تصویب لایحه شناسایی نسل‌کشی ارمنیان
دیر باشد، خوش باشد
ایساک یونانسیان
سه‌شنبه گذشته مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا لایحه‌ای را به تصویب رساند که بیش از 35 سال، به‌دلیل منافع و ملاحظات سیاسی به طول انجامیده بود. طرح شناسایی رسمی نسل‌کشی ارمنیان با لایحه شماره 296 با 405 رأی موافق در مقابل فقط 11 رأی مخالف و با اکثریت آرا به تصویب رسید. این لایحه تبعید و کشتار یک‌و‌نیم میلیون نفر از ارمنیان ساکن ترکیه یا ارمنستان غربی را که بین سال‌های 1915 تا 1923 ازسوی حکومت عثمانی روی داد، نسل‌کشی می‌خواند.تصویب این لایحه را می‌توان از چند منظر، واقعه‌ای تاریخی دانست، زیرا نه‌تنها این لایحه نخستین نسل‌کشی قرن بیستم را به رسمیت شناخت، بلکه پایانی بود بر بیش از صد سال انکار و تحریف تاریخ از سوی دولت‌های متوالی ترکیه و البته اثبات حقانیت ارمنیان درباره این موضوع و نشان داد که سیاست‌های ایالات متحده در قبال ترکیه تغییر چشمگیری کرده است. البته نباید از این امر غافل بود که حمایت از این لایحه در میان نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه بعد از آن بالا گرفت که ترکیه اخیرا عملیات پاکسازی‌ای را در شمال سوریه علیه کردها آغاز کرد. البته باید به این نکته اشاره کرد که تصویب این لایحه از سوی مجلس نمایندگان غیر‌الزام‌آور بوده و کاخ سفید را ملزم به شناسایی رسمی نسل‌کشی ارمنیان نمی‌کند و فقط در صورت تصویب در مجلس سنا است که به قانون تبدیل شده و کاخ سفید را ملزم به شناسایی رسمی نسل‌کشی و تغییر سیاست خارجی خود در قبال ترکیه خواهد کرد. البته این موضوع که رؤسای جمهور ایالات متحده، تاکنون نسل‌کشی ارمنیان را به رسمیت نشناخته‌اند، باوری غلط نه‌تنها بین افکار عمومی جهان بلکه بین خود ارمنیان نیز هست؛ چراکه قبل از آنکه واژه نسل‌کشی در سال 1948 ازسوی سازمان ملل متحد به تصویب برسد، رؤسای جمهور سابق ایالات متحده مانند تئودور روزولت و جرالد فورد، بارها از واژه قبلی آن، یعنی قتل عام، سخن به میان آورده و آن را محکوم کرده‌اند. حتی بعد‌ها نیز رونالد ریگان در سال 1981 و جورج بوش پدر در سال 1990 به‌صراحت از واژه نسل‌کشی در سخنرانی‌های خود استفاده کرده‌اند.در هر حال، تصویب این لایحه می‌تواند از چند جهت برای ارمنستان و ارمنیان مهم تلقی شود؛ نخست اینکه تصویب این لایحه می‌تواند قدرت چانه‌زنی جمهوری ارمنستان را درباره مسئله نسل‌کشی و سیاست‌های انکار ترکیه افزایش دهد و دوم، میدان را برای دیگر کشورها که تا به امروز نسل‌کشی ارمنیان را شناسایی و محکوم نکرده‌اند، باز کند و در آخر نیز شناسایی نسل‌کشی ارمنیان در مجلس نمایندگان می‌تواند به عنوان عاملی بازدارنده در مورد کشور‌گشایی‌های رجب طیب اردوغان عمل کند.
سه‌شنبه گذشته مجلس نمایندگان ایالات متحده آمریکا لایحه‌ای را به تصویب رساند که بیش از 35 سال، به‌دلیل منافع و ملاحظات سیاسی به طول انجامیده بود. طرح شناسایی رسمی نسل‌کشی ارمنیان با لایحه شماره 296 با 405 رأی موافق در مقابل فقط 11 رأی مخالف و با اکثریت آرا به تصویب رسید. این لایحه تبعید و کشتار یک‌و‌نیم میلیون نفر از ارمنیان ساکن ترکیه یا ارمنستان غربی را که بین سال‌های 1915 تا 1923 ازسوی حکومت عثمانی روی داد، نسل‌کشی می‌خواند.تصویب این لایحه را می‌توان از چند منظر، واقعه‌ای تاریخی دانست، زیرا نه‌تنها این لایحه نخستین نسل‌کشی قرن بیستم را به رسمیت شناخت، بلکه پایانی بود بر بیش از صد سال انکار و تحریف تاریخ از سوی دولت‌های متوالی ترکیه و البته اثبات حقانیت ارمنیان درباره این موضوع و نشان داد که سیاست‌های ایالات متحده در قبال ترکیه تغییر چشمگیری کرده است. البته نباید از این امر غافل بود که حمایت از این لایحه در میان نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه بعد از آن بالا گرفت که ترکیه اخیرا عملیات پاکسازی‌ای را در شمال سوریه علیه کردها آغاز کرد. البته باید به این نکته اشاره کرد که تصویب این لایحه از سوی مجلس نمایندگان غیر‌الزام‌آور بوده و کاخ سفید را ملزم به شناسایی رسمی نسل‌کشی ارمنیان نمی‌کند و فقط در صورت تصویب در مجلس سنا است که به قانون تبدیل شده و کاخ سفید را ملزم به شناسایی رسمی نسل‌کشی و تغییر سیاست خارجی خود در قبال ترکیه خواهد کرد. البته این موضوع که رؤسای جمهور ایالات متحده، تاکنون نسل‌کشی ارمنیان را به رسمیت نشناخته‌اند، باوری غلط نه‌تنها بین افکار عمومی جهان بلکه بین خود ارمنیان نیز هست؛ چراکه قبل از آنکه واژه نسل‌کشی در سال 1948 ازسوی سازمان ملل متحد به تصویب برسد، رؤسای جمهور سابق ایالات متحده مانند تئودور روزولت و جرالد فورد، بارها از واژه قبلی آن، یعنی قتل عام، سخن به میان آورده و آن را محکوم کرده‌اند. حتی بعد‌ها نیز رونالد ریگان در سال 1981 و جورج بوش پدر در سال 1990 به‌صراحت از واژه نسل‌کشی در سخنرانی‌های خود استفاده کرده‌اند.در هر حال، تصویب این لایحه می‌تواند از چند جهت برای ارمنستان و ارمنیان مهم تلقی شود؛ نخست اینکه تصویب این لایحه می‌تواند قدرت چانه‌زنی جمهوری ارمنستان را درباره مسئله نسل‌کشی و سیاست‌های انکار ترکیه افزایش دهد و دوم، میدان را برای دیگر کشورها که تا به امروز نسل‌کشی ارمنیان را شناسایی و محکوم نکرده‌اند، باز کند و در آخر نیز شناسایی نسل‌کشی ارمنیان در مجلس نمایندگان می‌تواند به عنوان عاملی بازدارنده در مورد کشور‌گشایی‌های رجب طیب اردوغان عمل کند.