مجمع در انتظار نتیجه مذاکرات؟
وحیده کریمی : اصولگرایان مخالف تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف که به این اعتقاد رسیده‌اند که اگر نمی‌توانند مانع تصویب شوند، مانع آمدن لوایح به صحن شوند، از هر ابزاری برای تعطیلی مجمع استقبال می‌کنند. بیش از یک ماه از آخرین جلسه مجمع می‌گذرد و با اینکه قرار بود بعد از ماه‌ها، بالاخره دیروز لوایح در صحن بررسی شوند، این‌بار کرونا بهانه تعطیلی مجمع شد. درحالی‌که مترو و بی‌آر‌تی مملو از جمعیت است و زندگی عادی در جریان است و خبری از قرنطینه یا تعطیلی جدی در تهران نیست، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام نگران از ابتلا به کرونا تن به تعطیلی مجمع دادند. آیت‌الله محسن مجتهدشبستری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، از لغو جلسه دیروز این مجمع از‌سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا خبر داده و گفته است: ستاد ملی مبارزه با کرونا مانع از برگزاری جلسه دیروز مجمع تشخیص مصلحت نظام شده است. مجتهدشبستری که مدت‌ها از مخالفان اصلی پیوست ایران به گروه ویژه اقدام مالی و معتقد بود: «پس از طی مراحل قانونی، این لوایح در جلسه عمومی مجمع رأی منفی خواهند گرفت» اواخر سال گذشته از تصویب مشروط این لوایح خبر داد و گفت: «در صورت پذیرش در مجمع،
تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف مشروط خواهد بود و در‌صورتی‌که این کارگروه به تعهدات خود عمل کند، این معاهده عملیاتی می‌شود». این تغییر موضع هفته‌هاست میان برخی از مخالفان لوایح اتفاق افتاده و تصویب لوایح محتمل است؛ اما نکته جالب آنجاست که جلسه‌ای تشکیل نمی‌شود تا تصمیم‌گیری نهایی مبنی‌بر رد یا تصویب رخ دهد. هرچند محمد صدر، دیگر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفته است: اف‌ای‌تی‌اف در دستور کار قرار می‌گیرد و روی آن بحث می‌شود. سیدمحمد صدر درباره روند فعلی تصویب اف‌ای‌تی‌اف عنوان کرده است: اف‌ای‌تی‌اف در دستور کار قرار می‌گیرد و روی آن بحث می‌شود. من امید دارم که تصمیمی براساس مصالح کشور درباره آن گرفته شود. او افزوده است: من از قبل هم گفته‌ام که تصویب لوایح پالرمو و سی‌اف‌تی به نفع جمهوری اسلامی است و باعث می‌شود از مشکلات بانکی و تجاری زیادی که برای جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده و موجب تحمیل هزینه‌های زیادی به ایران شده، کاسته شود و مشکلات ایرانیان خارج از کشور در گشایش حساب‌های بانکی و مشکلات، برطرف شود. به اعتقاد او، مجموع تصویب این لوایح به نفع ایران است. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: من نمی‌توانم
پیش‌بینی داشته باشم؛ چون مجمع مدت‌ها تعطیل بود؛ ولی امیدوارم این کار انجام شود؛ چون به نفع ایران است. او ادامه داد: واقعیت این است که تصویب‌نشدن اف‌ای‌تی‌اف در شرایط فعلی فقط وضعیت را سخت‌تر می‌کند و باید مصلحت‌اندیشی صورت بگیرد. با توجه به سخنان صدر دورنمای روشنی از آخرین تصمیم اکثریت اعضای مجمع وجود ندارد و باید منتظر تشکیل جلسه در هفته‌های آینده ماند. البته وضعیت قرمز تهران همچنان ادامه خواهد داشت و بعید است تا آخر فروردین تغییری در وضعیت بحرانی شیوع کرونا ایجاد شود. از‌این‌رو احتمال برگزارنشدن مجمع تا پایان فروردین بسیار محتمل است و این‌گونه ایران همچنان در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی قرار خواهد داشت. احمد توکلی، دیگر عضو مجمع نیز در واکنش به تعطیلی جلسه مجمع گفته است: این هفته آمادگی فنی برای برگزاری مجازی جلسه مجمع وجود نداشت که با آمادگی فنی از هفته دیگر جلسات مجمع به صورت مجازی برگزار خواهد شد. با گذشت زمان دیدگاه مخالفان در حال تقویت است و با این استدلال که پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف تعهد‌آور است؛ پس باید از تعهد دوری کرد، در حال مخالفت با تصویب لوایح هستند. همان‌گونه که علی خضریان، نماینده عضو جبهه
پایداری تهران، در یادداشتی که خبرگزاری رسمی مجلس آن را منتشر کرده، در همین زمینه نوشته است: «تا زمانی که ایران به کنوانسیون‌های سی‌اف‌تی و پالرمو نپیوسته، هیچ تعهدی برای اجرای آن ندارد؛ اما تصویب این کنوانسیون‌ها موجب الزام‌آور‌شدن تعهدات بین‌المللی خواهد شد. ضمن اینکه براساس سابقه اف‌ای‌تی‌اف الحاق به این کنوانسیون‌ها با حق شرط، مورد پذیرش اعضای کنوانسیون قرار نخواهد گرفت». لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهور، نیز پیش از ظهر دیروز در حاشیه جلسه هیئت وزیران در جمع خبرنگاران اظهار کرد: درباره دو معاهده‌ای که به اف‌ای‌تی‌اف مرتبط می‌شود، این لوایح از حدود 12 سال پیش مورد بررسی و پیشنهاد بود. جنیدی عنوان کرد: با توجه به اینکه بیشترین دغدغه اعضای مجمع تشخیص مربوط به تحریم‌ها بود و از سوی دیگر با توجه به اینکه این معاهدات برای روابط مالی بین‌المللی مهم است، آقای رئیس‌جمهور خواستند این موضوع مورد بررسی مجدد قرار گیرد. به همین دلیل ما تحفظی نوشتیم که در هر دو معاهده، در قالب ماده‌ای الحاقی قید می‌کنیم. با توجه به آغاز مذاکرات ۱+۴ و احتمال رفع تحریم‌ها این گمانه‌زنی که مجمع تا زمان نتیجه مذاکرات تعلل خواهد کرد، از
اسفند سال گذشته تقویت شده است. اگر این دیدگاه درست باشد، باید منتظر نتیجه مذاکرات ماند، نه جلسه آینده مجمع؛ زیرا همان‌گونه که مجتهدشبستری گفته است: درصورت رفع تحریم‌ها، نظر اعضای این نهاد درباره لوایح سی‌اف‌تی و پالرمو تغییر خواهد کرد. همچنین سید‌مرتضوی نبوی، دیگر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز گفته است: واقعیت این است که هنوز تصمیم قطعی درباره اف‌ای‌تی‌اف نگرفته‌ام و بنای کار سیاسی در این زمینه نیز ندارم. تصور من این است که اکثر اعضای مجمع دنبال این هستند که تصمیمات‌شان در راستای حفظ منافع ملی، امنیت کشور و تحقق ارزش‌های جمهوری اسلامی باشد. این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه توضیح داده است: برای من روشن نیست که حق شرط کارکرد نداشته باشد. وضعیت به این صورت است که اگر کشوری حق شرط ما را نپذیرفت، صرفا معاهده بین ما و کشوری که شرط ما را نپذیرفته، برقرار نمی‌شود. تا اینجا نتیجه بنده این است که با وجود تحریم‌های ثانویه آمریکا دولت اجازه پیوستن به پالرمو و سی‌اف‌تی را ندارد؛ اما اگر برداشته شد، اشکالی ندارد. درباره حق شرط نیز باید تأمل کرد، کشورهای دیگر نیز با حق شرط به این کنوانسیون‌ها پیوسته‌اند و ممکن
بوده است. با این سخنان اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام و لعیا جنیدی تکلیف تقریبا روشن است.
رفع تحریم‌ها سبب تصویب لوایح خواهد شد، حال با شرط یا بدون شرط و ادامه تحریم‌ها مطمئنا مانع پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی خواهد بود. اما نمایندگان مجلس بی‌کار ننشسته‌اند و در تلاش برای رد لوایح در مجمع هستند. درحالی‌که دولتی‌ها بارها از پاسخ به سؤالات و ابهامات اعضای مجمع سخن گفته‌اند، این بار سید‌امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی که سودای پاستور در سر دارد و خبر از نامزدی در انتخابات ۱۴۰۰ داده است، در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «دولت، ۲۰ سؤال مجمع تشخیص مصلحت را بابت لوایح FATF بی‌پاسخ گذاشت و طبق روال با فشار رسانه‌ای و بدون عقلانیت می‌خواهند نتیجه بگیرند».
وحیده کریمی : اصولگرایان مخالف تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف که به این اعتقاد رسیده‌اند که اگر نمی‌توانند مانع تصویب شوند، مانع آمدن لوایح به صحن شوند، از هر ابزاری برای تعطیلی مجمع استقبال می‌کنند. بیش از یک ماه از آخرین جلسه مجمع می‌گذرد و با اینکه قرار بود بعد از ماه‌ها، بالاخره دیروز لوایح در صحن بررسی شوند، این‌بار کرونا بهانه تعطیلی مجمع شد. درحالی‌که مترو و بی‌آر‌تی مملو از جمعیت است و زندگی عادی در جریان است و خبری از قرنطینه یا تعطیلی جدی در تهران نیست، اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام نگران از ابتلا به کرونا تن به تعطیلی مجمع دادند. آیت‌الله محسن مجتهدشبستری، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، از لغو جلسه دیروز این مجمع از‌سوی ستاد ملی مبارزه با کرونا خبر داده و گفته است: ستاد ملی مبارزه با کرونا مانع از برگزاری جلسه دیروز مجمع تشخیص مصلحت نظام شده است. مجتهدشبستری که مدت‌ها از مخالفان اصلی پیوست ایران به گروه ویژه اقدام مالی و معتقد بود: «پس از طی مراحل قانونی، این لوایح در جلسه عمومی مجمع رأی منفی خواهند گرفت» اواخر سال گذشته از تصویب مشروط این لوایح خبر داد و گفت: «در صورت پذیرش در مجمع،
تصویب لوایح اف‌ای‌تی‌اف مشروط خواهد بود و در‌صورتی‌که این کارگروه به تعهدات خود عمل کند، این معاهده عملیاتی می‌شود». این تغییر موضع هفته‌هاست میان برخی از مخالفان لوایح اتفاق افتاده و تصویب لوایح محتمل است؛ اما نکته جالب آنجاست که جلسه‌ای تشکیل نمی‌شود تا تصمیم‌گیری نهایی مبنی‌بر رد یا تصویب رخ دهد. هرچند محمد صدر، دیگر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، گفته است: اف‌ای‌تی‌اف در دستور کار قرار می‌گیرد و روی آن بحث می‌شود. سیدمحمد صدر درباره روند فعلی تصویب اف‌ای‌تی‌اف عنوان کرده است: اف‌ای‌تی‌اف در دستور کار قرار می‌گیرد و روی آن بحث می‌شود. من امید دارم که تصمیمی براساس مصالح کشور درباره آن گرفته شود. او افزوده است: من از قبل هم گفته‌ام که تصویب لوایح پالرمو و سی‌اف‌تی به نفع جمهوری اسلامی است و باعث می‌شود از مشکلات بانکی و تجاری زیادی که برای جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده و موجب تحمیل هزینه‌های زیادی به ایران شده، کاسته شود و مشکلات ایرانیان خارج از کشور در گشایش حساب‌های بانکی و مشکلات، برطرف شود. به اعتقاد او، مجموع تصویب این لوایح به نفع ایران است. عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام تصریح کرد: من نمی‌توانم
پیش‌بینی داشته باشم؛ چون مجمع مدت‌ها تعطیل بود؛ ولی امیدوارم این کار انجام شود؛ چون به نفع ایران است. او ادامه داد: واقعیت این است که تصویب‌نشدن اف‌ای‌تی‌اف در شرایط فعلی فقط وضعیت را سخت‌تر می‌کند و باید مصلحت‌اندیشی صورت بگیرد. با توجه به سخنان صدر دورنمای روشنی از آخرین تصمیم اکثریت اعضای مجمع وجود ندارد و باید منتظر تشکیل جلسه در هفته‌های آینده ماند. البته وضعیت قرمز تهران همچنان ادامه خواهد داشت و بعید است تا آخر فروردین تغییری در وضعیت بحرانی شیوع کرونا ایجاد شود. از‌این‌رو احتمال برگزارنشدن مجمع تا پایان فروردین بسیار محتمل است و این‌گونه ایران همچنان در لیست سیاه گروه ویژه اقدام مالی قرار خواهد داشت. احمد توکلی، دیگر عضو مجمع نیز در واکنش به تعطیلی جلسه مجمع گفته است: این هفته آمادگی فنی برای برگزاری مجازی جلسه مجمع وجود نداشت که با آمادگی فنی از هفته دیگر جلسات مجمع به صورت مجازی برگزار خواهد شد. با گذشت زمان دیدگاه مخالفان در حال تقویت است و با این استدلال که پیوستن به اف‌ای‌تی‌اف تعهد‌آور است؛ پس باید از تعهد دوری کرد، در حال مخالفت با تصویب لوایح هستند. همان‌گونه که علی خضریان، نماینده عضو جبهه
پایداری تهران، در یادداشتی که خبرگزاری رسمی مجلس آن را منتشر کرده، در همین زمینه نوشته است: «تا زمانی که ایران به کنوانسیون‌های سی‌اف‌تی و پالرمو نپیوسته، هیچ تعهدی برای اجرای آن ندارد؛ اما تصویب این کنوانسیون‌ها موجب الزام‌آور‌شدن تعهدات بین‌المللی خواهد شد. ضمن اینکه براساس سابقه اف‌ای‌تی‌اف الحاق به این کنوانسیون‌ها با حق شرط، مورد پذیرش اعضای کنوانسیون قرار نخواهد گرفت». لعیا جنیدی، معاون حقوقی رئیس‌جمهور، نیز پیش از ظهر دیروز در حاشیه جلسه هیئت وزیران در جمع خبرنگاران اظهار کرد: درباره دو معاهده‌ای که به اف‌ای‌تی‌اف مرتبط می‌شود، این لوایح از حدود 12 سال پیش مورد بررسی و پیشنهاد بود. جنیدی عنوان کرد: با توجه به اینکه بیشترین دغدغه اعضای مجمع تشخیص مربوط به تحریم‌ها بود و از سوی دیگر با توجه به اینکه این معاهدات برای روابط مالی بین‌المللی مهم است، آقای رئیس‌جمهور خواستند این موضوع مورد بررسی مجدد قرار گیرد. به همین دلیل ما تحفظی نوشتیم که در هر دو معاهده، در قالب ماده‌ای الحاقی قید می‌کنیم. با توجه به آغاز مذاکرات ۱+۴ و احتمال رفع تحریم‌ها این گمانه‌زنی که مجمع تا زمان نتیجه مذاکرات تعلل خواهد کرد، از
اسفند سال گذشته تقویت شده است. اگر این دیدگاه درست باشد، باید منتظر نتیجه مذاکرات ماند، نه جلسه آینده مجمع؛ زیرا همان‌گونه که مجتهدشبستری گفته است: درصورت رفع تحریم‌ها، نظر اعضای این نهاد درباره لوایح سی‌اف‌تی و پالرمو تغییر خواهد کرد. همچنین سید‌مرتضوی نبوی، دیگر عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام، نیز گفته است: واقعیت این است که هنوز تصمیم قطعی درباره اف‌ای‌تی‌اف نگرفته‌ام و بنای کار سیاسی در این زمینه نیز ندارم. تصور من این است که اکثر اعضای مجمع دنبال این هستند که تصمیمات‌شان در راستای حفظ منافع ملی، امنیت کشور و تحقق ارزش‌های جمهوری اسلامی باشد. این عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه توضیح داده است: برای من روشن نیست که حق شرط کارکرد نداشته باشد. وضعیت به این صورت است که اگر کشوری حق شرط ما را نپذیرفت، صرفا معاهده بین ما و کشوری که شرط ما را نپذیرفته، برقرار نمی‌شود. تا اینجا نتیجه بنده این است که با وجود تحریم‌های ثانویه آمریکا دولت اجازه پیوستن به پالرمو و سی‌اف‌تی را ندارد؛ اما اگر برداشته شد، اشکالی ندارد. درباره حق شرط نیز باید تأمل کرد، کشورهای دیگر نیز با حق شرط به این کنوانسیون‌ها پیوسته‌اند و ممکن
بوده است. با این سخنان اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام و لعیا جنیدی تکلیف تقریبا روشن است.
رفع تحریم‌ها سبب تصویب لوایح خواهد شد، حال با شرط یا بدون شرط و ادامه تحریم‌ها مطمئنا مانع پیوستن ایران به گروه ویژه اقدام مالی خواهد بود. اما نمایندگان مجلس بی‌کار ننشسته‌اند و در تلاش برای رد لوایح در مجمع هستند. درحالی‌که دولتی‌ها بارها از پاسخ به سؤالات و ابهامات اعضای مجمع سخن گفته‌اند، این بار سید‌امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، نایب‌رئیس مجلس شورای اسلامی که سودای پاستور در سر دارد و خبر از نامزدی در انتخابات ۱۴۰۰ داده است، در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «دولت، ۲۰ سؤال مجمع تشخیص مصلحت را بابت لوایح FATF بی‌پاسخ گذاشت و طبق روال با فشار رسانه‌ای و بدون عقلانیت می‌خواهند نتیجه بگیرند».