شهرام رئیسی دهکردی، مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان
بخش خصوصی همیشه برای مشارکت اقتصادی آماده است
سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها در نهاد شهرداری را به‌عنوان جوان‌ترین سازمان در شهرداری می‌شناسند. سازمانی که وظیفه اصلی آن مشارکت با بخش خصوصی برای رتق و فتق امور شهری و همچنین ایجاد درآمد پایدار برای مدیریت شهری است. از آنجا که سیاست امروز مدیریت شهری براي آن است که تنوع‌بخشی و درآمد پایدار شهرداری باید مورد توجه قرار گیرد، لذا یکی از راهکارها استفاده از پتانسیل‌های بالقوه بخش خصوصی است. شهرام رئیسی دهکردی، بیش از دو سال است که مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان است. او دکترای خود را در رشته علوم اقتصادی در گرایش شهری و منطقه‌ای و بخش عمومی از دانشگاه اصفهان گرفته و در سوابق شغلی‌اش معاونت اقتصادی اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان اصفهان و معاونت مطالعات سازمانی اداره امور شعب بانک ملی اصفهان به چشم می‌خورد. رئیسی در گفت‌وگوهایش همواره تأکید کرده است که رویکرد سازمان سرمایه‌گذاری باید در ارتباط مستقیم با بخش خصوصی باشد.
در سازمان مشارکت‌ها چه می‌گذرد
همان‌طور که در ابتدای این گزارش ذکر شد، سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها یا امور سرمایه‌گذاری و مشارکت به دلیل نوپا بودن و همچنین نوع کار اختصاصی که انجام می‌دهد، برای مردم چندان شناخته‌شده نیست. برای همین منظور در گفت‌وگویی که با دکتر رئیسی داشتیم، از او خواستیم درباره این سازمان و نقش آن در شهرداری‌ها توضیح دهد. او در این‌باره گفت: «سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها یا امور سرمایه‌گذاری و مشارکت، سازمان جوانی است. ما از این نظر تعبیر جوان را به کار می‌بریم که این سازمان در مقایسه با سایر سازمان‌های شهرداری که براساس برخی از وظایف ذاتی و رسالت‌های قانونی شهرداری در گذشته ایجاد شده‌اند، نسبت به بحث سرمایه‌گذاری و مشارکت کمی جدیدتر است و به همین خاطر می‌گوییم جوان است. سابقه فعالیت در حوزه مشارکت با بخش خصوصی در شهرداری‌ها در کل ایران خیلی طولانی نیست و به میانه‌های دهه 80 برمی‌گردد. اولین سازمان‌ها در سال‌های 82-83 در شهرداری‌های کلان‌شهرها ایجاد شده و برخی دفتر، سازمان یا امور سرمایه‌گذاری هستند. سرمایه‌گذاری و مشارکت در شهرداری‌ها نقطه ارتباطی است که بخش خصوصی یعنی فعالان اقتصادی بخش خصوصی در ارتباط با
زمینه‌هایی که در بخش عمومی است، دارند و در شهرها، مدیریت شهری عهده‌دار بخش عمومی است. دولت محلی یا شهرداری‌ها، ارتباط‌دهنده این دو بخش با يكديگر است که بتوانند از ظرفیت‌هایی که هرکدام دارند و این ظرفیت‌ها می‌تواند مکمل هم باشد، برای توسعه شهر، ایجاد درآمد و اشتغال، با هم ارتباط داشته باشند».
چالش‌های یک سازمان
مدیران سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها معتقدند آنها در سازمان متبوع خود با چالش‌های فراوانی دست‌وپنجه نرم میکنند. از یک طرف فقر قوانین حقوقی و قراردادی در ساختارهای مبتنی بر مشارکت باید مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که تناقض در ساختارهای مربوط به شیوه‌نامه‌های ابلاغی کشور سردرگمی زیادی به وجود آورده است. از دکتر رئیسی پرسیدیم از زمانی که کار در این سازمان را شروع کردید با چه چالش‌هایی مواجه بودید؟ او در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «من از آذر 96 در این سازمان حضور دارم و پنجمین مدیر این بخش شهرداری هستم. تا به امروز به‌طور کلی سازمان یا دفتر، دستاوردهای قابل قبولی داشته اما اساسا موضوع سرمایه‌گذاری متضمن ریسک است و طبیعتا در طرف دیگر می‌تواند دارای درآمد و سود هم باشد. ما در شهرداری خیلی انتفاعی به موضوع سرمایه‌گذاری نگاه نمی‌کنیم و اگر سودی ایجاد می‌شود در جهت منافع شهرداری است که در نهايت برای منافع شهر و شهروندان است. اما در حوزه ارتباط بخش عمومی و دولتی هیچ قانون مدونی وجود نداشته و ندارد، به صورت کلی نحوه تعامل بخش عمومی و دولتی، خیلی جای کار دارد و عملا این موضوعات به‌عنوان موضوع بسیار جدیدی در ادبیات
بخش عمومی و اقتصاد مطرح است و ما هم از این قاعده مستثنی نبوده و نیستیم. سعی کرده‌ایم با استفاده از سازوکارهایی که مطالعه کردیم، رویه‌های موجود را اصلاح کنیم. به نظرم به اولین دستاوردمان براساس آمار و اطلاعات رسيده‌ایم؛ یعنی احصاء آمارهای گذشته، شناسایی نقاط ضعف برخی از قراردادهای قبلی، حرکت به سمت برخی از پروژه‌هایی که مشارکتی با بخش خصوصی بوده‌اند، ولی به دلایل مختلف راکد بودند و سرمایه شهر متوقف بود. سازوکار رقابتی و شفاف ایجاد کردیم که نحوه تعامل با بخش خصوصی، نحوه اطلاع‌رسانی، نحوه انتخاب و انعقاد قرارداد امروز تقریبا ساختارمند است. اینها بخشی از دستاوردهای تیم همراه ما در سازمان بوده است».
بخش خصوصی و تضمین درآمدهای پایدار
ركود در اقتصاد شهری کلان‌شهرها یکی از مهم‌ترین چالش‌های مدیران شهری است. از آن‌جایی که شهرداری‌ها برای کسب درآمد دل به تراکم بسته بودند، حالا دریافته‌اند تکیه به این نوع درآمدها نمی‌تواند گره‌گشای مسائل مدیران شهری و هزینه‌های سرسام‌آور کلان‌شهرها باشد. چند سالی می‌شود که سهم شهرداری‌ها از اعتبارات ملی بسیار کم شده است، چرا که این سازمان‌ها به‌عنوان دستگاه‌های درآمد هزینه شناخته می‌شوند و به همین سبب اعتبارات آنها تقلیل یافته است. همین موضوع است که مدیران شهری را به فکر انداخت تا شرایطی برای کسب درآمد پایدار ایجاد کنند. در چنین شرایطی شیوه ابتکار عمل مدیران شهری باید به سمتی برود که بخش خصوصی را علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بخش مدیریت شهری کند. یکی از مدل‌های موفق مدیریت یک شهر آن است که شهروندان ترغیب شوند در امور شهری مشارکت کنند و این همان وظیفه ذاتی سازمان مشارکت‌ها در شهرداری‌هاست. رئیسی در پاسخ به این پرسش که به نظرتان ورود بخش خصوصی به مدیریت شهری چقدر برای ارتقاي مدیریت شهری اهمیت دارد؟ می‌گوید: «باید دید نحوه ورود و نوع برخورد چطور است. ممکن است بخش خصوصی با برخی بدنه شهرداری مثل بخش‌های شهرسازی
كه هر روز در ارتباط هستند، خودشان پروانه می‌گیرند و فعالیت‌های ساختمانی دارند که طبیعتا مسیر مشخص خودش را دارد، اما آنچه در ارتباط با حوزه فعالیت ماست، شاید کمی متفاوت باشد با ارتباط رایجی که بخش خصوصی و دولتی دارند. در حوزه سرمایه‌گذاری و مشارکت و بخش خصوصی نوع ساختارهایمان پیمانکار-کارفرما نیست. ساختارهای شراکت و مبتنی بر روابط بین شرکا است و از طرف دیگر برمی‌گردد به اینکه بتوانیم از منابع مالی بخش خصوصی در جهت مولدسازی دارایی‌هایی که شهرداری در اختیار دارد، استفاده کنیم؛ بنابراین حضور بخش خصوصی در کنار بدنه دولت محلی یا شهرداری‌ها می‌تواند در تعاریف متفاوتی باشد و هر تعریف اثرات خودش را دارد». او همچنین در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی در حوزه افزایش درآمدهای شهری انجام داده‌اید؟ گفت: «اثرگذاری ما براساس بودجه شهرداری اصفهان کاملا مشخص است. اگر مراجعه ساده به سرفصل‌های درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری در بودجه شهرداری از سال 96 تا سال جاری داشته باشید، می‌توانيد روند تغییرات را براساس آمار و اطلاعات مشاهده کنید. یکی از دستاوردهای ما براساس جمع‌آوری آمار دقیق و مستند به فعالیت‌های مبتنی بر قراردادهای
مشارکتی، اين است كه درآمدهای ناشی از مشارکت را شناسایی کرده و در فصل بودجه‌نویسی شهرداری طی همه این سه سال تیم همکار من حضور فعال داشته و توانسته اثرگذاری‌اش را در بودجه اصفهان تثبیت کند. از سهم یک درصدی در بودجه 96 درآمدهای ناشی از سرمایه‌گذاری، به حدود 10.10 رسیده‌ایم». او در ادامه با بیان اینکه درباره موفقیت ما دیگران باید قضاوت کنند، تصریح کرد: «اما در حد بضاعت و توانمان به نظرم همکارانم موفق بوده‌اند، اما با توجه به ظرفیت‌های کلان‌شهر اصفهان می‌توانستیم اثرگذاری بیشتری داشته باشیم ولي موضوع سرمایه‌گذاری در همه بخش‌های شهرداری باید رخ بدهد و این‌طور نبود که فقط در اختیار ما باشد. شروع بخشی از فعالیت‌ها باید در مناطق و سازمان رخ می‌داد. زيرا سازمان سرمایه‌گذاری نوعی تسهیل‌گر است و شروع فعالیت‌ها در بدنه مناطق شهری و سازمان‌ها انجام می‌شود».
به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر نگاه جدیدی بر مدیریت شهری اصفهان حاکم شده که در این نگاه سعی شده منافع همه شهروندان و سرمایه‌گذاران مورد توجه قرار بگیرد. مسئله‌ای که رئیسی نیز بر آن تأکید دارد. او در پاسخ به این پرسش که در دوره تصدی‌تان تا چه حد توانستید نقش بخش خصوصی را در مدیریت شهرداری اصفهان پررنگ کنید و چقدر جزو اهدافتان بود؟ می‌گوید: «یکی از اهداف و مواردی که در نظر داشتيم، این بود که حوزه نفوذ سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت را در بین مردم ارتقا دهیم، درواقع در مورد فعالان بخش خصوصی. شاید مخاطب ما هم فعالان بخش خصوصی هستند، در ابتدا فعالان بخش مسکن. امروز به‌جرئت می‌توانم بگویم در تاریخ چندساله سازمان سرمایه‌گذاری یا دفتر امور مشارکت سرمایه‌گذاری از سال 85 سابقه نداشته که در برخی از فراخوان‌هایمان 35 شرکت یا شخص حقیقی و حقوقی شرکت کنند. در برخی فراخوان‌ها 20 درخواست برای حضور در فرایند سرمایه‌گذاری و مشارکت داریم. این امر نشان می‌دهد توانسته‌ایم طیف گسترده‌تری از مخاطبان را نسبت به گذشته جذب کنیم و اینها علاقه‌مندند که وارد قراردادهای مشارکتی شوند. این مسابقه یک برنده دارد که براساس فرایندی که تعریف
کردیم، ارزیابی و درصدهای مشارکتی که اعلام میکنند، انتخاب می‌شود اما تعداد بسیار زیادی در این مسابقه شرکت میکنند».
به گفته او «براساس قراردادهایی که به امضا رسیده و مبادله‌ای شده، 24 قرارداد مشارکتی بوده است. بیشتر این قراردادها پروژه‌های ساختمانی بوده که مهم‌ترینش بر اساس اعداد و رقم آورده‌های طرفین است اما عمدتا پروژه ساختمانی در همه مناطق بوده مثل مناطق 8، 10، 1، 12، 11، 5 که با بخش خصوصی قرارداد منعقد شده است. برای سال 99 دقیقا 52 فراخوان مشارکتی داشتیم که اين یک اتفاق خیلی مهم است. وقتی با دوره‌های قبل مقایسه می‌کنیم، یعنی در 52 موضوع برای استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی اعلام آمادگي کرده‌ایم که از این تعداد در 24 مورد قرارداد منعقد شده و برخی ممکن است استقبال نشده باشد یا سرمایه‌گذار علاقه نداشته باشد. مجموع آورده سرمایه‌گذاران در پروژه‌های مشارکتی در سال 99، بالغ بر سه هزار میلیارد دلار بوده و مجموع سرمایه‌گذاری هم حدود شش هزار و 300 میلیارد ریال بوده که دفتر ما توانسته با بخش خصوصی قرارداد منعقد کند».
او با اشاره به برنامه‌های سازمان مشارکت‌های شهرداری برای سال آینده و همچنین خواسته‌های شهردار اصفهان از این سازمان می‌گوید: «برای سال آینده در چند بخش قطعا بیشتر فعالیت خواهیم کرد؛ نظارت بر پروژه‌های مشارکتی که قرارداد منعقد کرده‌ایم تا در برنامه زمان‌بندی خودشان حرکت کنند. سعی خواهیم کرد ساختار سازمانی سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت یا دفتر سرمایه‌گذاری را براساس اسناد بالادستی که موجود است، اعم از شیوه‌نامه ابلاغی وزارت کشور ساختارمند کنیم، ازجمله اساس‌نامه سازمان سرمایه‌گذاری و سایر دستورالعمل‌های بالادستی که بتوانند سازمان را در ساختار نظام‌مند قرار دهند تا همواره بر همین منوال عمل کند. ما تابع برنامه سنجش‌پذیر شهردار اصفهان بوده و هستیم و در بخش‌های اقتصادی که نگاه به بخش خصوصی هست، حرکت کردیم. قطعا در آن برنامه و برنامه سازمان هم افزایش و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و تعامل بیشتر با بخش خصوصی بوده و بر همان اساس عمل کرده‌ایم».
رئیسی تأکید می‌کند: «بخش خصوصی همیشه برای مشارکت و فعالیت در حوزه‌های اقتصادی آماده است، زيرا بخش خصوصی ذاتا دنبال ایجاد سود است و باید این اصل را بپذیریم که هر جا بخش خصوصی احساس کند اگر ظرفیت‌های مالی، مدیریتی و فنی را بتواند استفاده کند و سود به دست آورد، حتما حضور خواهد داشت. اما برمی‌گردد به اینکه آیا توانسته‌ایم آنچه مدنظر بخش خصوصی است از نظر معرفی فرصت‌های جذاب و سودآور از یک طرف، حذف موانع و قوانین دست‌وپاگیر از سوي ديگر را فراهم کنیم یا نه؛ سوالی که به نظر می‌رسد براساس آمار و اطلاعات موجود، در این مسیر حرکت کرده و موانع را به حداقل رسانده‌ايم و ارتباط بیشتری نسبت به گذشته با بخش خصوصی داشته‌ايم».
کرونا و درآمدهای شهری
در سال جاری درگیری با کرونا، شهرداری‌ها را از نظر درآمدی با بحران‌های جدی مواجه کرد. بخشی هم در حوزه درآمدزایی بود. رئیسی در پایان صحبت‌هایش با اشاره به این مسئله تصریح کرد: «وقتی یک بیماری واگیردار در کشور و جهان رخ می‌دهد، قطعا همه آسیب می‌بینند حتی در رفتار و زندگی روزمره‌مان هم آن را لمس می‌کنیم. بخش خصوصی طرف قرارداد هم از این موضوع متضرر می‌شود و طبیعتا ما هم متضرر می‌شویم. در برخی پروژه‌های ساختمانی به اجبار با تعطیلی‌های اجتناب‌ناپذیر کارگاه‌های ساختمانی به دلیل دستورالعمل ستاد ملی کرونا مواجه بودیم و این امر موجب آسیب بخش خصوصی شد كه ما هم متأثر شدیم. اگر سرمایه‌گذاری را در یک بازه زمانی ترسیم کنیم، در مقطعی اثرگذار است و این‌طور نبوده که بگوییم همان روز درآمد ما کم یا زیاد شده است».
سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها در نهاد شهرداری را به‌عنوان جوان‌ترین سازمان در شهرداری می‌شناسند. سازمانی که وظیفه اصلی آن مشارکت با بخش خصوصی برای رتق و فتق امور شهری و همچنین ایجاد درآمد پایدار برای مدیریت شهری است. از آنجا که سیاست امروز مدیریت شهری براي آن است که تنوع‌بخشی و درآمد پایدار شهرداری باید مورد توجه قرار گیرد، لذا یکی از راهکارها استفاده از پتانسیل‌های بالقوه بخش خصوصی است. شهرام رئیسی دهکردی، بیش از دو سال است که مدیرعامل سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌های مردمی شهرداری اصفهان است. او دکترای خود را در رشته علوم اقتصادی در گرایش شهری و منطقه‌ای و بخش عمومی از دانشگاه اصفهان گرفته و در سوابق شغلی‌اش معاونت اقتصادی اداره کل امور اقتصادی و دارایی استان اصفهان و معاونت مطالعات سازمانی اداره امور شعب بانک ملی اصفهان به چشم می‌خورد. رئیسی در گفت‌وگوهایش همواره تأکید کرده است که رویکرد سازمان سرمایه‌گذاری باید در ارتباط مستقیم با بخش خصوصی باشد.
در سازمان مشارکت‌ها چه می‌گذرد
همان‌طور که در ابتدای این گزارش ذکر شد، سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها یا امور سرمایه‌گذاری و مشارکت به دلیل نوپا بودن و همچنین نوع کار اختصاصی که انجام می‌دهد، برای مردم چندان شناخته‌شده نیست. برای همین منظور در گفت‌وگویی که با دکتر رئیسی داشتیم، از او خواستیم درباره این سازمان و نقش آن در شهرداری‌ها توضیح دهد. او در این‌باره گفت: «سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها یا امور سرمایه‌گذاری و مشارکت، سازمان جوانی است. ما از این نظر تعبیر جوان را به کار می‌بریم که این سازمان در مقایسه با سایر سازمان‌های شهرداری که براساس برخی از وظایف ذاتی و رسالت‌های قانونی شهرداری در گذشته ایجاد شده‌اند، نسبت به بحث سرمایه‌گذاری و مشارکت کمی جدیدتر است و به همین خاطر می‌گوییم جوان است. سابقه فعالیت در حوزه مشارکت با بخش خصوصی در شهرداری‌ها در کل ایران خیلی طولانی نیست و به میانه‌های دهه 80 برمی‌گردد. اولین سازمان‌ها در سال‌های 82-83 در شهرداری‌های کلان‌شهرها ایجاد شده و برخی دفتر، سازمان یا امور سرمایه‌گذاری هستند. سرمایه‌گذاری و مشارکت در شهرداری‌ها نقطه ارتباطی است که بخش خصوصی یعنی فعالان اقتصادی بخش خصوصی در ارتباط با
زمینه‌هایی که در بخش عمومی است، دارند و در شهرها، مدیریت شهری عهده‌دار بخش عمومی است. دولت محلی یا شهرداری‌ها، ارتباط‌دهنده این دو بخش با يكديگر است که بتوانند از ظرفیت‌هایی که هرکدام دارند و این ظرفیت‌ها می‌تواند مکمل هم باشد، برای توسعه شهر، ایجاد درآمد و اشتغال، با هم ارتباط داشته باشند».
چالش‌های یک سازمان
مدیران سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت‌ها معتقدند آنها در سازمان متبوع خود با چالش‌های فراوانی دست‌وپنجه نرم میکنند. از یک طرف فقر قوانین حقوقی و قراردادی در ساختارهای مبتنی بر مشارکت باید مورد توجه قرار گیرد؛ چرا که تناقض در ساختارهای مربوط به شیوه‌نامه‌های ابلاغی کشور سردرگمی زیادی به وجود آورده است. از دکتر رئیسی پرسیدیم از زمانی که کار در این سازمان را شروع کردید با چه چالش‌هایی مواجه بودید؟ او در پاسخ به این پرسش می‌گوید: «من از آذر 96 در این سازمان حضور دارم و پنجمین مدیر این بخش شهرداری هستم. تا به امروز به‌طور کلی سازمان یا دفتر، دستاوردهای قابل قبولی داشته اما اساسا موضوع سرمایه‌گذاری متضمن ریسک است و طبیعتا در طرف دیگر می‌تواند دارای درآمد و سود هم باشد. ما در شهرداری خیلی انتفاعی به موضوع سرمایه‌گذاری نگاه نمی‌کنیم و اگر سودی ایجاد می‌شود در جهت منافع شهرداری است که در نهايت برای منافع شهر و شهروندان است. اما در حوزه ارتباط بخش عمومی و دولتی هیچ قانون مدونی وجود نداشته و ندارد، به صورت کلی نحوه تعامل بخش عمومی و دولتی، خیلی جای کار دارد و عملا این موضوعات به‌عنوان موضوع بسیار جدیدی در ادبیات
بخش عمومی و اقتصاد مطرح است و ما هم از این قاعده مستثنی نبوده و نیستیم. سعی کرده‌ایم با استفاده از سازوکارهایی که مطالعه کردیم، رویه‌های موجود را اصلاح کنیم. به نظرم به اولین دستاوردمان براساس آمار و اطلاعات رسيده‌ایم؛ یعنی احصاء آمارهای گذشته، شناسایی نقاط ضعف برخی از قراردادهای قبلی، حرکت به سمت برخی از پروژه‌هایی که مشارکتی با بخش خصوصی بوده‌اند، ولی به دلایل مختلف راکد بودند و سرمایه شهر متوقف بود. سازوکار رقابتی و شفاف ایجاد کردیم که نحوه تعامل با بخش خصوصی، نحوه اطلاع‌رسانی، نحوه انتخاب و انعقاد قرارداد امروز تقریبا ساختارمند است. اینها بخشی از دستاوردهای تیم همراه ما در سازمان بوده است».
بخش خصوصی و تضمین درآمدهای پایدار
ركود در اقتصاد شهری کلان‌شهرها یکی از مهم‌ترین چالش‌های مدیران شهری است. از آن‌جایی که شهرداری‌ها برای کسب درآمد دل به تراکم بسته بودند، حالا دریافته‌اند تکیه به این نوع درآمدها نمی‌تواند گره‌گشای مسائل مدیران شهری و هزینه‌های سرسام‌آور کلان‌شهرها باشد. چند سالی می‌شود که سهم شهرداری‌ها از اعتبارات ملی بسیار کم شده است، چرا که این سازمان‌ها به‌عنوان دستگاه‌های درآمد هزینه شناخته می‌شوند و به همین سبب اعتبارات آنها تقلیل یافته است. همین موضوع است که مدیران شهری را به فکر انداخت تا شرایطی برای کسب درآمد پایدار ایجاد کنند. در چنین شرایطی شیوه ابتکار عمل مدیران شهری باید به سمتی برود که بخش خصوصی را علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری در بخش مدیریت شهری کند. یکی از مدل‌های موفق مدیریت یک شهر آن است که شهروندان ترغیب شوند در امور شهری مشارکت کنند و این همان وظیفه ذاتی سازمان مشارکت‌ها در شهرداری‌هاست. رئیسی در پاسخ به این پرسش که به نظرتان ورود بخش خصوصی به مدیریت شهری چقدر برای ارتقاي مدیریت شهری اهمیت دارد؟ می‌گوید: «باید دید نحوه ورود و نوع برخورد چطور است. ممکن است بخش خصوصی با برخی بدنه شهرداری مثل بخش‌های شهرسازی
كه هر روز در ارتباط هستند، خودشان پروانه می‌گیرند و فعالیت‌های ساختمانی دارند که طبیعتا مسیر مشخص خودش را دارد، اما آنچه در ارتباط با حوزه فعالیت ماست، شاید کمی متفاوت باشد با ارتباط رایجی که بخش خصوصی و دولتی دارند. در حوزه سرمایه‌گذاری و مشارکت و بخش خصوصی نوع ساختارهایمان پیمانکار-کارفرما نیست. ساختارهای شراکت و مبتنی بر روابط بین شرکا است و از طرف دیگر برمی‌گردد به اینکه بتوانیم از منابع مالی بخش خصوصی در جهت مولدسازی دارایی‌هایی که شهرداری در اختیار دارد، استفاده کنیم؛ بنابراین حضور بخش خصوصی در کنار بدنه دولت محلی یا شهرداری‌ها می‌تواند در تعاریف متفاوتی باشد و هر تعریف اثرات خودش را دارد». او همچنین در پاسخ به این پرسش که چه اقداماتی در حوزه افزایش درآمدهای شهری انجام داده‌اید؟ گفت: «اثرگذاری ما براساس بودجه شهرداری اصفهان کاملا مشخص است. اگر مراجعه ساده به سرفصل‌های درآمد ناشی از سرمایه‌گذاری در بودجه شهرداری از سال 96 تا سال جاری داشته باشید، می‌توانيد روند تغییرات را براساس آمار و اطلاعات مشاهده کنید. یکی از دستاوردهای ما براساس جمع‌آوری آمار دقیق و مستند به فعالیت‌های مبتنی بر قراردادهای
مشارکتی، اين است كه درآمدهای ناشی از مشارکت را شناسایی کرده و در فصل بودجه‌نویسی شهرداری طی همه این سه سال تیم همکار من حضور فعال داشته و توانسته اثرگذاری‌اش را در بودجه اصفهان تثبیت کند. از سهم یک درصدی در بودجه 96 درآمدهای ناشی از سرمایه‌گذاری، به حدود 10.10 رسیده‌ایم». او در ادامه با بیان اینکه درباره موفقیت ما دیگران باید قضاوت کنند، تصریح کرد: «اما در حد بضاعت و توانمان به نظرم همکارانم موفق بوده‌اند، اما با توجه به ظرفیت‌های کلان‌شهر اصفهان می‌توانستیم اثرگذاری بیشتری داشته باشیم ولي موضوع سرمایه‌گذاری در همه بخش‌های شهرداری باید رخ بدهد و این‌طور نبود که فقط در اختیار ما باشد. شروع بخشی از فعالیت‌ها باید در مناطق و سازمان رخ می‌داد. زيرا سازمان سرمایه‌گذاری نوعی تسهیل‌گر است و شروع فعالیت‌ها در بدنه مناطق شهری و سازمان‌ها انجام می‌شود».
به نظر می‌رسد در سال‌های اخیر نگاه جدیدی بر مدیریت شهری اصفهان حاکم شده که در این نگاه سعی شده منافع همه شهروندان و سرمایه‌گذاران مورد توجه قرار بگیرد. مسئله‌ای که رئیسی نیز بر آن تأکید دارد. او در پاسخ به این پرسش که در دوره تصدی‌تان تا چه حد توانستید نقش بخش خصوصی را در مدیریت شهرداری اصفهان پررنگ کنید و چقدر جزو اهدافتان بود؟ می‌گوید: «یکی از اهداف و مواردی که در نظر داشتيم، این بود که حوزه نفوذ سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت را در بین مردم ارتقا دهیم، درواقع در مورد فعالان بخش خصوصی. شاید مخاطب ما هم فعالان بخش خصوصی هستند، در ابتدا فعالان بخش مسکن. امروز به‌جرئت می‌توانم بگویم در تاریخ چندساله سازمان سرمایه‌گذاری یا دفتر امور مشارکت سرمایه‌گذاری از سال 85 سابقه نداشته که در برخی از فراخوان‌هایمان 35 شرکت یا شخص حقیقی و حقوقی شرکت کنند. در برخی فراخوان‌ها 20 درخواست برای حضور در فرایند سرمایه‌گذاری و مشارکت داریم. این امر نشان می‌دهد توانسته‌ایم طیف گسترده‌تری از مخاطبان را نسبت به گذشته جذب کنیم و اینها علاقه‌مندند که وارد قراردادهای مشارکتی شوند. این مسابقه یک برنده دارد که براساس فرایندی که تعریف
کردیم، ارزیابی و درصدهای مشارکتی که اعلام میکنند، انتخاب می‌شود اما تعداد بسیار زیادی در این مسابقه شرکت میکنند».
به گفته او «براساس قراردادهایی که به امضا رسیده و مبادله‌ای شده، 24 قرارداد مشارکتی بوده است. بیشتر این قراردادها پروژه‌های ساختمانی بوده که مهم‌ترینش بر اساس اعداد و رقم آورده‌های طرفین است اما عمدتا پروژه ساختمانی در همه مناطق بوده مثل مناطق 8، 10، 1، 12، 11، 5 که با بخش خصوصی قرارداد منعقد شده است. برای سال 99 دقیقا 52 فراخوان مشارکتی داشتیم که اين یک اتفاق خیلی مهم است. وقتی با دوره‌های قبل مقایسه می‌کنیم، یعنی در 52 موضوع برای استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی اعلام آمادگي کرده‌ایم که از این تعداد در 24 مورد قرارداد منعقد شده و برخی ممکن است استقبال نشده باشد یا سرمایه‌گذار علاقه نداشته باشد. مجموع آورده سرمایه‌گذاران در پروژه‌های مشارکتی در سال 99، بالغ بر سه هزار میلیارد دلار بوده و مجموع سرمایه‌گذاری هم حدود شش هزار و 300 میلیارد ریال بوده که دفتر ما توانسته با بخش خصوصی قرارداد منعقد کند».
او با اشاره به برنامه‌های سازمان مشارکت‌های شهرداری برای سال آینده و همچنین خواسته‌های شهردار اصفهان از این سازمان می‌گوید: «برای سال آینده در چند بخش قطعا بیشتر فعالیت خواهیم کرد؛ نظارت بر پروژه‌های مشارکتی که قرارداد منعقد کرده‌ایم تا در برنامه زمان‌بندی خودشان حرکت کنند. سعی خواهیم کرد ساختار سازمانی سازمان سرمایه‌گذاری و مشارکت یا دفتر سرمایه‌گذاری را براساس اسناد بالادستی که موجود است، اعم از شیوه‌نامه ابلاغی وزارت کشور ساختارمند کنیم، ازجمله اساس‌نامه سازمان سرمایه‌گذاری و سایر دستورالعمل‌های بالادستی که بتوانند سازمان را در ساختار نظام‌مند قرار دهند تا همواره بر همین منوال عمل کند. ما تابع برنامه سنجش‌پذیر شهردار اصفهان بوده و هستیم و در بخش‌های اقتصادی که نگاه به بخش خصوصی هست، حرکت کردیم. قطعا در آن برنامه و برنامه سازمان هم افزایش و استفاده از ظرفیت‌های بخش خصوصی و تعامل بیشتر با بخش خصوصی بوده و بر همان اساس عمل کرده‌ایم».
رئیسی تأکید می‌کند: «بخش خصوصی همیشه برای مشارکت و فعالیت در حوزه‌های اقتصادی آماده است، زيرا بخش خصوصی ذاتا دنبال ایجاد سود است و باید این اصل را بپذیریم که هر جا بخش خصوصی احساس کند اگر ظرفیت‌های مالی، مدیریتی و فنی را بتواند استفاده کند و سود به دست آورد، حتما حضور خواهد داشت. اما برمی‌گردد به اینکه آیا توانسته‌ایم آنچه مدنظر بخش خصوصی است از نظر معرفی فرصت‌های جذاب و سودآور از یک طرف، حذف موانع و قوانین دست‌وپاگیر از سوي ديگر را فراهم کنیم یا نه؛ سوالی که به نظر می‌رسد براساس آمار و اطلاعات موجود، در این مسیر حرکت کرده و موانع را به حداقل رسانده‌ايم و ارتباط بیشتری نسبت به گذشته با بخش خصوصی داشته‌ايم».
کرونا و درآمدهای شهری
در سال جاری درگیری با کرونا، شهرداری‌ها را از نظر درآمدی با بحران‌های جدی مواجه کرد. بخشی هم در حوزه درآمدزایی بود. رئیسی در پایان صحبت‌هایش با اشاره به این مسئله تصریح کرد: «وقتی یک بیماری واگیردار در کشور و جهان رخ می‌دهد، قطعا همه آسیب می‌بینند حتی در رفتار و زندگی روزمره‌مان هم آن را لمس می‌کنیم. بخش خصوصی طرف قرارداد هم از این موضوع متضرر می‌شود و طبیعتا ما هم متضرر می‌شویم. در برخی پروژه‌های ساختمانی به اجبار با تعطیلی‌های اجتناب‌ناپذیر کارگاه‌های ساختمانی به دلیل دستورالعمل ستاد ملی کرونا مواجه بودیم و این امر موجب آسیب بخش خصوصی شد كه ما هم متأثر شدیم. اگر سرمایه‌گذاری را در یک بازه زمانی ترسیم کنیم، در مقطعی اثرگذار است و این‌طور نبوده که بگوییم همان روز درآمد ما کم یا زیاد شده است».