|

«آرمان» شين پرتو

سیدفرید-قاسمی

برخی انسان‌ها عریض‌اند و شماری عمیق، علی شیرازپور پرتو/ شین پرتو (۱۲۷۶-۱۳۷۶ش) عمق داشت. جامعه امروز نوه‌اش، ویشکا آسایش، هنرپیشه را می‌شناسد. در گذشته نه‌چندان دور، فرزندش مازیار پرتو (۱۳۱۱ -۱۳۹۲ش) عکاس مطبوعات و فیلم‌بردار سینما مشهور بود. حتی کسانی که در دهه‌های اخیر به نقد صادق هدایت نشسته‌اند، گویا از «بیگانه‌ای در بهشت» اثر شین پرتو بی‌خبرند؛ چراکه ارجاعی به کتاب او نمی‌بینم. «تو گویی که {پرتو} هرگز نبود». به هر روی علی شیرازپور پرتو، پژوهشگر، شاعر، داستان‌نویس، فلسفه‌دان، زبان‌شناس، مترجم فرانسوی و انگلیسی و اسپرانتو، دکترای زبان و ادبیات فرانسوی داشت. ۲۷ سال (۱۳۱۰ تا ۱۳۳۷) عمرش را در نمایندگی‌ها و اداره‌های وزارت خارجه گذراند؛ اما هیچ‌گاه از داستان و نمایش‌نامه، شعر و پژوهش دست نکشید. حدود ۳۰ کتاب نوشت که ۱۵ رمان در میان آثارش دیده می‌شود. نامه‌نگاری او و نیما شهرت دارد و دست‌کم دوبار مستقل چاپ شد. مجله آرمان یکی از یادگار‌های ارزنده اوست که از آذر ۱۳۰۹ تا شهریور ۱۳۹۲، ده شماره در شش مجلد منتشر شد. پرتو به‌جای شماره‌های ۱۱ و ۱۲ کتاب انیران را انتشار داد. در این مجله آثاری از آریانپور، اقبال آشتیانی، بهار، بدیع‌الزمان فروزانفر، رحیم‌زاده صفوی، رشید یاسمی، شهرزاد، شهریار، فرزاد، فرهنگ، فلسفی، کسروی، نفیسی و شماری نام‌آشنای دیگر می‌توان خواند و طرح‌هایی را از رسام ارژنگی دید.
شین پرتو، هدف خود را از انتشار آرمان «برای خدمت به ایران، زبان فارسی و ادبیات معاصر» می‌دانست تا «با نشر مهم‌ترین آثار ادبی معاصر، گزیده و نیکو تا آنجایی که ممکن است سرمشق نو و راهبر ترقی ایران و جوانان باشد». آرمان، خواندنی‌های بسیاری دارد که گزین‌گویه‌ها/ «نصایح عملی» (ش۸ تا ۱۰، ص۲۸۵ و ۲۸۶) این مجله در پی نقل می‌شود:
به خودت کمک کن، خدا تو را کمک می‌کند.
تنبلی تولید اشکال می‌نماید و کار هر چیز را آسان و حل می‌کند.
بیکاری مثل رنگ زودتر از کار انسان را می‌ساید.
اگر زندگانی را دوست داری وقت را بیهوده تلف مکن.
تنبلی به اندازه‌ای آهسته حرکت می‌کند که فقر به زودی به آن می‌رسد.
کسی که در آرزو زندگی می‌کند از گرسنگی خواهد مرد.
نگو «این را فردا انجام خواهم داد» چیزی که انجام شده بهتر از چیزی است که باید بشود.
غصه و اندوه نتیجه بیکاری است.
عدم دقت ما را بیشتر از دانستن متأسف می‌کند.
یک مسامحه کوچک ممکن است بزرگ‌ترین بدی را تولید کند.
اگر چیزی را که احتیاج نداری بخری، به زودی چیزی را که احتیاج داری خواهی فروخت.

برخی انسان‌ها عریض‌اند و شماری عمیق، علی شیرازپور پرتو/ شین پرتو (۱۲۷۶-۱۳۷۶ش) عمق داشت. جامعه امروز نوه‌اش، ویشکا آسایش، هنرپیشه را می‌شناسد. در گذشته نه‌چندان دور، فرزندش مازیار پرتو (۱۳۱۱ -۱۳۹۲ش) عکاس مطبوعات و فیلم‌بردار سینما مشهور بود. حتی کسانی که در دهه‌های اخیر به نقد صادق هدایت نشسته‌اند، گویا از «بیگانه‌ای در بهشت» اثر شین پرتو بی‌خبرند؛ چراکه ارجاعی به کتاب او نمی‌بینم. «تو گویی که {پرتو} هرگز نبود». به هر روی علی شیرازپور پرتو، پژوهشگر، شاعر، داستان‌نویس، فلسفه‌دان، زبان‌شناس، مترجم فرانسوی و انگلیسی و اسپرانتو، دکترای زبان و ادبیات فرانسوی داشت. ۲۷ سال (۱۳۱۰ تا ۱۳۳۷) عمرش را در نمایندگی‌ها و اداره‌های وزارت خارجه گذراند؛ اما هیچ‌گاه از داستان و نمایش‌نامه، شعر و پژوهش دست نکشید. حدود ۳۰ کتاب نوشت که ۱۵ رمان در میان آثارش دیده می‌شود. نامه‌نگاری او و نیما شهرت دارد و دست‌کم دوبار مستقل چاپ شد. مجله آرمان یکی از یادگار‌های ارزنده اوست که از آذر ۱۳۰۹ تا شهریور ۱۳۹۲، ده شماره در شش مجلد منتشر شد. پرتو به‌جای شماره‌های ۱۱ و ۱۲ کتاب انیران را انتشار داد. در این مجله آثاری از آریانپور، اقبال آشتیانی، بهار، بدیع‌الزمان فروزانفر، رحیم‌زاده صفوی، رشید یاسمی، شهرزاد، شهریار، فرزاد، فرهنگ، فلسفی، کسروی، نفیسی و شماری نام‌آشنای دیگر می‌توان خواند و طرح‌هایی را از رسام ارژنگی دید.
شین پرتو، هدف خود را از انتشار آرمان «برای خدمت به ایران، زبان فارسی و ادبیات معاصر» می‌دانست تا «با نشر مهم‌ترین آثار ادبی معاصر، گزیده و نیکو تا آنجایی که ممکن است سرمشق نو و راهبر ترقی ایران و جوانان باشد». آرمان، خواندنی‌های بسیاری دارد که گزین‌گویه‌ها/ «نصایح عملی» (ش۸ تا ۱۰، ص۲۸۵ و ۲۸۶) این مجله در پی نقل می‌شود:
به خودت کمک کن، خدا تو را کمک می‌کند.
تنبلی تولید اشکال می‌نماید و کار هر چیز را آسان و حل می‌کند.
بیکاری مثل رنگ زودتر از کار انسان را می‌ساید.
اگر زندگانی را دوست داری وقت را بیهوده تلف مکن.
تنبلی به اندازه‌ای آهسته حرکت می‌کند که فقر به زودی به آن می‌رسد.
کسی که در آرزو زندگی می‌کند از گرسنگی خواهد مرد.
نگو «این را فردا انجام خواهم داد» چیزی که انجام شده بهتر از چیزی است که باید بشود.
غصه و اندوه نتیجه بیکاری است.
عدم دقت ما را بیشتر از دانستن متأسف می‌کند.
یک مسامحه کوچک ممکن است بزرگ‌ترین بدی را تولید کند.
اگر چیزی را که احتیاج نداری بخری، به زودی چیزی را که احتیاج داری خواهی فروخت.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها