|

69 مدال برای 55 تاریخ‌ساز

نگاهی به تاریخچه حضور ایران در ادوار المپیک

درباره اولین حضور ایران در بازی‌های المپیک اختلاف نظر وجود دارد. کمیته ملی المپیک ایران، 1948 را آغاز حضور ایران در المپیک می‌داند و برخی منابع به 48 سال قبل برمی‌گردند و المپیک 1900 پاریس را اولین دوره حضور ایران در المپیک ثبت کردند. دلیل این اختلاف نظر چیست؟
در المپیک پاریس یک ایرانی‌الاصل به نام «فریدون ملکم» در رشته اپه شمشیربازی، در قسمت انفرادی شرکت کرد و با حذف در همان دور اول به کار خود پایان داد. برخی منابع رسمی، شرکت این ایرانی متولد اروپا در بازی‌های پاریس را حضور رسمی ایران در بازی‌ها محسوب نمی‌کنند و اولین حضور رسمی ایران را در سال 1948 ثبت کردند. به هر ترتیب ملکم را باید اولین ایرانی حاضر در المپیک معرفی کرد و اولین حضور رسمی ایران در این رویداد بزرگ را 1948 دانست.

اولین مدال به نام سلماسی
ایران در المپیک 1948 با کاروانی 36نفره در پنج رشته بسکتبال، وزنه‌برداری، بوکس، کشتی و تیراندازی شرکت کرد. تک‌مدال برنز جعفر سلماسی باعث شد تا ایران دست خالی از لندن برنگردد. جعفر سلماسی با کسب مدال برنز وزن 60 کیلوگرم وزنه‌برداری مردان، نام خود را به عنوان اولین مدال‌آور ایرانی المپیک ثبت کرد؛ افتخاری تاریخی و ماندگار.
نتایج ایران در آن المپیک، نشان‌دهنده فاصله کشور با ورزش دنیا به‌ویژه ورزش مدرن بود. هشت بوکسور ایرانی در همان مسابقه اول شکست خوردند و حذف شدند. رتبه تیراندازان بسیار نازل بود. از بین هفت کشتی‌گیر ایرانی، مجید رئیسی نزدیک‌ترین فرد به کسب مدال بود که در گام آخر کم آورد. موفق‌ترین تیم ورزشی ایران تیم پنج‌نفره وزنه‌برداری بود. جعفر سلماسی با کسب مدال برنز تاریخ‌ساز شد و محمود نامجو در رده پنجم قرار گرفت. در مجموع ایران با همان تک‌برنز در رده سی‌وچهارم المپیک قرار گرفت.
دومین دوره حضور رسمی ایران در المپیک، چهار سال بعد رقم خورد. ایران در المپیک 1952 هلسینکی با 22 ورزشکار شرکت کرد. حضورنداشتن ورزش‌های تیمی کاروان ایران را کوچک کرد. نتایج اما قابل قبول بود. درست است که ایران همچنان در حسرت مدال طلا ماند اما کسب هفت مدال روزهای شیرینی برای ورزش ایران رقم زد. کشتی نشان داد که قرار است بار اصلی ورزش ایران در المپیک‌ها را به دوش بکشد. محمود نامجو (وزنه‌برداری)، ناصر گیوه‌چی و غلامرضا تختی (کشتی) ایران را صاحب سه نقره کردند. علی میرزایی (وزنه‌برداری)، محمود ملاقاسمی، جهانبخت توفیق و عبدالله مجتبوی (کشتی) هم به برنز رسیدند. کسب سه نقره و چهار برنز دستاورد خوبی برای ایران محسوب می‌شد. ایران در بوکس و دوومیدانی هم نماینده داشت. چهار سال بعد المپیک طلایی ایران از راه رسید.

طلاها بر گردن آزادکاران
المپیک 1956 ملبورن سرآغاز طلاگرفتن ایران در ادوار المپیک بود. کاروان مختصر ایران در سه رشته کشتی، وزنه‌برداری و دوومیدانی راهی ملبورن شد و نتایجی درخشان گرفت. ایران صاحب دو مدال طلا در کشتی شد. امامعلی حبیبی نام خود را به عنوان اولین طلایی تاریخ ثبت کرد و پس از او نوبت به غلامرضا تختی رسید که دومین مدال المپیکی خود را بگیرد. او این بار روی سکوی اول ایستاد. محمدعلی خجسته‌پور و مهدی یعقوبی مردان نقره‌ای کشتی بودند. تک‌برنز ایران هم توسط محمود نامجو در وزنه‌برداری کسب شد. نامجو هم مانند تختی دومداله شد. این پنج مدال موجب شد تا ایران در رده چهاردهم قرار بگیرد که سال‌ها بهترین رتبه ایران در تاریخ المپیک به شمار می‌رفت.
12 سال بدون طلا
در المپیک 1960 رم، طلا از دست غلامرضا تختی سُر خورد تا کاروان ایران بدون طلا بماند. تختی در سومین المپیکش با مدال نقره به کار خود پایان داد. سه مدال برنز هم توسط ابراهیم سیف‌پور و محمد پذیرایی در کشتی و اسماعیل علم‌خواه در وزنه‌برداری کسب شد. نتایج ایران نسبت به 1956 افت کرده بود. این سیر نزولی در المپیک بعدی ادامه پیدا کرد. در المپیک 1964 توکیو یکی از بدترین نتایج ایران رقم خورد. ایران کاروانی بزرگ و 63نفره را روانه بازی‌ها کرد، اما حاصل کار فقط دو برنز علی‌اکبر حیدری و محمدعلی صنعتکاران در کشتی بود. تختی پا به سن گذاشته در چهارمین المپيک دست خالی باقی ماند. زنان ایرانی هم برای اولین بار حضور در المپیک را تجربه ‌کردند. سه دونده و یک ژیمناست زن ایرانی در توکیو با رقبای خود مسابقه دادند. در این دوره رشته‌هایی مانند ژیمناستیک، دوچرخه‌سواری، شنا و شیرجه هم حضور در المپیک را تجربه کردند که نتایج‌شان چندان چنگی به دل نزد.

اولین طلای وزنه‌برداری
ایران پس از دو دوره افول در المپیک مکزیکوسیتی 1968 دوباره خوش درخشید. کاروان 14نفره ایران به دو طلا، یک نقره و دو برنز رسید. طلا‌های ایران را محمد نصیری (وزنه‌برداری) و عبدالله موحد (کشتی) کسب کردند. طلای نصیری، اولین طلای ایران در رشته وزنه‌برداری بود و سرآغاز سه مدال این قهرمان پرآوازه در ادوار المپیک. پرویز جلایر (وزنه‌برداری) تنها نقره‌ای ایران بود. ابوطالب طالبی و سیدعباسی هم کشتی‌گیرانی بودند که برنز گرفتند. چهار سال بعد دوباره نتایج ایران افت کرد. کاروان 50نفره ایران در المپیک 1972 مونیخ، به دو نقره محمد نصیری (وزنه‌برداری) و رحیم علی‌آبادی (کشتی) و تک‌برنز ابراهیم جوادی (کشتی) بسنده کرد.
تاریخ تکرار شد و ایران پس از کسب طلا در المپیک 1968 دو دوره ضعیف را پشت سر گذاشت. ایران در بازی‌های المپیک 1976 مونترال یکی از بزرگ‌ترین کاروان‌های خود با 86 ورزشکار را روانه بازی‌ها کرد. حاصل کار بزرگ‌ترین کاروان تاریخ ایران تنها نقره منصور برزگر در کشتی و برنز محمد نصیری در وزنه‌برداری بود. نصیری با این برنز مانند غلامرضا تختی صاحب سه مدال المپیکی شد.

غیبت 12ساله
بعد از عدم حضور ایران در دو دوره المپیک به دلایل سیاسی، دهمین دوره حضور ایران در بازی‌های المپیک به سال 1988 برمی‌گردد. ایران پس از یک غیبت 12ساله راهی المپیک شد. کاروان ایران در سئول شامل 27 نفر بود که در چهار رشته کشتی، دوچرخه‌سواری، دوومیدانی و تکواندو (نمایشی) در رقابت‌ها شرکت کردند. آن سال‌ها دوران افول وزنه‌برداری ایران بود، تک‌مدال نقره عسکری‌محمدیان باعث شد تا ایران دست خالی از سئول برنگردد. همان تک‌مدال باعث شور و شعف زیادی در جامعه ایران شد. چهار سال بعد در المپیک بارسلونا روند مدال‌گرفتن ایران بهتر شد. باز هم ستاره کاروان عسکری‌محمدیان بود که نقره سئول را در بارسلون تکرار کرد. برادران خادم (امیررضا و رسول) هم دو برنز به کارنامه ایران اضافه کردند. هر سه مدال هم در کشتی آزاد حاصل شد. این بار هم مانند چهار سال قبل ایران در رقابت‌های نمایشی تکواندو مدال گرفت. در این دوره خیلی‌ها منتظر طلای امیررضا خادم و علیرضا سلیمانی بودند اما حسرت طلا پابرجا باقی ماند.

تاریخ‌سازی رسول
انتظارها سرانجام در آمریکا به پایان رسید و در المپیک 1996 آتلانتا رسول خادم به 28 سال طلانگرفتن ایران پایان داد. ورزش ایران نسبت به سال‌های قبل کمی پیشرفت کرده بود و کاروان پرامیدی راهی آمریکا شد. حاصل کار کاروان 18نفره ایران در آمریکا سه مدال در کشتی آزاد بود. رسول خادم کار بزرگی انجام داد و در یک شب فراموش‌نشدنی با شکست‌دادن ماخاربک خادارتسف روس اولین طلای بعد از انقلاب را به نام خود ثبت کرد.
ایران البته می‌توانست یک شب قبل به طلا برسد اما عباس جدیدی در یک کشتی جنجالی مغلوب آنگل کورت آمریکایی شد و ناباورانه طلا را با نقره عوض کرد. امیررضا خادم هم مانند المپیک قبلی به برنز رسید تا هر دو برادر خادم دو مدال المپیک در کارنامه داشته باشند. در المپیک 1996 آتلانتا یک اتفاق مهم دیگر فراتر از این مدال‌ها در کاروان ایران رقم خورد. بعد از چند سال غیبت، بانوان ایرانی حضور در المپیک را تجربه کردند. لیدا فریمان، نماینده ایران در تفنگ بادی 10 متر پرچمدار کاروان ایران در این المپیک هم بود.
ظهور رضازاده
وزنه‌برداری ایران دوباره بیدار شده بود و در المپیک 2000 سیدنی فوق‌العاده عمل کرد. با حضور «یوردان گئورگی ایوانف» مربی بلغار، دوباره تیم وزنه‌برداری ایران به یک قطب تبدیل شده بود. ایران تیم پرامیدی در سیدنی داشت. بیشتر امیدها در کشتی به علیرضا دبیر و علیرضا حیدری و در وزنه‌برداری به شاهین نصیری‌نیا بود. ایران در نهایت به سه طلا توسط حسین رضازاده و حسین توکلی در وزنه‌‌برداری و علیرضا دبیر (کشتی) رسید. این سه طلا بهترین عملکرد ایران از حیث کسب مدال طلا بود. یک برنز هم در تکواندو توسط هادی ساعی کسب شد. ایران سرانجام در رشته‌ای به غیر از کشتی و وزنه‌برداری مدال گرفت.
این درخشش در المپیک آتن هم تکرار شد. حسین رضازاده، ستاره بی‌همتای وزنه‌برداری جهان طلای خود را تکرار کرد و تبدیل به اولين ورزشکار ایرانی با دو طلای المپیک شد. هادی ساعی دومین طلا را برای ایران به ارمغان آورد. دست کشتی‌گیران اما از طلا کوتاه ماند. علیرضا رضایی و مسعود مصطفی‌جوکار در کشتی به نقره دست پیدا کردند. یوسف کرمی در تکواندو و علیرضا حیدری در کشتی هم مدال برنز به گردن آویختند. دو طلا، دو نقره و دو برنز نتیجه قابل قبولی محسوب می‌شد.
افول در پکن
با توجه به نتایج ورزش ایران در المپیک‌های 2000 و 2004 و حضور چندین مدال‌دار جهانی در رشته‌های جودو، کشتی آزاد و فرنگی، دومیدانی و تکواندو انتظار می‌رفت المپیکی درخشان برای ایران در پکن رقم بخورد. المپیک 2008 پکن اما به یکی از ضعیف‌ترین ادوار حضور ایران در تاریخ المپیک تبدیل شد. از کاروان 55نفره ایران فقط یک مدال طلا توسط هادی ساعی در تکواندو و یک برنز توسط مراد محمدی (کشتی) به دست آمد. ساعی با این طلا به پرافتخارترین ایرانی تاریخ المپیک تبدیل شد. ورزشکاران صاحب‌عنوانی مانند احسان حدادی، حمید سوریان، فردین معصومی، رضا یزدانی و آرش میراسماعیلی دست خالی به کشور برگشتند. بزرگ‌ترین ناکامی مدال‌نگرفتن حمید سوریان، نابغه کشتی فرنگی بود. تیم وزنه‌برداری ایران کاملا از سکو دور ماند. حسین رضازاده چند هفته مانده به شروع مسابقات به دلیل مشکلات جسمانی از ورزش قهرمانی خداحافظی کرد. بسیاری دیگر از وزنه‌برداران مطرح ایران هم به دلیل رسوایی دوپینگ ایران از حضور در میادین محروم شده بودند. به این ترتیب تیم وزنه‌برداری ایران بعد از دو المپیک طلایی این‌بار دستش خالی ماند.

درخشان در لندن
بهترین المپیک تاریخ ایران از راه رسید. المپیک 2012 لندن طلایی‌ترین حضور ایران در بازی‌های المپیک به شمار می‌رود. کاروان ایران برای نخستین‌بار در تاریخ چهار مدال طلا کسب کرد و با پنج نقره و سه برنز در رده هفدهم قرار گرفت. کشتی فرنگی با هدایت محمد بنا در این دوره شگفتی‌ساز شد و به سه طلا توسط حمید سوریان، امید نوروزی و قاسم رضایی رسید. بهداد سلیمی هم در وزنه‌برداری قهرمان شد. در دوومیدانی اتفاقی رخ داد؛ احسان حدادی در پرتاب دیسک، ایران را صاحب مدال نقره کرد تا یک رشته دیگر هم به رشته‌های مدال‌آور اضافه شود. سجاد انوشیروانی، نواب نصیرشلال (وزنه‌برداری/نقره)، محمد باقری‌معتمد (تکواندو/ نقره)، صادق گودرزی (کشتی/نقره)، کیانوش رستمی (وزنه‌برداری/برنز)، کمیل قاسمی (کشتی/برنز) و احسان لشگری (کشتی/برنز) دیگر مدال‌آوران ایران بودند. چند سال بعد به دلیل دوپینگ رقیبان، نتایج ایران درخشان‌تر هم شد.
عنوان پنجمی سعید محمدپور و نقره نواب نصیرشلال در وزنه‌برداری تبدیل به طلا شد. در کشتی مدال برنز کمیل قاسمی رنگ طلا گرفت. برنز کیانوش رستمی در وزنه‌برداری هم نقره شد. به این ترتیب نتیجه ایران در نهایت به هفت طلا، پنج نقره و یک برنز ارتقا پیدا کرد و ایران در نهایت در رتبه عالی سیزدهم قرار گرفت؛ بهترین جایگاه تاریخش.

تاریخ‌سازی کیمیا
کاروان ورزشی ایران در المپیک 2016 ریودوژانیرو با حضور 9 ورزشکار زن رکورد زد، رکوردشکنی بزرگ اما متعلق به کیمیا علیزاده در تکواندو بود. او با کسب مدال برنز در تکواندو به اولین زن ایرانی تبدیل شد که در المپیک مدال می‌گیرد. کاروان ایران هفت مدال دیگر هم گرفت. حسن یزدانی به سال‌ها مدال‌نگرفتن کشتی آزاد پایان داد (آن زمان هنوز مدال کمیل قاسمی طلا نشده بود). سهراب مرادی و کیانوش رستمی در وزنه‌برداری طلایی شدند. بهداد سلیمی در شبی جنجالی بی‌مدال ماند. کمیل قاسمی (نقره/کشتی)، حسن رحیمی (برنز/کشتی)، سعید عبدولی (برنز/ کشتی فرنگی) و قاسم رضایی (برنز/ کشتی فرنگی) دیگر مدال‌آوران ایران بودند. به این ترتیب کارنامه ایران در ادوار المپیک به 21 طلا، 21 نقره و 27 برنز رسید.

درباره اولین حضور ایران در بازی‌های المپیک اختلاف نظر وجود دارد. کمیته ملی المپیک ایران، 1948 را آغاز حضور ایران در المپیک می‌داند و برخی منابع به 48 سال قبل برمی‌گردند و المپیک 1900 پاریس را اولین دوره حضور ایران در المپیک ثبت کردند. دلیل این اختلاف نظر چیست؟
در المپیک پاریس یک ایرانی‌الاصل به نام «فریدون ملکم» در رشته اپه شمشیربازی، در قسمت انفرادی شرکت کرد و با حذف در همان دور اول به کار خود پایان داد. برخی منابع رسمی، شرکت این ایرانی متولد اروپا در بازی‌های پاریس را حضور رسمی ایران در بازی‌ها محسوب نمی‌کنند و اولین حضور رسمی ایران را در سال 1948 ثبت کردند. به هر ترتیب ملکم را باید اولین ایرانی حاضر در المپیک معرفی کرد و اولین حضور رسمی ایران در این رویداد بزرگ را 1948 دانست.

اولین مدال به نام سلماسی
ایران در المپیک 1948 با کاروانی 36نفره در پنج رشته بسکتبال، وزنه‌برداری، بوکس، کشتی و تیراندازی شرکت کرد. تک‌مدال برنز جعفر سلماسی باعث شد تا ایران دست خالی از لندن برنگردد. جعفر سلماسی با کسب مدال برنز وزن 60 کیلوگرم وزنه‌برداری مردان، نام خود را به عنوان اولین مدال‌آور ایرانی المپیک ثبت کرد؛ افتخاری تاریخی و ماندگار.
نتایج ایران در آن المپیک، نشان‌دهنده فاصله کشور با ورزش دنیا به‌ویژه ورزش مدرن بود. هشت بوکسور ایرانی در همان مسابقه اول شکست خوردند و حذف شدند. رتبه تیراندازان بسیار نازل بود. از بین هفت کشتی‌گیر ایرانی، مجید رئیسی نزدیک‌ترین فرد به کسب مدال بود که در گام آخر کم آورد. موفق‌ترین تیم ورزشی ایران تیم پنج‌نفره وزنه‌برداری بود. جعفر سلماسی با کسب مدال برنز تاریخ‌ساز شد و محمود نامجو در رده پنجم قرار گرفت. در مجموع ایران با همان تک‌برنز در رده سی‌وچهارم المپیک قرار گرفت.
دومین دوره حضور رسمی ایران در المپیک، چهار سال بعد رقم خورد. ایران در المپیک 1952 هلسینکی با 22 ورزشکار شرکت کرد. حضورنداشتن ورزش‌های تیمی کاروان ایران را کوچک کرد. نتایج اما قابل قبول بود. درست است که ایران همچنان در حسرت مدال طلا ماند اما کسب هفت مدال روزهای شیرینی برای ورزش ایران رقم زد. کشتی نشان داد که قرار است بار اصلی ورزش ایران در المپیک‌ها را به دوش بکشد. محمود نامجو (وزنه‌برداری)، ناصر گیوه‌چی و غلامرضا تختی (کشتی) ایران را صاحب سه نقره کردند. علی میرزایی (وزنه‌برداری)، محمود ملاقاسمی، جهانبخت توفیق و عبدالله مجتبوی (کشتی) هم به برنز رسیدند. کسب سه نقره و چهار برنز دستاورد خوبی برای ایران محسوب می‌شد. ایران در بوکس و دوومیدانی هم نماینده داشت. چهار سال بعد المپیک طلایی ایران از راه رسید.

طلاها بر گردن آزادکاران
المپیک 1956 ملبورن سرآغاز طلاگرفتن ایران در ادوار المپیک بود. کاروان مختصر ایران در سه رشته کشتی، وزنه‌برداری و دوومیدانی راهی ملبورن شد و نتایجی درخشان گرفت. ایران صاحب دو مدال طلا در کشتی شد. امامعلی حبیبی نام خود را به عنوان اولین طلایی تاریخ ثبت کرد و پس از او نوبت به غلامرضا تختی رسید که دومین مدال المپیکی خود را بگیرد. او این بار روی سکوی اول ایستاد. محمدعلی خجسته‌پور و مهدی یعقوبی مردان نقره‌ای کشتی بودند. تک‌برنز ایران هم توسط محمود نامجو در وزنه‌برداری کسب شد. نامجو هم مانند تختی دومداله شد. این پنج مدال موجب شد تا ایران در رده چهاردهم قرار بگیرد که سال‌ها بهترین رتبه ایران در تاریخ المپیک به شمار می‌رفت.
12 سال بدون طلا
در المپیک 1960 رم، طلا از دست غلامرضا تختی سُر خورد تا کاروان ایران بدون طلا بماند. تختی در سومین المپیکش با مدال نقره به کار خود پایان داد. سه مدال برنز هم توسط ابراهیم سیف‌پور و محمد پذیرایی در کشتی و اسماعیل علم‌خواه در وزنه‌برداری کسب شد. نتایج ایران نسبت به 1956 افت کرده بود. این سیر نزولی در المپیک بعدی ادامه پیدا کرد. در المپیک 1964 توکیو یکی از بدترین نتایج ایران رقم خورد. ایران کاروانی بزرگ و 63نفره را روانه بازی‌ها کرد، اما حاصل کار فقط دو برنز علی‌اکبر حیدری و محمدعلی صنعتکاران در کشتی بود. تختی پا به سن گذاشته در چهارمین المپيک دست خالی باقی ماند. زنان ایرانی هم برای اولین بار حضور در المپیک را تجربه ‌کردند. سه دونده و یک ژیمناست زن ایرانی در توکیو با رقبای خود مسابقه دادند. در این دوره رشته‌هایی مانند ژیمناستیک، دوچرخه‌سواری، شنا و شیرجه هم حضور در المپیک را تجربه کردند که نتایج‌شان چندان چنگی به دل نزد.

اولین طلای وزنه‌برداری
ایران پس از دو دوره افول در المپیک مکزیکوسیتی 1968 دوباره خوش درخشید. کاروان 14نفره ایران به دو طلا، یک نقره و دو برنز رسید. طلا‌های ایران را محمد نصیری (وزنه‌برداری) و عبدالله موحد (کشتی) کسب کردند. طلای نصیری، اولین طلای ایران در رشته وزنه‌برداری بود و سرآغاز سه مدال این قهرمان پرآوازه در ادوار المپیک. پرویز جلایر (وزنه‌برداری) تنها نقره‌ای ایران بود. ابوطالب طالبی و سیدعباسی هم کشتی‌گیرانی بودند که برنز گرفتند. چهار سال بعد دوباره نتایج ایران افت کرد. کاروان 50نفره ایران در المپیک 1972 مونیخ، به دو نقره محمد نصیری (وزنه‌برداری) و رحیم علی‌آبادی (کشتی) و تک‌برنز ابراهیم جوادی (کشتی) بسنده کرد.
تاریخ تکرار شد و ایران پس از کسب طلا در المپیک 1968 دو دوره ضعیف را پشت سر گذاشت. ایران در بازی‌های المپیک 1976 مونترال یکی از بزرگ‌ترین کاروان‌های خود با 86 ورزشکار را روانه بازی‌ها کرد. حاصل کار بزرگ‌ترین کاروان تاریخ ایران تنها نقره منصور برزگر در کشتی و برنز محمد نصیری در وزنه‌برداری بود. نصیری با این برنز مانند غلامرضا تختی صاحب سه مدال المپیکی شد.

غیبت 12ساله
بعد از عدم حضور ایران در دو دوره المپیک به دلایل سیاسی، دهمین دوره حضور ایران در بازی‌های المپیک به سال 1988 برمی‌گردد. ایران پس از یک غیبت 12ساله راهی المپیک شد. کاروان ایران در سئول شامل 27 نفر بود که در چهار رشته کشتی، دوچرخه‌سواری، دوومیدانی و تکواندو (نمایشی) در رقابت‌ها شرکت کردند. آن سال‌ها دوران افول وزنه‌برداری ایران بود، تک‌مدال نقره عسکری‌محمدیان باعث شد تا ایران دست خالی از سئول برنگردد. همان تک‌مدال باعث شور و شعف زیادی در جامعه ایران شد. چهار سال بعد در المپیک بارسلونا روند مدال‌گرفتن ایران بهتر شد. باز هم ستاره کاروان عسکری‌محمدیان بود که نقره سئول را در بارسلون تکرار کرد. برادران خادم (امیررضا و رسول) هم دو برنز به کارنامه ایران اضافه کردند. هر سه مدال هم در کشتی آزاد حاصل شد. این بار هم مانند چهار سال قبل ایران در رقابت‌های نمایشی تکواندو مدال گرفت. در این دوره خیلی‌ها منتظر طلای امیررضا خادم و علیرضا سلیمانی بودند اما حسرت طلا پابرجا باقی ماند.

تاریخ‌سازی رسول
انتظارها سرانجام در آمریکا به پایان رسید و در المپیک 1996 آتلانتا رسول خادم به 28 سال طلانگرفتن ایران پایان داد. ورزش ایران نسبت به سال‌های قبل کمی پیشرفت کرده بود و کاروان پرامیدی راهی آمریکا شد. حاصل کار کاروان 18نفره ایران در آمریکا سه مدال در کشتی آزاد بود. رسول خادم کار بزرگی انجام داد و در یک شب فراموش‌نشدنی با شکست‌دادن ماخاربک خادارتسف روس اولین طلای بعد از انقلاب را به نام خود ثبت کرد.
ایران البته می‌توانست یک شب قبل به طلا برسد اما عباس جدیدی در یک کشتی جنجالی مغلوب آنگل کورت آمریکایی شد و ناباورانه طلا را با نقره عوض کرد. امیررضا خادم هم مانند المپیک قبلی به برنز رسید تا هر دو برادر خادم دو مدال المپیک در کارنامه داشته باشند. در المپیک 1996 آتلانتا یک اتفاق مهم دیگر فراتر از این مدال‌ها در کاروان ایران رقم خورد. بعد از چند سال غیبت، بانوان ایرانی حضور در المپیک را تجربه کردند. لیدا فریمان، نماینده ایران در تفنگ بادی 10 متر پرچمدار کاروان ایران در این المپیک هم بود.
ظهور رضازاده
وزنه‌برداری ایران دوباره بیدار شده بود و در المپیک 2000 سیدنی فوق‌العاده عمل کرد. با حضور «یوردان گئورگی ایوانف» مربی بلغار، دوباره تیم وزنه‌برداری ایران به یک قطب تبدیل شده بود. ایران تیم پرامیدی در سیدنی داشت. بیشتر امیدها در کشتی به علیرضا دبیر و علیرضا حیدری و در وزنه‌برداری به شاهین نصیری‌نیا بود. ایران در نهایت به سه طلا توسط حسین رضازاده و حسین توکلی در وزنه‌‌برداری و علیرضا دبیر (کشتی) رسید. این سه طلا بهترین عملکرد ایران از حیث کسب مدال طلا بود. یک برنز هم در تکواندو توسط هادی ساعی کسب شد. ایران سرانجام در رشته‌ای به غیر از کشتی و وزنه‌برداری مدال گرفت.
این درخشش در المپیک آتن هم تکرار شد. حسین رضازاده، ستاره بی‌همتای وزنه‌برداری جهان طلای خود را تکرار کرد و تبدیل به اولين ورزشکار ایرانی با دو طلای المپیک شد. هادی ساعی دومین طلا را برای ایران به ارمغان آورد. دست کشتی‌گیران اما از طلا کوتاه ماند. علیرضا رضایی و مسعود مصطفی‌جوکار در کشتی به نقره دست پیدا کردند. یوسف کرمی در تکواندو و علیرضا حیدری در کشتی هم مدال برنز به گردن آویختند. دو طلا، دو نقره و دو برنز نتیجه قابل قبولی محسوب می‌شد.
افول در پکن
با توجه به نتایج ورزش ایران در المپیک‌های 2000 و 2004 و حضور چندین مدال‌دار جهانی در رشته‌های جودو، کشتی آزاد و فرنگی، دومیدانی و تکواندو انتظار می‌رفت المپیکی درخشان برای ایران در پکن رقم بخورد. المپیک 2008 پکن اما به یکی از ضعیف‌ترین ادوار حضور ایران در تاریخ المپیک تبدیل شد. از کاروان 55نفره ایران فقط یک مدال طلا توسط هادی ساعی در تکواندو و یک برنز توسط مراد محمدی (کشتی) به دست آمد. ساعی با این طلا به پرافتخارترین ایرانی تاریخ المپیک تبدیل شد. ورزشکاران صاحب‌عنوانی مانند احسان حدادی، حمید سوریان، فردین معصومی، رضا یزدانی و آرش میراسماعیلی دست خالی به کشور برگشتند. بزرگ‌ترین ناکامی مدال‌نگرفتن حمید سوریان، نابغه کشتی فرنگی بود. تیم وزنه‌برداری ایران کاملا از سکو دور ماند. حسین رضازاده چند هفته مانده به شروع مسابقات به دلیل مشکلات جسمانی از ورزش قهرمانی خداحافظی کرد. بسیاری دیگر از وزنه‌برداران مطرح ایران هم به دلیل رسوایی دوپینگ ایران از حضور در میادین محروم شده بودند. به این ترتیب تیم وزنه‌برداری ایران بعد از دو المپیک طلایی این‌بار دستش خالی ماند.

درخشان در لندن
بهترین المپیک تاریخ ایران از راه رسید. المپیک 2012 لندن طلایی‌ترین حضور ایران در بازی‌های المپیک به شمار می‌رود. کاروان ایران برای نخستین‌بار در تاریخ چهار مدال طلا کسب کرد و با پنج نقره و سه برنز در رده هفدهم قرار گرفت. کشتی فرنگی با هدایت محمد بنا در این دوره شگفتی‌ساز شد و به سه طلا توسط حمید سوریان، امید نوروزی و قاسم رضایی رسید. بهداد سلیمی هم در وزنه‌برداری قهرمان شد. در دوومیدانی اتفاقی رخ داد؛ احسان حدادی در پرتاب دیسک، ایران را صاحب مدال نقره کرد تا یک رشته دیگر هم به رشته‌های مدال‌آور اضافه شود. سجاد انوشیروانی، نواب نصیرشلال (وزنه‌برداری/نقره)، محمد باقری‌معتمد (تکواندو/ نقره)، صادق گودرزی (کشتی/نقره)، کیانوش رستمی (وزنه‌برداری/برنز)، کمیل قاسمی (کشتی/برنز) و احسان لشگری (کشتی/برنز) دیگر مدال‌آوران ایران بودند. چند سال بعد به دلیل دوپینگ رقیبان، نتایج ایران درخشان‌تر هم شد.
عنوان پنجمی سعید محمدپور و نقره نواب نصیرشلال در وزنه‌برداری تبدیل به طلا شد. در کشتی مدال برنز کمیل قاسمی رنگ طلا گرفت. برنز کیانوش رستمی در وزنه‌برداری هم نقره شد. به این ترتیب نتیجه ایران در نهایت به هفت طلا، پنج نقره و یک برنز ارتقا پیدا کرد و ایران در نهایت در رتبه عالی سیزدهم قرار گرفت؛ بهترین جایگاه تاریخش.

تاریخ‌سازی کیمیا
کاروان ورزشی ایران در المپیک 2016 ریودوژانیرو با حضور 9 ورزشکار زن رکورد زد، رکوردشکنی بزرگ اما متعلق به کیمیا علیزاده در تکواندو بود. او با کسب مدال برنز در تکواندو به اولین زن ایرانی تبدیل شد که در المپیک مدال می‌گیرد. کاروان ایران هفت مدال دیگر هم گرفت. حسن یزدانی به سال‌ها مدال‌نگرفتن کشتی آزاد پایان داد (آن زمان هنوز مدال کمیل قاسمی طلا نشده بود). سهراب مرادی و کیانوش رستمی در وزنه‌برداری طلایی شدند. بهداد سلیمی در شبی جنجالی بی‌مدال ماند. کمیل قاسمی (نقره/کشتی)، حسن رحیمی (برنز/کشتی)، سعید عبدولی (برنز/ کشتی فرنگی) و قاسم رضایی (برنز/ کشتی فرنگی) دیگر مدال‌آوران ایران بودند. به این ترتیب کارنامه ایران در ادوار المپیک به 21 طلا، 21 نقره و 27 برنز رسید.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها