مصائب هلال ایران
رضا واعظی‌زاده
پیوند نزدیک به یک قرن جمعیت ملی ایران با مردم، مؤثرترین عامل در بالندگی و کارآمدی هلالاحمر در بین جمعیت‌های هلالاحمر و صلیب سرخ در جهان است. اعتماد مردم به هلالاحمر راز موفقیت در امدادرسانی و کنترل بحران‌های ناشی از حوادث طبیعی و انسانی است.
اما چه عاملی در سال ۹۷-۹۸ باعث شد در برهه‌ای اعتماد و حیثیت جمعیت هلالاحمر در اذهان عمومی خدشه‌دار شود و چه کسی این اعتماد ازدست‌رفته را بازسازی کرد؟
بدون تردید یکی از آسیب‌هایی که در یک دهه گذشته بر جمعیت هلالاحمر وارد شد، عزل و نصب‌های بی‌قاعده و سیاسی بود که در کمتر از هشت سال، چهار نفر بر کرسی لرزان ریاست جمعیت جلوس کردند؛ افرادی که کمترین آشنایی را با این نهاد بین‌المللی و عام‌المنفعه داشتند. همین ناآشنایی و دوران کوتاه مدیریتی سبب آسیب‌های جبران‌ناپذیری شد که این روند با تخلفات اثبات‌شده برخی مدیران گذشته، رنگ‌و‌بوی تازه‌ای به خود گرفت.
در چنین شرایطی و بعد از کش‌وقوس زیاد، سکان هدایت به مدیری از جنس هلالاحمر سپرده شد. تیم مدیریتی جدید که سابقه‌ای طولانی در جمعیت هلالاحمر داشتند، در اولین روزهایی که آمدند، استوار ایستادند و اجازه ندادند هیچ متخلفی از گوشه در بگریزد و بی‌تعارف آنها را به دادگاه معرفی کردند و در اعلام و رسیدگی به فساد لکنت‌زبان نداشتند.
مردم همه دارایی هلالاحمر هستند. هلالاحمر از بدو تأسیس در سال 1301 شمسی، امین مردم این سرزمین بوده است. ساختار مردمی این جمعیت در مجامع داوطلبان شکل می‌گیرد. مجامعی که در سطوح مختلف از یک شهرستان تا سطح ملی را دربر می‌گیرد و روح دموکرات و غیردولتی بزرگ‌ترین سازمان غیرانتفاعی تاریخ ایران را در کالبد تشکیلاتی عریض و طویل می‌گذارد، تا جان یابد و در وقت خطر مردم حادثه‌دیده را جان بخشد.
در این دو سال تیم مدیریتی هلالاحمر بود که مردم‌داری کردند و کوشیدند بدون حرف و تبلیغ با حضور به‌موقع و برنامه‌ریزی‌شده در سیل و زلزله و توزیع امکانات و تجهیزات امدادی و منابع انسانی به‌طوری که کفه ترازو به سمت مناطق محروم و کمتر‌توسعه‌یافته کشور بچربد، چرخ جمعیت را تندتر و در راهی هموارتر بچرخانند و ارتباط با مردم را ترمیم و اعتماد به هلال سرخ را احیا کنند.
آن‌طور که بزرگان دولت تازه‌نفس سیزدهم گفته‌اند، معیار عزل و نصب‌های تازه علاوه بر مردم‌داری و فسادستیزی، عدالت‌محوری، روحیه انقلابی و قانون‌مداری است. تیم مدیریتی هلالاحمر، تمرکز اقدامات را از شهرهای پرامکانات و محله‌های مرفه‌نشین دور کرد. یک نمونه‌اش بازتعریف طرح «نذر آب» است. چهار سال است که رساندن آب و مقداری امکانات معیشتی به مناطق روستایی دچار تنش آبی در جنوب و جنوب شرقی کشور، سنت تابستانه هلالاحمر شده است. آنها کوشیدند توزیع موقت آب معدنی و تانکر آب را به پروژه‌های عمرانی برای انتقال آب شرب سالم و پایدار تبدیل کنند. همین تابستان پشت سر، کیلومترها لوله‌گذاری آب در مناطق محروم سیستان‌و‌بلوچستان، خراسان جنوبی، هرمزگان و جنوب کرمان انجام شد. چند مدرسه پیش‌ساخته روز اول مهر در روستاهای محروم این مناطق دایر شد. پزشکان عمومی و متخصص از آذربایجان و خراسان و مرکز ایران به جنوب شرقی کشور رفتند و معاینه، تجویز دارو و گاهی عمل‌های سبک جراحی را در روستاها انجام دادند. چهار دهه بعد از انقلاب، هلالاحمر با اتکا به مردم خیر که از سراسر ایران مال خود را بخشیدند و امدادگران و پزشکان داوطلب، جهاد کرد تا سازندگی و
نشاط را به روستاهای خشک میهن بازگرداند. زلزله سی‌سخت نشان داد که هلالاحمر آماده است و مدیران امداد و نجات همچنان بر روحیه انقلابی خود مانده‌اند. مردم و مسئولان حضور به‌موقع و مدیریت عملیات امداد در این سانحه را بارها تحسین کردند. اگر دولت وقت در سال ۱۳۹۹ همراهی بیشتری با هلالاحمر داشت شاید همه مردم ایران تا نیمه تابستان گذشته هر دو دُز واکسن کرونا را دریافت کرده بودند. بااین‌حال تا پایان تابستان امسال 70 درصد واکسن وارداتی کرونا توسط هلالاحمر و از مسیری مطمئن و بدون تعرض تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی علیه کشورمان انجام شد و در این روزها هم کودکان ما در حالی آماده رفتن به مدرسه و نشستن در کلاس‌های حضوری می‌شوند که تنها واکسن موجود برای دانش‌آموزان را هلالاحمر آورده است. آمد و شد و عزل و نصب مدیران هلالاحمر با احکام دولتی در یک دهه گذشته این جمعیت را از پایداری مدیریتی محروم کرده و این مهم‌ترین نکته‌ای است که دولت سیزدهم باید به آن توجه کند. بر اساس سازو‌کار اساسنامه جمعیت، مجمع عمومی این نهاد غیردولتی گزینه پیشنهادی خود را به رئیس‌جمهور معرفی می‌کند و با ابلاغ رئیس‌جمهوری فرد مدنظر به مدت چهار سال
انتخاب خواهد شد. مدیر ارشد جمعیت هلالاحمر در اسفند ۱۳۹۸، سکان جمعیت را به دست گرفت و اکنون با حرکت به سمت کنترل کووید19 و ایجاد فراغتی نو آماده می‌شود تا در صورت اعتماد آیت‌الله رئیسی در دو سال باقی‌مانده، اقدامات اساسی و اصلاحات ساختاری تازه‌ای بر پیکره عظیم این سازمان بنشاند.
پیوند نزدیک به یک قرن جمعیت ملی ایران با مردم، مؤثرترین عامل در بالندگی و کارآمدی هلالاحمر در بین جمعیت‌های هلالاحمر و صلیب سرخ در جهان است. اعتماد مردم به هلالاحمر راز موفقیت در امدادرسانی و کنترل بحران‌های ناشی از حوادث طبیعی و انسانی است.
اما چه عاملی در سال ۹۷-۹۸ باعث شد در برهه‌ای اعتماد و حیثیت جمعیت هلالاحمر در اذهان عمومی خدشه‌دار شود و چه کسی این اعتماد ازدست‌رفته را بازسازی کرد؟
بدون تردید یکی از آسیب‌هایی که در یک دهه گذشته بر جمعیت هلالاحمر وارد شد، عزل و نصب‌های بی‌قاعده و سیاسی بود که در کمتر از هشت سال، چهار نفر بر کرسی لرزان ریاست جمعیت جلوس کردند؛ افرادی که کمترین آشنایی را با این نهاد بین‌المللی و عام‌المنفعه داشتند. همین ناآشنایی و دوران کوتاه مدیریتی سبب آسیب‌های جبران‌ناپذیری شد که این روند با تخلفات اثبات‌شده برخی مدیران گذشته، رنگ‌و‌بوی تازه‌ای به خود گرفت.
در چنین شرایطی و بعد از کش‌وقوس زیاد، سکان هدایت به مدیری از جنس هلالاحمر سپرده شد. تیم مدیریتی جدید که سابقه‌ای طولانی در جمعیت هلالاحمر داشتند، در اولین روزهایی که آمدند، استوار ایستادند و اجازه ندادند هیچ متخلفی از گوشه در بگریزد و بی‌تعارف آنها را به دادگاه معرفی کردند و در اعلام و رسیدگی به فساد لکنت‌زبان نداشتند.
مردم همه دارایی هلالاحمر هستند. هلالاحمر از بدو تأسیس در سال 1301 شمسی، امین مردم این سرزمین بوده است. ساختار مردمی این جمعیت در مجامع داوطلبان شکل می‌گیرد. مجامعی که در سطوح مختلف از یک شهرستان تا سطح ملی را دربر می‌گیرد و روح دموکرات و غیردولتی بزرگ‌ترین سازمان غیرانتفاعی تاریخ ایران را در کالبد تشکیلاتی عریض و طویل می‌گذارد، تا جان یابد و در وقت خطر مردم حادثه‌دیده را جان بخشد.
در این دو سال تیم مدیریتی هلالاحمر بود که مردم‌داری کردند و کوشیدند بدون حرف و تبلیغ با حضور به‌موقع و برنامه‌ریزی‌شده در سیل و زلزله و توزیع امکانات و تجهیزات امدادی و منابع انسانی به‌طوری که کفه ترازو به سمت مناطق محروم و کمتر‌توسعه‌یافته کشور بچربد، چرخ جمعیت را تندتر و در راهی هموارتر بچرخانند و ارتباط با مردم را ترمیم و اعتماد به هلال سرخ را احیا کنند.
آن‌طور که بزرگان دولت تازه‌نفس سیزدهم گفته‌اند، معیار عزل و نصب‌های تازه علاوه بر مردم‌داری و فسادستیزی، عدالت‌محوری، روحیه انقلابی و قانون‌مداری است. تیم مدیریتی هلالاحمر، تمرکز اقدامات را از شهرهای پرامکانات و محله‌های مرفه‌نشین دور کرد. یک نمونه‌اش بازتعریف طرح «نذر آب» است. چهار سال است که رساندن آب و مقداری امکانات معیشتی به مناطق روستایی دچار تنش آبی در جنوب و جنوب شرقی کشور، سنت تابستانه هلالاحمر شده است. آنها کوشیدند توزیع موقت آب معدنی و تانکر آب را به پروژه‌های عمرانی برای انتقال آب شرب سالم و پایدار تبدیل کنند. همین تابستان پشت سر، کیلومترها لوله‌گذاری آب در مناطق محروم سیستان‌و‌بلوچستان، خراسان جنوبی، هرمزگان و جنوب کرمان انجام شد. چند مدرسه پیش‌ساخته روز اول مهر در روستاهای محروم این مناطق دایر شد. پزشکان عمومی و متخصص از آذربایجان و خراسان و مرکز ایران به جنوب شرقی کشور رفتند و معاینه، تجویز دارو و گاهی عمل‌های سبک جراحی را در روستاها انجام دادند. چهار دهه بعد از انقلاب، هلالاحمر با اتکا به مردم خیر که از سراسر ایران مال خود را بخشیدند و امدادگران و پزشکان داوطلب، جهاد کرد تا سازندگی و
نشاط را به روستاهای خشک میهن بازگرداند. زلزله سی‌سخت نشان داد که هلالاحمر آماده است و مدیران امداد و نجات همچنان بر روحیه انقلابی خود مانده‌اند. مردم و مسئولان حضور به‌موقع و مدیریت عملیات امداد در این سانحه را بارها تحسین کردند. اگر دولت وقت در سال ۱۳۹۹ همراهی بیشتری با هلالاحمر داشت شاید همه مردم ایران تا نیمه تابستان گذشته هر دو دُز واکسن کرونا را دریافت کرده بودند. بااین‌حال تا پایان تابستان امسال 70 درصد واکسن وارداتی کرونا توسط هلالاحمر و از مسیری مطمئن و بدون تعرض تحریم‌های ظالمانه استکبار جهانی علیه کشورمان انجام شد و در این روزها هم کودکان ما در حالی آماده رفتن به مدرسه و نشستن در کلاس‌های حضوری می‌شوند که تنها واکسن موجود برای دانش‌آموزان را هلالاحمر آورده است. آمد و شد و عزل و نصب مدیران هلالاحمر با احکام دولتی در یک دهه گذشته این جمعیت را از پایداری مدیریتی محروم کرده و این مهم‌ترین نکته‌ای است که دولت سیزدهم باید به آن توجه کند. بر اساس سازو‌کار اساسنامه جمعیت، مجمع عمومی این نهاد غیردولتی گزینه پیشنهادی خود را به رئیس‌جمهور معرفی می‌کند و با ابلاغ رئیس‌جمهوری فرد مدنظر به مدت چهار سال
انتخاب خواهد شد. مدیر ارشد جمعیت هلالاحمر در اسفند ۱۳۹۸، سکان جمعیت را به دست گرفت و اکنون با حرکت به سمت کنترل کووید19 و ایجاد فراغتی نو آماده می‌شود تا در صورت اعتماد آیت‌الله رئیسی در دو سال باقی‌مانده، اقدامات اساسی و اصلاحات ساختاری تازه‌ای بر پیکره عظیم این سازمان بنشاند.