|

تکرار سناریوی بشر‌دوستانه

شرق: در روزهایی که خبرهای مربوط به ویروس کرونا همه رسانه‌ها و اذهان عمومی را درگیر کرده است، یک خبر مهم در میان اخبار کمتر دیده شد. روز پنجشنبه هفته گذشته، وزارت دارایی آمریکا خبر داد که با همکاری سوئیس سازو‌کار ویژه‌ای را به راه انداخته تا تجارت اقلام بشردوستانه با ایران تسهیل شود. این به معنای صدور مجوز آمریکا برای واردات غذا و دارو به ایران است؛ عهدی که مدت‌ها بود با اینستکس وعده‌اش را اروپایی‌ها به ایران داده بودند؛ اما تاکنون عملیاتی نشده بود. حالا با فرمان آمریکا و میانجیگری سوئیس قرار است تجارت برخی اقلام خاص انسان‌دوستانه از طریق کانال مالی که سوئیس طراحی کرده، انجام شود. بنا بر اعلام دولت سوئیس اولین پرداخت آزمایشی از این طریق حدود یک ماه پیش انجام شد و حال مطابق آنچه وزارت دارایی آمریکا می‌گوید، این سازو‌کار مالی و تجاری به طور کامل فعال شده است. مجید شاکری، کارشناس اقتصادی، در گفت‌و‌گو با «شرق» با نگاهی بدبینانه نسبت به این اقدام آمریکا و تشریح روش فنی آمریکا در این سازو‌کار برای تحریم بیشتر ایران تأکید می‌کند: اگر آمریکایی‌ها این‌قدر مهربان هستند که می‌خواهند برای ما کانال بشردوستانه ایجاد کنند، این کانال را از منابع مسدودی فعلی ما تأمین کنند، نه از منابع جاری ما.
مجوز تراکنش ۳ استثنای تحریم
به گزارش «شرق»، روز پنجشنبه هفته گذشته رویترز گزارش داد آمریکا مجوز یک‌سری معاملات تجاری بشردوستانه با بانک مرکزی ایران را صادر کرده است؛ اقدامی که به ادعای آمریکا در راستای رسمی‌سازی کانال کمک‌های بشردوستانه سوئیس انجام گرفته است. گفته می‌شود این کانال جدید که وزارت خزانه‌داری آمریکا مدعی است از روز پنجشنبه به طور کامل عملیاتی شده، به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که غذا، دارو و لوازم ضروری دیگر را به ایران ارسال کنند. همچنین در‌این‌باره وب‌سایت رسمی وزارت خزانه‌داری گزارشی منتشر کرد که بر‌اساس‌آن تجارت برخی اقلام خاص انسان‌دوستانه می‌تواند از طریق کانال مالی که سوئیس طراحی کرده، انجام شود. دولت سوئیس روز ۱۰ بهمن اعلام کرد که سازوکار بشردوستانه‌ برای صادرات مواد غذایی و دارو به ایران از روز هفتم بهمن فعال شده و در گام نخست محموله‌ای شامل داروهای ضد‌سرطان و داروهای مورد نیاز برای پیوند اعضای بدن به ایران منتقل شده است. ایران تأیید کرده است معامله‌ای به ارزش دوو‌نیم میلیون دلار برای خرید دارو از طریق یک شرکت سوئیسی در چارچوب این ساز‌و‌کار انجام شده است. خزانه‌داری آمریکا می‌گوید با مجوزی که داده، این ساز‌و‌کار مالی به طور کامل می‌تواند اجرائی شود. بر‌اساس این مجوز شرکت‌های اروپایی می‌توانند دارو، مواد غذایی و دیگر اقلام انسان‌دوستانه را از طریق کانال مالی سوئیس به ایران صادر کنند و تسویه‌حساب آن از سوی بانک مرکزی ایران انجام شود. حدود یک سال پیش بود که برای اولین‌بار سوئیس اعلام کرد که با باز‌کردن یک کانال مالی تلاش خواهد کرد واردات غذا و دارو به ایران تسهیل شود؛ اما عملیاتی‌شدن این کانال بسیار کش‌وقوس پیدا کرد؛ تا‌جایی‌که سفارت سوئیس در ایران به صورت نمادین در یک نشست اعلام کرد که این کانال باز شده است. در همین مدت هم بود که ایران از‌آنجاکه هیچ‌گونه اقدام عملیاتی از سمت سوئیس در راستای این کانال مالی مشاهده نمی‌کرد، آن را یک وعده و وعید تلقی کرد. معاون‌اول رئیس‌جمهوری، اسحاق جهانگیری، گفت واردات دارو از طریق کانال مالی سوئیس تبلیغاتی است و عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه هم نوشت «با وجود ادعا‌های واهی آمریکا که مواد دارویی و غذایی تحریم نیستند؛ عملا راه هرگونه نقل‌و‌انتقال بانکی را در این زمینه بستند. با راه‌اندازی کانال به‌اصطلاح بشردوستانه برای تأمین اقلام دارویی رسما تأیید کردند این ادعا پوچ و خلاف رأی دیوان بین‌المللی دادگستری بوده و دارو و غذا هم تحریم است؛ در حالی که نباید باشد».
اعتماد نکنیم
حالا آمریکا با وجود تحریم‌های گسترده‌ای که علیه ایران وضع کرده، مدعی شده است مجوز تراکنش مالی با بانک مرکزی ایران درباره تجارت اقلام خاص انسان‌دوستانه را صادر کرده است؛ اما آیا با وجود تحریم بانک‌های ایرانی و انسداد روابط بانکی ایران این کانال مالی می‌تواند راه‌گشا باشد؟ مجید شاکری، کارشناس اقتصادی در گفت‌و‌گو با «شرق» در‌این‌باره توضیح می‌دهد: اولا این موضوع را باید روشن کنیم که لیست سیاه اثری بر روابط بانکی ایران با جهان ندارد و تحریم‌های پیشین عملا روابط بانکی ایران را محدود به حوزه دارو و غذا در یک سال گذشته کرده است. به‌صراحت تفسیر توضیح توصیه ۸ FATF هیچ‌کدام از اجرای توصیه‌های آن نمی‌تواند مانع یا محدود‌کننده انجام تراکنش‌های مربوط به حوزه غذا و دارو شود. موضوع بعدی این است که پیش‌از‌این بانک مرکزی اساسا در حوزه غذا و دارو و کالاهای بشردوستانه مجوز داشت؛ اما شش ماه پیش که بانک مرکزی جزء لیست تحریم به‌اصطلاح تروریستی قرار گرفت، مجوز این سه استثنا از بین رفت. حالا مجددا این سه‌ یعنی غذا و دارو و اقلام بشردوستانه در فهرست استثناها قرار گرفته‌اند و قرار است به واسطه کانال مالی سوئیس تراکنش‌های مربوط به آنها انجام شود. تابه‌حال به تفسیر ۵ یا ۶ کانال شبیه این برای ما باز شده است. سازوکار این کانال‌ها هم به این شکل بوده که هزینه‌های انتقال را صفر می‌کنند. همچنین یک دسته از منابع صادراتی ایران را به‌عنوان منبع شناسایی می‌کنند و بعد از اینکه آمریکا منابع را شناسایی کرد، بعد از مدتی آن منابع را تحریم می‌کنند، تا زمانی که کانال به ‌طور کلی منابعش خالی شود و ایران عملا چون راهکارهای قبلی و جایگزین خود را از دست داده، منتظر کانال بعدی آمریکا شود. این یک روش آمریکا است. او ادامه داد: حالا این کانال مالی سوئیس هم برای آمریکایی‌ها قطعا راه‌گشا خواهد بود؛ از این بابت که منابع جاری فعلی ایران را زیر نظر می‌گیرند و برای طرف ایرانی هم در ابتدای راه با هزینه‌های بسیار کم راه‌گشا خواهد بود؛ اما در مدت کوتاهی شاید دوره شش‌ماهه همه منابع تأمین غذا و دارو را در اختیار آمریکایی‌ها قرار می‌دهد. روش کار به این صورت است که آمریکایی‌ها یک کانال باز می‌کنند، همه منابع جاری ما را در آن کانال قرار می‌دهند، برای مصارف مورد نیاز ما استفاده می‌شود، بعد آن منابع را تحریم می‌کنند. تا انتهای بقای کانال منابع را مصرف می‌کنیم، بعد چون راه جایگزینی دیگری نداریم، منتظر کانال مالی بعدی آمریکا می‌مانیم. حال یک تفاوتی که کانال سوئیس با کانال هند دارد، این است که آمریکایی‌ها یک شرط جدید گذاشته‌اند. به‌این‌صورت که بر‌اساس‌این ایران باید بگوید چقدر و چه چیز را و چرا نیاز دارد.
توضیحی هم که دارند، این است که مقامات ایران این دارو و مواد غذایی را خارج از مرزهای ایران می‌فروشند؛ ولی در واقع موضوع اصلی این است که موجودی انبار این دسته از کالاها را به صفر برسانند و منابع جاری ما هزینه شده و بعد هم مسدود و تحریم شود. اگر آمریکایی‌ها این‌قدر مهربان هستند که می‌خواهند برای ما کانال بشردوستانه ایجاد کنند، این کانال را از منابع مسدودی فعلی ما تأمین کنند، نه از منابع جاری ما.

شرق: در روزهایی که خبرهای مربوط به ویروس کرونا همه رسانه‌ها و اذهان عمومی را درگیر کرده است، یک خبر مهم در میان اخبار کمتر دیده شد. روز پنجشنبه هفته گذشته، وزارت دارایی آمریکا خبر داد که با همکاری سوئیس سازو‌کار ویژه‌ای را به راه انداخته تا تجارت اقلام بشردوستانه با ایران تسهیل شود. این به معنای صدور مجوز آمریکا برای واردات غذا و دارو به ایران است؛ عهدی که مدت‌ها بود با اینستکس وعده‌اش را اروپایی‌ها به ایران داده بودند؛ اما تاکنون عملیاتی نشده بود. حالا با فرمان آمریکا و میانجیگری سوئیس قرار است تجارت برخی اقلام خاص انسان‌دوستانه از طریق کانال مالی که سوئیس طراحی کرده، انجام شود. بنا بر اعلام دولت سوئیس اولین پرداخت آزمایشی از این طریق حدود یک ماه پیش انجام شد و حال مطابق آنچه وزارت دارایی آمریکا می‌گوید، این سازو‌کار مالی و تجاری به طور کامل فعال شده است. مجید شاکری، کارشناس اقتصادی، در گفت‌و‌گو با «شرق» با نگاهی بدبینانه نسبت به این اقدام آمریکا و تشریح روش فنی آمریکا در این سازو‌کار برای تحریم بیشتر ایران تأکید می‌کند: اگر آمریکایی‌ها این‌قدر مهربان هستند که می‌خواهند برای ما کانال بشردوستانه ایجاد کنند، این کانال را از منابع مسدودی فعلی ما تأمین کنند، نه از منابع جاری ما.
مجوز تراکنش ۳ استثنای تحریم
به گزارش «شرق»، روز پنجشنبه هفته گذشته رویترز گزارش داد آمریکا مجوز یک‌سری معاملات تجاری بشردوستانه با بانک مرکزی ایران را صادر کرده است؛ اقدامی که به ادعای آمریکا در راستای رسمی‌سازی کانال کمک‌های بشردوستانه سوئیس انجام گرفته است. گفته می‌شود این کانال جدید که وزارت خزانه‌داری آمریکا مدعی است از روز پنجشنبه به طور کامل عملیاتی شده، به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد که غذا، دارو و لوازم ضروری دیگر را به ایران ارسال کنند. همچنین در‌این‌باره وب‌سایت رسمی وزارت خزانه‌داری گزارشی منتشر کرد که بر‌اساس‌آن تجارت برخی اقلام خاص انسان‌دوستانه می‌تواند از طریق کانال مالی که سوئیس طراحی کرده، انجام شود. دولت سوئیس روز ۱۰ بهمن اعلام کرد که سازوکار بشردوستانه‌ برای صادرات مواد غذایی و دارو به ایران از روز هفتم بهمن فعال شده و در گام نخست محموله‌ای شامل داروهای ضد‌سرطان و داروهای مورد نیاز برای پیوند اعضای بدن به ایران منتقل شده است. ایران تأیید کرده است معامله‌ای به ارزش دوو‌نیم میلیون دلار برای خرید دارو از طریق یک شرکت سوئیسی در چارچوب این ساز‌و‌کار انجام شده است. خزانه‌داری آمریکا می‌گوید با مجوزی که داده، این ساز‌و‌کار مالی به طور کامل می‌تواند اجرائی شود. بر‌اساس این مجوز شرکت‌های اروپایی می‌توانند دارو، مواد غذایی و دیگر اقلام انسان‌دوستانه را از طریق کانال مالی سوئیس به ایران صادر کنند و تسویه‌حساب آن از سوی بانک مرکزی ایران انجام شود. حدود یک سال پیش بود که برای اولین‌بار سوئیس اعلام کرد که با باز‌کردن یک کانال مالی تلاش خواهد کرد واردات غذا و دارو به ایران تسهیل شود؛ اما عملیاتی‌شدن این کانال بسیار کش‌وقوس پیدا کرد؛ تا‌جایی‌که سفارت سوئیس در ایران به صورت نمادین در یک نشست اعلام کرد که این کانال باز شده است. در همین مدت هم بود که ایران از‌آنجاکه هیچ‌گونه اقدام عملیاتی از سمت سوئیس در راستای این کانال مالی مشاهده نمی‌کرد، آن را یک وعده و وعید تلقی کرد. معاون‌اول رئیس‌جمهوری، اسحاق جهانگیری، گفت واردات دارو از طریق کانال مالی سوئیس تبلیغاتی است و عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه هم نوشت «با وجود ادعا‌های واهی آمریکا که مواد دارویی و غذایی تحریم نیستند؛ عملا راه هرگونه نقل‌و‌انتقال بانکی را در این زمینه بستند. با راه‌اندازی کانال به‌اصطلاح بشردوستانه برای تأمین اقلام دارویی رسما تأیید کردند این ادعا پوچ و خلاف رأی دیوان بین‌المللی دادگستری بوده و دارو و غذا هم تحریم است؛ در حالی که نباید باشد».
اعتماد نکنیم
حالا آمریکا با وجود تحریم‌های گسترده‌ای که علیه ایران وضع کرده، مدعی شده است مجوز تراکنش مالی با بانک مرکزی ایران درباره تجارت اقلام خاص انسان‌دوستانه را صادر کرده است؛ اما آیا با وجود تحریم بانک‌های ایرانی و انسداد روابط بانکی ایران این کانال مالی می‌تواند راه‌گشا باشد؟ مجید شاکری، کارشناس اقتصادی در گفت‌و‌گو با «شرق» در‌این‌باره توضیح می‌دهد: اولا این موضوع را باید روشن کنیم که لیست سیاه اثری بر روابط بانکی ایران با جهان ندارد و تحریم‌های پیشین عملا روابط بانکی ایران را محدود به حوزه دارو و غذا در یک سال گذشته کرده است. به‌صراحت تفسیر توضیح توصیه ۸ FATF هیچ‌کدام از اجرای توصیه‌های آن نمی‌تواند مانع یا محدود‌کننده انجام تراکنش‌های مربوط به حوزه غذا و دارو شود. موضوع بعدی این است که پیش‌از‌این بانک مرکزی اساسا در حوزه غذا و دارو و کالاهای بشردوستانه مجوز داشت؛ اما شش ماه پیش که بانک مرکزی جزء لیست تحریم به‌اصطلاح تروریستی قرار گرفت، مجوز این سه استثنا از بین رفت. حالا مجددا این سه‌ یعنی غذا و دارو و اقلام بشردوستانه در فهرست استثناها قرار گرفته‌اند و قرار است به واسطه کانال مالی سوئیس تراکنش‌های مربوط به آنها انجام شود. تابه‌حال به تفسیر ۵ یا ۶ کانال شبیه این برای ما باز شده است. سازوکار این کانال‌ها هم به این شکل بوده که هزینه‌های انتقال را صفر می‌کنند. همچنین یک دسته از منابع صادراتی ایران را به‌عنوان منبع شناسایی می‌کنند و بعد از اینکه آمریکا منابع را شناسایی کرد، بعد از مدتی آن منابع را تحریم می‌کنند، تا زمانی که کانال به ‌طور کلی منابعش خالی شود و ایران عملا چون راهکارهای قبلی و جایگزین خود را از دست داده، منتظر کانال بعدی آمریکا شود. این یک روش آمریکا است. او ادامه داد: حالا این کانال مالی سوئیس هم برای آمریکایی‌ها قطعا راه‌گشا خواهد بود؛ از این بابت که منابع جاری فعلی ایران را زیر نظر می‌گیرند و برای طرف ایرانی هم در ابتدای راه با هزینه‌های بسیار کم راه‌گشا خواهد بود؛ اما در مدت کوتاهی شاید دوره شش‌ماهه همه منابع تأمین غذا و دارو را در اختیار آمریکایی‌ها قرار می‌دهد. روش کار به این صورت است که آمریکایی‌ها یک کانال باز می‌کنند، همه منابع جاری ما را در آن کانال قرار می‌دهند، برای مصارف مورد نیاز ما استفاده می‌شود، بعد آن منابع را تحریم می‌کنند. تا انتهای بقای کانال منابع را مصرف می‌کنیم، بعد چون راه جایگزینی دیگری نداریم، منتظر کانال مالی بعدی آمریکا می‌مانیم. حال یک تفاوتی که کانال سوئیس با کانال هند دارد، این است که آمریکایی‌ها یک شرط جدید گذاشته‌اند. به‌این‌صورت که بر‌اساس‌این ایران باید بگوید چقدر و چه چیز را و چرا نیاز دارد.
توضیحی هم که دارند، این است که مقامات ایران این دارو و مواد غذایی را خارج از مرزهای ایران می‌فروشند؛ ولی در واقع موضوع اصلی این است که موجودی انبار این دسته از کالاها را به صفر برسانند و منابع جاری ما هزینه شده و بعد هم مسدود و تحریم شود. اگر آمریکایی‌ها این‌قدر مهربان هستند که می‌خواهند برای ما کانال بشردوستانه ایجاد کنند، این کانال را از منابع مسدودی فعلی ما تأمین کنند، نه از منابع جاری ما.

 

اخبار مرتبط سایر رسانه ها