بورل از توافق اروپايي برای تمديد جدول زماني مکانيسم حل اختلاف خبر داد
اروپايي‌هاي برجام، همچنان در حال خريد زمان
شرق: فراز برجامي اروپايي‌ها با فرودي در تعويق نقطه پايان دنبال شد. امضاکنندگان اروپايي برجام که دو هفته پيش، مکانيسم حل اختلاف را در واکنش به اقدامات هسته‌اي اخير ايران و گام پنجم روند کاهش تعهدات ايران کليد زده بودند، حال بر طولاني‌کردن فرايند اين مکانيسم توافق کرده‌اند تا زماني که يکي از طرفين ناچار به اتخاد تصميمي نهايي شود، باز به تعويق بيفتد. اين خبر را نماينده ارشد اتحاديه اروپا در روابط خارجي و سياست‌هاي امنيتي که پاييز امسال به جانشيني فدريکا موگريني منصوب شد، اعلام کرده است. اعضاي اروپايي برجام از زماني که ترامپ حملات به اين توافق را آغاز کرد، رويکردي را در پيش گرفتند که کم‌وبيش به دنبال خريد زمان و حفظ وضعيت ناپايدار موجود در انتظار تغيير شرايط در يکي از دو سوي تقابل ايران و آمريکا بوده است. اروپايي‌ها از سويي حاضر نيستند با تن‌دادن به ازدست‌رفتن برجام، تبعات امنيتي و سياسي احتمالي آن را متحمل شوند و اين دستاورد ديپلماتيک را از دست بدهند، اما از سوي ديگر، تمايل يا شايد توان مقابله با فشارهاي ايالات متحده بر اين توافق را نيز ندارند. اين رويکرد اروپايي، علاوه بر واکنش ايران، انتقاد دو عضو شرقي
برجام، چين و روسيه را نيز در پي داشته است و مقامات روسيه چندين بار به اين موضوع پرداخته‌اند که اروپايي‌ها حاضر نيستند براي حفظ توافقي که مايل به حفظ آن هستند، هزينه‌اي متحمل شوند.
بورل: به خاطر پيچيدگي مسائل به زمان بيشتری نياز داريم
يوسپ بورل، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي اعلام کرد که طرف‌هاي برجام بر تعهد خود براي حفظ اين توافق تأکيد و درباره جدول زماني مکانيسم حل اختلاف توافق کرده‌اند. به گزارش ايرنا بورل در بيانيه‌اي که جمعه روي تارنماي اينترنتي اتحاديه اروپا قرار گرفت، نوشت: «نامه‌اي را در تاريخ ۱۴ ژانويه از وزيران خارجه فرانسه، آلمان و بريتانيا در رابطه با ارجاع اجراي تعهدات ايران تحت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به کميسيون مشترک دريافت کردم که به فعال‌سازي مکانيسم حل اختلاف منجر شد. به تبع آن مذاکرات دوجانبه و جمعي گسترده‌اي را انجام دادم. همه طرف‌هاي برجام بر تصميم خود براي حفظ توافق که به نفع همه است، تاکيد کردند». وي افزود: «با وجود اختلاف بر سر شروط، درباره نياز به زمان بيشتر، با توجه به پيچيدگي مسائل، توافق وجود دارد و از اين رو جدول زماني مکانيسم حل اختلاف تمديد شد. همه توافق کردند مذاکرات در سطح کارشناسي براي رفع نگراني‌ها درباره اجراي توافق هسته‌اي و تأثيرات گسترده‌تر خروج آمريکا از آن و اعمال دوباره تحريم‌ها که همه طرف‌هاي برجام درباره آن ابراز تأسف کرده‌اند، ادامه يابد. کميسيون مشترک روند پيشرفت
مذاکرات را به طور منظم بررسي خواهد کرد و نشست بعدي خود را در ماه فوريه [بهمن] برگزار خواهد کرد». ايرنا گزارش مي‌دهد يوسپ بورل دوشنبه ۳۰ دي، در نشست خبري که پس از پايان جلسه وزيران امور خارجه کشورهاي عضو اتحاديه اروپا برگزار شد، برجام را عنصر مهمي براي ثبات خاورميانه خوانده بود و گفت: «ما با اعضاي اين توافق براي رايزني پيرامون حرکت به جلو در تماس هستيم». مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا با يادآوري اين مطلب که سه کشور اروپايي عضو برجام از او خواسته‌اند تا مکانيسم حل اختلاف در برجام را فعال کند، تصريح کرد که اين سه کشور همچنين تأکيد دارند هدف از اين اقدام براي حفاظت از توافق و نه جايگزين‌کردن آن با توافقي ديگر است. سه کشور اروپايي بريتانيا، آلمان و فرانسه ۱۰ روز پيش با صدور بيانيه‌اي اعلام کردند مکانيسم حل اختلاف در اين توافق بين‌المللي را فعال کرده‌اند. همچنين ايلنا به نقل از خبرگزاري فرانسه نوشت: بورل اعلام کرده است که اعضاي کميسيون برجام در ماه فوريه ديدار مي‌کنند.
واکنش اروپايي به واکنش ايراني
اقدام اروپايي‌ها به عنوان واکنشي به گام پنجم روند کاهش تعهدات ايران در برجام اعلام شد که براساس اين گام، تهران ديگر هيچ محدوديتي در حوزه عملياتي، شامل ظرفيت غني‌سازي، درصد غني‌سازي، ميزان مواد غني‌شده و تحقيق و توسعه نخواهد داشت و از اين پس، برنامه هسته‌اي ايران فقط براساس نيازهاي فني خود پيش خواهد رفت و همکاري با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نيز طبق روال ادامه مي‌يابد. مقامات ايران از زمان آغاز اين روند گام‌به‌گام، يعني از يک سال پس از خروج ايالات متحده از برجام گفته‌اند اين روند در واکنش به عمل‌نکردن اعضاي اروپايي به تعهدات خود، بهویژه در تأمين منافع اقتصادي ايران در برجام و بر اساس ماده ۳۶ اين توافق کليد خورده است. ايران همچنين تأکيد کرده است اقدامات ايران در اين روند برگشت‌پذير هستند و «به محض» عمل اروپايي‌ها به تعهداتشان، بازگردانده خواهند شد. در بيانيه اروپايي‌ها بار ديگر بر اهميت برجام براي اعضاي اين اتحاديه و تلاش آنها براي حفظ برجام تأکيد شده بود اما انتقاد طرف ايراني که توسط برخي ناظران بين‌المللي نيز تأييد مي‌شود اين است که اروپايي‌ها حاضر نيستند براي حفظ اين توافق هزينه‌اي متحمل شوند. از
زمان خروج ايالات متحده از برجام، گفت‌وگوها بين ايران و اروپا براي حفظ اين توافق کليد خورد و محوريت اين گفت‌وگوها، دستيابي ايران به منافعي بود که در اين توافق براي ايران تضمين شده بود. اين گفت‌وگوها، بهویژه از بهار امسال، يک سال پس از خروج ايالات متحده از اين توافق و پس از آغاز روند گام‌به‌گام کاهش تعهدات ايران، شدت نيز يافتند اما اقدامات اروپايي‌ها، در مرحله محکوم‌کردن رفتار ايالات متحده در قبال اين توافق و تأکيد بر برجام به‌عنوان دستاوردي مهم در عرصه ديپلماسي بين‌المللي متوقف ماند. اينستکس، سازوکاري که بنا بود متولي دسترسي ايران به امکانات تجاري در تعامل با اروپا از يک‌سو و محافظ شرکت‌هاي اروپايي از تحريم‌هاي ثانويه از سوي ديگر باشد، با روندي کند تا اينجا فقط به مرحله اعلام و رسميت‌بخشيدن به آن رسيده است و هيچ نتيجه عملي براي دو طرف نداشته است.
جبهه‌گيري عليه ايران در نتيجه تهديد آمريکا
آنچه مقامات ديپلماسي ايران آن را تسليم اروپايي‌ها در مقابل «قلدري» ايالات متحده عنوان مي‌کنند، تا جايي پيش رفت که شنبه گذشته رسما تأييد شد افزايش فشار اروپايي‌ها بر ايران، حاصل مستقيم تهديدي تجاري از سوي دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريکا بوده است. روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشي به نقل از چند مقام اروپايي مطلع خبر داده بود رئيس‌جمهور آمريکا، به‌طور محرمانه به آلمان، بريتانيا و فرانسه پيام ارسال و آنها را تهديد کرده است که در صورت خودداري از فعال‌کردن سازوکار حل اختلافات در برجام، تعرفه ۲۵درصدي بر خودروهاي اروپايي وضع خواهد کرد. براساس اين گزارش، ترامپ به اروپا فشار آورده بود که ايران را به‌سوي يک توافق هسته‌اي جديد سوق دهند. کمي بعد، وزير دفاع آلمان اين خبر را تأييد کرد. ايلنا به نقل از اسپوتنيک نوشت، آنه‌گرت کرامپ‌کارن باوئر، اين گزارش‌ها را تأييد کرد.
از سوي ديگر، وال‌استريت‌ژورنال نيز در گزارشي نوشت منابع ديپلماتيک گفته‌اند چنانچه ايران افزايش فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را متوقف کند، قدرت‌هاي اروپايي از اعمال مجدد تحريم‌هاي بين‌المللي عليه اين کشور عقب‌نشيني خواهند کرد. به گزارش ایلنا این روزنامه نوشت در صورت عدم افزايش فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران، برجام لغو نخواهد شد.
شرق: فراز برجامي اروپايي‌ها با فرودي در تعويق نقطه پايان دنبال شد. امضاکنندگان اروپايي برجام که دو هفته پيش، مکانيسم حل اختلاف را در واکنش به اقدامات هسته‌اي اخير ايران و گام پنجم روند کاهش تعهدات ايران کليد زده بودند، حال بر طولاني‌کردن فرايند اين مکانيسم توافق کرده‌اند تا زماني که يکي از طرفين ناچار به اتخاد تصميمي نهايي شود، باز به تعويق بيفتد. اين خبر را نماينده ارشد اتحاديه اروپا در روابط خارجي و سياست‌هاي امنيتي که پاييز امسال به جانشيني فدريکا موگريني منصوب شد، اعلام کرده است. اعضاي اروپايي برجام از زماني که ترامپ حملات به اين توافق را آغاز کرد، رويکردي را در پيش گرفتند که کم‌وبيش به دنبال خريد زمان و حفظ وضعيت ناپايدار موجود در انتظار تغيير شرايط در يکي از دو سوي تقابل ايران و آمريکا بوده است. اروپايي‌ها از سويي حاضر نيستند با تن‌دادن به ازدست‌رفتن برجام، تبعات امنيتي و سياسي احتمالي آن را متحمل شوند و اين دستاورد ديپلماتيک را از دست بدهند، اما از سوي ديگر، تمايل يا شايد توان مقابله با فشارهاي ايالات متحده بر اين توافق را نيز ندارند. اين رويکرد اروپايي، علاوه بر واکنش ايران، انتقاد دو عضو شرقي
برجام، چين و روسيه را نيز در پي داشته است و مقامات روسيه چندين بار به اين موضوع پرداخته‌اند که اروپايي‌ها حاضر نيستند براي حفظ توافقي که مايل به حفظ آن هستند، هزينه‌اي متحمل شوند.
بورل: به خاطر پيچيدگي مسائل به زمان بيشتری نياز داريم
يوسپ بورل، مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا در بيانيه‌اي اعلام کرد که طرف‌هاي برجام بر تعهد خود براي حفظ اين توافق تأکيد و درباره جدول زماني مکانيسم حل اختلاف توافق کرده‌اند. به گزارش ايرنا بورل در بيانيه‌اي که جمعه روي تارنماي اينترنتي اتحاديه اروپا قرار گرفت، نوشت: «نامه‌اي را در تاريخ ۱۴ ژانويه از وزيران خارجه فرانسه، آلمان و بريتانيا در رابطه با ارجاع اجراي تعهدات ايران تحت برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) به کميسيون مشترک دريافت کردم که به فعال‌سازي مکانيسم حل اختلاف منجر شد. به تبع آن مذاکرات دوجانبه و جمعي گسترده‌اي را انجام دادم. همه طرف‌هاي برجام بر تصميم خود براي حفظ توافق که به نفع همه است، تاکيد کردند». وي افزود: «با وجود اختلاف بر سر شروط، درباره نياز به زمان بيشتر، با توجه به پيچيدگي مسائل، توافق وجود دارد و از اين رو جدول زماني مکانيسم حل اختلاف تمديد شد. همه توافق کردند مذاکرات در سطح کارشناسي براي رفع نگراني‌ها درباره اجراي توافق هسته‌اي و تأثيرات گسترده‌تر خروج آمريکا از آن و اعمال دوباره تحريم‌ها که همه طرف‌هاي برجام درباره آن ابراز تأسف کرده‌اند، ادامه يابد. کميسيون مشترک روند پيشرفت
مذاکرات را به طور منظم بررسي خواهد کرد و نشست بعدي خود را در ماه فوريه [بهمن] برگزار خواهد کرد». ايرنا گزارش مي‌دهد يوسپ بورل دوشنبه ۳۰ دي، در نشست خبري که پس از پايان جلسه وزيران امور خارجه کشورهاي عضو اتحاديه اروپا برگزار شد، برجام را عنصر مهمي براي ثبات خاورميانه خوانده بود و گفت: «ما با اعضاي اين توافق براي رايزني پيرامون حرکت به جلو در تماس هستيم». مسئول سياست خارجي اتحاديه اروپا با يادآوري اين مطلب که سه کشور اروپايي عضو برجام از او خواسته‌اند تا مکانيسم حل اختلاف در برجام را فعال کند، تصريح کرد که اين سه کشور همچنين تأکيد دارند هدف از اين اقدام براي حفاظت از توافق و نه جايگزين‌کردن آن با توافقي ديگر است. سه کشور اروپايي بريتانيا، آلمان و فرانسه ۱۰ روز پيش با صدور بيانيه‌اي اعلام کردند مکانيسم حل اختلاف در اين توافق بين‌المللي را فعال کرده‌اند. همچنين ايلنا به نقل از خبرگزاري فرانسه نوشت: بورل اعلام کرده است که اعضاي کميسيون برجام در ماه فوريه ديدار مي‌کنند.
واکنش اروپايي به واکنش ايراني
اقدام اروپايي‌ها به عنوان واکنشي به گام پنجم روند کاهش تعهدات ايران در برجام اعلام شد که براساس اين گام، تهران ديگر هيچ محدوديتي در حوزه عملياتي، شامل ظرفيت غني‌سازي، درصد غني‌سازي، ميزان مواد غني‌شده و تحقيق و توسعه نخواهد داشت و از اين پس، برنامه هسته‌اي ايران فقط براساس نيازهاي فني خود پيش خواهد رفت و همکاري با آژانس بين‌المللي انرژي اتمي نيز طبق روال ادامه مي‌يابد. مقامات ايران از زمان آغاز اين روند گام‌به‌گام، يعني از يک سال پس از خروج ايالات متحده از برجام گفته‌اند اين روند در واکنش به عمل‌نکردن اعضاي اروپايي به تعهدات خود، بهویژه در تأمين منافع اقتصادي ايران در برجام و بر اساس ماده ۳۶ اين توافق کليد خورده است. ايران همچنين تأکيد کرده است اقدامات ايران در اين روند برگشت‌پذير هستند و «به محض» عمل اروپايي‌ها به تعهداتشان، بازگردانده خواهند شد. در بيانيه اروپايي‌ها بار ديگر بر اهميت برجام براي اعضاي اين اتحاديه و تلاش آنها براي حفظ برجام تأکيد شده بود اما انتقاد طرف ايراني که توسط برخي ناظران بين‌المللي نيز تأييد مي‌شود اين است که اروپايي‌ها حاضر نيستند براي حفظ اين توافق هزينه‌اي متحمل شوند. از
زمان خروج ايالات متحده از برجام، گفت‌وگوها بين ايران و اروپا براي حفظ اين توافق کليد خورد و محوريت اين گفت‌وگوها، دستيابي ايران به منافعي بود که در اين توافق براي ايران تضمين شده بود. اين گفت‌وگوها، بهویژه از بهار امسال، يک سال پس از خروج ايالات متحده از اين توافق و پس از آغاز روند گام‌به‌گام کاهش تعهدات ايران، شدت نيز يافتند اما اقدامات اروپايي‌ها، در مرحله محکوم‌کردن رفتار ايالات متحده در قبال اين توافق و تأکيد بر برجام به‌عنوان دستاوردي مهم در عرصه ديپلماسي بين‌المللي متوقف ماند. اينستکس، سازوکاري که بنا بود متولي دسترسي ايران به امکانات تجاري در تعامل با اروپا از يک‌سو و محافظ شرکت‌هاي اروپايي از تحريم‌هاي ثانويه از سوي ديگر باشد، با روندي کند تا اينجا فقط به مرحله اعلام و رسميت‌بخشيدن به آن رسيده است و هيچ نتيجه عملي براي دو طرف نداشته است.
جبهه‌گيري عليه ايران در نتيجه تهديد آمريکا
آنچه مقامات ديپلماسي ايران آن را تسليم اروپايي‌ها در مقابل «قلدري» ايالات متحده عنوان مي‌کنند، تا جايي پيش رفت که شنبه گذشته رسما تأييد شد افزايش فشار اروپايي‌ها بر ايران، حاصل مستقيم تهديدي تجاري از سوي دونالد ترامپ، رئيس‌جمهور آمريکا بوده است. روزنامه واشنگتن‌پست در گزارشي به نقل از چند مقام اروپايي مطلع خبر داده بود رئيس‌جمهور آمريکا، به‌طور محرمانه به آلمان، بريتانيا و فرانسه پيام ارسال و آنها را تهديد کرده است که در صورت خودداري از فعال‌کردن سازوکار حل اختلافات در برجام، تعرفه ۲۵درصدي بر خودروهاي اروپايي وضع خواهد کرد. براساس اين گزارش، ترامپ به اروپا فشار آورده بود که ايران را به‌سوي يک توافق هسته‌اي جديد سوق دهند. کمي بعد، وزير دفاع آلمان اين خبر را تأييد کرد. ايلنا به نقل از اسپوتنيک نوشت، آنه‌گرت کرامپ‌کارن باوئر، اين گزارش‌ها را تأييد کرد.
از سوي ديگر، وال‌استريت‌ژورنال نيز در گزارشي نوشت منابع ديپلماتيک گفته‌اند چنانچه ايران افزايش فعاليت‌هاي هسته‌اي خود را متوقف کند، قدرت‌هاي اروپايي از اعمال مجدد تحريم‌هاي بين‌المللي عليه اين کشور عقب‌نشيني خواهند کرد. به گزارش ایلنا این روزنامه نوشت در صورت عدم افزايش فعاليت‌هاي هسته‌اي ايران، برجام لغو نخواهد شد.