شفافیت با چاشنی کار تأثیرگذار و ملموس

شما تجربه کار اجرائی به‌عنوان استاندار را دارید و هم الان عضو شورای شهر اصفهان هستید. به‌ نظرتان شاخص‌ترین هویت و کار و عملکردی که از شورای شهر الان و مدیریت شهری کنونی اصفهان می‌توان روی آن انگشت گذاشت، کدام ویژگی است؟

چند مسئله است که می‌توان به آنها اشاره کرد. اول اینکه این دوره شورای شهر، شورای شفاف و با صداقتی در مقابل موکلان خود بود. ما چند اقدام در شورای شهر داشتیم که اینها سابقه نداشت. اولینش این بود که تمام جلسه‌های شورای شهر را پخش اینترنتی کردیم. و هر کسی از شهروندان خواست، می‌تواند مراجعه کند و ریز مذاکرات را داشته باشد. این اولین گام در راستای ایجاد یک تعامل، شفافیت و اعتمادسازی بود. فکر می‌کنم این جزء سرمایه‌هایی است که ماندگار خواهد بود.

یعنی دوره‌های بعدی دیگر نمی‌تواند این میراث یا به تعبیر شما سرمایه را تغییر بدهند؟

به نظرم سخت است که آنها، حالا هر گروهی باشند، بخواهند این موضوع را تغییر بدهند. دومین مطلب اینکه ما از فضای مجازی مانند تارنماها و چیزهای دیگر که برای شورای شهر داشتیم، نهایت تلاش را کردیم که بارگذاری آنها به‌موقع و کامل باشد. الان در فضای مجازی مربوط به شورا، اپلیکیشنی را داریم که همه شهروندان می‌توانند تمام مقررات و مصوبات شوراهای شهر اصفهان را از اولین دوره تا حالا رصد کنند و ببینند. با جزئیات ببینند که راجع به چه چیزهایی است. اینکه راجع به هر موضوعی چه مصوباتی بوده و می‌توانند در اپلیکیشن، مذاکرات و نظریات مخالف و موافق را هم ببینند. هرچند در آنها، مصوبه نهایی ملاک خواهد بود؛ آن چیزی که از تصویب گذرانده شده است. این به نظر من، گام خیلی ارزنده‌ای در زمینه شفافیت با مردم بود.

پیش‌از‌این چنین چیزی نبوده که مردم از جزئیات مصوبات و بحث و مخالفت و موافقت درباره هر‌کدام مطلع شوند؟

پیش‌از‌این، هیچ‌کدام از اینها نبود. هم دسترسی به مصوبات نبود، هم پخش مستقیم. این دو موردی بود که تلاش کردیم اعتمادسازی متقابل را فراهم کنیم. حالا در همه دوره‌ها، اعضای شورای شهر، جلسه‌های متفاوتی داشتند، در محله‌ها با اقشار. در این دوره، تعداد این جلسه‌ها زیادتر و منظم‌تر شد؛ تا این ارتباط مستقیم باشد. مخصوصا شهرداری تلاش کرد تا برای هر منطقه، جمعی از معتمدان را جمع کند و جلسه‌های مستمری داشته باشد تا نظر آنها را هم بگیرد؛ یعنی راجع به مسائل محدوده شهرداری منطقه خود، راجع به نیازها و توقع‌های‌شان نظر آنها را داشته باشد. کار دیگری که در شهرداری انجام شد، پرداختن جدی به امر شفاف‌سازی مالی بود. در اینجا، چند گام برداشته شد. اول اینکه کمیته تخصیصی را در شهرداری اصفهان قبل از سایر شهرداری‌ها فعال کند که میزان پرداختی به هر پروژه‌ای را بدانیم. نیازمان را بدانیم. این شامل پرداخت‌های جاری ما هم می‌شده است. تا حالا سابقه نداشت که پرداخت‌های جاری‌مان را این‌طور کنترل کنیم. الان پرداخت‌های جاری و عمرانی، همه تحت ضابطه‌ای است. کاری که امسال، شهرداری اصفهان و شورای شهر اصفهان پیشگام بود، از اواخر 98 شروع شد و الان هم ادامه دارد، این است که برای هر پروژه عمرانی موافقت‌نامه‌ای را تدوین کند. در موافقت‌نامه، شرح این پروژه است که این پروژه چیست، مثلا چند متر زیربنا دارد، چه زمانی باید شروع شود و خاتمه پیدا کند و هزینه‌هایش چقدر است. بهره‌بردارش کیست؟ مثلا اگر حوزه معاونت عمرانی، کتابخانه می‌سازد، درج می‌شود که بهره‌بردارش حوزه معاونت فرهنگی است. او باید روی نقشه و طرح آن، اعمال نظر کند؛ یعنی این جامعیت را هم به کارهای‌مان بخشیدیم که پروژه‌های‌مان و طرح‌های‌مان طرح‌هایی باشد که بتواند دارای چنین جامعیتی باشد که بعدا بهره‌بردار دچار مضیقه و مشکل در این قصه نشود. این کاری بود که انجام شد و خوشبختانه، هر‌چه جلوتر می‌رود، تکمیل‌تر می‌شود. به صورت کلی گام‌های اساسی در جهت مکانیزه‌کردن سیستم برداشته شد. مقداری در دوره‌های قبل شروع شده بود؛ ولی به نتیجه کامل نرسیده بود. تلاش شد به نتیجه برسد تا کارهای عمده شهرداری مکانیزه شود. از‌جمله مهم‌ترین امر آن، محاسبات آن است که دخالت نیروی انسانی را به کمترین حد برسانیم. مثلا شما زمینی دارید که می‌خواهید در آن ساختمان بسازید، نقشه و مشخصات آن را که طراحی می‌کنید و در قسمت‌های مختلف شهرداری تأیید می‌شود، محاسباتش به‌ صورت رایانه‌ای انجام می‌شود و فیش به‌سرعت برای شما صادر می‌شود.

آنلاین انجام می‌شود.

بله، فیش‌های رایانه‌ای به شما می‌دهند. کار دیگری که در این دوره شد و به بهره‌برداری رسید، این بود که تلاش کردیم کاربری‌های زمین‌های محدوده شهر را در تارنماها و سایت‌های مربوط به شهرداری در اختیار عموم بگذاریم. شما می‌توانید نقشه شهر را بیاورید، بگردید، پلاک خود را ببینید. روی پلاک خود کلیک کنید و بدانید کاربری آن چیست، چند طبقه مجاز هستید بسازید، سطح اشغال چقدر می‌تواند باشد. همه اینها گام‌هایی است برای همان بحث اعتمادسازی و توجه به حقوق شهروندی که این حقوق شهروندی را به ‌طور کامل دنبال کنیم. افراد برای آگاهی از حقوق مادی خودشان، نیاز به مراجعه به شهرداری نداشته باشند و بتوانند آن را در خانه خود و با کامپیوتر خود این نیازها را برطرف کنند.

بودجه سالانه شهرداری در این دوره، به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرد. ریشه این افزایش در کجا بوده است؟ آیا شهرفروشی اتفاق افتاده است یا نه؟ در این زمینه توضیح دهید؛ چون تقریبا بیش از سه برابر شده است.

در این دوره تلاش کردیم که از منابع مختلفی که در قوانین سالانه بودجه کشوری پیش‌بینی شده است، به نحو مطلوبی استفاده کنیم. شامل فروش اوراق مشارکت بود، وام‌ها بود و تسهیلات بانکی بود که در قانون بودجه و قوانین سالانه، ذکر شده است. اصلا خود مدیریت شهری و شهردار اصفهان، خودش شخصا به اتفاق معاونانش، این امر را پیگیری کرد. ما رشد چشمگیر و بالایی در این بخش داشتیم. این اولینش بود. دومین بحثی که در این مسئله داشتیم، استفاده از تسهیلات بانکی، خارج از آن مصوبات بود. برای اینکه بتوانیم این کار را انجام دهیم، بدهی‌های خودمان که از گذشته مانده بود و بعضا هم زیاد مانده بود، با بانک‌ها تسویه کردیم. وقتی تسویه کردیم، توانستیم تسهیلات جدیدی از آنها بگیریم. این هم به آن اضافه شد. بحث سوم، اینکه اکیپی برای ارتقای درآمد شهرداری راه‌اندازی کردیم. وظیفه این اکیپ این بود که به میزان بهره‌مندی هر فرد یا هر شغلی از امکانات شهر، حقوق سایر شهروندان را پرداخت کند. این کار را کردیم. این هم منابع خوبی را در اختیار ما گذاشت. ما در دوره سوم شورای شهر که الان دوره پنجم هستیم- آن دوره هم من عضو شورای شهر بودم- خیلی بحث کردیم. با خیلی از افراد بیرونی هم صحبت کردیم که مجموع عوارض شهرداری از هر ساختمان، چند درصد قیمت تمام‌شده آن ساختمان باشد. به عددی بین هفت تا 10 درصد رسیدیم. همین محدوده را در سال‌های جاری هم حفظ کردیم یا قیمت تمام شده یا قیمت بازار، قیمت روز ساختمان. اگر مبالغ بالا رفته، ما آن درصد خودمان را حفظ کردیم. آپارتمان را در منطقه متوسط شهری، ابتدای دوره پنجم، قیمتش مثلا متری دو یا سه یا پنج میلیون تومان بوده است؛ اما الان کمتر از 15 میلیون تومان نیست؛ یعنی سه برابر شده است. ما میزان عوارض‌مان به آن مقدار، افزایش پیدا نکرده است. هر‌چند آن را دنبال می‌کنیم که سهمیه خودمان را از آنجا داشته باشیم. این یک امر دیگر است که در آن بخش، درآمدهای خوبی برای شهر محقق شد. یک‌سری منابعی را هم براساس منافعی از خود شهروندان که می‌خواهیم حفظ کنیم، تعریف کردیم که این هم کمک به شهر بود. به‌عنوان مثال در یک مورد مصوب کردیم که ساختمان از سه طبقه به بالا، برای تأمین نیازهای ایمنی خود، به‌ویژه آتش‌نشانی برای اطفای حریق، برای کنترل حادثه‌ای که برای آسانسورهایش پیش آمد و... نیاز به تجهیزات ویژه دارد. بر‌اساس‌این برای ساختمان‌هایی از این طبقات به بالا، عوارضی پیش‌بینی کردیم، فقط برای تجهیز و نوسازی آتش‌نشانی. و پولی که از آنجا گرفتیم، یک ریالش را خرج پرسنلی یا سایر خرج‌های جاری نکردیم. فقط برای تجهیزات آتش‌نشانی صرف شد. به‌همین‌دلیل هم الان شهرداری اصفهان، نردبان‌های بلند دارد که تا ساختمان‌های 10، 15 طبقه را می‌تواند پوشش دهد. موتور پمپ، تجهیزات فردی، دستکش و لباس نسوز، کفش نسوز، همه را به‌روز‌رسانی کردیم.

همه با همین بودجه و از محل این عوارض تأمین شده است؟

بله، با وجود اینکه در دوره تحریم قرار گرفتیم و بسیاری از این تجهیزات، وارداتی است؛ ولی ما آنها را به‌روز کردیم. همچنین، کار دیگری که کردیم، این بود که برای برخی تراکم‌هایی که در شهر می‌گیرند، این تراکم‌ها نیاز به فضای سبز دارد. عوارض تولید اکسیژن را هم برای تراکم‌های بالا مشخص کردیم که این هم کمک خوبی به شهر بود، البته در نظر داشته باشید این عدد برای کسی که خانه‌ای در حد یک یا دو طبقه بسازد، مبلغش بسیار ناچیز می‌شود و خوب است که اینجا این مطلب را خدمت شما عرض کنم که برخلاف تبلیغاتی که علیه شهرداری‌ها در سراسر کشور می‌شود، بسیاری از واحدهایی که می‌سازند، در حد یک یا دو طبقه، به قول دوستان شهرداری، به آنها شخصی‌سازها می‌گویند. بسیاری از اینها، پولی که سازمان تأمین اجتماعی بابت بیمه این مجموعه برابر مصوبه مجلس می‌گیرد، از پول عوارض شهرداری بیشتر می‌شود که چیز عجیبی است. آن پول را برای بیمه همگانی آنجا می‌گیرند، اگر بخواهید خود ساختمان را بیمه کنید، باید مجدد پول دهید؛ ولی این اتفاق می‌افتد. بگذریم! خلاصه اینکه با کارهایی که در این زمینه‌ها انجام شد، توانستیم خدمات ویژه‌ای در شهر تعریف کنیم. ما در شورا، این بحث را مطرح کردیم که چه در گذشته و چه در حال، ارتفاع ساختمان‌هایی که شهرداری پروانه داده است، باید تمام خدمات مورد نیازش را تأمین کند. آتش‌نشانی آن را تأمین کند، کنترلش را تأمین کند، حمل زباله‌اش را تأمین کند و فضای سبزش را تأمین کند که این کارها را کردیم.

شاید منتقدان بگویند که این وظیفه بدیهی و ابتدایی شهرداری است.

ولی مسئله این است که قبل از این در شهر به ساختمان 12 طبقه مجوز داده شد؛ اما بالاترین نردبان شما بیشتر از پنج طبقه نمی‌رسید، حالا وظیفه باشد یا نباشد. مثل اتفاق‌هایی که در شهر تهران افتاد، خیلی جاها اتفاق افتاد و گفتند تجهیزات ما جواب‌گو نبوده است. شهروندان باید یقه چه کسی را بگیرند به خاطر این قصور؟ ‌هزینه آن را مردم با جان‌ خود دادند یا حالا وضعیت آلودگی یا چیزهای دیگر؛ ولی ما در این حوزه‌ها گام گذاشتیم. در کار دیگری که در شهرداری اصفهان انجام دادیم و فکر می‌کنم جزء کارهای نادر و ماندگار است، این بود که بیشتر از اینکه به شکل ظاهری و تبلیغاتی کارها فکر کنیم، به شکل نیاز شهر و داشتن شهری ایمن و زیست‌پذیر فکر کردیم. چند پروژه بزرگ داشتیم که این پروژه‌های بزرگ، بخش اعظم از بودجه ما را گرفتند، صرف اینها شد و به خودشان اختصاص داد. یکی تکمیل خط اول مترو بود.

سابقه 17‌ساله‌ای داشت و به بهره‌برداری هم نرسیده بود. درست است؟

بله، 17 سال بود که به بهره‌برداری نرسیده بود. قسمت آخرش را هم پیش‌بینی می‌کردند که اگر به رویه قبلی باشد، دو، سه سال دیگر طول بکشد. ما آن را در عرض چهار یا شش ماه راه انداختیم؛ ولی مهم‌تر از آن، خط 2 است.

پیش از این دوره هیچ کاری برای خط 2 انجام نشده بود؟

هیچ، حتی کلنگ آن را هم نزده بودند. خط 2، الان جزء خطوطی است که فکر می‌کنیم تا دو، سه سال آینده قابل بهره‌برداری باشد. 24 کیلومتر خط شرقی غربی که بسیار مورد نیاز است. این یکی بود. دومی اینکه شهر اصفهان به‌ خاطر موقعیت جغرافیایی‌اش همیشه از نظر ترافیک عبوری کشوری یعنی از شمال به جنوب و از شرق به غرب، ماشین‌ها مجبور بودند از داخل شهر رد شوند و همین باعث می‌شد ترافیک شهر خیلی زیاد شود. بر‌اساس‌این رینگ چهارم یا رینگ حفاظتی که طرح آن چند سال پیش تهیه شده بود؛ اما به قول کارشناسان قدیمی شهرداری، شهرداری در هیچ دوره‌ای، جسارت ورود به این کار را نداشت؛ چون پروژه بسیار بزرگ بود و آزادسازی زمین و ساخت آن، پل‌های روگذر و زیرگذر متعددی که داشت، کار را مقداری سخت می‌کرد.

برای این هم تا قبل از آن کاری نشده بود؟

به‌هیچ‌وجه کار اجرائی نشده بود. عرض کردم طرح آن تهیه شده بود که در آن هم بازنگری شد؛ ولی هیچ کاری نشده بود. تمام آن انجام شد. شروعش در این دوره بود. این دومین طرح بزرگی بود که در شهر اصفهان انجام دادیم و جزء امور ماندگار در این شهر است. بحث سومی که داشتیم که آن هم بودجه زیادی به خود اختصاص داد، ساختمان اجلاس سران بود که بنا بود برای سران غیرمتعهدها آماده شود؛ اما نشد. با پیشرفت کمی به دوره ما رسید؛ ولی الان تقریبا بالای 90 درصد پیشرفت کار داشته است. در نظر داشته باشید که همیشه در دولت و در وزارتخانه‌ها این بحث بود که در تهران به دلیل ترافیک و شلوغی و مشکلاتی که در فرودگاه‌هایش است و سایر مسائل، امکان برگزاری خیلی از اجلاس‌های بین‌المللی وجود ندارد. دنبال این بودند که چنین جایی درست شود. طراحی این سالن اجلاس، برای اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد بود؛ یعنی در چنین سطحی طراحی شده. دوستان ما در شهرداری این را خیلی جدی ایستادند و تمام کردند. این هم در مدت چند ماه آینده، قسمت‌های اجلاس آن قابل بهره‌برداری است. فکر می‌کنیم جایگاه گردشگری و درآمدزایی ناشی از این رفت‌و‌آمدها و این نوع اجلاس‌ها، به شهر برگردد. رونق اقتصادی ناشی از این امر به شهر برمی‌گردد. به هر حال شهر اصفهان جزء یکی از چند مقصد گردشگری دنیاست که می‌تواند در آن اجلاس سران تشکیل شود، حالا اجلاس وزرا یا علمی یا هر چیز بین‌المللی. فقط اخبار آن در رسانه‌های دنیا پخش شود، مهم‌ترین تبلیغ برای اصفهانی‌هاست. اینها کارهای خوبی است که در شهر اصفهان انجام شده است.

سالن اجلاس سران در این دوره تمام و تکمیل می‌شود؟

در این دوره، خود قسمت برگزاری اجلاس، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. قسمت‌های زمینه‌ای هم مانند بازار، هتل و... دارد که تمام نمی‌شود. آنها را از اول برای بخش خصوصی گذاشتند؛ ولی این را خود شهرداری تمام کرد.

متولی آن چه کسی خواهد بود؟

خود سالن اجلاس و قسمت‌های وابسته به سالن اجلاس، جزء اموال و مالکیت شهرداری است. شهرداری دنبال این است که اگر شرکت بین‌المللی یا جای دیگر که سابقه اداره این‌‌گونه اماکن را داشته باشد، با نظارت دستگاه نظارتی کار را به دست بگیرد؛ چون به هر حال اینجا بخش امنیتی هم دارد که اگر اجلاس بین‌المللی باشد، با نظارت آنها، این را واگذار کنند یا اجاره دهند؛ ولی مهم این است که این امکان در کشور ایجاد شد. امر دیگری که در شهر اصفهان اتفاق افتاد که ما را بین کلان‌شهرها نمونه می‌کند، در حوزه محیط زیست است. می‌دانید که شهر اصفهان، یکی از مناطق خشک کشور است. در حاشیه کویر هم هست. آبادانی آن به‌ خاطر رودخانه زاینده‌رود بود که به هر دلیلی که فکر می‌کنم دلایل ظالمانه‌ای هم هست، این رودخانه خشک شده است. کارهایی که شهرداری در سه سال گذشته برای استفاده از پساب‌های فاضلاب شهری انجام داده است، بازیافت مجدد اینها، امری است که می‌تواند فضای سبز موجود اصفهان که یکی از بهترین فضاهای سبز ایران است، ضمانت بر بقای آن داشته باشد. به نوسانات رودخانه زاینده‌رود و نوسانات بارشی خیلی متکی نباشیم؛ یعنی برای تمام مناطق شهرداری، شبکه آب فضای سبز ایجاد کردیم.

آب اختصاصی برای فضای سبز؟

بله، خط لوله ایجاد کردیم. شاید چهار، پنج تصفیه‌خانه بزرگ درست کردیم؛ حتی فاضلاب خام را از شاهین‌شهر که حدود 23، 24 کیلومتر فاصله دارد، آن فاضلاب را خریداری کردیم. توانستیم همه اینها را جمع کنیم و این استفاده را برای حفظ فضای سبز اصفهان داشته باشیم. اگر آبی در رودخانه زاینده‌رود بود، به ما کمک می‌کند؛ ولی اگر نبود، از این استفاده می‌کنیم. در کنار این کار دو، سه کار دیگر هم کردیم که امسال، جدی به آنها پرداخته شده است. یکی شبکه‌های تحت فشار آبیاری است برای پای گل‌ها و درخت‌ها و دومین کاری که کردیم، پرداختن به امر تحقیقات برای جایگزینی گیاهان با مصرف آب کمتر است. این کاری مستمر است. مقداری را ما انجام دادیم. باید در آینده هم مستمرا انجام دهند تا این کار انجام شود و نتیجه‌بخش باشد. دو کار دیگر هم که در بخش حمل و نقل و ترافیک به نظرم بسیار ارزنده است، یکی بازسازی کامل ناوگان اتوبوس‌رانی ما بود؛ چون در یکی، دو سال، ما اتوبوس تولیدی جدید نداشتیم؛ اما تمام اتوبوس‌ها را به شرکت‌های سازنده دادیم. تقریبا نوسازی کامل کردند.

کل ناوگان را؟

بله، تعدادی هم جدید خرید کردیم که البته کم است؛ اما کار خوبی که کردند، این بود که احداث دو پارک‌سوار بزرگ با تعداد کافی جای پارک خودرو برای ابتدا و انتهای خط مترو و تعریف خطوط مختلف اتوبوس‌رانی که ابتدا و انتهای‌شان به همان نقطه پارک‌سوار بیاید.

یعنی مسافر با مترو می‌آید و از آنجا با اتوبوس، در مسیرهای دیگر توزیع می‌شود؟

بله، همین‌طور ماشین شخصی خود را در پارک‌سوار می‌گذارد. از همان‌جا، مسیر ورود به مترو، کنار همان پارکینگ است. وارد مترو می‌شود. می‌تواند از شبکه مترو استفاده کند یا می‌تواند از چهار، پنج خط اصلی و سراسری اتوبوس‌رانی در همان پارک‌سوار استفاده کند و سوار شود. این امر، کاهش مصرف سوخت را به همراه دارد؛ یعنی ما ابزار کاهش استفاده از خودروی شخصی را فراهم کردیم. در جای دیگری در شهر و استانی ندیدم چنین چیزی اجرا شده باشد. در تهران، مقداری این نقش را پارکینگ‌های مرقد امام دارد.

برای این منظور چند پارک‌سوار در اصفهان طراحی شده است؟

الان دو پارک‌سوار راه افتاده است. دو، سه ترمینال دیگر هم برای اتوبوس‌رانی‌های‌مان تعریف کردیم که در دست ساخت است.

این پایانه‌ها غیر از اینهایی است که فعلا وجود دارد؟

بله، آنها به خط مترو نزدیک نیست؛ ولی ترمینال برای نظم‌بخشی به خطوط اتوبوس‌رانی بوده که آن خطوط اتوبوس‌رانی بتوانند جواب‌گو باشند.

شما تجربه کار اجرائی به‌عنوان استاندار را دارید و هم الان عضو شورای شهر اصفهان هستید. به‌ نظرتان شاخص‌ترین هویت و کار و عملکردی که از شورای شهر الان و مدیریت شهری کنونی اصفهان می‌توان روی آن انگشت گذاشت، کدام ویژگی است؟

چند مسئله است که می‌توان به آنها اشاره کرد. اول اینکه این دوره شورای شهر، شورای شفاف و با صداقتی در مقابل موکلان خود بود. ما چند اقدام در شورای شهر داشتیم که اینها سابقه نداشت. اولینش این بود که تمام جلسه‌های شورای شهر را پخش اینترنتی کردیم. و هر کسی از شهروندان خواست، می‌تواند مراجعه کند و ریز مذاکرات را داشته باشد. این اولین گام در راستای ایجاد یک تعامل، شفافیت و اعتمادسازی بود. فکر می‌کنم این جزء سرمایه‌هایی است که ماندگار خواهد بود.

یعنی دوره‌های بعدی دیگر نمی‌تواند این میراث یا به تعبیر شما سرمایه را تغییر بدهند؟

به نظرم سخت است که آنها، حالا هر گروهی باشند، بخواهند این موضوع را تغییر بدهند. دومین مطلب اینکه ما از فضای مجازی مانند تارنماها و چیزهای دیگر که برای شورای شهر داشتیم، نهایت تلاش را کردیم که بارگذاری آنها به‌موقع و کامل باشد. الان در فضای مجازی مربوط به شورا، اپلیکیشنی را داریم که همه شهروندان می‌توانند تمام مقررات و مصوبات شوراهای شهر اصفهان را از اولین دوره تا حالا رصد کنند و ببینند. با جزئیات ببینند که راجع به چه چیزهایی است. اینکه راجع به هر موضوعی چه مصوباتی بوده و می‌توانند در اپلیکیشن، مذاکرات و نظریات مخالف و موافق را هم ببینند. هرچند در آنها، مصوبه نهایی ملاک خواهد بود؛ آن چیزی که از تصویب گذرانده شده است. این به نظر من، گام خیلی ارزنده‌ای در زمینه شفافیت با مردم بود.

پیش‌از‌این چنین چیزی نبوده که مردم از جزئیات مصوبات و بحث و مخالفت و موافقت درباره هر‌کدام مطلع شوند؟

پیش‌از‌این، هیچ‌کدام از اینها نبود. هم دسترسی به مصوبات نبود، هم پخش مستقیم. این دو موردی بود که تلاش کردیم اعتمادسازی متقابل را فراهم کنیم. حالا در همه دوره‌ها، اعضای شورای شهر، جلسه‌های متفاوتی داشتند، در محله‌ها با اقشار. در این دوره، تعداد این جلسه‌ها زیادتر و منظم‌تر شد؛ تا این ارتباط مستقیم باشد. مخصوصا شهرداری تلاش کرد تا برای هر منطقه، جمعی از معتمدان را جمع کند و جلسه‌های مستمری داشته باشد تا نظر آنها را هم بگیرد؛ یعنی راجع به مسائل محدوده شهرداری منطقه خود، راجع به نیازها و توقع‌های‌شان نظر آنها را داشته باشد. کار دیگری که در شهرداری انجام شد، پرداختن جدی به امر شفاف‌سازی مالی بود. در اینجا، چند گام برداشته شد. اول اینکه کمیته تخصیصی را در شهرداری اصفهان قبل از سایر شهرداری‌ها فعال کند که میزان پرداختی به هر پروژه‌ای را بدانیم. نیازمان را بدانیم. این شامل پرداخت‌های جاری ما هم می‌شده است. تا حالا سابقه نداشت که پرداخت‌های جاری‌مان را این‌طور کنترل کنیم. الان پرداخت‌های جاری و عمرانی، همه تحت ضابطه‌ای است. کاری که امسال، شهرداری اصفهان و شورای شهر اصفهان پیشگام بود، از اواخر 98 شروع شد و الان هم ادامه دارد، این است که برای هر پروژه عمرانی موافقت‌نامه‌ای را تدوین کند. در موافقت‌نامه، شرح این پروژه است که این پروژه چیست، مثلا چند متر زیربنا دارد، چه زمانی باید شروع شود و خاتمه پیدا کند و هزینه‌هایش چقدر است. بهره‌بردارش کیست؟ مثلا اگر حوزه معاونت عمرانی، کتابخانه می‌سازد، درج می‌شود که بهره‌بردارش حوزه معاونت فرهنگی است. او باید روی نقشه و طرح آن، اعمال نظر کند؛ یعنی این جامعیت را هم به کارهای‌مان بخشیدیم که پروژه‌های‌مان و طرح‌های‌مان طرح‌هایی باشد که بتواند دارای چنین جامعیتی باشد که بعدا بهره‌بردار دچار مضیقه و مشکل در این قصه نشود. این کاری بود که انجام شد و خوشبختانه، هر‌چه جلوتر می‌رود، تکمیل‌تر می‌شود. به صورت کلی گام‌های اساسی در جهت مکانیزه‌کردن سیستم برداشته شد. مقداری در دوره‌های قبل شروع شده بود؛ ولی به نتیجه کامل نرسیده بود. تلاش شد به نتیجه برسد تا کارهای عمده شهرداری مکانیزه شود. از‌جمله مهم‌ترین امر آن، محاسبات آن است که دخالت نیروی انسانی را به کمترین حد برسانیم. مثلا شما زمینی دارید که می‌خواهید در آن ساختمان بسازید، نقشه و مشخصات آن را که طراحی می‌کنید و در قسمت‌های مختلف شهرداری تأیید می‌شود، محاسباتش به‌ صورت رایانه‌ای انجام می‌شود و فیش به‌سرعت برای شما صادر می‌شود.

آنلاین انجام می‌شود.

بله، فیش‌های رایانه‌ای به شما می‌دهند. کار دیگری که در این دوره شد و به بهره‌برداری رسید، این بود که تلاش کردیم کاربری‌های زمین‌های محدوده شهر را در تارنماها و سایت‌های مربوط به شهرداری در اختیار عموم بگذاریم. شما می‌توانید نقشه شهر را بیاورید، بگردید، پلاک خود را ببینید. روی پلاک خود کلیک کنید و بدانید کاربری آن چیست، چند طبقه مجاز هستید بسازید، سطح اشغال چقدر می‌تواند باشد. همه اینها گام‌هایی است برای همان بحث اعتمادسازی و توجه به حقوق شهروندی که این حقوق شهروندی را به ‌طور کامل دنبال کنیم. افراد برای آگاهی از حقوق مادی خودشان، نیاز به مراجعه به شهرداری نداشته باشند و بتوانند آن را در خانه خود و با کامپیوتر خود این نیازها را برطرف کنند.

بودجه سالانه شهرداری در این دوره، به شکل چشمگیری افزایش پیدا کرد. ریشه این افزایش در کجا بوده است؟ آیا شهرفروشی اتفاق افتاده است یا نه؟ در این زمینه توضیح دهید؛ چون تقریبا بیش از سه برابر شده است.

در این دوره تلاش کردیم که از منابع مختلفی که در قوانین سالانه بودجه کشوری پیش‌بینی شده است، به نحو مطلوبی استفاده کنیم. شامل فروش اوراق مشارکت بود، وام‌ها بود و تسهیلات بانکی بود که در قانون بودجه و قوانین سالانه، ذکر شده است. اصلا خود مدیریت شهری و شهردار اصفهان، خودش شخصا به اتفاق معاونانش، این امر را پیگیری کرد. ما رشد چشمگیر و بالایی در این بخش داشتیم. این اولینش بود. دومین بحثی که در این مسئله داشتیم، استفاده از تسهیلات بانکی، خارج از آن مصوبات بود. برای اینکه بتوانیم این کار را انجام دهیم، بدهی‌های خودمان که از گذشته مانده بود و بعضا هم زیاد مانده بود، با بانک‌ها تسویه کردیم. وقتی تسویه کردیم، توانستیم تسهیلات جدیدی از آنها بگیریم. این هم به آن اضافه شد. بحث سوم، اینکه اکیپی برای ارتقای درآمد شهرداری راه‌اندازی کردیم. وظیفه این اکیپ این بود که به میزان بهره‌مندی هر فرد یا هر شغلی از امکانات شهر، حقوق سایر شهروندان را پرداخت کند. این کار را کردیم. این هم منابع خوبی را در اختیار ما گذاشت. ما در دوره سوم شورای شهر که الان دوره پنجم هستیم- آن دوره هم من عضو شورای شهر بودم- خیلی بحث کردیم. با خیلی از افراد بیرونی هم صحبت کردیم که مجموع عوارض شهرداری از هر ساختمان، چند درصد قیمت تمام‌شده آن ساختمان باشد. به عددی بین هفت تا 10 درصد رسیدیم. همین محدوده را در سال‌های جاری هم حفظ کردیم یا قیمت تمام شده یا قیمت بازار، قیمت روز ساختمان. اگر مبالغ بالا رفته، ما آن درصد خودمان را حفظ کردیم. آپارتمان را در منطقه متوسط شهری، ابتدای دوره پنجم، قیمتش مثلا متری دو یا سه یا پنج میلیون تومان بوده است؛ اما الان کمتر از 15 میلیون تومان نیست؛ یعنی سه برابر شده است. ما میزان عوارض‌مان به آن مقدار، افزایش پیدا نکرده است. هر‌چند آن را دنبال می‌کنیم که سهمیه خودمان را از آنجا داشته باشیم. این یک امر دیگر است که در آن بخش، درآمدهای خوبی برای شهر محقق شد. یک‌سری منابعی را هم براساس منافعی از خود شهروندان که می‌خواهیم حفظ کنیم، تعریف کردیم که این هم کمک به شهر بود. به‌عنوان مثال در یک مورد مصوب کردیم که ساختمان از سه طبقه به بالا، برای تأمین نیازهای ایمنی خود، به‌ویژه آتش‌نشانی برای اطفای حریق، برای کنترل حادثه‌ای که برای آسانسورهایش پیش آمد و... نیاز به تجهیزات ویژه دارد. بر‌اساس‌این برای ساختمان‌هایی از این طبقات به بالا، عوارضی پیش‌بینی کردیم، فقط برای تجهیز و نوسازی آتش‌نشانی. و پولی که از آنجا گرفتیم، یک ریالش را خرج پرسنلی یا سایر خرج‌های جاری نکردیم. فقط برای تجهیزات آتش‌نشانی صرف شد. به‌همین‌دلیل هم الان شهرداری اصفهان، نردبان‌های بلند دارد که تا ساختمان‌های 10، 15 طبقه را می‌تواند پوشش دهد. موتور پمپ، تجهیزات فردی، دستکش و لباس نسوز، کفش نسوز، همه را به‌روز‌رسانی کردیم.

همه با همین بودجه و از محل این عوارض تأمین شده است؟

بله، با وجود اینکه در دوره تحریم قرار گرفتیم و بسیاری از این تجهیزات، وارداتی است؛ ولی ما آنها را به‌روز کردیم. همچنین، کار دیگری که کردیم، این بود که برای برخی تراکم‌هایی که در شهر می‌گیرند، این تراکم‌ها نیاز به فضای سبز دارد. عوارض تولید اکسیژن را هم برای تراکم‌های بالا مشخص کردیم که این هم کمک خوبی به شهر بود، البته در نظر داشته باشید این عدد برای کسی که خانه‌ای در حد یک یا دو طبقه بسازد، مبلغش بسیار ناچیز می‌شود و خوب است که اینجا این مطلب را خدمت شما عرض کنم که برخلاف تبلیغاتی که علیه شهرداری‌ها در سراسر کشور می‌شود، بسیاری از واحدهایی که می‌سازند، در حد یک یا دو طبقه، به قول دوستان شهرداری، به آنها شخصی‌سازها می‌گویند. بسیاری از اینها، پولی که سازمان تأمین اجتماعی بابت بیمه این مجموعه برابر مصوبه مجلس می‌گیرد، از پول عوارض شهرداری بیشتر می‌شود که چیز عجیبی است. آن پول را برای بیمه همگانی آنجا می‌گیرند، اگر بخواهید خود ساختمان را بیمه کنید، باید مجدد پول دهید؛ ولی این اتفاق می‌افتد. بگذریم! خلاصه اینکه با کارهایی که در این زمینه‌ها انجام شد، توانستیم خدمات ویژه‌ای در شهر تعریف کنیم. ما در شورا، این بحث را مطرح کردیم که چه در گذشته و چه در حال، ارتفاع ساختمان‌هایی که شهرداری پروانه داده است، باید تمام خدمات مورد نیازش را تأمین کند. آتش‌نشانی آن را تأمین کند، کنترلش را تأمین کند، حمل زباله‌اش را تأمین کند و فضای سبزش را تأمین کند که این کارها را کردیم.

شاید منتقدان بگویند که این وظیفه بدیهی و ابتدایی شهرداری است.

ولی مسئله این است که قبل از این در شهر به ساختمان 12 طبقه مجوز داده شد؛ اما بالاترین نردبان شما بیشتر از پنج طبقه نمی‌رسید، حالا وظیفه باشد یا نباشد. مثل اتفاق‌هایی که در شهر تهران افتاد، خیلی جاها اتفاق افتاد و گفتند تجهیزات ما جواب‌گو نبوده است. شهروندان باید یقه چه کسی را بگیرند به خاطر این قصور؟ ‌هزینه آن را مردم با جان‌ خود دادند یا حالا وضعیت آلودگی یا چیزهای دیگر؛ ولی ما در این حوزه‌ها گام گذاشتیم. در کار دیگری که در شهرداری اصفهان انجام دادیم و فکر می‌کنم جزء کارهای نادر و ماندگار است، این بود که بیشتر از اینکه به شکل ظاهری و تبلیغاتی کارها فکر کنیم، به شکل نیاز شهر و داشتن شهری ایمن و زیست‌پذیر فکر کردیم. چند پروژه بزرگ داشتیم که این پروژه‌های بزرگ، بخش اعظم از بودجه ما را گرفتند، صرف اینها شد و به خودشان اختصاص داد. یکی تکمیل خط اول مترو بود.

سابقه 17‌ساله‌ای داشت و به بهره‌برداری هم نرسیده بود. درست است؟

بله، 17 سال بود که به بهره‌برداری نرسیده بود. قسمت آخرش را هم پیش‌بینی می‌کردند که اگر به رویه قبلی باشد، دو، سه سال دیگر طول بکشد. ما آن را در عرض چهار یا شش ماه راه انداختیم؛ ولی مهم‌تر از آن، خط 2 است.

پیش از این دوره هیچ کاری برای خط 2 انجام نشده بود؟

هیچ، حتی کلنگ آن را هم نزده بودند. خط 2، الان جزء خطوطی است که فکر می‌کنیم تا دو، سه سال آینده قابل بهره‌برداری باشد. 24 کیلومتر خط شرقی غربی که بسیار مورد نیاز است. این یکی بود. دومی اینکه شهر اصفهان به‌ خاطر موقعیت جغرافیایی‌اش همیشه از نظر ترافیک عبوری کشوری یعنی از شمال به جنوب و از شرق به غرب، ماشین‌ها مجبور بودند از داخل شهر رد شوند و همین باعث می‌شد ترافیک شهر خیلی زیاد شود. بر‌اساس‌این رینگ چهارم یا رینگ حفاظتی که طرح آن چند سال پیش تهیه شده بود؛ اما به قول کارشناسان قدیمی شهرداری، شهرداری در هیچ دوره‌ای، جسارت ورود به این کار را نداشت؛ چون پروژه بسیار بزرگ بود و آزادسازی زمین و ساخت آن، پل‌های روگذر و زیرگذر متعددی که داشت، کار را مقداری سخت می‌کرد.

برای این هم تا قبل از آن کاری نشده بود؟

به‌هیچ‌وجه کار اجرائی نشده بود. عرض کردم طرح آن تهیه شده بود که در آن هم بازنگری شد؛ ولی هیچ کاری نشده بود. تمام آن انجام شد. شروعش در این دوره بود. این دومین طرح بزرگی بود که در شهر اصفهان انجام دادیم و جزء امور ماندگار در این شهر است. بحث سومی که داشتیم که آن هم بودجه زیادی به خود اختصاص داد، ساختمان اجلاس سران بود که بنا بود برای سران غیرمتعهدها آماده شود؛ اما نشد. با پیشرفت کمی به دوره ما رسید؛ ولی الان تقریبا بالای 90 درصد پیشرفت کار داشته است. در نظر داشته باشید که همیشه در دولت و در وزارتخانه‌ها این بحث بود که در تهران به دلیل ترافیک و شلوغی و مشکلاتی که در فرودگاه‌هایش است و سایر مسائل، امکان برگزاری خیلی از اجلاس‌های بین‌المللی وجود ندارد. دنبال این بودند که چنین جایی درست شود. طراحی این سالن اجلاس، برای اجلاس سران کشورهای غیرمتعهد بود؛ یعنی در چنین سطحی طراحی شده. دوستان ما در شهرداری این را خیلی جدی ایستادند و تمام کردند. این هم در مدت چند ماه آینده، قسمت‌های اجلاس آن قابل بهره‌برداری است. فکر می‌کنیم جایگاه گردشگری و درآمدزایی ناشی از این رفت‌و‌آمدها و این نوع اجلاس‌ها، به شهر برگردد. رونق اقتصادی ناشی از این امر به شهر برمی‌گردد. به هر حال شهر اصفهان جزء یکی از چند مقصد گردشگری دنیاست که می‌تواند در آن اجلاس سران تشکیل شود، حالا اجلاس وزرا یا علمی یا هر چیز بین‌المللی. فقط اخبار آن در رسانه‌های دنیا پخش شود، مهم‌ترین تبلیغ برای اصفهانی‌هاست. اینها کارهای خوبی است که در شهر اصفهان انجام شده است.

سالن اجلاس سران در این دوره تمام و تکمیل می‌شود؟

در این دوره، خود قسمت برگزاری اجلاس، مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. قسمت‌های زمینه‌ای هم مانند بازار، هتل و... دارد که تمام نمی‌شود. آنها را از اول برای بخش خصوصی گذاشتند؛ ولی این را خود شهرداری تمام کرد.

متولی آن چه کسی خواهد بود؟

خود سالن اجلاس و قسمت‌های وابسته به سالن اجلاس، جزء اموال و مالکیت شهرداری است. شهرداری دنبال این است که اگر شرکت بین‌المللی یا جای دیگر که سابقه اداره این‌‌گونه اماکن را داشته باشد، با نظارت دستگاه نظارتی کار را به دست بگیرد؛ چون به هر حال اینجا بخش امنیتی هم دارد که اگر اجلاس بین‌المللی باشد، با نظارت آنها، این را واگذار کنند یا اجاره دهند؛ ولی مهم این است که این امکان در کشور ایجاد شد. امر دیگری که در شهر اصفهان اتفاق افتاد که ما را بین کلان‌شهرها نمونه می‌کند، در حوزه محیط زیست است. می‌دانید که شهر اصفهان، یکی از مناطق خشک کشور است. در حاشیه کویر هم هست. آبادانی آن به‌ خاطر رودخانه زاینده‌رود بود که به هر دلیلی که فکر می‌کنم دلایل ظالمانه‌ای هم هست، این رودخانه خشک شده است. کارهایی که شهرداری در سه سال گذشته برای استفاده از پساب‌های فاضلاب شهری انجام داده است، بازیافت مجدد اینها، امری است که می‌تواند فضای سبز موجود اصفهان که یکی از بهترین فضاهای سبز ایران است، ضمانت بر بقای آن داشته باشد. به نوسانات رودخانه زاینده‌رود و نوسانات بارشی خیلی متکی نباشیم؛ یعنی برای تمام مناطق شهرداری، شبکه آب فضای سبز ایجاد کردیم.

آب اختصاصی برای فضای سبز؟

بله، خط لوله ایجاد کردیم. شاید چهار، پنج تصفیه‌خانه بزرگ درست کردیم؛ حتی فاضلاب خام را از شاهین‌شهر که حدود 23، 24 کیلومتر فاصله دارد، آن فاضلاب را خریداری کردیم. توانستیم همه اینها را جمع کنیم و این استفاده را برای حفظ فضای سبز اصفهان داشته باشیم. اگر آبی در رودخانه زاینده‌رود بود، به ما کمک می‌کند؛ ولی اگر نبود، از این استفاده می‌کنیم. در کنار این کار دو، سه کار دیگر هم کردیم که امسال، جدی به آنها پرداخته شده است. یکی شبکه‌های تحت فشار آبیاری است برای پای گل‌ها و درخت‌ها و دومین کاری که کردیم، پرداختن به امر تحقیقات برای جایگزینی گیاهان با مصرف آب کمتر است. این کاری مستمر است. مقداری را ما انجام دادیم. باید در آینده هم مستمرا انجام دهند تا این کار انجام شود و نتیجه‌بخش باشد. دو کار دیگر هم که در بخش حمل و نقل و ترافیک به نظرم بسیار ارزنده است، یکی بازسازی کامل ناوگان اتوبوس‌رانی ما بود؛ چون در یکی، دو سال، ما اتوبوس تولیدی جدید نداشتیم؛ اما تمام اتوبوس‌ها را به شرکت‌های سازنده دادیم. تقریبا نوسازی کامل کردند.

کل ناوگان را؟

بله، تعدادی هم جدید خرید کردیم که البته کم است؛ اما کار خوبی که کردند، این بود که احداث دو پارک‌سوار بزرگ با تعداد کافی جای پارک خودرو برای ابتدا و انتهای خط مترو و تعریف خطوط مختلف اتوبوس‌رانی که ابتدا و انتهای‌شان به همان نقطه پارک‌سوار بیاید.

یعنی مسافر با مترو می‌آید و از آنجا با اتوبوس، در مسیرهای دیگر توزیع می‌شود؟

بله، همین‌طور ماشین شخصی خود را در پارک‌سوار می‌گذارد. از همان‌جا، مسیر ورود به مترو، کنار همان پارکینگ است. وارد مترو می‌شود. می‌تواند از شبکه مترو استفاده کند یا می‌تواند از چهار، پنج خط اصلی و سراسری اتوبوس‌رانی در همان پارک‌سوار استفاده کند و سوار شود. این امر، کاهش مصرف سوخت را به همراه دارد؛ یعنی ما ابزار کاهش استفاده از خودروی شخصی را فراهم کردیم. در جای دیگری در شهر و استانی ندیدم چنین چیزی اجرا شده باشد. در تهران، مقداری این نقش را پارکینگ‌های مرقد امام دارد.

برای این منظور چند پارک‌سوار در اصفهان طراحی شده است؟

الان دو پارک‌سوار راه افتاده است. دو، سه ترمینال دیگر هم برای اتوبوس‌رانی‌های‌مان تعریف کردیم که در دست ساخت است.

این پایانه‌ها غیر از اینهایی است که فعلا وجود دارد؟

بله، آنها به خط مترو نزدیک نیست؛ ولی ترمینال برای نظم‌بخشی به خطوط اتوبوس‌رانی بوده که آن خطوط اتوبوس‌رانی بتوانند جواب‌گو باشند.