|

قول وزارتخانه برای پیگیری گزارش «شرق» درباره حقوق سلب‌شده مادران:

مدارسی که پرونده را تحویل مادران ندهند، منتظر پیگیری آموزش‌وپرورش باشند

نیلوفر حامدی : یک روز پس از انتشار گزارش روزنامه «شرق» با عنوان «حقوق سلب‌شده آنها که بهشت زیر پایشان است» وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرد که چنین قانونی وجود ندارد. این گزارش بار دیگر توجهات را به سمت مطالباتی برد که سال‌هاست از سوی فعالان حقوق زنان مطرح می‌شود، اما گوشی بدهکار آن نیست. این مطالبات به‌ویژه در شرایطی که سوی دیگر ماجرا کودکان را مورد توجه خود قرار می‌دهد، بیش از همیشه حساسیت‌زا شده و می‌تواند آسیب‌های اجتماعی متعددی را ایجاد کند.
مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخ‌گویی به شکایات وزارت آموزش‌وپرورش نخستین فردی بود که اظهارنظر رسمی‌اش در‌این‌باره مطرح شد. محمدحسین کفراشی در‌این‌باره گفت: هیچ ممنوعیتی برای گرفتن کارنامه از سوی مادر نداریم و همواره اعلام کرده‌ایم «اولیای دانش‌آموز» که شامل پدر و مادر و همچنین قیم قانونی هستند، می‌توانند مدارک تحصیلی اعم از کارنامه و پرونده تحصیلی دانش‌آموز را دریافت کنند.
او در ادامه عنوان کرد: «در صورتی پدر یا مادر نمی‌توانند مدارک تحصیلی را از مدرسه بگیرند که جدا شده باشند و دادگاه حضانت را به یک نفر از آنها داده باشد. برای مثال ممکن است از لحاظ قانونی پدر حضانت را گرفته باشد و به مدرسه اعلام کند که پرونده و مدارک را فقط به خودم بدهید. اگر پدر و مادر با هم زندگی می‌کنند و اختلافی با یکدیگر ندارند، منعی تاکنون وجود نداشته و ندارد. اگر موردی اتفاق افتاده در سامانه شکایات ثبت کنند، ما پیگیری و برخورد می‌کنیم».
این در حالی است که در عمل و در مدارس اتفاقات دیگری در جریان است. به جز مادرانی که در گزارش اولیه «شرق» به این موضوع اشاره کردند، تصویری از پیام یکی از این مدارس به دست «شرق» رسیده که می‌گوید طبق دستورالعمل وزارت آموزش‌وپرورش، پرونده تنها به پدر دانش‌آموز یا ولی قانونی او تحویل داده می‌شود. اگر امروز دوباره به کانال این مدرسه سر بزنید، خواهید دید که یک جمله دیگر به این اطلاعیه اضافه شده و نوشته شده است: «در غیر این صورت شخص دانش‌آموز به همراه مادر می‌تواند پرونده تحصیلی خود را از مدرسه تحویل بگیرد». اضافه‌شدن این جمله خود نکته درخور‌ توجه و تأییدی است بر اظهارات یکی از مادران که در گزارش قبلی «شرق» گفته بود که پرونده تحصیلی و کارنامه پسرم را به خودش تحویل می‌دهند، اما به من که مادرش هستم نمی‌دهند.
تجربه خانواده‌ها از یک‌ سو و واکنش آموزش‌وپرورش از سوی دیگر، یادآور بخش‌نامه‌ها و قوانین نانوشته‌ای است که از قضا بسیار هم در ایران مسبوق به سابقه است. محمدرضا نیک‌نژاد، معلم و فعال صنفی این رشته، با اشاره به تجربه کاری خودش در مدرسه به «شرق» می‌گوید: «همان روز که خبر را خواندم، در گروهی از معلمان شنیدم که از این ماجرا ابراز گلایه می‌کردند. یکی از همکاران خود من گفت که با همین مشکل مواجه شده بود. وقتی رفته بود پرونده دخترش را بگیرد به او گفته بودند پرونده را به مادر تحویل نمی‌دهیم که اتفاقا همکارم به‌شدت برآشفت و گفت که خودش دخترش را ثبت‌نام کرده و حالا چرا نمی‌تواند پرونده را تحویل بگیرد. همکار دیگری هم داشتیم که از همسرش جدا شده بود و او هم می‌گفت مشکلات زیادی در‌این‌باره داشته و هرجا که می‌رفته، از او می‌خواستند برگه حضانت را نشان دهد. ضمن اینکه این مسئله را باید فراتر از آموزش‌وپرورش بدانیم.
حال آنکه همه می‌دانیم که در ایران اتفاقا در عموم خانواده‌ها کار آموزشی و تحصیلی بچه‌ها با مادر است. موارد زیادی شکل قانون و بخش‌نامه هم نمی‌گیرند؛ اما به مدارس ابلاغ می‌شوند. حالا آموزش‌وپرورش می‌گوید چنین قانونی ندارد؛ اما ما می‌دانیم که در بسیاری از موارد این اتفاقات به شکل قوانین نانوشته بروز می‌کند».
«شرق» در گزارش اولیه سراغ یک خانه امن هم رفته بود، چرا‌که موارد این‌چنینی در زندگی‌هایی که پدر و مادر دچار اختلاف باشند، به شکل برجسته‌تری بروز می‌کند؛ اما برای پیگیری مجدد، ما سراغ یک خانه امن دیگر رفتیم. «سحر گوران» مدیر خانه امن شهر سنندج است. او می‌گوید که همین چند روز پیش پس از ماه‌ها دوندگی توانستند مشکل ثبت‌نام دانش‌آموزی را حل کنند که دقیقا همین مشکل را داشت: «چند ماه پیش یک مادر و سه فرزندش از شهرستان کامیاران به خانه امن ما آمدند. مشکل این بود که یکی از دخترها کلاس هشتم بود و می‌خواستند حالا که به سنندج آمده‌اند، در مدرسه جدید ثبت‌نام کند؛ اما مدرسه قبلی پرونده را تحویل نمی‌داد. پس از ماه‌ها رفت‌و‌آمد بالاخره توانستیم از دادستانی حکم بگیریم که مادر بتواند پرونده دخترش را بگیرد و برای سال جدید دخترش را در مدرسه جدید ثبت‌نام کند؛ اما برای همه ما عجیب بود که چرا پرونده را در شرایط یکسان به پدر تحویل می‌دادند، اما به مادر نه».
اما درنهایت اتفاق خوب آنکه وزارت آموزش‌وپرورش به‌ دنبال این گزارش پیگیر ماجرا شد تا با مدارسی که چنین رفتاری داشتند، برخورد شود. زهرا علی‌اکبری، مسئول کارگروه رسانه آموزش‌وپرورش، با خبرنگار «شرق» تماس گرفت و قول داد که این موضوع پیگیری شود. پیرو این تماس، قرار شده مدارسی که ممنوعیتی برای تحویل‌دادن پرونده و کارنامه و مدارک برای مادران قرار داده‌اند، معرفی شده و علت این ممنوعیت مشخصا از سوی آموزش‌وپرورش بررسی شود. از سوی دیگر، مادرانی که چنین تجربه‌ای داشتند هم می‌توانند شکایت خود را از مدارس به اداره کل ارزیابی عملکرد و پاسخ‌گویی به شکایات این وزارتخانه ثبت کنند.

نیلوفر حامدی : یک روز پس از انتشار گزارش روزنامه «شرق» با عنوان «حقوق سلب‌شده آنها که بهشت زیر پایشان است» وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرد که چنین قانونی وجود ندارد. این گزارش بار دیگر توجهات را به سمت مطالباتی برد که سال‌هاست از سوی فعالان حقوق زنان مطرح می‌شود، اما گوشی بدهکار آن نیست. این مطالبات به‌ویژه در شرایطی که سوی دیگر ماجرا کودکان را مورد توجه خود قرار می‌دهد، بیش از همیشه حساسیت‌زا شده و می‌تواند آسیب‌های اجتماعی متعددی را ایجاد کند.
مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخ‌گویی به شکایات وزارت آموزش‌وپرورش نخستین فردی بود که اظهارنظر رسمی‌اش در‌این‌باره مطرح شد. محمدحسین کفراشی در‌این‌باره گفت: هیچ ممنوعیتی برای گرفتن کارنامه از سوی مادر نداریم و همواره اعلام کرده‌ایم «اولیای دانش‌آموز» که شامل پدر و مادر و همچنین قیم قانونی هستند، می‌توانند مدارک تحصیلی اعم از کارنامه و پرونده تحصیلی دانش‌آموز را دریافت کنند.
او در ادامه عنوان کرد: «در صورتی پدر یا مادر نمی‌توانند مدارک تحصیلی را از مدرسه بگیرند که جدا شده باشند و دادگاه حضانت را به یک نفر از آنها داده باشد. برای مثال ممکن است از لحاظ قانونی پدر حضانت را گرفته باشد و به مدرسه اعلام کند که پرونده و مدارک را فقط به خودم بدهید. اگر پدر و مادر با هم زندگی می‌کنند و اختلافی با یکدیگر ندارند، منعی تاکنون وجود نداشته و ندارد. اگر موردی اتفاق افتاده در سامانه شکایات ثبت کنند، ما پیگیری و برخورد می‌کنیم».
این در حالی است که در عمل و در مدارس اتفاقات دیگری در جریان است. به جز مادرانی که در گزارش اولیه «شرق» به این موضوع اشاره کردند، تصویری از پیام یکی از این مدارس به دست «شرق» رسیده که می‌گوید طبق دستورالعمل وزارت آموزش‌وپرورش، پرونده تنها به پدر دانش‌آموز یا ولی قانونی او تحویل داده می‌شود. اگر امروز دوباره به کانال این مدرسه سر بزنید، خواهید دید که یک جمله دیگر به این اطلاعیه اضافه شده و نوشته شده است: «در غیر این صورت شخص دانش‌آموز به همراه مادر می‌تواند پرونده تحصیلی خود را از مدرسه تحویل بگیرد». اضافه‌شدن این جمله خود نکته درخور‌ توجه و تأییدی است بر اظهارات یکی از مادران که در گزارش قبلی «شرق» گفته بود که پرونده تحصیلی و کارنامه پسرم را به خودش تحویل می‌دهند، اما به من که مادرش هستم نمی‌دهند.
تجربه خانواده‌ها از یک‌ سو و واکنش آموزش‌وپرورش از سوی دیگر، یادآور بخش‌نامه‌ها و قوانین نانوشته‌ای است که از قضا بسیار هم در ایران مسبوق به سابقه است. محمدرضا نیک‌نژاد، معلم و فعال صنفی این رشته، با اشاره به تجربه کاری خودش در مدرسه به «شرق» می‌گوید: «همان روز که خبر را خواندم، در گروهی از معلمان شنیدم که از این ماجرا ابراز گلایه می‌کردند. یکی از همکاران خود من گفت که با همین مشکل مواجه شده بود. وقتی رفته بود پرونده دخترش را بگیرد به او گفته بودند پرونده را به مادر تحویل نمی‌دهیم که اتفاقا همکارم به‌شدت برآشفت و گفت که خودش دخترش را ثبت‌نام کرده و حالا چرا نمی‌تواند پرونده را تحویل بگیرد. همکار دیگری هم داشتیم که از همسرش جدا شده بود و او هم می‌گفت مشکلات زیادی در‌این‌باره داشته و هرجا که می‌رفته، از او می‌خواستند برگه حضانت را نشان دهد. ضمن اینکه این مسئله را باید فراتر از آموزش‌وپرورش بدانیم.
حال آنکه همه می‌دانیم که در ایران اتفاقا در عموم خانواده‌ها کار آموزشی و تحصیلی بچه‌ها با مادر است. موارد زیادی شکل قانون و بخش‌نامه هم نمی‌گیرند؛ اما به مدارس ابلاغ می‌شوند. حالا آموزش‌وپرورش می‌گوید چنین قانونی ندارد؛ اما ما می‌دانیم که در بسیاری از موارد این اتفاقات به شکل قوانین نانوشته بروز می‌کند».
«شرق» در گزارش اولیه سراغ یک خانه امن هم رفته بود، چرا‌که موارد این‌چنینی در زندگی‌هایی که پدر و مادر دچار اختلاف باشند، به شکل برجسته‌تری بروز می‌کند؛ اما برای پیگیری مجدد، ما سراغ یک خانه امن دیگر رفتیم. «سحر گوران» مدیر خانه امن شهر سنندج است. او می‌گوید که همین چند روز پیش پس از ماه‌ها دوندگی توانستند مشکل ثبت‌نام دانش‌آموزی را حل کنند که دقیقا همین مشکل را داشت: «چند ماه پیش یک مادر و سه فرزندش از شهرستان کامیاران به خانه امن ما آمدند. مشکل این بود که یکی از دخترها کلاس هشتم بود و می‌خواستند حالا که به سنندج آمده‌اند، در مدرسه جدید ثبت‌نام کند؛ اما مدرسه قبلی پرونده را تحویل نمی‌داد. پس از ماه‌ها رفت‌و‌آمد بالاخره توانستیم از دادستانی حکم بگیریم که مادر بتواند پرونده دخترش را بگیرد و برای سال جدید دخترش را در مدرسه جدید ثبت‌نام کند؛ اما برای همه ما عجیب بود که چرا پرونده را در شرایط یکسان به پدر تحویل می‌دادند، اما به مادر نه».
اما درنهایت اتفاق خوب آنکه وزارت آموزش‌وپرورش به‌ دنبال این گزارش پیگیر ماجرا شد تا با مدارسی که چنین رفتاری داشتند، برخورد شود. زهرا علی‌اکبری، مسئول کارگروه رسانه آموزش‌وپرورش، با خبرنگار «شرق» تماس گرفت و قول داد که این موضوع پیگیری شود. پیرو این تماس، قرار شده مدارسی که ممنوعیتی برای تحویل‌دادن پرونده و کارنامه و مدارک برای مادران قرار داده‌اند، معرفی شده و علت این ممنوعیت مشخصا از سوی آموزش‌وپرورش بررسی شود. از سوی دیگر، مادرانی که چنین تجربه‌ای داشتند هم می‌توانند شکایت خود را از مدارس به اداره کل ارزیابی عملکرد و پاسخ‌گویی به شکایات این وزارتخانه ثبت کنند.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها