بایدن اقدامات ترامپ برای مقابله با چین را گسترش می دهد
«خانه چین» شگرد جدید برای مقابله با پکن
کاخ سفید به ریاست جو بایدن تاکنون هیچ نشانه علنی‌ای از تغییر سیاست آمریکا در قبال چین نشان نداده و ظاهرا قصد دارد سیاست‌های دولت ترامپ، سلف بایدن را در قبال پکن ادامه دهد. در ماه‌های گذشته هم رئیس‌جمهوری آمریکا تأکید کرد که مهم‌ترین اولویت او در حوزه سیاست خارجی، مقابله با بلندپروازی‌های چین است. در همین راستا وزارت خارجه آمریکا قصد دارد تعداد کارکنان خود برای نظارت بر اقدامات چین در مناطق کلیدی جهان را افزایش دهد. یکی از این تغییرات شامل اضافه‌شدن 20 تا 30 نفر به مجموعه ناظران منطقه‌ای «دیده‌بان» چین می‌شود؛ این گروه از ناظران در زمان دولت ترامپ در وزارت خارجه آمریکا تشکیل شد و هدف آن ردیابی فعالیت‌های پکن در سراسر جهان بود. تلاش برای ایجاد میز چین در وزارت خارجه که برخی در واشنگتن آن را «خانه چین» می‌نامند، پس از آن صورت گرفت که وزارت دفاع ایالات متحده هم مرکزی خاص برای روابط نظامی واشنگتن و پکن در پنتاگون ایجاد کرد. به نظر می‌رسد تحولاتی که در پنتاگون اتفاق افتاده به‌عنوان الگویی برای وزارت خارجه مورد استفاده قرار گرفته است. افزودن تحلیلگران اطلاعاتی بیشتر در منطقه و تغییر کارکنان پنتاگون برای تمرکز
بیشتر روی پکن از جمله اقدامات اخیر وزارت دفاع آمریکا بود. در همین راستا، مرکز اطلاعات مشترک فرماندهی ایالات متحده در اقیانوس آرام و هند تلاش‌های خود را برای نظارت دقیق‌تر بر عملیات توسعه‌طلبانه نظامی چین در دریای چین جنوبی دو‌برابر کرده است. به گفته مقامات فعلی و سابق دولت آمریکا، این ابتکار وزارت خارجه آمریکا، فعالیت افسران خود در واشنگتن و همچنین سفارتخانه‌های آمریکا در سراسر جهان برای نظارت بر فعالیت‌های چین در کشورهای خاص را متمرکزتر می‌کند. به نوشته «فارن‌پالیسی» که خبر ایجاد چنین دفتری را به‌طور اختصاصی منتشر کرده، وزارت خارجه ایالات متحده همچنین به دنبال اضافه‌كردن كاركنان بیشتر برای پیگیری و نظارت بر خرید تکنولوژی نوظهور از سوی چین و تلاش برای مقابله با تغییرات آب و هوایی است. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سؤالاتی درباره این گزارش از اظهارنظر د‌راین‌باره خودداری کرد. تغییرات در وزارت خارجه آمریکا در حالی صورت می‌گیرد که دولت جو بایدن به دنبال دورشدن از دو دهه جنگ پرهزینه در خاورمیانه است و می‌خواهد بر رقابت جهانی بلندمدت با چین تمرکز بیشتری داشته باشد.
مخالفان سرسخت
اولین کادر افسران ناظر بر اقدامات چین، در سال 2019 در وزارت خارجه آمریکا مستقر شد. یکی از مقام‌های ارشد دولت سابق آمریکا می‌گوید ظهور این برنامه در اوایل دولت ترامپ باعث ایجاد درگیری در درون دولت او شد. برخی از دیپلمات‌های ارشد که با رویکرد مقابله بیشتر با چین مخالف بودند، ایده تعیین «افسران ناظر بر چین» را نمی‌پذیرفتند. سوزان تورنتون، نماینده ارشد سابق وزارت خارجه در امور آسیای شرقی از سال 2017 تا 2018، از جمله این مخالفان بود و این برنامه را «ایده‌ای بد» نامید. تورنتون می‌گوید: «این برنامه افرادی را که در سفارتخانه‌های آمریکا در کشورهای مختلف مشغول به کار هستند، موظف می‌کند تا مراقب آنچه چین در آن کشورها انجام می‌دهد، باشند. این باعث ایجاد هیاهو و تحریف‌هایی می‌شود که ما در‌حال‌حاضر درمورد فعالیت‌های چین مشاهده می‌کنیم، به‌همین‌دلیل به نظرم این ایده بدی است. این اقدام نه‌تنها انگیزه اصلی تحریف فعلی اقدامات چین نیست بلکه عامل اصلی آن است». پس از خروج تورنتون از دولت، این برنامه با هماهنگی وزارت خارجه با وزارت دادگستری و وزارت خزانه‌داری آمریکا پیش رفت. این هماهنگی باعث شد تلاش‌ها برای اعمال مؤثرتر
تحریم‌ها علیه چین و مقابله با عملیات جاسوسی چین افزایش یابد. بلومبرگ در ماه آگوست گزارش داد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا هم برنامه‌هایی را برای ایجاد واحد ویژه در این سازمان جاسوسی برای مقابله با جاسوسی چین در نظر گرفته است. این اقدام سیا بخشی از سیاست‌های جدید امنیت ملی ایالات متحده در دوران جدید رقابت ژئوپلیتیک ایالات متحده با پکن محسوب می‌شود. یکی از مقام‌های دولت ترامپ می‌گوید: «اگر شما بسته‌های تحریمی علیه اهدافی در چین ایجاد می‌کنید، باید بتوانید این کار را با نهایت دقت و درستی انجام دهید. اگر سعی می‌کنید اطلاعات را به‌گونه‌ای مرتب کنید تا درباره فعالیت‌های جاسوسی و امنیتی چین اطلاعات کاملی به شما بدهند باید افراد دارای تخصص را به کار بگیرید. اما نکته این است که میز چین در وزارت خارجه هرگز برای هیچ‌یک از این موارد طراحی نشده است و افراد متخصص در آن حضور نداشتند». این مقام دولت سابق آمریکا می‌افزاید: «این اقدام واقعیت درمورد چین را نشان می‌داد. در آمریکا اطلاعات و ذهنیت غلطی درباره چین وجود دارد و نگاه مثبت غلطی در واشنگتن نسبت به پکن حاکم است. از لحاظ تاریخی و حتی تا سال‌ها و ماه‌های اخیر ما فکر
می‌کردیم که چین می‌خواهد دوست ما باشد. این تصور غلط ناشی از این است که افراد آگاه به واقعیت‌ها درمورد چین در نهادهای کلیدی ما حضور ندارند». برنامه جدید وزارت خارجه با هدف جمع‌آوری اطلاعات درباره چین از سازمان‌های مختلف دولت فدرال، طراحی شده و کاملا مشخص است که از برنامه‌های بین‌سازمانی برای هماهنگی تلاش‌های ضدتروریسم الگو گرفته است. برخی از منتقدان این برنامه نگران هستند که این امر بتواند دیدگاهی غلط به وزارت خارجه آمریکا درباره چین بدهد که می‌تواند نفوذ پکن را افزایش داده و در نتیجه تنش‌های بین دو کشور را بی‌دلیل افزایش دهد. مخالفان این برنامه همچنین نگران هستند که این طرح لایه جدیدی از بوروکراسی را به سیستمی که بسیار دست‌و‌پاگیر است، اضافه کند و روند تصمیم‌گیری بیش از گذشته کند شود. تعدادی از مقامات و کارشناسان سابق نیز موافق چنین برنامه‌ای هستند و این برنامه را راهی برای تنوع‌بخشیدن به ابزارهای وزارت خارجه و دورشدن از رویکرد سفارت‌محور برای مقابله با عملیات نفوذ چین در نقاط مختلف جهان می‌دانند. آنها به شبکه‌های همسو با چین اشاره می‌کنند که در مناطقی مانند استرالیا فعال هستند و برای نفوذ در احزاب سیاسی و
به‌چالش‌کشیدن منافع ایالات متحده در آسیا و اقیانوسیه متمرکز شده‌اند. برنت سادلر، یکی از اعضای ارشد بنیاد «میراث محافظه‌کارانه» می‌گوید: «به‌وضوح می‌توان مشاهده کرد که یک کادر کوچک از همین افراد که قصد ضربه‌زدن به منافع آمریکا و پیشبرد اهداف چین را دارد، در اطراف ما هم حضور دارند. فکر می‌کنم بهترین کار برای وزارت خارجه این باشد که راه‌هایی را برای استفاده گسترده از جامعه اطلاعاتی پیدا کند».
رئیس‌جمهوری آمریکا در نخستین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل اشاره‌ای تلویحی به تنش بین واشنگتن و پکن داشت و مستقیما نامی از چین نبرد. جو بایدن تأکید کرد که قصد به‌راه‌انداختن جنگ سرد جدیدی را ندارد و فقط یک بار در این سخنرانی نامی از پکن برد؛ آن‌هم زمانی که داشت از مبارزه با تبعیض نژادی سخن می‌گفت. در آن‌سو، شی جینپینگ، همتای چینی او نیز سیاستی مشابه را به کار برد و در سخنرانی از پیش ضبط‌شده‌ای برای مجمع عمومی گفت که چین هرگز به دیگران «حمله یا قلدری» نخواهد کرد و به دنبال هژمونی نیست. او ادامه داد که دخالت نظامی در کشورهای دیگر به نام دموکراسی فقط خسارت به بار می‌آورد و بر لزوم همکاری‌های برد-برد بین کشورهای جهان تأکید کرد. شی نیز بدون اشاره مستقیم به ایالات متحده گفت: «مداخله نظامی از خارج و به اصطلاح تغییرات دموکراتیک چیزی جز ضرر ندارد. جهان آن‌قدر بزرگ است که توسعه و پیشرفت مشترک همه کشورها را در خود جای می‌دهد. ما باید گفت‌وگوی فراگیر را به‌جای مقابله و محرومیت دنبال کنیم». رئیس‌جمهوری چین با اشاره به الزامات تکمیل مدیریت جهانی و اجرای چندجانبه‌گرایی واقعی تأکید کرد: جهان بر سر چهارراه تاریخی قرار گرفته، در‌عین‌حال جلوی روند توسعه و پیشرفت صلح بشر را نمی‌توان گرفت. کشورهای جهان باید ضمن تقویت اطمینان، با همکاری با تهدید و چالش جهانی مقابله کرده و برای ایجاد جامعه بشری با سرنوشت مشترک و دنیای زیباتر اقدام کنند. یکی از انتقادها به بایدن بعد از سخنرانی‌اش این بود که چرا به نام چین به‌عنوان کشوری که ویروس کرونا از آن شیوع یافته، اشاره‌ای نکرده است. شی نیز بدون آنکه کشورش را مقصر بحران کرونا بداند، تأکید کرد: امروز کرونا همچنان در سراسر جهان شیوع یافته و در پی آن جامعه بشری عمیقا دستخوش تغییرات شده است. هر سیاست‌مدار مسئولی باید با اطمینان و شجاعانه به موضوعات عصر پاسخ داده و تصمیم تاریخی بگیرد. پخش این پیام از پیش ضبط‌شده برای اکثر حاضران در این نشست و دنبال‌کنندگان آن در سراسر جهان غیرمنتظره بود؛ چراکه برنامه‌های قبلی سخنرانان سازمان ملل نشان می‌داد که معاون نخست‌وزیر چین بعد‌از‌ظهر جمعه سخنرانی می‌کند اما تصمیم برای سخنرانی مقام اول این کشور، پکن را به روز اول مجمع عمومی رساند.
کاخ سفید به ریاست جو بایدن تاکنون هیچ نشانه علنی‌ای از تغییر سیاست آمریکا در قبال چین نشان نداده و ظاهرا قصد دارد سیاست‌های دولت ترامپ، سلف بایدن را در قبال پکن ادامه دهد. در ماه‌های گذشته هم رئیس‌جمهوری آمریکا تأکید کرد که مهم‌ترین اولویت او در حوزه سیاست خارجی، مقابله با بلندپروازی‌های چین است. در همین راستا وزارت خارجه آمریکا قصد دارد تعداد کارکنان خود برای نظارت بر اقدامات چین در مناطق کلیدی جهان را افزایش دهد. یکی از این تغییرات شامل اضافه‌شدن 20 تا 30 نفر به مجموعه ناظران منطقه‌ای «دیده‌بان» چین می‌شود؛ این گروه از ناظران در زمان دولت ترامپ در وزارت خارجه آمریکا تشکیل شد و هدف آن ردیابی فعالیت‌های پکن در سراسر جهان بود. تلاش برای ایجاد میز چین در وزارت خارجه که برخی در واشنگتن آن را «خانه چین» می‌نامند، پس از آن صورت گرفت که وزارت دفاع ایالات متحده هم مرکزی خاص برای روابط نظامی واشنگتن و پکن در پنتاگون ایجاد کرد. به نظر می‌رسد تحولاتی که در پنتاگون اتفاق افتاده به‌عنوان الگویی برای وزارت خارجه مورد استفاده قرار گرفته است. افزودن تحلیلگران اطلاعاتی بیشتر در منطقه و تغییر کارکنان پنتاگون برای تمرکز
بیشتر روی پکن از جمله اقدامات اخیر وزارت دفاع آمریکا بود. در همین راستا، مرکز اطلاعات مشترک فرماندهی ایالات متحده در اقیانوس آرام و هند تلاش‌های خود را برای نظارت دقیق‌تر بر عملیات توسعه‌طلبانه نظامی چین در دریای چین جنوبی دو‌برابر کرده است. به گفته مقامات فعلی و سابق دولت آمریکا، این ابتکار وزارت خارجه آمریکا، فعالیت افسران خود در واشنگتن و همچنین سفارتخانه‌های آمریکا در سراسر جهان برای نظارت بر فعالیت‌های چین در کشورهای خاص را متمرکزتر می‌کند. به نوشته «فارن‌پالیسی» که خبر ایجاد چنین دفتری را به‌طور اختصاصی منتشر کرده، وزارت خارجه ایالات متحده همچنین به دنبال اضافه‌كردن كاركنان بیشتر برای پیگیری و نظارت بر خرید تکنولوژی نوظهور از سوی چین و تلاش برای مقابله با تغییرات آب و هوایی است. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در پاسخ به سؤالاتی درباره این گزارش از اظهارنظر د‌راین‌باره خودداری کرد. تغییرات در وزارت خارجه آمریکا در حالی صورت می‌گیرد که دولت جو بایدن به دنبال دورشدن از دو دهه جنگ پرهزینه در خاورمیانه است و می‌خواهد بر رقابت جهانی بلندمدت با چین تمرکز بیشتری داشته باشد.
مخالفان سرسخت
اولین کادر افسران ناظر بر اقدامات چین، در سال 2019 در وزارت خارجه آمریکا مستقر شد. یکی از مقام‌های ارشد دولت سابق آمریکا می‌گوید ظهور این برنامه در اوایل دولت ترامپ باعث ایجاد درگیری در درون دولت او شد. برخی از دیپلمات‌های ارشد که با رویکرد مقابله بیشتر با چین مخالف بودند، ایده تعیین «افسران ناظر بر چین» را نمی‌پذیرفتند. سوزان تورنتون، نماینده ارشد سابق وزارت خارجه در امور آسیای شرقی از سال 2017 تا 2018، از جمله این مخالفان بود و این برنامه را «ایده‌ای بد» نامید. تورنتون می‌گوید: «این برنامه افرادی را که در سفارتخانه‌های آمریکا در کشورهای مختلف مشغول به کار هستند، موظف می‌کند تا مراقب آنچه چین در آن کشورها انجام می‌دهد، باشند. این باعث ایجاد هیاهو و تحریف‌هایی می‌شود که ما در‌حال‌حاضر درمورد فعالیت‌های چین مشاهده می‌کنیم، به‌همین‌دلیل به نظرم این ایده بدی است. این اقدام نه‌تنها انگیزه اصلی تحریف فعلی اقدامات چین نیست بلکه عامل اصلی آن است». پس از خروج تورنتون از دولت، این برنامه با هماهنگی وزارت خارجه با وزارت دادگستری و وزارت خزانه‌داری آمریکا پیش رفت. این هماهنگی باعث شد تلاش‌ها برای اعمال مؤثرتر
تحریم‌ها علیه چین و مقابله با عملیات جاسوسی چین افزایش یابد. بلومبرگ در ماه آگوست گزارش داد سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا هم برنامه‌هایی را برای ایجاد واحد ویژه در این سازمان جاسوسی برای مقابله با جاسوسی چین در نظر گرفته است. این اقدام سیا بخشی از سیاست‌های جدید امنیت ملی ایالات متحده در دوران جدید رقابت ژئوپلیتیک ایالات متحده با پکن محسوب می‌شود. یکی از مقام‌های دولت ترامپ می‌گوید: «اگر شما بسته‌های تحریمی علیه اهدافی در چین ایجاد می‌کنید، باید بتوانید این کار را با نهایت دقت و درستی انجام دهید. اگر سعی می‌کنید اطلاعات را به‌گونه‌ای مرتب کنید تا درباره فعالیت‌های جاسوسی و امنیتی چین اطلاعات کاملی به شما بدهند باید افراد دارای تخصص را به کار بگیرید. اما نکته این است که میز چین در وزارت خارجه هرگز برای هیچ‌یک از این موارد طراحی نشده است و افراد متخصص در آن حضور نداشتند». این مقام دولت سابق آمریکا می‌افزاید: «این اقدام واقعیت درمورد چین را نشان می‌داد. در آمریکا اطلاعات و ذهنیت غلطی درباره چین وجود دارد و نگاه مثبت غلطی در واشنگتن نسبت به پکن حاکم است. از لحاظ تاریخی و حتی تا سال‌ها و ماه‌های اخیر ما فکر
می‌کردیم که چین می‌خواهد دوست ما باشد. این تصور غلط ناشی از این است که افراد آگاه به واقعیت‌ها درمورد چین در نهادهای کلیدی ما حضور ندارند». برنامه جدید وزارت خارجه با هدف جمع‌آوری اطلاعات درباره چین از سازمان‌های مختلف دولت فدرال، طراحی شده و کاملا مشخص است که از برنامه‌های بین‌سازمانی برای هماهنگی تلاش‌های ضدتروریسم الگو گرفته است. برخی از منتقدان این برنامه نگران هستند که این امر بتواند دیدگاهی غلط به وزارت خارجه آمریکا درباره چین بدهد که می‌تواند نفوذ پکن را افزایش داده و در نتیجه تنش‌های بین دو کشور را بی‌دلیل افزایش دهد. مخالفان این برنامه همچنین نگران هستند که این طرح لایه جدیدی از بوروکراسی را به سیستمی که بسیار دست‌و‌پاگیر است، اضافه کند و روند تصمیم‌گیری بیش از گذشته کند شود. تعدادی از مقامات و کارشناسان سابق نیز موافق چنین برنامه‌ای هستند و این برنامه را راهی برای تنوع‌بخشیدن به ابزارهای وزارت خارجه و دورشدن از رویکرد سفارت‌محور برای مقابله با عملیات نفوذ چین در نقاط مختلف جهان می‌دانند. آنها به شبکه‌های همسو با چین اشاره می‌کنند که در مناطقی مانند استرالیا فعال هستند و برای نفوذ در احزاب سیاسی و
به‌چالش‌کشیدن منافع ایالات متحده در آسیا و اقیانوسیه متمرکز شده‌اند. برنت سادلر، یکی از اعضای ارشد بنیاد «میراث محافظه‌کارانه» می‌گوید: «به‌وضوح می‌توان مشاهده کرد که یک کادر کوچک از همین افراد که قصد ضربه‌زدن به منافع آمریکا و پیشبرد اهداف چین را دارد، در اطراف ما هم حضور دارند. فکر می‌کنم بهترین کار برای وزارت خارجه این باشد که راه‌هایی را برای استفاده گسترده از جامعه اطلاعاتی پیدا کند».
رئیس‌جمهوری آمریکا در نخستین سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل اشاره‌ای تلویحی به تنش بین واشنگتن و پکن داشت و مستقیما نامی از چین نبرد. جو بایدن تأکید کرد که قصد به‌راه‌انداختن جنگ سرد جدیدی را ندارد و فقط یک بار در این سخنرانی نامی از پکن برد؛ آن‌هم زمانی که داشت از مبارزه با تبعیض نژادی سخن می‌گفت. در آن‌سو، شی جینپینگ، همتای چینی او نیز سیاستی مشابه را به کار برد و در سخنرانی از پیش ضبط‌شده‌ای برای مجمع عمومی گفت که چین هرگز به دیگران «حمله یا قلدری» نخواهد کرد و به دنبال هژمونی نیست. او ادامه داد که دخالت نظامی در کشورهای دیگر به نام دموکراسی فقط خسارت به بار می‌آورد و بر لزوم همکاری‌های برد-برد بین کشورهای جهان تأکید کرد. شی نیز بدون اشاره مستقیم به ایالات متحده گفت: «مداخله نظامی از خارج و به اصطلاح تغییرات دموکراتیک چیزی جز ضرر ندارد. جهان آن‌قدر بزرگ است که توسعه و پیشرفت مشترک همه کشورها را در خود جای می‌دهد. ما باید گفت‌وگوی فراگیر را به‌جای مقابله و محرومیت دنبال کنیم». رئیس‌جمهوری چین با اشاره به الزامات تکمیل مدیریت جهانی و اجرای چندجانبه‌گرایی واقعی تأکید کرد: جهان بر سر چهارراه تاریخی قرار گرفته، در‌عین‌حال جلوی روند توسعه و پیشرفت صلح بشر را نمی‌توان گرفت. کشورهای جهان باید ضمن تقویت اطمینان، با همکاری با تهدید و چالش جهانی مقابله کرده و برای ایجاد جامعه بشری با سرنوشت مشترک و دنیای زیباتر اقدام کنند. یکی از انتقادها به بایدن بعد از سخنرانی‌اش این بود که چرا به نام چین به‌عنوان کشوری که ویروس کرونا از آن شیوع یافته، اشاره‌ای نکرده است. شی نیز بدون آنکه کشورش را مقصر بحران کرونا بداند، تأکید کرد: امروز کرونا همچنان در سراسر جهان شیوع یافته و در پی آن جامعه بشری عمیقا دستخوش تغییرات شده است. هر سیاست‌مدار مسئولی باید با اطمینان و شجاعانه به موضوعات عصر پاسخ داده و تصمیم تاریخی بگیرد. پخش این پیام از پیش ضبط‌شده برای اکثر حاضران در این نشست و دنبال‌کنندگان آن در سراسر جهان غیرمنتظره بود؛ چراکه برنامه‌های قبلی سخنرانان سازمان ملل نشان می‌داد که معاون نخست‌وزیر چین بعد‌از‌ظهر جمعه سخنرانی می‌کند اما تصمیم برای سخنرانی مقام اول این کشور، پکن را به روز اول مجمع عمومی رساند.