فضای مناظره ناعادلانه بود

فائزه هاشمی، از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران، بر این باور است که اگر جبهه اصلاح‌طلبان ایران نظرش را درباره کاندیدا‌داشتن یا نداشتن تغییر دهد، اشکالی ندارد و می‌تواند اتفاق بیفتد؛ چون آیه قرآن نیست که نتوان آن را تغییر داد. ولی آنچه از شواهد مشاهده می‌شود، این است که جبهه اصلاحات قصد چنین کاری را ندارد. او در گفت‌وگو با خبرآنلاین در رابطه با تحلیل اولین مناظره انتخابات ۱۴۰۰ گفت: بنده چون در تهران نبودم، نتوانستم مناظره را به‌طور کامل گوش بدهم، اما به صورت پراکنده در رادیو و تلویزیون، کانال‌های تلگرامی و همچنین خبرهای فضای مجازی دنبال کردم. این مناظره غیر‌عادلانه و غیرمنصفانه‌ای بود. به خاطر عملکرد شورای نگهبان، تعداد کاندیداهایی که از هر دو جریان تأیید صلاحیت شده‌اند برابر نیست و نسبت دو به پنج است. در مناظره هم همین ترکیب حاکم است که این مسئله به تنهایی فضای ناعادلانه‌ای ایجاد می‌کند که پنج نفر در مقابل دو نفر قرار می‌گیرند. طبیعتا پنج کاندیدا فرصت حمله و نقد بیشتری دارند، اما دو کاندیدا فرصت صحبت و نقد کمتری را دارند؛ چون زمان‌ها محدود است و زمانشان با یکدیگر برابر است. بنابراین، فضا، فضای ناعادلانه‌ای است که این بی‌عدالتی را می‌توانیم به شورای نگهبان نسبت دهیم که چنین فضایی را ایجاد کرده است. مناظرات قبلی از‌جمله مناظره ۹۶، از جریان اصلاح‌طلب آقای جهانگیری، هاشمی‌طبا و روحانی را داشتیم و از جریان مقابل رئیسی، قالیباف و جلیلی را داشتیم. حال اگر این تعداد مثل هم نبود، حداقل نزدیک بود. این‌بار فضای ناعادلانه‌ای بود.
فائزه هاشمی با بیان این جمله که «شورای نگهبان برای خود اختیارات غیرقانونی ایجاد کرده است»، افزود: شورای نگهبان به صورت غیرقانونی برای خودش اختیاری ایجاد کرده که از ابتدا تا پایان حتی در دوران ریاست‌جمهوری می‌تواند رئیس‌جمهور را رد صلاحیت کند یا اگر کاندیداها حرفی زدند، شورای نگهبان می‌تواند رد صلاحیت کند. در واقع آن آزادی بیان و فضای مناظره واقعی را گرفت. این مسئله انگیزه برای رأی‌دادن را کاهش می‌دهد؛ چون وقتی مناظرات هیجان‌انگیز و واقعی است که حداقل در آنها آزادی بیان باشد که در مورد هر چیزی حرف بزنند. این فضا را هیجانی‌تر می‌کند نسبت به وضعیتی که نتوان اظهارنظر کرد. این یکی از ایرادات مناظره‌ها بود که فضای هیجانی و واقعی مناظره را گرفت.
او با نقد رد صلاحیت نامزدها گفت: شورای نگهبان به مقام معظم رهبری پاسخ داده که ملاک‌هایی که برای رد صلاحیت کاندیداها بوده، به دلیل دختر و خانواده نبوده است. بنابراین شورای نگهبان درست می‌گوید؛ چراکه ملاک شورای نگهبان، حفظ آقای رئیسی به‌عنوان کاندیدای تک بوده است. حذف کاندیداها به این دلیل بوده که آقای رئیسی رقیبی نداشته باشد. بنابراین با این ملاک پیش رفتند. ملاک‌های دیگر برای ردصلاحیت‌ها مورد توجه نبوده است؛ چون آنهایی که رد صلاحیت شدند، از‌جمله آقای لاریجانی، عمدتا مشکلی نداشتند که بخواهند رد صلاحیت شوند.
هاشمی در رابطه با رویکرد اصلاح‌طلبان در حمایت‌نکردن از مهرعلیزاده و همتی توضیح داد: با توجه به مطالبی که می‌خوانم و اخباری که به دست می‌آورم، به نظر می‌رسد خیر. احتمال تجدیدنظر وجود ندارد. این‌طور که من در اخبار دیدم، آقای مهرعلیزاده نامه‌ای به بهزاد نبوی یا به جبهه اصلاح‌طلبان ارسال نکرده است و به بیانی، اقدام او یک کار رسانه‌ای است. من فکر می‌کنم اگر مهرعلیزاده در این قضیه جدی بود یا فکر می‌کرد آنها می‌توانند در این قضیه جدی باشند و تغییر نظر دهند، بالاخره به آنجا می‌رفت و گفت‌وگو می‌کرد و برنامه ارائه می‌داد؛ نه اینکه یک نامه رسانه‌ای منتشر کند و بعد بگوید من به آقای بهزاد نبوی نامه نوشتم. به نظر می‌رسد آقای مهرعلیزاده بیشتر دنبال این بوده که یک کار رسانه‌ای انجام دهد تا اینکه بخواهد یک کار جدی در این قضیه داشته باشد؛ چون آقای مهرعلیزاده احتمال نمی‌دهد که اصلاح‌طلبان در این زمینه وارد حمایت از وی شوند. بنابراین به نظر من همان‌طور که خانم منصوری و آقای محمود صادقی گفتند و یکی از روزنامه‌ها هم نوشت، ایشان نامه‌ای به آقای بهزاد نبوی ارسال نکرده است. به نظر من این روش درست نبود و به‌گونه‌ای اقدامی غیرصادقانه بود؛ یعنی ابتدا رسانه‌ای کرد و بعد گفت من نامه را ارسال کردم. در واقع ایشان مسیر خوبی را در این قضیه طی نکرده است. او ادامه داد: درباره آقای همتی، ممکن است این احساس ایجاد شود که یک‌سری تحرکاتی در حال رخ‌دادن است؛ بخش‌هایی از کارگزاران درباره این قضیه صحبت می‌کنند که از آقای همتی حمایت کنند، ولی من فکر می‌کنم این مثل انتخابات مجلس سال ۹۸ شود که کارگزاران و چند حزب دیگر خارج از جبهه اصلاحات خودشان لیست دادند و وارد انتخابات شدند؛ چون به نظر نمی‌رسد جبهه اصلاحات به این قضیه گرایش مثبتی نشان داده باشد.

فائزه هاشمی، از اعضای شورای مرکزی حزب کارگزاران، بر این باور است که اگر جبهه اصلاح‌طلبان ایران نظرش را درباره کاندیدا‌داشتن یا نداشتن تغییر دهد، اشکالی ندارد و می‌تواند اتفاق بیفتد؛ چون آیه قرآن نیست که نتوان آن را تغییر داد. ولی آنچه از شواهد مشاهده می‌شود، این است که جبهه اصلاحات قصد چنین کاری را ندارد. او در گفت‌وگو با خبرآنلاین در رابطه با تحلیل اولین مناظره انتخابات ۱۴۰۰ گفت: بنده چون در تهران نبودم، نتوانستم مناظره را به‌طور کامل گوش بدهم، اما به صورت پراکنده در رادیو و تلویزیون، کانال‌های تلگرامی و همچنین خبرهای فضای مجازی دنبال کردم. این مناظره غیر‌عادلانه و غیرمنصفانه‌ای بود. به خاطر عملکرد شورای نگهبان، تعداد کاندیداهایی که از هر دو جریان تأیید صلاحیت شده‌اند برابر نیست و نسبت دو به پنج است. در مناظره هم همین ترکیب حاکم است که این مسئله به تنهایی فضای ناعادلانه‌ای ایجاد می‌کند که پنج نفر در مقابل دو نفر قرار می‌گیرند. طبیعتا پنج کاندیدا فرصت حمله و نقد بیشتری دارند، اما دو کاندیدا فرصت صحبت و نقد کمتری را دارند؛ چون زمان‌ها محدود است و زمانشان با یکدیگر برابر است. بنابراین، فضا، فضای ناعادلانه‌ای است که این بی‌عدالتی را می‌توانیم به شورای نگهبان نسبت دهیم که چنین فضایی را ایجاد کرده است. مناظرات قبلی از‌جمله مناظره ۹۶، از جریان اصلاح‌طلب آقای جهانگیری، هاشمی‌طبا و روحانی را داشتیم و از جریان مقابل رئیسی، قالیباف و جلیلی را داشتیم. حال اگر این تعداد مثل هم نبود، حداقل نزدیک بود. این‌بار فضای ناعادلانه‌ای بود.
فائزه هاشمی با بیان این جمله که «شورای نگهبان برای خود اختیارات غیرقانونی ایجاد کرده است»، افزود: شورای نگهبان به صورت غیرقانونی برای خودش اختیاری ایجاد کرده که از ابتدا تا پایان حتی در دوران ریاست‌جمهوری می‌تواند رئیس‌جمهور را رد صلاحیت کند یا اگر کاندیداها حرفی زدند، شورای نگهبان می‌تواند رد صلاحیت کند. در واقع آن آزادی بیان و فضای مناظره واقعی را گرفت. این مسئله انگیزه برای رأی‌دادن را کاهش می‌دهد؛ چون وقتی مناظرات هیجان‌انگیز و واقعی است که حداقل در آنها آزادی بیان باشد که در مورد هر چیزی حرف بزنند. این فضا را هیجانی‌تر می‌کند نسبت به وضعیتی که نتوان اظهارنظر کرد. این یکی از ایرادات مناظره‌ها بود که فضای هیجانی و واقعی مناظره را گرفت.
او با نقد رد صلاحیت نامزدها گفت: شورای نگهبان به مقام معظم رهبری پاسخ داده که ملاک‌هایی که برای رد صلاحیت کاندیداها بوده، به دلیل دختر و خانواده نبوده است. بنابراین شورای نگهبان درست می‌گوید؛ چراکه ملاک شورای نگهبان، حفظ آقای رئیسی به‌عنوان کاندیدای تک بوده است. حذف کاندیداها به این دلیل بوده که آقای رئیسی رقیبی نداشته باشد. بنابراین با این ملاک پیش رفتند. ملاک‌های دیگر برای ردصلاحیت‌ها مورد توجه نبوده است؛ چون آنهایی که رد صلاحیت شدند، از‌جمله آقای لاریجانی، عمدتا مشکلی نداشتند که بخواهند رد صلاحیت شوند.
هاشمی در رابطه با رویکرد اصلاح‌طلبان در حمایت‌نکردن از مهرعلیزاده و همتی توضیح داد: با توجه به مطالبی که می‌خوانم و اخباری که به دست می‌آورم، به نظر می‌رسد خیر. احتمال تجدیدنظر وجود ندارد. این‌طور که من در اخبار دیدم، آقای مهرعلیزاده نامه‌ای به بهزاد نبوی یا به جبهه اصلاح‌طلبان ارسال نکرده است و به بیانی، اقدام او یک کار رسانه‌ای است. من فکر می‌کنم اگر مهرعلیزاده در این قضیه جدی بود یا فکر می‌کرد آنها می‌توانند در این قضیه جدی باشند و تغییر نظر دهند، بالاخره به آنجا می‌رفت و گفت‌وگو می‌کرد و برنامه ارائه می‌داد؛ نه اینکه یک نامه رسانه‌ای منتشر کند و بعد بگوید من به آقای بهزاد نبوی نامه نوشتم. به نظر می‌رسد آقای مهرعلیزاده بیشتر دنبال این بوده که یک کار رسانه‌ای انجام دهد تا اینکه بخواهد یک کار جدی در این قضیه داشته باشد؛ چون آقای مهرعلیزاده احتمال نمی‌دهد که اصلاح‌طلبان در این زمینه وارد حمایت از وی شوند. بنابراین به نظر من همان‌طور که خانم منصوری و آقای محمود صادقی گفتند و یکی از روزنامه‌ها هم نوشت، ایشان نامه‌ای به آقای بهزاد نبوی ارسال نکرده است. به نظر من این روش درست نبود و به‌گونه‌ای اقدامی غیرصادقانه بود؛ یعنی ابتدا رسانه‌ای کرد و بعد گفت من نامه را ارسال کردم. در واقع ایشان مسیر خوبی را در این قضیه طی نکرده است. او ادامه داد: درباره آقای همتی، ممکن است این احساس ایجاد شود که یک‌سری تحرکاتی در حال رخ‌دادن است؛ بخش‌هایی از کارگزاران درباره این قضیه صحبت می‌کنند که از آقای همتی حمایت کنند، ولی من فکر می‌کنم این مثل انتخابات مجلس سال ۹۸ شود که کارگزاران و چند حزب دیگر خارج از جبهه اصلاحات خودشان لیست دادند و وارد انتخابات شدند؛ چون به نظر نمی‌رسد جبهه اصلاحات به این قضیه گرایش مثبتی نشان داده باشد.