وزير خارجه اسرائيل راهي واشنگتن شد
انتظارات حداقلي از سفر لاپيد
سفر سهروزه وزیر خارجه اسرائیل به آمریكا كه از روز گذشته آغاز شده، تحتالشعاع نشست مهمی قرار گرفته كه قرار است با حضور وزرای خارجه امارات و آمریكا برگزار شود؛ اما سفر یائیر لاپید به واشنگتن تنها به این دیدار ختم نمیشود و تقریبا تمام مقامهای ارشد دولت جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا با لاپید دیدار خواهند كرد. با اینكه نگاه لاپید بهعنوان یكی از چپگرایان اسرائیل به حزب دموكرات آمریكا نزدیك است؛ اما انتظار نمیرود این سفر غیر از توافقهای احتمالی با امارات در راستای پیمان ابراهیم، گامی در جهت نزدیكی بیشتر میان تلآویو و واشنگتن باشد. كاملا هریس معاون رئیسجمهوری آمریکا، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن و نانسی پلوسی، رهبر اكثریت دموكرات كنگره، ازجمله مقامهایی هستند كه با وزیر خارجه اسرائیل دیدار میكنند. این سفر در حالی انجام میشود كه ایران اعلام كرده برای ازسرگیری مذاكرات وین آماده است. همزمان با این سفر، نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائیل، بار دیگر جامعه جهانی را به اتخاذ تدابیر لازم در قبال نقض برجام و دیگر تعهدات بینالمللی از سوی ایران فراخواند و خواستار طرح این مسئله در شورای امنیت سازمان ملل شد. این اولین سفر لاپید به واشنگتن در جایگاه وزیر خارجه كابینه نفتالی بنت به شمار میآید. نفتالی بنت و جو بایدن در دیدارشان در ماه آگوست به طور ضمنی توافق كردند تا اختلاف نظرهای خود را در رسانهها عنوان نكنند؛ اما اختلاف نظرهای آمریكا و اسرائیل هم موضوعی نیست كه كمتر ناظری از آن آگاه نباشد. توافق هستهای با ایران و احتمال بازگشت واشنگتن به آن از مهمترین موضوعات مورد اختلاف میان دو طرف محسوب میشود. جاناتان شانزر، نایبرئیس بنیاد دفاع از دموكراسی میگوید: «با سفر لاپید به واشنگتن باید انتظار داشت موضوعات مورد اختلاف میان دو طرف جدیتر از ماههای قبل مورد بحث قرار گیرد. مواردی وجود دارد که باید درمورد زمانبندی و اقدامات مورد نیاز، هماهنگیهایی انجام شود. برخی اقدامات را اسرائیل و آمریكا با هم میتوانند انجام دهند و برخی نیز بهتر است جداگانه انجام شود. نكته مهم درمورد این سفر این است كه لاپید یكی از طرفین تشكیلدهنده كابینه ائتلافی در اسرائیل به شمار میآید و قرار است در صورت ماندگارشدن این ائتلاف، براساس توافق با نفتالی بنت، در سال 2023 نخستوزیر اسرائیل شود. بنابراین هرگونه توافقی كه در این سفر حاصل شود، میتواند در موقعیت سیاسی ائتلاف فعلی حاكم بر اسرائیل تأثیرگذار باشد». لاپید دیدگاهی چپگرایانهتر از بنت دارد. به احتمال زیاد دموکراتهای آمریکایی در دولت بایدن و كنگره به او اعتماد خواهند کرد؛ بهویژه با توجه به حمایت دیرینه او از راهحل تشكیل دو کشور در مناقشه اسرائیل و فلسطین که موضع رسمی دولت بایدن نیز محسوب میشود. لاپید پیشازاین هم بهعنوان یكی از اعضای كنست (پارلمان اسرائیل) به ایالات متحده سفر كرده و رابطه نزدیكی با قانونگذاران دموکرات دارد. همچنین سفر وزیر خارجه كابینه بنت در زمانی انجام میشود كه لایحه اختصاص 1.5 میلیارد دلار کمک مالی اضافی به اسرائیل برای بازسازی و تجهیز و تقویت سامانه گنبد آهنین در مجلس سنا به حالت تعلیق درآمده است. این قانون همچنین با وجود تصویب قاطع در مجلس نمایندگان ایالات متحده با مخالفت زیادی از سوی اعضای چپگرای حزب دموکرات مواجه شد. شانزر میگوید: «اظهارات غیررسمی وزیر خارجه آمریكا نشان میدهد كه همتای اسرائیلی او تمایل زیادی دارد تا رابطه ایالات متحده و اسرائیل قربانی درگیریهای حزبی نشود و او زمان درخورتوجهی را برای ایجاد تفاهم میان دو حزب دموكرات و جمهوریخواه بر سر اسرائیل صرف كرده است. به نظر میرسد اگر قرار باشد اتفاق نظری میان دو حزب بر سر اسرائیل شكل گیرد، در زمان لاپید باید در انتظار آن باشیم». واقعیت این است كه کاخ سفید میخواهد دولت بنت را تا آنجا که ممکن است، بر سر کار نگه دارد. راستگرایانی مانند بنیامین نتانیاهو نخستوزیر سابق اسرائیل اختلاف و تنش زیادی با دولتهای دموكرات در آمریكا دارند و بایدن نمیخواهد با تضعیف كابینه بنت زمینه حضور نتانیاهو در قدرت فراهم شود. مقامهای دولت بایدن به دنبال راههایی برای یافتن زمینههای مشترک هستند تا كابینه بنت حفظ شود. آرون دیوید میلر، عضو ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی هم اعتقاد دارد كه ماندگاری ائتلاف بنت-لاپید بهترین اتفاق ممكن برای دولت بایدن است و دو طرف باید برای جلوگیری از قدرتگرفتن دوباره نتانیاهو با هم همكاری كنند. او ادامه میدهد «سفر لاپید به احتمال زیاد با اولویت حفظ و ایجاد روابط شخصی او با مقامات ایالات متحده انجام شده و نشان میدهد كابینه بنت با وجود احزاب مختلف سیاسی در حركت به سوی اهداف خود متحد است. همچنین مهمترین اختلافها میان دو طرف هم به موضوع ایران و فلسطین مربوط میشود. با اینكه واشنگتن و تلآویو درحالحاضر كموبیش درمورد این دو موضوع با هم همعقیده هستند؛ اما بعید به نظر میرسد توافقی میان دو طرف حاصل شود. بایدن نمیخواهد مانند دهههای گذشته خود را درگیر تحولات خاورمیانه كند. اقدامات ماههای اخیر دولت بایدن هم نشان میدهد كه او میخواهد تمام تمركز خود را بر مقابله با چین بگذارد و زیر بار هیچ تعهد نظامی تازهای در خاورمیانه نخواهد رفت؛ اما از طرف دیگر اسرائیل هم برای حل هركدام از این چالشها نیاز به همراهی و حمایت گسترده واشنگتن دارد».
سفر سهروزه وزیر خارجه اسرائیل به آمریكا كه از روز گذشته آغاز شده، تحتالشعاع نشست مهمی قرار گرفته كه قرار است با حضور وزرای خارجه امارات و آمریكا برگزار شود؛ اما سفر یائیر لاپید به واشنگتن تنها به این دیدار ختم نمیشود و تقریبا تمام مقامهای ارشد دولت جو بایدن، رئیسجمهوری آمریکا با لاپید دیدار خواهند كرد. با اینكه نگاه لاپید بهعنوان یكی از چپگرایان اسرائیل به حزب دموكرات آمریكا نزدیك است؛ اما انتظار نمیرود این سفر غیر از توافقهای احتمالی با امارات در راستای پیمان ابراهیم، گامی در جهت نزدیكی بیشتر میان تلآویو و واشنگتن باشد. كاملا هریس معاون رئیسجمهوری آمریکا، آنتونی بلینکن، وزیر خارجه و جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی بایدن و نانسی پلوسی، رهبر اكثریت دموكرات كنگره، ازجمله مقامهایی هستند كه با وزیر خارجه اسرائیل دیدار میكنند. این سفر در حالی انجام میشود كه ایران اعلام كرده برای ازسرگیری مذاكرات وین آماده است. همزمان با این سفر، نفتالی بنت، نخستوزیر اسرائیل، بار دیگر جامعه جهانی را به اتخاذ تدابیر لازم در قبال نقض برجام و دیگر تعهدات بینالمللی از سوی ایران فراخواند و خواستار طرح این مسئله در شورای امنیت سازمان ملل شد. این اولین سفر لاپید به واشنگتن در جایگاه وزیر خارجه كابینه نفتالی بنت به شمار میآید. نفتالی بنت و جو بایدن در دیدارشان در ماه آگوست به طور ضمنی توافق كردند تا اختلاف نظرهای خود را در رسانهها عنوان نكنند؛ اما اختلاف نظرهای آمریكا و اسرائیل هم موضوعی نیست كه كمتر ناظری از آن آگاه نباشد. توافق هستهای با ایران و احتمال بازگشت واشنگتن به آن از مهمترین موضوعات مورد اختلاف میان دو طرف محسوب میشود. جاناتان شانزر، نایبرئیس بنیاد دفاع از دموكراسی میگوید: «با سفر لاپید به واشنگتن باید انتظار داشت موضوعات مورد اختلاف میان دو طرف جدیتر از ماههای قبل مورد بحث قرار گیرد. مواردی وجود دارد که باید درمورد زمانبندی و اقدامات مورد نیاز، هماهنگیهایی انجام شود. برخی اقدامات را اسرائیل و آمریكا با هم میتوانند انجام دهند و برخی نیز بهتر است جداگانه انجام شود. نكته مهم درمورد این سفر این است كه لاپید یكی از طرفین تشكیلدهنده كابینه ائتلافی در اسرائیل به شمار میآید و قرار است در صورت ماندگارشدن این ائتلاف، براساس توافق با نفتالی بنت، در سال 2023 نخستوزیر اسرائیل شود. بنابراین هرگونه توافقی كه در این سفر حاصل شود، میتواند در موقعیت سیاسی ائتلاف فعلی حاكم بر اسرائیل تأثیرگذار باشد». لاپید دیدگاهی چپگرایانهتر از بنت دارد. به احتمال زیاد دموکراتهای آمریکایی در دولت بایدن و كنگره به او اعتماد خواهند کرد؛ بهویژه با توجه به حمایت دیرینه او از راهحل تشكیل دو کشور در مناقشه اسرائیل و فلسطین که موضع رسمی دولت بایدن نیز محسوب میشود. لاپید پیشازاین هم بهعنوان یكی از اعضای كنست (پارلمان اسرائیل) به ایالات متحده سفر كرده و رابطه نزدیكی با قانونگذاران دموکرات دارد. همچنین سفر وزیر خارجه كابینه بنت در زمانی انجام میشود كه لایحه اختصاص 1.5 میلیارد دلار کمک مالی اضافی به اسرائیل برای بازسازی و تجهیز و تقویت سامانه گنبد آهنین در مجلس سنا به حالت تعلیق درآمده است. این قانون همچنین با وجود تصویب قاطع در مجلس نمایندگان ایالات متحده با مخالفت زیادی از سوی اعضای چپگرای حزب دموکرات مواجه شد. شانزر میگوید: «اظهارات غیررسمی وزیر خارجه آمریكا نشان میدهد كه همتای اسرائیلی او تمایل زیادی دارد تا رابطه ایالات متحده و اسرائیل قربانی درگیریهای حزبی نشود و او زمان درخورتوجهی را برای ایجاد تفاهم میان دو حزب دموكرات و جمهوریخواه بر سر اسرائیل صرف كرده است. به نظر میرسد اگر قرار باشد اتفاق نظری میان دو حزب بر سر اسرائیل شكل گیرد، در زمان لاپید باید در انتظار آن باشیم». واقعیت این است كه کاخ سفید میخواهد دولت بنت را تا آنجا که ممکن است، بر سر کار نگه دارد. راستگرایانی مانند بنیامین نتانیاهو نخستوزیر سابق اسرائیل اختلاف و تنش زیادی با دولتهای دموكرات در آمریكا دارند و بایدن نمیخواهد با تضعیف كابینه بنت زمینه حضور نتانیاهو در قدرت فراهم شود. مقامهای دولت بایدن به دنبال راههایی برای یافتن زمینههای مشترک هستند تا كابینه بنت حفظ شود. آرون دیوید میلر، عضو ارشد بنیاد کارنگی برای صلح بینالمللی هم اعتقاد دارد كه ماندگاری ائتلاف بنت-لاپید بهترین اتفاق ممكن برای دولت بایدن است و دو طرف باید برای جلوگیری از قدرتگرفتن دوباره نتانیاهو با هم همكاری كنند. او ادامه میدهد «سفر لاپید به احتمال زیاد با اولویت حفظ و ایجاد روابط شخصی او با مقامات ایالات متحده انجام شده و نشان میدهد كابینه بنت با وجود احزاب مختلف سیاسی در حركت به سوی اهداف خود متحد است. همچنین مهمترین اختلافها میان دو طرف هم به موضوع ایران و فلسطین مربوط میشود. با اینكه واشنگتن و تلآویو درحالحاضر كموبیش درمورد این دو موضوع با هم همعقیده هستند؛ اما بعید به نظر میرسد توافقی میان دو طرف حاصل شود. بایدن نمیخواهد مانند دهههای گذشته خود را درگیر تحولات خاورمیانه كند. اقدامات ماههای اخیر دولت بایدن هم نشان میدهد كه او میخواهد تمام تمركز خود را بر مقابله با چین بگذارد و زیر بار هیچ تعهد نظامی تازهای در خاورمیانه نخواهد رفت؛ اما از طرف دیگر اسرائیل هم برای حل هركدام از این چالشها نیاز به همراهی و حمایت گسترده واشنگتن دارد».