بازیگرانی همچون خاویر باردم و پنه‌لوپه کروز مورد بی‌توجهی کن قرار گرفت.
این کارگردان یگانه سینمای ایران که هم دو اسکار در کارنامه‌اش دارد و هم نخل طلای کن را پس از دریافت جایزه گفت: «الان که اینجا ایستاده‌ام به یاد 36 سال قبل افتادم که یک بچه 13ساله بودم و در شهری که به دنیا آمدم، با کمترین امکانات اولین فیلم کوتاهم را ساختم. 36 سال است که جز نوشتن و فیلم‌ساختن کار دیگری نکردم و با همه محدودیت‌ها، مشکلات، فشارها و گرفتارهایی که می‌توانست من را از این مسیر که داشتم منصرف کند و این فیلم‌ها را نسازم و شما هم نبینید، اما به امید اینکه با هر فیلمی که می‌سازم، یک پرسش از شرایط تلخ اجتماعی‌ای را که اطرافم هست با تماشاگر‌ها به اشتراک بگذارم و با فکرکردن آنها به یک راه‌حل برسم، باز ادامه دادم. امیدوارم با وجود همه مشکلات ادامه بدهم چون ایمان دارم یکی از راه‌های نجات کشورم، آگاهی‌بخشی است». اصغر فرهادی در این دوره حضورش در جشنواره کن به‌شدت مورد انتقاد برخی از کاربران شبکه‌های اجتماعی بود. آنان بر این باور بودند که در کنار مردم قرار ندارد و بلندگوی سخنان آنان با کلمات و شعارهای آنان نیست.
پس از دریافت این جایزه افراد زیادی به اصغر فرهادی تبریک گفتند. کانون کارگردانان سینمای ایران نیز پیام تبریکی منتشر کرد که در آن
آمده است:
«آقای فرهادی عزیز دریافت جایزه بزرگ هیئت داوران جشنواره کن را به شما و عوامل فیلم «قهرمان» تبریک می‌گوییم. در این روزهای سخت و دشوار برای مردم و سینمای ایران، خبر موفقیت فیلم شما در جشنواره کن باعث خوشحالی و افتخار است».
دیگر جوایز جشنواره کن نیز عبارت بودند از جایزه نخل طلا که به فیلم «تیتان» ساخته ژولیا دوکورنو، کارگردان زن فرانسوی، اهدا شد. در تاریخ جشنواره کن، دوکورنو، اولین زنی است که توانسته به تنهایی این جایزه را دریافت کند. کارگردانان زن قبلی یعنی «جین کمپیون» در سال 1993 با فیلم «پیانو» این جایزه را به صورت مشترک با فیلم «بدرود معشوقه من» ساخته «چن کایگه» هنگ‌کنگی گرفته بود و در سال 2013 نخل طلا به‌طور مشترک به «عبدالطیف کشیش» کارگردان و «ادل اگزارکوپولوس» و «لئا سیدو» دو بازیگر اصلی فیلم «آبی گرم‌ترین رنگ است» داده شده بود. البته انگار هیجان اهدای این جایزه آنچنان بود که اسپایک لی، نام آن را به نحوی اعلام کرده بود و دو سایت سینمایی «ایندی‌وایر» و «ورایتی» که به پوشش لحظه به لحظه این مراسم می‌پرداختند، زودتر از اعلام برنده نهایی اسم آن را روی خروجی سایت خود قرار دادند. هرچند اسپایک لی از این موضوع عذرخواهی کرد و گفت: «بهانه‌ای ندارم، خراب کردم. من طرفدار سرسخت ورزش هستم و این اتفاق شبیه آن بود که فردی در آخرین دقایق بازی پایش روی خط خطا برود یا بازیکنی که یک ضربه آزاد را از
دست می‌دهد».
دیگر برندگان جشنواره کن نیز شنبه‌شب اعلام شدند. جایزه هیئت داوری به‌طور مشترک به فیلم «مموریا» اثر آپیچاتپونگ ویراستاکول فیلم‌ساز شناخته‌شده تایلندی و «زانوی احد» به کارگردانی نداو لاپید، فیلم‌ساز اهل رژیم صهیونیستی، تعلق گرفت. جایزه بهترین بازیگر مرد جشنواره هفتاد‌وچهارم به «کال لندری جونز» برای ایفای نقش در «نیترام» رسید. جایزه بهترین بازیگر زن جشنواره نیز به «رناته راینسوه» برای فیلم «بدترین آدم دنیا» اهدا شد.
لئو کاراکس، فیلم‌ساز فرانسوی، جایزه بهترین کارگردانی را برای فیلم «آنت» به خود اختصاص داد. جایزه بهترین فیلم‌نامه به «ماشین من را بران» به کارگردانی ریوسوکه هاماگوچی و جایزه بهترین فیلم کوتاه به «همه کلاغ‌های دنیا» ساخته تانگ یی اهدا شد.
اسپایک لی در توصیف این دوره جشنواره فیلم کن که پس از تعطیلی سال قبل به دلیل کرونا رخ داد و امسال زیر سایه کرونا و حتی یک بار تهدید بمب‌گذاری برپا شد، گفت: «ما عاشق سینما هستیم و این افتخار بزرگی بود که در جمع هیئت داوران حضور داشتیم. امسال، به‌ویژه پس از لغو جشنواره کن در سال ۲۰۲۰ به دلیل کرونا، به‌جز خرابکاری من، سالی تاریخی بود».