بنیادی برای توسعه کسبوکار و اشتغال پایدار
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از سال ۱۳۹۵ برنامهای مشترک را با همکاری سازمان صنعتی ملل متحد (UNIDO) و با هدف توسعه کسبوکار و اشتغال پایدار در ایران طراحی کرده است که یکی از حوزههای اصلی این برنامه، توسعه زیستبوم فناوری اطلاعات و ارتباطات با تمرکز بر حوزههای پرتقاضا و پرظرفیت از نظر ایجاد اشتغال و خلق ثروت است. در همین راستا و در سیام آبان سال ۱۳۹۸ یک نهاد ملی «پشتیبان فناوری و کسبوکار» با عنوان بنیاد ملی توسعه فناوری تأسیس شد تا در قالب یک نهاد غیردولتی و غیرانتفاعی در چارچوب مشارکت بخش خصوصی و دولتی (Public-Private Partnership) به توسعه فناوری و اشتغال پایدار در حوزه فناوریهای پیشران انقلاب صنعتی چهارم بپردازد. در فاز اول، برنامههای توسعهای بنیاد، فناوریهای هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و بلاکچین (یا به اختصار فناوریهای هاب) در اولویت قرار گرفتهاند. این بنیاد بهعنوان نهادی تخصصی در هشت محور اصلی به ارائه خدمات میپردازد:
شمای کلی از وظایف و دستاوردهای کلیدی
گزارش اقدامات انجامشده در بنیاد ملی توسعه فناوری از افتتاحیه تا به امروز عبارت است از:
آموزش و ترویج: خدمات آموزشی در دو بخش آموزشهای آزاد و آموزشهای اشتغالمحور (مدرسه علوم دیجیتال) برنامهریزی و اجرا میشوند:
بخش آموزشهای آزاد: به طور خلاصه و کمی فعالیتهای زیر صورت گرفته است.
تدوین و اجرای 18 عنوان دوره تخصصی مهارتی برای 416 فراگیر (بیش از 13 هزار نفر/ساعت)
تدوین بسته آموزش جامع بلاکچین و ارزهای دیجیتال (بیش از 400 ویدئو و 58 ساعت آموزش)
تولید دهها کلیپ آموزشی-ترویجی در حوزه فناوریهای هاب
ایجاد استودیوی تخصصی تولید محتوا
آمادهسازی طرح مدرسه استارتاپی علوم دیجیتال
طرح «مدرسه ملی علوم دیجیتال» که توسط بنیاد ملی توسعه فناوری و با حمایت معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار طراحی و اجرا خواهد شد. تشکیل مدرسه ملی علوم دیجیتال ضمن شناسایی مجریان مستقل، تیمها و شرکتهای توانمند در حوزه آموزش این امکان را فراهم میکند تا با تعریف فرایندهای آموزشی و استانداردهای آموزشی در مدیریت آموزش در حوزههای انتقال و آموزش علوم دیجیتال، کوچینگ و توانمندسازی کارکنان متخصص، ظرفیت اخذ و اجرای علوم دیجیتال از خارج از کشور را فراهم آورد.
هدف از تشکیل مدرسه علوم دیجیتال شناسایی درست نیازهای بازار داخلی و خارجی به نیروی متخصص، جذب استادان متخصص و بهروز داخلی و بینالمللی، ارائه آموزش صحیح و کاربردی به افراد مستعد با هدف اتصال این افراد به بازارهای داخلی و بینالمللی است.
پژوهش و توسعه فناوری
انجام پژوهشهای توسعهای و کاربردی، آیندهپژوهی، شناسایی فرصتهای ناشی از فناوریهای هاب و بهکارگیری این فناوریها در حوزههای مختلف یکی از وظایف اصلی بنیاد ملی توسعه فناوری است. این بنیاد با تحلیل روند توسعه جهانی و ابعاد گوناگون کاربرد فناوریهای هاب، اقدام به تعریف و اجرای پروژههای ملی در این حوزه کرده و مدیریت پروژهها تا حصول نتیجه مطلوب را برعهده خواهد داشت. بنیاد سعی دارد تا با پشتیبانی یونیدو، تعاملی سازنده را با دانشگاهها، مراکز علمی و شرکتهای پیشرو بینالمللی در حوزه فناوریهای هاب برقرار کند و بهاینترتیب زمینه انتقال دانش و تجارب بینالمللی به داخل کشور فراهم شود. در بخش ترجمه اسناد و کتب علمی تاکنون ۱۷ کتاب و گزارش بینالمللی ترجمه و منتشر شده و پروژه آیندهنگاری که در ادامه معرفی میشود، در دستور کار قرار گرفته است.
پروژه تحقیقاتی اندیشکده آیندهنگاری
ضرورت وجود یک برنامه ملی آیندهنگاری در دو بعد ایدهپردازی و اجرا، مبنای اصلی شکلگیری طرح «اندیشکده آیندهنگاری» در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بوده است. اولویتبندی گزینههای در دسترس، شناسایی تهدیدها و فرصتهای بالقوه در آینده، ایجاد ساختار و فرهنگ تحقیق و بررسی موضوعات و ارائه سناریوهای مختلف تأثیرگذار بر آینده از قبیل مسائل مربوط به بازار کار و محیط کسبوکار، اقتصاد و سرمایهگذاری، آینده رفاه و تأمین اجتماعی، مطالعات جمعیتی، جامعه اطلاعات، پیشرفت و تحول آموزشها و مهارتها، تغییرات فناوری رویکرد «اندیشکده آیندهنگاری» به شمار میرود. خروجیهای شرح خدمات مصوب این طرح، به شرح ذیل مورد انتظار است:
تجارب کشورهای پیشرو در آیندهنگاری فناوری و تحولات نوآوری حوزه هوش مصنوعی و بلاکچین
چارچوب پیشنهادی الگوی انجام مطالعه آیندهنگاری فناوری و نوآوری کشور
آینده روندها و پیشرانهای تأثیرگذار در حوزه تحولات فناوری و نوآوری
تأثیر پیشرانهای کلان بر شاخصهای تخصصی وزارت کار
سناریوهای آینده تحولات فناوری و نوآوری کشور در حوزه هوش مصنوعی و بلاکچین
سند کارراهه آیندهنگاری تحولات فناوری و نوآوری در حوزه هوش مصنوعی و بلاکچین
همکاری فناورانه و شبکهسازی
نقش بنیاد در این بخش، ایجاد پلتفرم شبکه نوآوری در حوزه فناوریهای هاب (Innovation Hub) است. درواقع بنیاد بهعنوان نقطه اتصال خوشههای نوآوری و شبکه سرمایهگذاران صندوقهای VC، فرشتگان کسبوکار، شتابدهندهها و سایر اعضای اکوسیستم فناوریهای هاب ایفای نقش میکند.
وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی از سال ۱۳۹۵ برنامهای مشترک را با همکاری سازمان صنعتی ملل متحد (UNIDO) و با هدف توسعه کسبوکار و اشتغال پایدار در ایران طراحی کرده است که یکی از حوزههای اصلی این برنامه، توسعه زیستبوم فناوری اطلاعات و ارتباطات با تمرکز بر حوزههای پرتقاضا و پرظرفیت از نظر ایجاد اشتغال و خلق ثروت است. در همین راستا و در سیام آبان سال ۱۳۹۸ یک نهاد ملی «پشتیبان فناوری و کسبوکار» با عنوان بنیاد ملی توسعه فناوری تأسیس شد تا در قالب یک نهاد غیردولتی و غیرانتفاعی در چارچوب مشارکت بخش خصوصی و دولتی (Public-Private Partnership) به توسعه فناوری و اشتغال پایدار در حوزه فناوریهای پیشران انقلاب صنعتی چهارم بپردازد. در فاز اول، برنامههای توسعهای بنیاد، فناوریهای هوش مصنوعی، اینترنت اشیا و بلاکچین (یا به اختصار فناوریهای هاب) در اولویت قرار گرفتهاند. این بنیاد بهعنوان نهادی تخصصی در هشت محور اصلی به ارائه خدمات میپردازد:
شمای کلی از وظایف و دستاوردهای کلیدی
گزارش اقدامات انجامشده در بنیاد ملی توسعه فناوری از افتتاحیه تا به امروز عبارت است از:
آموزش و ترویج: خدمات آموزشی در دو بخش آموزشهای آزاد و آموزشهای اشتغالمحور (مدرسه علوم دیجیتال) برنامهریزی و اجرا میشوند:
بخش آموزشهای آزاد: به طور خلاصه و کمی فعالیتهای زیر صورت گرفته است.
تدوین و اجرای 18 عنوان دوره تخصصی مهارتی برای 416 فراگیر (بیش از 13 هزار نفر/ساعت)
تدوین بسته آموزش جامع بلاکچین و ارزهای دیجیتال (بیش از 400 ویدئو و 58 ساعت آموزش)
تولید دهها کلیپ آموزشی-ترویجی در حوزه فناوریهای هاب
ایجاد استودیوی تخصصی تولید محتوا
آمادهسازی طرح مدرسه استارتاپی علوم دیجیتال
طرح «مدرسه ملی علوم دیجیتال» که توسط بنیاد ملی توسعه فناوری و با حمایت معاونت توسعه کارآفرینی و اشتغال وزارت کار طراحی و اجرا خواهد شد. تشکیل مدرسه ملی علوم دیجیتال ضمن شناسایی مجریان مستقل، تیمها و شرکتهای توانمند در حوزه آموزش این امکان را فراهم میکند تا با تعریف فرایندهای آموزشی و استانداردهای آموزشی در مدیریت آموزش در حوزههای انتقال و آموزش علوم دیجیتال، کوچینگ و توانمندسازی کارکنان متخصص، ظرفیت اخذ و اجرای علوم دیجیتال از خارج از کشور را فراهم آورد.
هدف از تشکیل مدرسه علوم دیجیتال شناسایی درست نیازهای بازار داخلی و خارجی به نیروی متخصص، جذب استادان متخصص و بهروز داخلی و بینالمللی، ارائه آموزش صحیح و کاربردی به افراد مستعد با هدف اتصال این افراد به بازارهای داخلی و بینالمللی است.
پژوهش و توسعه فناوری
انجام پژوهشهای توسعهای و کاربردی، آیندهپژوهی، شناسایی فرصتهای ناشی از فناوریهای هاب و بهکارگیری این فناوریها در حوزههای مختلف یکی از وظایف اصلی بنیاد ملی توسعه فناوری است. این بنیاد با تحلیل روند توسعه جهانی و ابعاد گوناگون کاربرد فناوریهای هاب، اقدام به تعریف و اجرای پروژههای ملی در این حوزه کرده و مدیریت پروژهها تا حصول نتیجه مطلوب را برعهده خواهد داشت. بنیاد سعی دارد تا با پشتیبانی یونیدو، تعاملی سازنده را با دانشگاهها، مراکز علمی و شرکتهای پیشرو بینالمللی در حوزه فناوریهای هاب برقرار کند و بهاینترتیب زمینه انتقال دانش و تجارب بینالمللی به داخل کشور فراهم شود. در بخش ترجمه اسناد و کتب علمی تاکنون ۱۷ کتاب و گزارش بینالمللی ترجمه و منتشر شده و پروژه آیندهنگاری که در ادامه معرفی میشود، در دستور کار قرار گرفته است.
پروژه تحقیقاتی اندیشکده آیندهنگاری
ضرورت وجود یک برنامه ملی آیندهنگاری در دو بعد ایدهپردازی و اجرا، مبنای اصلی شکلگیری طرح «اندیشکده آیندهنگاری» در وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی بوده است. اولویتبندی گزینههای در دسترس، شناسایی تهدیدها و فرصتهای بالقوه در آینده، ایجاد ساختار و فرهنگ تحقیق و بررسی موضوعات و ارائه سناریوهای مختلف تأثیرگذار بر آینده از قبیل مسائل مربوط به بازار کار و محیط کسبوکار، اقتصاد و سرمایهگذاری، آینده رفاه و تأمین اجتماعی، مطالعات جمعیتی، جامعه اطلاعات، پیشرفت و تحول آموزشها و مهارتها، تغییرات فناوری رویکرد «اندیشکده آیندهنگاری» به شمار میرود. خروجیهای شرح خدمات مصوب این طرح، به شرح ذیل مورد انتظار است:
تجارب کشورهای پیشرو در آیندهنگاری فناوری و تحولات نوآوری حوزه هوش مصنوعی و بلاکچین
چارچوب پیشنهادی الگوی انجام مطالعه آیندهنگاری فناوری و نوآوری کشور
آینده روندها و پیشرانهای تأثیرگذار در حوزه تحولات فناوری و نوآوری
تأثیر پیشرانهای کلان بر شاخصهای تخصصی وزارت کار
سناریوهای آینده تحولات فناوری و نوآوری کشور در حوزه هوش مصنوعی و بلاکچین
سند کارراهه آیندهنگاری تحولات فناوری و نوآوری در حوزه هوش مصنوعی و بلاکچین
همکاری فناورانه و شبکهسازی
نقش بنیاد در این بخش، ایجاد پلتفرم شبکه نوآوری در حوزه فناوریهای هاب (Innovation Hub) است. درواقع بنیاد بهعنوان نقطه اتصال خوشههای نوآوری و شبکه سرمایهگذاران صندوقهای VC، فرشتگان کسبوکار، شتابدهندهها و سایر اعضای اکوسیستم فناوریهای هاب ایفای نقش میکند.