حسن روحانی در آخرین سخنرانی خود:
دولت کوتاهی نکرد
شرق: برای آخرین بار بهعنوان رئیسجمهور به پشت تریبون رفت تا از عملکرد هشتساله خود و دولتش دفاع کند. حسن روحانی 72ساله بهعنوان هفتمین رئیسجمهور در حالی دولت را به ابراهیم رئیسی تحویل میدهد که دوران عجیبی را گذراند؛ از تحریم و برجام گرفته تا سیل و کرونا. او روز گذشته در حالی در نشست با مدیران ارشد دولتش آخرین سخنرانیاش را انجام داد که به گفته خود در روزهای آغازین دولت یازدهم امید در کشور موج میزد؛ اما او گفت تدبیر در سایه امید آسانتر از تدبیر در تحریم، جنگ و سختیهاست. امید آن زمان را در بازار ایران و افکار عمومی جهان مشاهده میکردیم. در آن امید بود که کار بزرگی به ثمر نشست. روحانی ادامه داد: «روز یکشنبه هشتادوهشتمین افتتاح ما بود، آخرین باری بود که کلمه زیبای علی برکتالله را که رسول عزیز زمانی که از نهر نمیتوانست عبور کند، به گفته جبرئیل گفت و عبور کرد و کلمه پیروزی امیرالمؤمنین بود را گفتم». او اشارهای به اولین روزهای انتخاب خود بهعنوان رئیسجمهوری کرد و گفت: «آنچه برای نجات کشور در سال ۹۲ فکر میکردم، همان است. اعتدال و تعامل سازنده در داخل و خارج. هنوز بعد هشت سال همان فکر را میکنم. با
چنگانداختن به صورت هم با هتاکی و تخریب یکدیگر نمیتوانیم کشور را به پیشرفت برسانیم. باید به این نتیجه برسیم که دوران تندروی به پایان رسیده است. راه اصلی اعتدال است».
خیلی حرفها هست که الان نمیتوانم بگویم
روحانی افزود: «ما قطعنامه را برداشتیم روی این موضوع که شک ندارید؟ کمتر کسی بود که باور کند این قطعنامهها برداشته میشود. این اراده ملت ایران و تلاش در سایه تدبیر و امید ما را به ثمر رساند. البته رهبر معظم انقلاب ما را هدایت و حمایت کرد. مردم در صحنه بودند». رئیسجمهور گفت: «هیچکس در تعامل با کشورهای جهان به صد نمیرسد. دنبال صد هست؛ اما به آن نمیرسد. امروز راهحل معضلات ما تعامل سازنده با جهان است. مقام معظم رهبری در ابتدای دولت گفتند تعامل وسیع و سازنده و گسترده با جهان. سختترین کار این است که به میدان بیاییم و در میدان مذاکره کنیم. این را که میگویند برجام خوب نیست، واگذار میکنیم به آثار برجام». او ادامه داد: «مسئله روشن است. همانطور که رهبری گفتند، به غرب نمیشود اعتماد کرد؛ اما گفتوگو حرف دیگری است. داعش از همان زمانی که ما مذاکرات را شروع کردیم، فعالتر شد. موصل سال ۹۳ سقوط کرد. ما در شرایط داعش و ناامنی منطقه و نفت ۳۰ دلاری اجازه ندادیم تکانهها ما را تسلیم کند. ما در آن شرایط به توافق رسیدیم؛ اما برای برهمزدن توافق تلاش شد. خیلی حرفها هست که الان نمیتوانم بگویم و شاید تا سالها هم نتوانم
که چه کارها شد که توافق نشود و بین تیر و دی ۹۴ چه حوادثی رخ داد. اکثریت مردم از این اتفاقات خبر ندارند».
بینی و بینالله دولت کوتاهی نکرده است
رئیسجمهور ادامه داد: «در این مدت مسائل غیرمنتظرهای وجود داشت. من فکر نمیکردم در 25 استان سیل بیاید و در مدت کوتاهی سدهای خوزستان پر شده و دچار مشکل بشویم. یا اینکه زلزلهای عظیم یا با کرونا مواجه شویم. فکر نمیکردم آمریکا بهراحتی برجام را زیر پا بگذارد؛ اما فکر میکردم روزهای پایانی دولت دوازدهم با پایان جنگ اقتصادی و مهار کرونا همراه شود. ما در زمینه مذاکرات در چارچوب مدنظر رهبری حرکت کردیم. همهچیز با دقت در ذهن من است». او گفت: «بینی و بینالله دولت کوتاهی نکرده است. من هیچ وزیر یا معاونی را به خاطر توصیه فردی، جناحی یا براساس رفاقت انتخاب نکردم. هرکس را برگزیدم، براساس لیاقت بوده است. خدا را گواه میگیرم. هیچوقت به هیچ وزیری نگفتم این فرد معاون شود. اگر بوده الان آن وزیر بلند شود و بگوید. در هیچ شورایی نبوده که من ریاست آن را داشته باشم و از نظر جمع تبعیت نکنم حتی اگر مخالف باشم. من تابع نظر جمع بودم. حتی در دولت مراعات میکردم که ابتدا دست خود را بلند نکنم تا وزرا بهراحتی بتوانند رأی بدهند». روحانی در پایان عنوان کرد: «همه ما در خدمت و کمک به دولت سیزدهم خواهیم بود».
جهانگیری: هیچکس نپرسید چگونه نفت فروختید
معاون اول رئیسجمهور نیز در این نشست با اشاره به سوابق مختلف حسن روحانی، گفت: «آقای روحانی قبل از دوران ریاستجمهوری گنجینه اسرار کشور بودند و در دوران ریاستجمهوری هم کشور را از شرایط سخت عبور دادند. من به سهم خود از رئیسجمهور تشکر کرده و خسته نباشید میگویم و مطمئن هستم روزی قدر کار رئیسجمهور برملا میشود».
اسحاق جهانگیری با اشاره به شرایط کشور در سال ۱۳۹۲ عنوان کرد: «اشکال ما این است که زود فراموش میکنیم در آن مقطع تحریمهای شورای امنیت و آمریکا وجود داشت، در رکود تورمی بودیم و از نظر سیاسی هم اوج اختلافات داخلی در میان نهادهای رسمی و حکومتی داشتیم؛ به گونهای که رئیسجمهور علیه رئیس مجلس نوار پخش میکرد. نتیجه انتخابات ۱۳۹۲ این بود که مردم و نخبگان سرشار از امید شده و به اصلاح امور و تغییر امید پیدا کردند». او با بیان اینکه در دور دوم دولت فشارهای بینالمللی توسط صهیونیستها و مرتجعان منطقه شروع شد، گفت: «هیچکس از ما نپرسید که چگونه نفت فروختید؟ ترامپ ایستاد و نگذاشت یک بشکه نفت فروخته شود و به ۱۲ نفتکش ما آسیب زده و منفجر کردند. اسرائیل آدم میفرستاد داخل نفتکش ما و آن را منفجر میکرد. هیچکس نگفت پول نفت چگونه جابهجا میشد. اگر صنعت پتروشیمی و فولاد و مس نبود، ارز کشور هم تأمین نمیشد و ممکن بود نقشه دشمن موفق شود. در دوران جنگ اقتصادی هیچ کارخانهای به دلیل نرسیدن مواد اولیه، تعطیل نشد؛ اما کسی نپرسید پتروشیمی چگونه فروش رفت». معاون اول رئیسجمهور عنوان کرد: «خیلی از دوستان با نادانی کامل به دولت
فشار آوردند و انواع زخم زبان را زدند. برخی از سر دلسوزی استعفای دولت دادند؛ اما ما در مقابل مردم مسئول بودیم و باید میایستادیم و کشور را از آن پیچ تاریخی عبور میدادیم». جهانگیری افزود: «ایران ظرفیتهای بزرگی برای توسعه دارد؛ اما با چالش و ابرچالشهای بزرگی روبهروست. مهمترین مانع عبور کشور از این شرایط، دیرفهمی تغییرات جامعه بر جهان و بیتوجهی به سرمایه اجتماعی است. گاهی شکاف جامعه و حاکمیت و مردم و دولت میتواند به حوادث نگرانکنندهای منجر شود. فرصت خوبی در اختیار دولت بعدی است که از هماهنگی قوا و حمایت نهادهای حاکمیتی میتوان برای حل مشکلات استفاده کرد، اما اگر بهموقع از فرصتها استفاده نشود، آنها میتوانند به تهدید تبدیل شوند». معاوناول رئیسجمهور گفت: «تاکنون من و رئیسجمهور جلساتی با رئیسجمهور منتخب داشتهایم و تجارب خود را بدون چشمداشت در اختیارشان قرار خواهیم داد. هر کجا هم کمک خواستند، میرویم و مشورت میکنیم».
زنگنه: فکر نمیکردم دوره این دولت اینقدر سخت باشد
وزیر نفت نیز در این همایش گفت: «من از سال ۶۷ وزیر بودم؛ اما هیچ دولتی را مظلومتر از دولت تدبیر و امید نمیدانم. اداره کشور با وجود تحریمها کاری کارستان بود. انکارکردنی نیست که مدیریت ما جهانسومی است، اما عملکرد دولت درست بود». بیژن زنگنه، افزود: «در این دوره نه برای نفت خام و محصولات پتروشیمی و... حتی یک بشکه معافیت نداشتیم. ما در این مدت بیش از صد میلیارد نفت نفروختیم و آنچه فروختیم، با مشکلات بود. هدف فروپاشی نظام بود. ما در این دولت با همت ملت نگذاشتیم به هدف خود برسد. دولت در این دوره هشتساله و این سه سال جنگ اقتصادی کارهای مهمی کرد». او گفت: «از ابتدای دولت دوازدهم این تعبیر را داشتم که دوره ریاستجمهوری یازدهم و دوازدهم، دوره سختی است؛ اما فکر نمیکردم اینقدر سخت باشد. اکنون در مقطعی خطیر هستیم و همگی برای وحدت ملی باید تلاش کنیم و با پرهیز از تندروی، نفرتپراکنی و خشونت این موضوع محقق میشود. تجربه به ما نشان داده که با تغییر دولتها، تغییری در وضعیت زندگی مردم ایجاد نمیشود؛ مگر آنکه در رویهها تغییر حاصل شود».
صالحی: از منجنیق فلک سنگ فتنه میبارید
رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در این نشست گفت: «در دوران ریاستجمهوری آقای روحانی از منجنیق فلک سنگ فتنه میبارید. دولت تدبیر و امید سینه خویش را سپر بلای ملت و کشور کرد. هیچیک از دولتهای جمهوری اسلامی ایران با این حجم از بلایا روبهرو نبوده است. سیل و زلزله از یکسو و اعمال تحریمها و فشارها و شیوع ویروس کرونا معجونی سخت و زهرآگین پدید آورد. بروز و ظهور برخی بداخلاقیهای سیاسی در داخل نیز بر سختی این امور افزود». علیاکبر صالحی افزود: «بعضی عزیزان شرایط سخت این دولت را درک نکردند و برخلاف توصیههای مکرر رهبر معظم انقلاب مبنیبر ضرورت اتحاد و انسجام اسلامی و همدلی و همافزایی ملی از مرزهای نقد مشفقانه و انتقاد منصفانه عبور کردند. اینجانب بر این باورم که چنانچه همه ما قاعده بازی سیاسی را رعایت میکردیم و مصالح ملی را بر منافع گروهی و جناحی رجحان میدادیم، دستاوردهای بیشتری نصیب ایران بزرگ میشد».
شرق: برای آخرین بار بهعنوان رئیسجمهور به پشت تریبون رفت تا از عملکرد هشتساله خود و دولتش دفاع کند. حسن روحانی 72ساله بهعنوان هفتمین رئیسجمهور در حالی دولت را به ابراهیم رئیسی تحویل میدهد که دوران عجیبی را گذراند؛ از تحریم و برجام گرفته تا سیل و کرونا. او روز گذشته در حالی در نشست با مدیران ارشد دولتش آخرین سخنرانیاش را انجام داد که به گفته خود در روزهای آغازین دولت یازدهم امید در کشور موج میزد؛ اما او گفت تدبیر در سایه امید آسانتر از تدبیر در تحریم، جنگ و سختیهاست. امید آن زمان را در بازار ایران و افکار عمومی جهان مشاهده میکردیم. در آن امید بود که کار بزرگی به ثمر نشست. روحانی ادامه داد: «روز یکشنبه هشتادوهشتمین افتتاح ما بود، آخرین باری بود که کلمه زیبای علی برکتالله را که رسول عزیز زمانی که از نهر نمیتوانست عبور کند، به گفته جبرئیل گفت و عبور کرد و کلمه پیروزی امیرالمؤمنین بود را گفتم». او اشارهای به اولین روزهای انتخاب خود بهعنوان رئیسجمهوری کرد و گفت: «آنچه برای نجات کشور در سال ۹۲ فکر میکردم، همان است. اعتدال و تعامل سازنده در داخل و خارج. هنوز بعد هشت سال همان فکر را میکنم. با
چنگانداختن به صورت هم با هتاکی و تخریب یکدیگر نمیتوانیم کشور را به پیشرفت برسانیم. باید به این نتیجه برسیم که دوران تندروی به پایان رسیده است. راه اصلی اعتدال است».
خیلی حرفها هست که الان نمیتوانم بگویم
روحانی افزود: «ما قطعنامه را برداشتیم روی این موضوع که شک ندارید؟ کمتر کسی بود که باور کند این قطعنامهها برداشته میشود. این اراده ملت ایران و تلاش در سایه تدبیر و امید ما را به ثمر رساند. البته رهبر معظم انقلاب ما را هدایت و حمایت کرد. مردم در صحنه بودند». رئیسجمهور گفت: «هیچکس در تعامل با کشورهای جهان به صد نمیرسد. دنبال صد هست؛ اما به آن نمیرسد. امروز راهحل معضلات ما تعامل سازنده با جهان است. مقام معظم رهبری در ابتدای دولت گفتند تعامل وسیع و سازنده و گسترده با جهان. سختترین کار این است که به میدان بیاییم و در میدان مذاکره کنیم. این را که میگویند برجام خوب نیست، واگذار میکنیم به آثار برجام». او ادامه داد: «مسئله روشن است. همانطور که رهبری گفتند، به غرب نمیشود اعتماد کرد؛ اما گفتوگو حرف دیگری است. داعش از همان زمانی که ما مذاکرات را شروع کردیم، فعالتر شد. موصل سال ۹۳ سقوط کرد. ما در شرایط داعش و ناامنی منطقه و نفت ۳۰ دلاری اجازه ندادیم تکانهها ما را تسلیم کند. ما در آن شرایط به توافق رسیدیم؛ اما برای برهمزدن توافق تلاش شد. خیلی حرفها هست که الان نمیتوانم بگویم و شاید تا سالها هم نتوانم
که چه کارها شد که توافق نشود و بین تیر و دی ۹۴ چه حوادثی رخ داد. اکثریت مردم از این اتفاقات خبر ندارند».
بینی و بینالله دولت کوتاهی نکرده است
رئیسجمهور ادامه داد: «در این مدت مسائل غیرمنتظرهای وجود داشت. من فکر نمیکردم در 25 استان سیل بیاید و در مدت کوتاهی سدهای خوزستان پر شده و دچار مشکل بشویم. یا اینکه زلزلهای عظیم یا با کرونا مواجه شویم. فکر نمیکردم آمریکا بهراحتی برجام را زیر پا بگذارد؛ اما فکر میکردم روزهای پایانی دولت دوازدهم با پایان جنگ اقتصادی و مهار کرونا همراه شود. ما در زمینه مذاکرات در چارچوب مدنظر رهبری حرکت کردیم. همهچیز با دقت در ذهن من است». او گفت: «بینی و بینالله دولت کوتاهی نکرده است. من هیچ وزیر یا معاونی را به خاطر توصیه فردی، جناحی یا براساس رفاقت انتخاب نکردم. هرکس را برگزیدم، براساس لیاقت بوده است. خدا را گواه میگیرم. هیچوقت به هیچ وزیری نگفتم این فرد معاون شود. اگر بوده الان آن وزیر بلند شود و بگوید. در هیچ شورایی نبوده که من ریاست آن را داشته باشم و از نظر جمع تبعیت نکنم حتی اگر مخالف باشم. من تابع نظر جمع بودم. حتی در دولت مراعات میکردم که ابتدا دست خود را بلند نکنم تا وزرا بهراحتی بتوانند رأی بدهند». روحانی در پایان عنوان کرد: «همه ما در خدمت و کمک به دولت سیزدهم خواهیم بود».
جهانگیری: هیچکس نپرسید چگونه نفت فروختید
معاون اول رئیسجمهور نیز در این نشست با اشاره به سوابق مختلف حسن روحانی، گفت: «آقای روحانی قبل از دوران ریاستجمهوری گنجینه اسرار کشور بودند و در دوران ریاستجمهوری هم کشور را از شرایط سخت عبور دادند. من به سهم خود از رئیسجمهور تشکر کرده و خسته نباشید میگویم و مطمئن هستم روزی قدر کار رئیسجمهور برملا میشود».
اسحاق جهانگیری با اشاره به شرایط کشور در سال ۱۳۹۲ عنوان کرد: «اشکال ما این است که زود فراموش میکنیم در آن مقطع تحریمهای شورای امنیت و آمریکا وجود داشت، در رکود تورمی بودیم و از نظر سیاسی هم اوج اختلافات داخلی در میان نهادهای رسمی و حکومتی داشتیم؛ به گونهای که رئیسجمهور علیه رئیس مجلس نوار پخش میکرد. نتیجه انتخابات ۱۳۹۲ این بود که مردم و نخبگان سرشار از امید شده و به اصلاح امور و تغییر امید پیدا کردند». او با بیان اینکه در دور دوم دولت فشارهای بینالمللی توسط صهیونیستها و مرتجعان منطقه شروع شد، گفت: «هیچکس از ما نپرسید که چگونه نفت فروختید؟ ترامپ ایستاد و نگذاشت یک بشکه نفت فروخته شود و به ۱۲ نفتکش ما آسیب زده و منفجر کردند. اسرائیل آدم میفرستاد داخل نفتکش ما و آن را منفجر میکرد. هیچکس نگفت پول نفت چگونه جابهجا میشد. اگر صنعت پتروشیمی و فولاد و مس نبود، ارز کشور هم تأمین نمیشد و ممکن بود نقشه دشمن موفق شود. در دوران جنگ اقتصادی هیچ کارخانهای به دلیل نرسیدن مواد اولیه، تعطیل نشد؛ اما کسی نپرسید پتروشیمی چگونه فروش رفت». معاون اول رئیسجمهور عنوان کرد: «خیلی از دوستان با نادانی کامل به دولت
فشار آوردند و انواع زخم زبان را زدند. برخی از سر دلسوزی استعفای دولت دادند؛ اما ما در مقابل مردم مسئول بودیم و باید میایستادیم و کشور را از آن پیچ تاریخی عبور میدادیم». جهانگیری افزود: «ایران ظرفیتهای بزرگی برای توسعه دارد؛ اما با چالش و ابرچالشهای بزرگی روبهروست. مهمترین مانع عبور کشور از این شرایط، دیرفهمی تغییرات جامعه بر جهان و بیتوجهی به سرمایه اجتماعی است. گاهی شکاف جامعه و حاکمیت و مردم و دولت میتواند به حوادث نگرانکنندهای منجر شود. فرصت خوبی در اختیار دولت بعدی است که از هماهنگی قوا و حمایت نهادهای حاکمیتی میتوان برای حل مشکلات استفاده کرد، اما اگر بهموقع از فرصتها استفاده نشود، آنها میتوانند به تهدید تبدیل شوند». معاوناول رئیسجمهور گفت: «تاکنون من و رئیسجمهور جلساتی با رئیسجمهور منتخب داشتهایم و تجارب خود را بدون چشمداشت در اختیارشان قرار خواهیم داد. هر کجا هم کمک خواستند، میرویم و مشورت میکنیم».
زنگنه: فکر نمیکردم دوره این دولت اینقدر سخت باشد
وزیر نفت نیز در این همایش گفت: «من از سال ۶۷ وزیر بودم؛ اما هیچ دولتی را مظلومتر از دولت تدبیر و امید نمیدانم. اداره کشور با وجود تحریمها کاری کارستان بود. انکارکردنی نیست که مدیریت ما جهانسومی است، اما عملکرد دولت درست بود». بیژن زنگنه، افزود: «در این دوره نه برای نفت خام و محصولات پتروشیمی و... حتی یک بشکه معافیت نداشتیم. ما در این مدت بیش از صد میلیارد نفت نفروختیم و آنچه فروختیم، با مشکلات بود. هدف فروپاشی نظام بود. ما در این دولت با همت ملت نگذاشتیم به هدف خود برسد. دولت در این دوره هشتساله و این سه سال جنگ اقتصادی کارهای مهمی کرد». او گفت: «از ابتدای دولت دوازدهم این تعبیر را داشتم که دوره ریاستجمهوری یازدهم و دوازدهم، دوره سختی است؛ اما فکر نمیکردم اینقدر سخت باشد. اکنون در مقطعی خطیر هستیم و همگی برای وحدت ملی باید تلاش کنیم و با پرهیز از تندروی، نفرتپراکنی و خشونت این موضوع محقق میشود. تجربه به ما نشان داده که با تغییر دولتها، تغییری در وضعیت زندگی مردم ایجاد نمیشود؛ مگر آنکه در رویهها تغییر حاصل شود».
صالحی: از منجنیق فلک سنگ فتنه میبارید
رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در این نشست گفت: «در دوران ریاستجمهوری آقای روحانی از منجنیق فلک سنگ فتنه میبارید. دولت تدبیر و امید سینه خویش را سپر بلای ملت و کشور کرد. هیچیک از دولتهای جمهوری اسلامی ایران با این حجم از بلایا روبهرو نبوده است. سیل و زلزله از یکسو و اعمال تحریمها و فشارها و شیوع ویروس کرونا معجونی سخت و زهرآگین پدید آورد. بروز و ظهور برخی بداخلاقیهای سیاسی در داخل نیز بر سختی این امور افزود». علیاکبر صالحی افزود: «بعضی عزیزان شرایط سخت این دولت را درک نکردند و برخلاف توصیههای مکرر رهبر معظم انقلاب مبنیبر ضرورت اتحاد و انسجام اسلامی و همدلی و همافزایی ملی از مرزهای نقد مشفقانه و انتقاد منصفانه عبور کردند. اینجانب بر این باورم که چنانچه همه ما قاعده بازی سیاسی را رعایت میکردیم و مصالح ملی را بر منافع گروهی و جناحی رجحان میدادیم، دستاوردهای بیشتری نصیب ایران بزرگ میشد».