سرپرست معاونت رفاه و مشارکت‌های اجتماعی بیان کرد
مسئولیت اجتماعی شهرداری پر‌رنگ‌تر از همیشه بوده‌است
نیره خادمی.خبرنگار
مصوبه شورای شهر تهران در سال 96، شهرداری تهران را برای پياده‌سازي نظام مسئوليت اجتماعي سازماني در شهر تهران ملزم به تشکیل دبیرخانه مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان و بنگاه‌های اقتصادی تهران کرد. تا کنون آنچه از دست این دبیرخانه بر آمده، جذب 586 میلیارد تومان از سطح شهر تهران و صرف هزینه‌هایی برای سیل‌زدگان استان‌های مختلف ایران، کمک به محیط زیست، اقتصاد خانوار، کمک به بیماران سرطانی و مقابله با ویروس کرونا بوده است. اعضای شورای شهر تهران پس از پایان‌یافتن مهلت سه ساله این مصوبه در شهریور 99، یک فوریت طرح دیگری را در شورا تصویب کردند که به مسئولیت‌پذیری اجتماعی در شهرداری تهران اشاره دارد. سرپرست معاونت رفاه و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران که در اصلاح این طرح نقش داشته است، می‌گوید مسئولیت اجتماعی در شهرداری تهران نیاز به آموزش‌هایی هم دارد و به خوبی در زیرمجموعه‌های مدیریت شهری شناختهشده نیست. مازیار بالائی لنگرودی معتقد است که در طول این سال‌ها، شهرداری تهران وظایف دستگاه‌های دیگری را بر عهده گرفته که در راستای مسئولیت اجتماعی بوده است. «تا زمانی که در این زمینه‌ها تفکیک وظایف انجام نشود و همه به قانون برنگردند، رویکردی برای این اقدامات مشخص نمی‌شود. تا زمانی که در این حوزه‌ها به طور فرادا تصمیم بگیریم و اجرا کنیم به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم. این همه «ان‌جی‌او» تخصصی در حوزه کودکان داریم، تا زمانی که برای حل مشکل کودکان نظرات آنها را نخواهیم کار درست نمی‌شود.»
شورای شهر تهران در سال‌های گذشته مصوبه‌ای درباره مسئولیت اجتماعی داشت، مصوبه‌ای که گویا چندان نتوانست به هدفگذاری در این‌باره کمک کند. امسال دوباره بحث درباره مسئولیت اجتماعی در شورای شهر تهران مطرح شد اما آیا در آینده نزدیک شاهد تغییرات مثبتی در حوزه مسئولیت اجتماعی شهرداری تهران خواهیم بود؟
در دوره پیشین شورای شهر تهران لایحه‌ای با عنوان مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران داشتیم که نظام‌نامه آن در سال 96 تصویب و ابلاغ شد. در این لایحه فقط مسئولیت اجتماعی در بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران مطرح شده بودند و به شهرداری تهران اشاره نشده بود.
احتمالا تصور تنظیم‌کنندگان این بوده است که تمام اقدامات شهرداری تهران مسئولیت اجتماعی و خدمت‌رسانی است. مهلت پنج ساله این مصوبه تمام شده بود و در اصلاحیه جدیدی که انجام دادیم مسئولیت اجتماعی شهرداری تهران را بسیار پررنگ دیدیم؛ زیرا شورای شهر تهران تأکید زیادی در این باره داشت. این مصوبه هنوز به صحن نرفته و در مرحله تصویب است. البته مسئولیت اجتماعی در شهرداری تهران نیاز به آموزش‌هایی هم دارد و به خوبی در زیرمجموعه‌های مدیریت شهری شناختهشده نیست. چندی پیش درخواست گزارشی از مجموعه فعالیت‌های انجام‌شده شهرداری تهران در راستای مسئولیت اجتماعی طی سه سال گذشته، داشتیم. بسیاری از دوستان در حوزه‌های مختلف مدیریت شهری، اقداماتی که جزو وظایف‌شان بود را به عنوان مسئولیت اجتماعی مطرح می‌کردند. این موضوع نشان‌دهنده خالی‌بودن جای آموزش در این زمینه بود.
چه مصداق‌هایی برای مسئولیت اجتماعی در مدیریت شهری در نظر گرفته شده است؟
در گام اول باید سراغ زنجیره تأمین شهردار یعنی پیمانکارانی که با شهرداری کار می‌کنند، برویم و از آنها بخواهیم که در راستای مسئولیت اجتماعی گام بردارند؛ تفاوتی هم ندارد که پیمانکار حوزه پسماند باشند یا عمرانی.
به عنوان مثال پیمانکار حوزه پسماند نباید از کودکان استفاده کند؛ درست است که قانون استفاده از کودکان را منع کرده است و شهرداری هم بر رعایت قانون در این باره تأکید دارد اما عملا این اتفاق نمی‌افتد. کودکان همچنان درگیر زباله‌گردی در گودهای زباله‌گردی و کنار سطل زباله‌ها هستند؛ بنابراین استفاده‌نکردن از کودکان مسئولیت اجتماعی پیمانکاران این حوزه است. این قبیل اقدامات یا اقداماتی در حوزه‌های عمرانی که پیمانکارش در کنار کار عمرانی در حوزه اجتماعی خدمتی را -مثلا تجهیز یکی از گرمخانه‌های شهرداری- بر عهده بگیرد، مسئولیت اجتماعی محسوب می‌شود.
در متن لایحه اصلاح‌شده چه موارد دیگری تغییر داده شده است؟
داستان اصلی البته بر سر مصوبه شوراست و بقیه دستگاه‌ها خود را ملزم به اجرای آن نمی‌دانند. یکی از موارد مطرح‌شده درباره ترغیب و طرح‌های تشویقی بنگاه‌های اقتصادی برای ایفای نقش در قالب مسئولیت اجتماعی است و درباره امکانات تشویقی شهرداری بحث شده است.
مسأله مهمتر درباره دلیل بر زمین‌ماندن مصوبه قبلی این بود که همیشه دور هم جمع‌کردن نهادهای درگیر و مرتبط در این باره سخت بوده است اما در ترکیب جدید اعضای تصمیم‌گیرنده، شهردار دیده شده است. به زودی هم تفاهم‌نامه همکاری شهرداری با اتاق بازرگانی تهران در راستای مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران امضا می‌شود تا به سمتی که شهرداری نیاز دارد، سوق داده شوند.
مثال‌های موفقی هم در این زمینه وجود داشته است؟
مشخصا در حوزه اجتماعی بسیاری از اقدامات مسئولیت شهرداری نبوده و شهرداری آن را بر عهده گرفته و انجام داده است.
زمانی آقای قالیباف تصمیم رفتن از شهرداری به جای دیگری را داشت بنابراین به حوزه‌های مختلفی ورود کرد. درواقع سازمان بهزیستی متولی کودکار کار است اما شهرداری فارغ از وظیفه قانونی حالا مدارس پرتو را دارد و ورای وظیفه مشخص‌شده‌اش به تحصیل، آموزش و مشاوره آنها کمک می‌کند. شهرداری مراکزی که برای در راه‌ماندگان تحت عنوان سامان‌سراها و مددسرا دارد، فقط تأمین زیرساخت‌ها آن بر عهده‌اش است اما باز هم وظیفه بخش بزرگی از وظایف سایر نهادها را انجام می‌دهد.
این هم باز فراتر از مسئولیت قانونی است و می‌شود در زمره چنین اقداماتی قرار بگیرد. شهرداری تا کنون بیش 2 هزار و 900 ساعت کارگاه آموزشی درباره مفاهیم مسئولیت‌پذیری و چگونگی اجرای آن را در شهرداری‌های سطح شهر تهران و مدیران بنگاه‌های اقتصادی برگزار کرده است. راه‌اندازی پویش تهران‌یار با هدف ترویج مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمانی، تشویق و قدردانی از بنگاه‌های اقتصادی مسئولیت‌پذیر نیز از دیگر اقدامات انجام‌شده در زمینه ترویج مسئولیت‌پذیری اجتماعی شهر تهران بوده است. در طول فعالیت پنج ساله دبیرخانه مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان و بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران، بیش از 586 میلیارد تومان در سطح شهر تهران به وسیله مناطق بیست‌ودوگانه با همکاری سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی جذب و برای خدمت‌رسانی به شهروندان تهرانی هزینه شده است.
یک‌ونیم میلیارد تومان برای کمک به سیل‌زدگان استان‌های گیلان، لرستان، سیستان‌وبلوچستان و خوزستان هزینه شد، بیش از 15 میلیون تومان به تهیه و توزیع رایگان نایلکس تخریب‌پذیر اختصاص داده شد و بیش از 500 میلیارد تومان تخفیف برای حمایت از اقتصاد خانوار انجام شد. همچنین برخی شعب به سامانه خرید نابینایان اختصاص یافت، سیستم دریافت بطری پلاستیکی راه‌اندازی شد و درصدی از سود فروش شب یلدا هم به درمان مبتلایان به سرطان اختصاص داده شد. همچنین در زمان شیوع ویروس کرونا با جلب 96 میلیون تومانی مشارکت نقدی در این باره اقداماتی را انجام داد.
در نظرگرفتن مسئولیت اجتماعی در پروژه‌های مدیریت شهری چه نتایج و دستاوردی برای شهرداری دارد؟ شاید اگر نهادها و دستگاه‌ها بدانند که چنین الزاماتی جز نفع عمومی جامعه، به نفع مجموعه خودشان است بیشتر در این باره ترغیب شوند.
نشان ایزو به شهرداری کلانشهرهایی داده می‌شود که در زمینه مسئولیت اجتماعی موثر بوده‌اند، بنابراین حرکت در این جهت به برند شهر تهران در سطح جهان کمک خواهد کرد. همه می‌دانیم که شهر تهران بسیار گران اداره می‌شود و در صورتی که بنگاه‌های اقتصادی به مسئولیت اجتماعی خود عمل کنند، هزینه‌های اداره شهر هم کاهش می‌یابد.
بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران به نوعی زیست مردم شهر به‌ویژه در مناطق 18 ،19 و حتی 21 را هم تحت تأثیر قرار داده‌اند و باید نسبت به این تغییرات وظیفه خود را ادا کنند. از سوی دیگر مسئولیت اجتماعی به جلب مشارکت مردم و توسعه‌یافتگی شهر کمک می‌کند.
وضعیت در شهرداری‌های جهان چگونه است؟
در برخی کشورها مثل اندونزی در بحث خرید پلاستیک و جایگزینی‌شان با کیسه پارچه‌ای اقدامات بسیار خوبی انجام شد. یکی از بنگاه‌های اقتصادی بزرگ برای این کار سرمایه گذاری کرد و نتیجه هم گرفتند. برخی شرکت‌ها فکر می‌کنند کار سخت و هزینه‌بری است اما این طور نیست. کل هزینه کمپانی نایکی در حوزه مسئولیت اجتماعی در سال 2019 ، 70 هزار دلار بود؛ رقمی که در چرخش مالی این شرکت اصلا به حساب نمی‌آید. بنابراین سرمایه‌گذاری برای این اقدامات با مبلغ بسیار کمی هم میسر است. و فکر می‌کنم نبود هدفگذاری و نداشتن رویکرد مشخص باعث ناکامی در این زمینه است. شهرداری تهران چه در گذشته و چه حالا اقدامات زیادی در حوزه آسیب‌های اجتماعی، کودکان کار، زنان آسیب‌دیده یا دستفروشان انجام داده است اما رویکرد مشخصی در برابر آنها نداشته و به همین دلیل به نتیجه مطلوب نرسیده است.
بنابراین هزینه‌ها انجام می‌شود منتها به طور مقطعی و اصلا انگار هدفی برای آن دنبال نمی‌شود. گرمخانه یا سایر مواردی که اشاره شد فراتر از خواست شهرداری است و نهادهای دیگری خواستار چنین عملکردی از شهرداری هستند که مثلا فصل سرما کسی در خیابان‌ها از گرسنگی و سرما آسیب نبیند.
مطالبه همه دستگاه‌های حاکمیتی است که سال‌ها پیش شهرداری گردن گرفته است و اگر زمین بماند، کسی آن را انجام نمی‌دهد. نهادهای دیگر هم می‌گویند که شهرداری پول دارد این کار را انجام دهد و نمی‌دانند که شهرداری هم در حال ورشکستگی است. معتقدم تا زمانی که در این زمینه‌ها تفکیک وظایف انجام نشود و همه به قانون برنگردند، رویکرد مشخص نمی‌شود.
تا زمانی که در این حوزه‌ها به طور فرادا تصمیم بگیریم و اجرا کنیم به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم. این همه «ان‌جی‌او» تخصصی در حوزه کودکان داریم و تا زمانی که برای حل مشکل کودکان، نظرات آنها را نخواهیم کار درست نمی‌شود، چه بسا ممکن است هزینه شود اما کار را بدتر کند. در بقیه حوزه‌های اجتماعی هم «ان‌جی‌او» تخصصی کم نداریم و با مشورت آنها می‌توان حتی مشکل دستفروشان را هم حل کرد. بنگاه‌های اقتصادی هم در این زمینه پتانسیل خوبی دارند منتها باید هدف‌گذاریمان را به سمت درمان آسیب‌ها و پیشگیری ببریم؛ مثلا از ظرفیت بنگاه‌ها برای ایجاد شغل یا توانمندسازی خانواده‌ها استفاده کنیم یا مثلا از کارخانه تولید لبنیات بخواهیم هفته‌ای یک بار، هزار لیتر شیر به گرمخانه‌های زنان ما بدهند. باید مشخص کنیم هر امکانات، فرصت و سرمایه‌ای کجا خرج شود وگرنه اقدامات مقطعی ماندگار نیست و فقط به درد نمایش مدیریتی و رزومه‌سازی می‌خورد.
ما در این سازمان سعی کردیم برای همه حوزه‌های تخصصی سازمان کارگروه‌های علمی با حضور استادان دانشگاه و نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد داشته باشیم تا روشن شود کار درست در این زمینه چیست؟ در طول سال‌های گذشته، شهرداری مسیرهای زیادی را رفته است، برخی اشتباه بود ادامه پیدا نکرد و برخی درست بود که در حال ادامه آن هستیم اما هم اکنون در حال هدفگذاری در این باره هستیم تا اقدامات بهتری در آینده انجام شود.
مصوبه شورای شهر تهران در سال 96، شهرداری تهران را برای پياده‌سازي نظام مسئوليت اجتماعي سازماني در شهر تهران ملزم به تشکیل دبیرخانه مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان و بنگاه‌های اقتصادی تهران کرد. تا کنون آنچه از دست این دبیرخانه بر آمده، جذب 586 میلیارد تومان از سطح شهر تهران و صرف هزینه‌هایی برای سیل‌زدگان استان‌های مختلف ایران، کمک به محیط زیست، اقتصاد خانوار، کمک به بیماران سرطانی و مقابله با ویروس کرونا بوده است. اعضای شورای شهر تهران پس از پایان‌یافتن مهلت سه ساله این مصوبه در شهریور 99، یک فوریت طرح دیگری را در شورا تصویب کردند که به مسئولیت‌پذیری اجتماعی در شهرداری تهران اشاره دارد. سرپرست معاونت رفاه و مشارکت‌های اجتماعی شهرداری تهران که در اصلاح این طرح نقش داشته است، می‌گوید مسئولیت اجتماعی در شهرداری تهران نیاز به آموزش‌هایی هم دارد و به خوبی در زیرمجموعه‌های مدیریت شهری شناختهشده نیست. مازیار بالائی لنگرودی معتقد است که در طول این سال‌ها، شهرداری تهران وظایف دستگاه‌های دیگری را بر عهده گرفته که در راستای مسئولیت اجتماعی بوده است. «تا زمانی که در این زمینه‌ها تفکیک وظایف انجام نشود و همه به قانون برنگردند، رویکردی برای این اقدامات مشخص نمی‌شود. تا زمانی که در این حوزه‌ها به طور فرادا تصمیم بگیریم و اجرا کنیم به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم. این همه «ان‌جی‌او» تخصصی در حوزه کودکان داریم، تا زمانی که برای حل مشکل کودکان نظرات آنها را نخواهیم کار درست نمی‌شود.»
شورای شهر تهران در سال‌های گذشته مصوبه‌ای درباره مسئولیت اجتماعی داشت، مصوبه‌ای که گویا چندان نتوانست به هدفگذاری در این‌باره کمک کند. امسال دوباره بحث درباره مسئولیت اجتماعی در شورای شهر تهران مطرح شد اما آیا در آینده نزدیک شاهد تغییرات مثبتی در حوزه مسئولیت اجتماعی شهرداری تهران خواهیم بود؟
در دوره پیشین شورای شهر تهران لایحه‌ای با عنوان مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران داشتیم که نظام‌نامه آن در سال 96 تصویب و ابلاغ شد. در این لایحه فقط مسئولیت اجتماعی در بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران مطرح شده بودند و به شهرداری تهران اشاره نشده بود.
احتمالا تصور تنظیم‌کنندگان این بوده است که تمام اقدامات شهرداری تهران مسئولیت اجتماعی و خدمت‌رسانی است. مهلت پنج ساله این مصوبه تمام شده بود و در اصلاحیه جدیدی که انجام دادیم مسئولیت اجتماعی شهرداری تهران را بسیار پررنگ دیدیم؛ زیرا شورای شهر تهران تأکید زیادی در این باره داشت. این مصوبه هنوز به صحن نرفته و در مرحله تصویب است. البته مسئولیت اجتماعی در شهرداری تهران نیاز به آموزش‌هایی هم دارد و به خوبی در زیرمجموعه‌های مدیریت شهری شناختهشده نیست. چندی پیش درخواست گزارشی از مجموعه فعالیت‌های انجام‌شده شهرداری تهران در راستای مسئولیت اجتماعی طی سه سال گذشته، داشتیم. بسیاری از دوستان در حوزه‌های مختلف مدیریت شهری، اقداماتی که جزو وظایف‌شان بود را به عنوان مسئولیت اجتماعی مطرح می‌کردند. این موضوع نشان‌دهنده خالی‌بودن جای آموزش در این زمینه بود.
چه مصداق‌هایی برای مسئولیت اجتماعی در مدیریت شهری در نظر گرفته شده است؟
در گام اول باید سراغ زنجیره تأمین شهردار یعنی پیمانکارانی که با شهرداری کار می‌کنند، برویم و از آنها بخواهیم که در راستای مسئولیت اجتماعی گام بردارند؛ تفاوتی هم ندارد که پیمانکار حوزه پسماند باشند یا عمرانی.
به عنوان مثال پیمانکار حوزه پسماند نباید از کودکان استفاده کند؛ درست است که قانون استفاده از کودکان را منع کرده است و شهرداری هم بر رعایت قانون در این باره تأکید دارد اما عملا این اتفاق نمی‌افتد. کودکان همچنان درگیر زباله‌گردی در گودهای زباله‌گردی و کنار سطل زباله‌ها هستند؛ بنابراین استفاده‌نکردن از کودکان مسئولیت اجتماعی پیمانکاران این حوزه است. این قبیل اقدامات یا اقداماتی در حوزه‌های عمرانی که پیمانکارش در کنار کار عمرانی در حوزه اجتماعی خدمتی را -مثلا تجهیز یکی از گرمخانه‌های شهرداری- بر عهده بگیرد، مسئولیت اجتماعی محسوب می‌شود.
در متن لایحه اصلاح‌شده چه موارد دیگری تغییر داده شده است؟
داستان اصلی البته بر سر مصوبه شوراست و بقیه دستگاه‌ها خود را ملزم به اجرای آن نمی‌دانند. یکی از موارد مطرح‌شده درباره ترغیب و طرح‌های تشویقی بنگاه‌های اقتصادی برای ایفای نقش در قالب مسئولیت اجتماعی است و درباره امکانات تشویقی شهرداری بحث شده است.
مسأله مهمتر درباره دلیل بر زمین‌ماندن مصوبه قبلی این بود که همیشه دور هم جمع‌کردن نهادهای درگیر و مرتبط در این باره سخت بوده است اما در ترکیب جدید اعضای تصمیم‌گیرنده، شهردار دیده شده است. به زودی هم تفاهم‌نامه همکاری شهرداری با اتاق بازرگانی تهران در راستای مسئولیت اجتماعی بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران امضا می‌شود تا به سمتی که شهرداری نیاز دارد، سوق داده شوند.
مثال‌های موفقی هم در این زمینه وجود داشته است؟
مشخصا در حوزه اجتماعی بسیاری از اقدامات مسئولیت شهرداری نبوده و شهرداری آن را بر عهده گرفته و انجام داده است.
زمانی آقای قالیباف تصمیم رفتن از شهرداری به جای دیگری را داشت بنابراین به حوزه‌های مختلفی ورود کرد. درواقع سازمان بهزیستی متولی کودکار کار است اما شهرداری فارغ از وظیفه قانونی حالا مدارس پرتو را دارد و ورای وظیفه مشخص‌شده‌اش به تحصیل، آموزش و مشاوره آنها کمک می‌کند. شهرداری مراکزی که برای در راه‌ماندگان تحت عنوان سامان‌سراها و مددسرا دارد، فقط تأمین زیرساخت‌ها آن بر عهده‌اش است اما باز هم وظیفه بخش بزرگی از وظایف سایر نهادها را انجام می‌دهد.
این هم باز فراتر از مسئولیت قانونی است و می‌شود در زمره چنین اقداماتی قرار بگیرد. شهرداری تا کنون بیش 2 هزار و 900 ساعت کارگاه آموزشی درباره مفاهیم مسئولیت‌پذیری و چگونگی اجرای آن را در شهرداری‌های سطح شهر تهران و مدیران بنگاه‌های اقتصادی برگزار کرده است. راه‌اندازی پویش تهران‌یار با هدف ترویج مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمانی، تشویق و قدردانی از بنگاه‌های اقتصادی مسئولیت‌پذیر نیز از دیگر اقدامات انجام‌شده در زمینه ترویج مسئولیت‌پذیری اجتماعی شهر تهران بوده است. در طول فعالیت پنج ساله دبیرخانه مسئولیت‌پذیری اجتماعی سازمان و بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران، بیش از 586 میلیارد تومان در سطح شهر تهران به وسیله مناطق بیست‌ودوگانه با همکاری سازمان‌ها و بنگاه‌های اقتصادی جذب و برای خدمت‌رسانی به شهروندان تهرانی هزینه شده است.
یک‌ونیم میلیارد تومان برای کمک به سیل‌زدگان استان‌های گیلان، لرستان، سیستان‌وبلوچستان و خوزستان هزینه شد، بیش از 15 میلیون تومان به تهیه و توزیع رایگان نایلکس تخریب‌پذیر اختصاص داده شد و بیش از 500 میلیارد تومان تخفیف برای حمایت از اقتصاد خانوار انجام شد. همچنین برخی شعب به سامانه خرید نابینایان اختصاص یافت، سیستم دریافت بطری پلاستیکی راه‌اندازی شد و درصدی از سود فروش شب یلدا هم به درمان مبتلایان به سرطان اختصاص داده شد. همچنین در زمان شیوع ویروس کرونا با جلب 96 میلیون تومانی مشارکت نقدی در این باره اقداماتی را انجام داد.
در نظرگرفتن مسئولیت اجتماعی در پروژه‌های مدیریت شهری چه نتایج و دستاوردی برای شهرداری دارد؟ شاید اگر نهادها و دستگاه‌ها بدانند که چنین الزاماتی جز نفع عمومی جامعه، به نفع مجموعه خودشان است بیشتر در این باره ترغیب شوند.
نشان ایزو به شهرداری کلانشهرهایی داده می‌شود که در زمینه مسئولیت اجتماعی موثر بوده‌اند، بنابراین حرکت در این جهت به برند شهر تهران در سطح جهان کمک خواهد کرد. همه می‌دانیم که شهر تهران بسیار گران اداره می‌شود و در صورتی که بنگاه‌های اقتصادی به مسئولیت اجتماعی خود عمل کنند، هزینه‌های اداره شهر هم کاهش می‌یابد.
بنگاه‌های اقتصادی شهر تهران به نوعی زیست مردم شهر به‌ویژه در مناطق 18 ،19 و حتی 21 را هم تحت تأثیر قرار داده‌اند و باید نسبت به این تغییرات وظیفه خود را ادا کنند. از سوی دیگر مسئولیت اجتماعی به جلب مشارکت مردم و توسعه‌یافتگی شهر کمک می‌کند.
وضعیت در شهرداری‌های جهان چگونه است؟
در برخی کشورها مثل اندونزی در بحث خرید پلاستیک و جایگزینی‌شان با کیسه پارچه‌ای اقدامات بسیار خوبی انجام شد. یکی از بنگاه‌های اقتصادی بزرگ برای این کار سرمایه گذاری کرد و نتیجه هم گرفتند. برخی شرکت‌ها فکر می‌کنند کار سخت و هزینه‌بری است اما این طور نیست. کل هزینه کمپانی نایکی در حوزه مسئولیت اجتماعی در سال 2019 ، 70 هزار دلار بود؛ رقمی که در چرخش مالی این شرکت اصلا به حساب نمی‌آید. بنابراین سرمایه‌گذاری برای این اقدامات با مبلغ بسیار کمی هم میسر است. و فکر می‌کنم نبود هدفگذاری و نداشتن رویکرد مشخص باعث ناکامی در این زمینه است. شهرداری تهران چه در گذشته و چه حالا اقدامات زیادی در حوزه آسیب‌های اجتماعی، کودکان کار، زنان آسیب‌دیده یا دستفروشان انجام داده است اما رویکرد مشخصی در برابر آنها نداشته و به همین دلیل به نتیجه مطلوب نرسیده است.
بنابراین هزینه‌ها انجام می‌شود منتها به طور مقطعی و اصلا انگار هدفی برای آن دنبال نمی‌شود. گرمخانه یا سایر مواردی که اشاره شد فراتر از خواست شهرداری است و نهادهای دیگری خواستار چنین عملکردی از شهرداری هستند که مثلا فصل سرما کسی در خیابان‌ها از گرسنگی و سرما آسیب نبیند.
مطالبه همه دستگاه‌های حاکمیتی است که سال‌ها پیش شهرداری گردن گرفته است و اگر زمین بماند، کسی آن را انجام نمی‌دهد. نهادهای دیگر هم می‌گویند که شهرداری پول دارد این کار را انجام دهد و نمی‌دانند که شهرداری هم در حال ورشکستگی است. معتقدم تا زمانی که در این زمینه‌ها تفکیک وظایف انجام نشود و همه به قانون برنگردند، رویکرد مشخص نمی‌شود.
تا زمانی که در این حوزه‌ها به طور فرادا تصمیم بگیریم و اجرا کنیم به نتیجه مطلوب نمی‌رسیم. این همه «ان‌جی‌او» تخصصی در حوزه کودکان داریم و تا زمانی که برای حل مشکل کودکان، نظرات آنها را نخواهیم کار درست نمی‌شود، چه بسا ممکن است هزینه شود اما کار را بدتر کند. در بقیه حوزه‌های اجتماعی هم «ان‌جی‌او» تخصصی کم نداریم و با مشورت آنها می‌توان حتی مشکل دستفروشان را هم حل کرد. بنگاه‌های اقتصادی هم در این زمینه پتانسیل خوبی دارند منتها باید هدف‌گذاریمان را به سمت درمان آسیب‌ها و پیشگیری ببریم؛ مثلا از ظرفیت بنگاه‌ها برای ایجاد شغل یا توانمندسازی خانواده‌ها استفاده کنیم یا مثلا از کارخانه تولید لبنیات بخواهیم هفته‌ای یک بار، هزار لیتر شیر به گرمخانه‌های زنان ما بدهند. باید مشخص کنیم هر امکانات، فرصت و سرمایه‌ای کجا خرج شود وگرنه اقدامات مقطعی ماندگار نیست و فقط به درد نمایش مدیریتی و رزومه‌سازی می‌خورد.
ما در این سازمان سعی کردیم برای همه حوزه‌های تخصصی سازمان کارگروه‌های علمی با حضور استادان دانشگاه و نمایندگان سازمان‌های مردم‌نهاد داشته باشیم تا روشن شود کار درست در این زمینه چیست؟ در طول سال‌های گذشته، شهرداری مسیرهای زیادی را رفته است، برخی اشتباه بود ادامه پیدا نکرد و برخی درست بود که در حال ادامه آن هستیم اما هم اکنون در حال هدفگذاری در این باره هستیم تا اقدامات بهتری در آینده انجام شود.