چطور شهرداری پادگان تاریخی 06 را نجات داد
داستان تبدیل یک پادگان به پارک
شرق: سال 1372 بحثی در فضای کشور ایجاد میشود. ماجرا هم از این قرار بوده است که مقرر شده بوده است تا پادگانها و اراضی نظامی به خارج از شهر تهران منتقل شوند. با انتقال این پادگانها و اراضی نظامی، آنها برای تأمین خدمات هفتگانه شهری به شهرداری تهران واگذار میشدند. اما متأسفانه این موضوع در دهه 70 به قانون تبدیل نمیشود. زمان میگذرد و میرسیم به اواخر دهه 80؛ زمانی که بالاخره با گذشت سالها موضوع انتقال پادگانها و اراضی نظامی تبدیل به قانون میشود. اما مسألهای در این قانون گنجانده میشود که از این قرار بوده است که شهرداری باید برای تبدیل پادگانها پول زمین را پرداخت کند. مبلغی هم که برای خرید این زمینها از سمت شهرداری در قانون در نظر میگیرند به قیمت 35درصد ملکهای اطراف زمین با کاربری مسکونی بوده است. البته گزینه دیگری هم در قانون بوده است؛ در این مدل، شهرداری باید 40درصد مساحت زمین را برای تأمین خدمات عمومی در نظر بگیرد و 60درصد دیگر هم برای تأمین هزینههای انتقال پادگان بارگذاری شود. در این گزارش به طور خاص به بحث پادگان 06 ارتش میپردازیم. پادگانی که در سال 92 شهرداری منطقه چهار طبق توافقی با ارتش
مطابق پهنهبندی طرح تفصیلی داشته است. در این توافق بیان شده بود که 70درصد زمینهای پادگان 06 ارتش به پارک و در 30درصد نیز ساختوساز شود که این ساختوسازها شامل مجتمعهای مسکونی، تجاری و اداری بوده است. حتی کار تا جایی پیش میرود که توافق صورت میگیرد و مقداری پول به عنوان عوارض برای ساختوساز به شهرداری تهران پرداخت میشود اما اتفاقی که میافتد این بود که ارتش قصد داشته است یکمیلیونو600هزار متر مربع ساختوساز کند، اما سقف بارگذاری در کمیسیون ماده 5 یکمیلیونو200هزار متر مربع بوده است. این موضوع تبدیل به بحثی میان ارتش و شورای شهر میشود. حتی در آن زمان برخی از اعضای شورای شهر چهارم با نوع چینش و ترکیب کاربریها در این زمینها مخالفت میکنند؛ علت مخالفتشان هم از این قرار بوده است که در طرح باید فضای سبز، عرصههای تاریخی و مشکلات ترافیکی در نظر گرفته شود و بافت منطقه نباید دستخوش تغییر و دگرگونی خاصی شود. با روی کارآمدن پیروز حناچی و گرفتن سکان اداره شهرداری به وسیله او، بار دیگر موضوع پادگان 06 در دستور کار قرار میگیرد تا بالاخره بعد از گذشت سالها تعیین تکلیف شود. درنهایت دور جدید مذاکرات شهرداری با
ارتش آغاز میشود. در خلل این مذاکرات برای اینکه وسعت پادگان 06 ارتش، بیشتر از 10هزار هکتار بوده است، طرح به شورای عالی شهرسازی و معماری ارجاع میشود. درنهایت و بعد از پروسه طولانی توافق با ارتش، قرار میشود که ساختوسازهای این نهاد فقط در 630هزار متر مربع باشد، در صورتی که در گذشته قرار بوده است که ارتش در یکمیلیونو600 هزار متر مربع ساختوساز داشته باشد. برای ساختوسازهای ارتش در این منطقه هم ضوابطی تعیین میشود؛ ازجمله اینکه برجهای ساختهشده به بزرگراهها دسترسی داشته باشند و روی شریانهای محلی تأثیر منفی نگذارند. همچنین در ساخت برجها باید دسترسی به حملونقل عمومی مثل مترو و اتوبوس مد نظر قرار گیرد و این ساختوسازها باید باعث توسعه فضای سبز شهر شوند. علاوه بر این موارد، باید معیارهای مربوط به عدم سایهاندازی برج بر املاک مجاور و همچنین پاسخگویی تأسیسات و تجهیزات شهری نیز رعایت شود که این معیارها در کمیته فنی شورای عالی کنترل شده است. اما در توافق صورتگرفته شهرداری با ارتش چند نکته هم هست که جلب توجه میکند و نشان از اهمیت به فضای شهر دارد؛ در توافق اولیه 6هزار نفر در این محل ساکن میشدند اما حالا
جمعیتپذیری این منطقه به 2700 نفر رسیده است. نکته دیگر این است که ساخت ساختمانهای تجاری به یکسوم توافق قبلی کاهش پیدا کرده و قرار است که خبری از مالسازی و پاساژهای بزرگ نباشد که مقصد تمام مردم از نقاط مختلف شهر باشد و البته بخشی از کاربری هم به هتل اختصاص پیدا کرده است. بحث جالب توجه دیگر هم از این قرار است که دسترسی به ساختمانهای مسکونی که شامل 3 برج مسکونی است ساخته شده توسط ارتش از طریق بزرگراه شهید صیاد شیرازی داده میشود. مزیت این اتفاق این است که در خیابان پاسداران شاهد ایجاد ترافیک و مشکلات محلی نخواهیم بود.
حالا که این گزارش را میخوانید، شهرداری تهران در حال آمادهسازی کارهای بوستان 06 ارتش است تا بعد از چند وقت درهای آن به روی مردم باز شود و در پارکی به وسعت 35 هکتار قدم بگذارند. پارکی که میتوانست جای آن برج و مجتمع تجاری ساخته شود. اما با پیگیریهای شهرداری و همکاریهای ارتش این اتفاق آن طور که قرار بود صورت بگیرد، نیفتاد و حالا ساکنان محله پاسداران صاحب پارکی هستند که میتوانند آن را از آن خود بدانند. نکته جالب توجه در این پارک این است که به گفته معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران قرار است به عنوان یک بوستان موضوعی ارتباط جدیدی بین مردم و رویدادهای مرتبط با ارتش و دوران سربازی ایجاد کند.
این اتفاق یعنی بوستان 06 ارتش و نحوه ساختوساز این نهاد در زمینهایی که در اختیار دارد، نشان از یک تغییر رویکرد جدی در شهرداری است. تغییر رویکرد از این لحاظ که حالا شهروند و آسایش او در اولویت قرار گرفته است و دیگر کمتر خبری از فروش شهر برای توسعه خیابانهایش است. جدی هم از این منظر که طرف قرارداد شهرداری، نهادی نظامی به اسم ارتش بوده است. همه این اقدامات نشان از عزم راسخی دارد که شهرداری تهران در پیش گرفته است؛ عزمی که میخواهد تا جایی که میشود از شهرفروشی جلوگیری کند و به فکر توسعه باشد اما نه توسعه در ساخت اتوبان و بزرگراه و بلندمرتبهسازی بلکه توسعه محیط زندگی شهروندان. شاید این مسائل در وهله اول شعار به نظر برسد اما با نگاهی به اقدامات صورتگرفته شهرداری در تغییر رویکردی که در سالهای گذشته داشته است، میتوان به این موضوع پی برد. همین که جلوی بلندمرتبهسازی گرفته شده است، برای ساختوساز قبل از هر اقدامی باید پروانه ساخت گرفت، اجازه ساخت طبقات اضافه داده نمیشود، به معلولان و راحتی آنها اهمیت داده میشود و برایشان اقداماتی در دست انجام است، از این جمله هستند. شاید اگر این رویکرد در سالهای آینده ادامه
داشته باشد با خیال راحتتری بتوانیم بگوییم که شهر تهران در تلاش است که از سیطره نظام اقتصادی خارج شود و به سمت نظام انسانمحور برود. نیازی نیست راه دور برویم، نمونه عینی این نگاه را میتوان در راهاندازی پارک پادگان 06 ارتش دید. جایی که شهرداری و مسئولان آن بارها تأکید کردهاند که بافت تاریخی آن، ایجادنشدن ترافیک، ایجاد فضای سبز و... باید حفظ و رعایت شود. این نگاه، همان نگاه انسانمحور به شهر است. نگاهی مدرن به خیابان که باید از آنِ شهروند باشد؛ شهروندی که در خیابان است هر وقت که بخواهد میتواند استراحت کند، خرید کند، با دوستانش قرار بگذارد، گپ بزند، تاریخ در آن دیده شود و حتی سر کار برود و تمام این اتفاقات در محدوده بوستان 06 ارتش در حال رخدادن است.
شرق: سال 1372 بحثی در فضای کشور ایجاد میشود. ماجرا هم از این قرار بوده است که مقرر شده بوده است تا پادگانها و اراضی نظامی به خارج از شهر تهران منتقل شوند. با انتقال این پادگانها و اراضی نظامی، آنها برای تأمین خدمات هفتگانه شهری به شهرداری تهران واگذار میشدند. اما متأسفانه این موضوع در دهه 70 به قانون تبدیل نمیشود. زمان میگذرد و میرسیم به اواخر دهه 80؛ زمانی که بالاخره با گذشت سالها موضوع انتقال پادگانها و اراضی نظامی تبدیل به قانون میشود. اما مسألهای در این قانون گنجانده میشود که از این قرار بوده است که شهرداری باید برای تبدیل پادگانها پول زمین را پرداخت کند. مبلغی هم که برای خرید این زمینها از سمت شهرداری در قانون در نظر میگیرند به قیمت 35درصد ملکهای اطراف زمین با کاربری مسکونی بوده است. البته گزینه دیگری هم در قانون بوده است؛ در این مدل، شهرداری باید 40درصد مساحت زمین را برای تأمین خدمات عمومی در نظر بگیرد و 60درصد دیگر هم برای تأمین هزینههای انتقال پادگان بارگذاری شود. در این گزارش به طور خاص به بحث پادگان 06 ارتش میپردازیم. پادگانی که در سال 92 شهرداری منطقه چهار طبق توافقی با ارتش
مطابق پهنهبندی طرح تفصیلی داشته است. در این توافق بیان شده بود که 70درصد زمینهای پادگان 06 ارتش به پارک و در 30درصد نیز ساختوساز شود که این ساختوسازها شامل مجتمعهای مسکونی، تجاری و اداری بوده است. حتی کار تا جایی پیش میرود که توافق صورت میگیرد و مقداری پول به عنوان عوارض برای ساختوساز به شهرداری تهران پرداخت میشود اما اتفاقی که میافتد این بود که ارتش قصد داشته است یکمیلیونو600هزار متر مربع ساختوساز کند، اما سقف بارگذاری در کمیسیون ماده 5 یکمیلیونو200هزار متر مربع بوده است. این موضوع تبدیل به بحثی میان ارتش و شورای شهر میشود. حتی در آن زمان برخی از اعضای شورای شهر چهارم با نوع چینش و ترکیب کاربریها در این زمینها مخالفت میکنند؛ علت مخالفتشان هم از این قرار بوده است که در طرح باید فضای سبز، عرصههای تاریخی و مشکلات ترافیکی در نظر گرفته شود و بافت منطقه نباید دستخوش تغییر و دگرگونی خاصی شود. با روی کارآمدن پیروز حناچی و گرفتن سکان اداره شهرداری به وسیله او، بار دیگر موضوع پادگان 06 در دستور کار قرار میگیرد تا بالاخره بعد از گذشت سالها تعیین تکلیف شود. درنهایت دور جدید مذاکرات شهرداری با
ارتش آغاز میشود. در خلل این مذاکرات برای اینکه وسعت پادگان 06 ارتش، بیشتر از 10هزار هکتار بوده است، طرح به شورای عالی شهرسازی و معماری ارجاع میشود. درنهایت و بعد از پروسه طولانی توافق با ارتش، قرار میشود که ساختوسازهای این نهاد فقط در 630هزار متر مربع باشد، در صورتی که در گذشته قرار بوده است که ارتش در یکمیلیونو600 هزار متر مربع ساختوساز داشته باشد. برای ساختوسازهای ارتش در این منطقه هم ضوابطی تعیین میشود؛ ازجمله اینکه برجهای ساختهشده به بزرگراهها دسترسی داشته باشند و روی شریانهای محلی تأثیر منفی نگذارند. همچنین در ساخت برجها باید دسترسی به حملونقل عمومی مثل مترو و اتوبوس مد نظر قرار گیرد و این ساختوسازها باید باعث توسعه فضای سبز شهر شوند. علاوه بر این موارد، باید معیارهای مربوط به عدم سایهاندازی برج بر املاک مجاور و همچنین پاسخگویی تأسیسات و تجهیزات شهری نیز رعایت شود که این معیارها در کمیته فنی شورای عالی کنترل شده است. اما در توافق صورتگرفته شهرداری با ارتش چند نکته هم هست که جلب توجه میکند و نشان از اهمیت به فضای شهر دارد؛ در توافق اولیه 6هزار نفر در این محل ساکن میشدند اما حالا
جمعیتپذیری این منطقه به 2700 نفر رسیده است. نکته دیگر این است که ساخت ساختمانهای تجاری به یکسوم توافق قبلی کاهش پیدا کرده و قرار است که خبری از مالسازی و پاساژهای بزرگ نباشد که مقصد تمام مردم از نقاط مختلف شهر باشد و البته بخشی از کاربری هم به هتل اختصاص پیدا کرده است. بحث جالب توجه دیگر هم از این قرار است که دسترسی به ساختمانهای مسکونی که شامل 3 برج مسکونی است ساخته شده توسط ارتش از طریق بزرگراه شهید صیاد شیرازی داده میشود. مزیت این اتفاق این است که در خیابان پاسداران شاهد ایجاد ترافیک و مشکلات محلی نخواهیم بود.
حالا که این گزارش را میخوانید، شهرداری تهران در حال آمادهسازی کارهای بوستان 06 ارتش است تا بعد از چند وقت درهای آن به روی مردم باز شود و در پارکی به وسعت 35 هکتار قدم بگذارند. پارکی که میتوانست جای آن برج و مجتمع تجاری ساخته شود. اما با پیگیریهای شهرداری و همکاریهای ارتش این اتفاق آن طور که قرار بود صورت بگیرد، نیفتاد و حالا ساکنان محله پاسداران صاحب پارکی هستند که میتوانند آن را از آن خود بدانند. نکته جالب توجه در این پارک این است که به گفته معاون معماری و شهرسازی شهرداری تهران قرار است به عنوان یک بوستان موضوعی ارتباط جدیدی بین مردم و رویدادهای مرتبط با ارتش و دوران سربازی ایجاد کند.
این اتفاق یعنی بوستان 06 ارتش و نحوه ساختوساز این نهاد در زمینهایی که در اختیار دارد، نشان از یک تغییر رویکرد جدی در شهرداری است. تغییر رویکرد از این لحاظ که حالا شهروند و آسایش او در اولویت قرار گرفته است و دیگر کمتر خبری از فروش شهر برای توسعه خیابانهایش است. جدی هم از این منظر که طرف قرارداد شهرداری، نهادی نظامی به اسم ارتش بوده است. همه این اقدامات نشان از عزم راسخی دارد که شهرداری تهران در پیش گرفته است؛ عزمی که میخواهد تا جایی که میشود از شهرفروشی جلوگیری کند و به فکر توسعه باشد اما نه توسعه در ساخت اتوبان و بزرگراه و بلندمرتبهسازی بلکه توسعه محیط زندگی شهروندان. شاید این مسائل در وهله اول شعار به نظر برسد اما با نگاهی به اقدامات صورتگرفته شهرداری در تغییر رویکردی که در سالهای گذشته داشته است، میتوان به این موضوع پی برد. همین که جلوی بلندمرتبهسازی گرفته شده است، برای ساختوساز قبل از هر اقدامی باید پروانه ساخت گرفت، اجازه ساخت طبقات اضافه داده نمیشود، به معلولان و راحتی آنها اهمیت داده میشود و برایشان اقداماتی در دست انجام است، از این جمله هستند. شاید اگر این رویکرد در سالهای آینده ادامه
داشته باشد با خیال راحتتری بتوانیم بگوییم که شهر تهران در تلاش است که از سیطره نظام اقتصادی خارج شود و به سمت نظام انسانمحور برود. نیازی نیست راه دور برویم، نمونه عینی این نگاه را میتوان در راهاندازی پارک پادگان 06 ارتش دید. جایی که شهرداری و مسئولان آن بارها تأکید کردهاند که بافت تاریخی آن، ایجادنشدن ترافیک، ایجاد فضای سبز و... باید حفظ و رعایت شود. این نگاه، همان نگاه انسانمحور به شهر است. نگاهی مدرن به خیابان که باید از آنِ شهروند باشد؛ شهروندی که در خیابان است هر وقت که بخواهد میتواند استراحت کند، خرید کند، با دوستانش قرار بگذارد، گپ بزند، تاریخ در آن دیده شود و حتی سر کار برود و تمام این اتفاقات در محدوده بوستان 06 ارتش در حال رخدادن است.