کارکردهای حیات اجتماعی بعد از کرونا
شیوا دولتآبادی*
همه مردم جهان پس از کرونا مجبور به باور و پذیرش موضوعاتی شدند که قبل از آن حتی تصورش را هم نمیکردند. با وجود تمام پدیدههای غیرقابل تصوری که امروز بهواسطه کرونا بخشی معمول و جداییناپذیر از زندگیمان شدهاند، یک لحظه میتوانید جهان را بدون همدلی تصور کنید؟ خیلی سخت است و حتی از تصور جهان پس از کرونا هم خارج است. ولی باید اعتراف کنم من بهعنوان روانشناس فقط چند دقیقه برای نوشتن این یادداشت و نشاندادن عمق ماجرا به جهان بدون همدلی فکر کردم. معتقدم اگر چرخ به همین روال بچرخد که تاکنون چرخیده است و تمام کارکردهای زندگی اجتماعی و فعالیتهای جمعی بشر در سایه این بیماری نفسگیر گم شود، همدلی انسانها با یکدیگر در شرایط سختی و غم هم رنگ میبازد. پس باید علاج درد قبل از وقوع کنیم و از هر امکانی که ما را به زندگی جمعی با رعایت فاصله اجتماعی پیوند میزند، استفاده کنیم. فضای دیجیتال این امکان را بهراحتی در اختیار ما قرار میدهد، ولی از منظر روانشناسی نمیتوان با یک پیام یا تماس تصویری فضای خالی همدلی را تکمیل کرد و به معنا و عمقی فراتر از آن نیاز است.حلقه گمشده این زنجیر میتواند تلفیق آن یک حس و یک اقدام تأثیرگذار باشد؛ برای مثال یک نهاد اجتماعی که با تکیه بر تجربه، حسن اعتماد و بلوغ سازمانی خود در ارائه راهحلهای مفید و کمهزینه پاسخگوی نیاز افراد جامعه شود و تعهد اصلی خود را نیز در برابر ذیربطانش انجام دهد. مؤسسه خیریه محک بهعنوان یکی از قدیمیترین مؤسسات مردمنهاد این روزها «پیام همدلی محک» را برای ارسال پیام همدلی به افرادی که در این ایام عزادار عزیز خود شدهاند، پیشنهاد داده است. خاستگاه این پیشنهاد همان تجربه گرانقدر این مؤسسه در حمایت از خانوادههای کودکان مبتلا به سرطان است که در شرایط امروز بسیار کارآمد است. این مؤسسه از روزهایی که بیماری سرطان یک تابوی اجتماعی بود و افراد بهواسطه ابتلای خود یا عزیزانشان به این بیماری از جامعه طرد میشدند تا زمانی که باور همگان نسبت به این بیماری عوض شده، همراه و همدل این خانوادهها بوده است، پس بهخوبی میداند هیچ فردی توان رویارویی با غم را بهتنهایی ندارد. پیام همدلی محک، یک پیشنهاد تأملبرانگیز برای روزگاری است که حتی توان برگزاری مراسم خاکسپاری و سوگواری برای عزیزانمان را از ما گرفته است. این پیام باعث میشود که به ارزندهترین شیوه ممکن و ماندگارترین روش در غم عزیزان خود شریک باشیم. این پیام کارکردهای متفاوت و گسترده روانی، اجتماعی، مذهبی و انساندوستانه دارد و در نبود مراسم جمعی عزاداری هم هزینههای دارو و درمان کودکان مبتلا به سرطان را تأمین میکند و هم تسلی غم دلهایی میشود که این روزها برایشان نه خاکستری بلکه سیاه است.
*نایبرئیس هیئتمدیره انجمن روانشناسی ایران
همه مردم جهان پس از کرونا مجبور به باور و پذیرش موضوعاتی شدند که قبل از آن حتی تصورش را هم نمیکردند. با وجود تمام پدیدههای غیرقابل تصوری که امروز بهواسطه کرونا بخشی معمول و جداییناپذیر از زندگیمان شدهاند، یک لحظه میتوانید جهان را بدون همدلی تصور کنید؟ خیلی سخت است و حتی از تصور جهان پس از کرونا هم خارج است. ولی باید اعتراف کنم من بهعنوان روانشناس فقط چند دقیقه برای نوشتن این یادداشت و نشاندادن عمق ماجرا به جهان بدون همدلی فکر کردم. معتقدم اگر چرخ به همین روال بچرخد که تاکنون چرخیده است و تمام کارکردهای زندگی اجتماعی و فعالیتهای جمعی بشر در سایه این بیماری نفسگیر گم شود، همدلی انسانها با یکدیگر در شرایط سختی و غم هم رنگ میبازد. پس باید علاج درد قبل از وقوع کنیم و از هر امکانی که ما را به زندگی جمعی با رعایت فاصله اجتماعی پیوند میزند، استفاده کنیم. فضای دیجیتال این امکان را بهراحتی در اختیار ما قرار میدهد، ولی از منظر روانشناسی نمیتوان با یک پیام یا تماس تصویری فضای خالی همدلی را تکمیل کرد و به معنا و عمقی فراتر از آن نیاز است.حلقه گمشده این زنجیر میتواند تلفیق آن یک حس و یک اقدام تأثیرگذار باشد؛ برای مثال یک نهاد اجتماعی که با تکیه بر تجربه، حسن اعتماد و بلوغ سازمانی خود در ارائه راهحلهای مفید و کمهزینه پاسخگوی نیاز افراد جامعه شود و تعهد اصلی خود را نیز در برابر ذیربطانش انجام دهد. مؤسسه خیریه محک بهعنوان یکی از قدیمیترین مؤسسات مردمنهاد این روزها «پیام همدلی محک» را برای ارسال پیام همدلی به افرادی که در این ایام عزادار عزیز خود شدهاند، پیشنهاد داده است. خاستگاه این پیشنهاد همان تجربه گرانقدر این مؤسسه در حمایت از خانوادههای کودکان مبتلا به سرطان است که در شرایط امروز بسیار کارآمد است. این مؤسسه از روزهایی که بیماری سرطان یک تابوی اجتماعی بود و افراد بهواسطه ابتلای خود یا عزیزانشان به این بیماری از جامعه طرد میشدند تا زمانی که باور همگان نسبت به این بیماری عوض شده، همراه و همدل این خانوادهها بوده است، پس بهخوبی میداند هیچ فردی توان رویارویی با غم را بهتنهایی ندارد. پیام همدلی محک، یک پیشنهاد تأملبرانگیز برای روزگاری است که حتی توان برگزاری مراسم خاکسپاری و سوگواری برای عزیزانمان را از ما گرفته است. این پیام باعث میشود که به ارزندهترین شیوه ممکن و ماندگارترین روش در غم عزیزان خود شریک باشیم. این پیام کارکردهای متفاوت و گسترده روانی، اجتماعی، مذهبی و انساندوستانه دارد و در نبود مراسم جمعی عزاداری هم هزینههای دارو و درمان کودکان مبتلا به سرطان را تأمین میکند و هم تسلی غم دلهایی میشود که این روزها برایشان نه خاکستری بلکه سیاه است.
*نایبرئیس هیئتمدیره انجمن روانشناسی ایران