|

به دلیل عارضه قلبی

آیت‌الله مجتهد‌شبستری درگذشت

شرق: روز گذشته آیت‌الله محسن مجتهد‌شبستری، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت، مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام، در 84سالگی به دلیل عارضه قلبی دار فانی را وداع گفت. مرحوم مجتهد‌شبستری در سال ۱۳۱۶ در شبستر واقع در آذربایجان شرقی متولد شد. پدرش که امامت جمعه تبریز را بر عهده داشت، به همراه جدش ملاعلی‌اشرف در شمار فقها و علمای آذربایجان به شمار می‌آمدند. مجتهد‌شبستری پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی، برای تحصیل علوم حوزوی عازم حوزه علمیه قم شد و توانست به درجه اجتهاد برسد. آیت‌الله مجتهد‌شبستری پای درس فقهایی مانند سید‌محمدکاظم شریعتمداری، حسین فاطمی‌قمی، سید‌حسین بروجردی، سید‌محمد محقق‌داماد، سید‌محمدحسین طباطبایی، سید‌محمدرضا گلپایگانی، عباس تهرانی و میرزا هاشم آملی به یادگیری علوم پرداخت و پس از آن به تدریس علوم گوناگون حوزوی در تبریز، تهران و قم مشغول شد.
او را می‌توان یکی از پایه‌گذاران جامعه روحانیت مبارز تهران دانست که بیشتر فعالیت‌های سیاسی‌اش در پیش از انقلاب با نگارش اعلامیه و بیانیه در این تشکیلات سیاسی می‌گذشت. او بارها در دوران مبارزاتش تحت تعقیب ساواک قرار گرفت و بازداشت شد. آیت‌الله مجتهد‌شبستری به‌عنوان خاطره‌ای از فعالیت‌های پیش از انقلابش و ارتباطش با آیت‌الله خامنه‌ای گفته بود: «آقا در دوران تحصیل، مدتی مشهد تشریف داشتند. من که به مشهد می‌رفتم، خدمت ایشان می‌رسیدم. از منزل آیت‌الله میلانی با ایشان آشنایی داشتیم؛ چون آقا درس آیت‌‌الله میلانی تشریف می‌بردند؛ پدر من هم با مرحوم آیت‌الله میلانی خیلی رفیق و هم‌بحث بودند؛ ما با ایشان خیلی مرتبط بودیم. مشهد که مشرف می‌شدیم، بیشتر منزل آقای میلانی رفت‌و‌آمد داشتیم و خدمت ایشان می‌رسیدیم. مدتی هم که آقا برای تحصیلات در قم تشریف داشتند، با ایشان آشنایی داشتم. البته شاید رفت‌و‌آمد خانوادگی نبود، ولی در محافل، مجالس و حلقات درس خدمت ایشان بودیم. بعد از آشنایی مشهد و قم، در بیشتر جلسات جامعه روحانیت مبارز که ایشان تشریف داشتند، بنده هم بودم. آقا در کنار بزرگانی همچون مرحوم شهید مطهری، شهید بهشتی و... از پایه‌گذاران جامعه روحانیت مبارز بودند. بنده هم عضو بودم و از اول تأسیسش در سال 56 جزء پایه‌گذاران بودیم». آیت‌الله مجتهد‌شبستری پس از پیروزی انقلاب بعد از محسن مجتهد‌شبستری اسلامی، به‌عنوان مسئول کمیته انقلاب در منطقه شش تهران برگزیده شد. پس از آن نیز نمایندگی مردم این شهر را در دوره‌های اول، دوم، چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی بر عهده گرفت. او در سه خرداد سال 74 به‌عنوان چهارمین امام‌جمعه تبریز از سوی مقام معظم رهبری تعیین شد و به مدت ۲۲ سال این مسئولیت را عهده‌دار بود. در متن انتصاب او از سوی رهبر انقلاب آمده بود: «جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین آقای حاج میرزا محسن مجتهد‌شبستری (دامت افاضاته) اکنون که امام‌جمعه محترم تبریز پس از سال‌ها خدمت سودمند و تلاش صادقانه و مجاهدت‌آمیز در میان مردم انقلابی و پرشور و با‌ایمان آن شهر عزیز، برای خدمات علمی به حوزه عالی‌مقام قم منتقل می‌شوند، جنابعالی را که برخوردار از شایستگی علمی و عملی و خود فرزند صالح آن شهر علم و فرهنگ می‌باشید و در اداره حوزه‌های علمیه و فعالیت‌های خطیر دینی و سیاسی دارای سوابق درخشان هستید، به نمایندگی ولی فقیه در استان و امامت جمعه تبریز منصوب می‌کنم. فعلا با توجه به اشتغالات با‌اهمیت جنابعالی در تهران و در سنگر مجلس شورای اسلامی، این انتصاب به‌طور موقت است و امید است در مدت اقامت خود در میان مردم عزیز تبریز، با بیان و عمل خود همچون چراغ هدایتی در میان آن مردم قدردان و وفادار بوده باشید. سلام اینجانب را به اهالی محترم تبریز و دیگر شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی ابلاغ فرمایید».
آیت‌الله مجتهد‌شبستری همچنین در سه دوره پیاپی نمایندگی مردم استان آذربایجان شرقی را در مجلس خبرگان رهبری عهده‌دار شد. از دیگر مسئولیت‌های مجتهد‌شبستری می‌توان به عضویت در شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت و هیئت تحقیق و کمیسیون آیین‌نامه خبرگان اشاره کرد. او همچنین در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ خورشیدی از سوی مقام معظم رهبری به‌عنوان یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. او در تمام سال‌های عمرش، یکی از اعضای اصلی جامعه روحانیت مبارز بود. از او کتاب‌هایی نیز به یادگار مانده و تعدادی از آثار و تألیفات او که غالبا در زمینه‌های تفسیر، عقاید، فقه و اصول بوده است، به چاپ نرسیده اما کتب زیر از آن مرحوم منتشر شده است: تفسیر سوره جمعه و منافقون، کتاب عبادالرحمن، تجلی نور، ولایت فقیه استمرار ولایت امامان، نگرشی تفسیری بر سوره حمد و اخلاص، نگرشی بر فرهنگ عمومی در جامعه اسلامی. آخرین حضور سیاسی آیت‌الله مجتهد‌‌شبستری را می‌توان دیدار اعضای جامعه روحانیت مبارز با سید‌ابراهیم رئیسی دانست.

شرق: روز گذشته آیت‌الله محسن مجتهد‌شبستری، عضو شورای مرکزی جامعه روحانیت، مجلس خبرگان رهبری و مجمع تشخیص مصلحت نظام، در 84سالگی به دلیل عارضه قلبی دار فانی را وداع گفت. مرحوم مجتهد‌شبستری در سال ۱۳۱۶ در شبستر واقع در آذربایجان شرقی متولد شد. پدرش که امامت جمعه تبریز را بر عهده داشت، به همراه جدش ملاعلی‌اشرف در شمار فقها و علمای آذربایجان به شمار می‌آمدند. مجتهد‌شبستری پس از گذراندن تحصیلات مقدماتی، برای تحصیل علوم حوزوی عازم حوزه علمیه قم شد و توانست به درجه اجتهاد برسد. آیت‌الله مجتهد‌شبستری پای درس فقهایی مانند سید‌محمدکاظم شریعتمداری، حسین فاطمی‌قمی، سید‌حسین بروجردی، سید‌محمد محقق‌داماد، سید‌محمدحسین طباطبایی، سید‌محمدرضا گلپایگانی، عباس تهرانی و میرزا هاشم آملی به یادگیری علوم پرداخت و پس از آن به تدریس علوم گوناگون حوزوی در تبریز، تهران و قم مشغول شد.
او را می‌توان یکی از پایه‌گذاران جامعه روحانیت مبارز تهران دانست که بیشتر فعالیت‌های سیاسی‌اش در پیش از انقلاب با نگارش اعلامیه و بیانیه در این تشکیلات سیاسی می‌گذشت. او بارها در دوران مبارزاتش تحت تعقیب ساواک قرار گرفت و بازداشت شد. آیت‌الله مجتهد‌شبستری به‌عنوان خاطره‌ای از فعالیت‌های پیش از انقلابش و ارتباطش با آیت‌الله خامنه‌ای گفته بود: «آقا در دوران تحصیل، مدتی مشهد تشریف داشتند. من که به مشهد می‌رفتم، خدمت ایشان می‌رسیدم. از منزل آیت‌الله میلانی با ایشان آشنایی داشتیم؛ چون آقا درس آیت‌‌الله میلانی تشریف می‌بردند؛ پدر من هم با مرحوم آیت‌الله میلانی خیلی رفیق و هم‌بحث بودند؛ ما با ایشان خیلی مرتبط بودیم. مشهد که مشرف می‌شدیم، بیشتر منزل آقای میلانی رفت‌و‌آمد داشتیم و خدمت ایشان می‌رسیدیم. مدتی هم که آقا برای تحصیلات در قم تشریف داشتند، با ایشان آشنایی داشتم. البته شاید رفت‌و‌آمد خانوادگی نبود، ولی در محافل، مجالس و حلقات درس خدمت ایشان بودیم. بعد از آشنایی مشهد و قم، در بیشتر جلسات جامعه روحانیت مبارز که ایشان تشریف داشتند، بنده هم بودم. آقا در کنار بزرگانی همچون مرحوم شهید مطهری، شهید بهشتی و... از پایه‌گذاران جامعه روحانیت مبارز بودند. بنده هم عضو بودم و از اول تأسیسش در سال 56 جزء پایه‌گذاران بودیم». آیت‌الله مجتهد‌شبستری پس از پیروزی انقلاب بعد از محسن مجتهد‌شبستری اسلامی، به‌عنوان مسئول کمیته انقلاب در منطقه شش تهران برگزیده شد. پس از آن نیز نمایندگی مردم این شهر را در دوره‌های اول، دوم، چهارم و پنجم مجلس شورای اسلامی بر عهده گرفت. او در سه خرداد سال 74 به‌عنوان چهارمین امام‌جمعه تبریز از سوی مقام معظم رهبری تعیین شد و به مدت ۲۲ سال این مسئولیت را عهده‌دار بود. در متن انتصاب او از سوی رهبر انقلاب آمده بود: «جناب حجت‌الاسلام‌والمسلمین آقای حاج میرزا محسن مجتهد‌شبستری (دامت افاضاته) اکنون که امام‌جمعه محترم تبریز پس از سال‌ها خدمت سودمند و تلاش صادقانه و مجاهدت‌آمیز در میان مردم انقلابی و پرشور و با‌ایمان آن شهر عزیز، برای خدمات علمی به حوزه عالی‌مقام قم منتقل می‌شوند، جنابعالی را که برخوردار از شایستگی علمی و عملی و خود فرزند صالح آن شهر علم و فرهنگ می‌باشید و در اداره حوزه‌های علمیه و فعالیت‌های خطیر دینی و سیاسی دارای سوابق درخشان هستید، به نمایندگی ولی فقیه در استان و امامت جمعه تبریز منصوب می‌کنم. فعلا با توجه به اشتغالات با‌اهمیت جنابعالی در تهران و در سنگر مجلس شورای اسلامی، این انتصاب به‌طور موقت است و امید است در مدت اقامت خود در میان مردم عزیز تبریز، با بیان و عمل خود همچون چراغ هدایتی در میان آن مردم قدردان و وفادار بوده باشید. سلام اینجانب را به اهالی محترم تبریز و دیگر شهرها و روستاهای آذربایجان شرقی ابلاغ فرمایید».
آیت‌الله مجتهد‌شبستری همچنین در سه دوره پیاپی نمایندگی مردم استان آذربایجان شرقی را در مجلس خبرگان رهبری عهده‌دار شد. از دیگر مسئولیت‌های مجتهد‌شبستری می‌توان به عضویت در شورای عالی مجمع جهانی اهل بیت و هیئت تحقیق و کمیسیون آیین‌نامه خبرگان اشاره کرد. او همچنین در تاریخ ۲۳ مرداد ۱۳۹۶ خورشیدی از سوی مقام معظم رهبری به‌عنوان یکی از اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام منصوب شد. او در تمام سال‌های عمرش، یکی از اعضای اصلی جامعه روحانیت مبارز بود. از او کتاب‌هایی نیز به یادگار مانده و تعدادی از آثار و تألیفات او که غالبا در زمینه‌های تفسیر، عقاید، فقه و اصول بوده است، به چاپ نرسیده اما کتب زیر از آن مرحوم منتشر شده است: تفسیر سوره جمعه و منافقون، کتاب عبادالرحمن، تجلی نور، ولایت فقیه استمرار ولایت امامان، نگرشی تفسیری بر سوره حمد و اخلاص، نگرشی بر فرهنگ عمومی در جامعه اسلامی. آخرین حضور سیاسی آیت‌الله مجتهد‌‌شبستری را می‌توان دیدار اعضای جامعه روحانیت مبارز با سید‌ابراهیم رئیسی دانست.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها