100 سال چین؛ با تحولاتی عظیم از زمین تا آسمان
یک قرن در مقام مواجهه با تاریخ بشری به‌هیچ‌وجه زمانی بلند محسوب نمی‌شود، اما از منظر تاریخ معاصر چین، بیانگر وقوع تحولاتی است؛ عظیم از زمین تا آسمان. چین، این سرزمین با تاریخ بلند و تمدنی درخشان، در عرصه توسعه مسیری را طی کرده که بسیاری از کشورها در 200 یا 300 سال رفته‌اند؛ مسیری توسعه‌‌محور با شاخصه‌ها و ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد.
تحقق استقلال ملی
صد سال قبل، هم‌زمان با فرونشستن غبار جنگ جهانی اول، با وجود آنکه چین نیز به دیکتاتوری نظام سلطنتی با عمر بیش از دو هزار سال پایان می‌داد، اما کلیت کشور همچنان به آشفته‌بازاری درهم می‌مانست که نیروهای نظامی از هر سو سر بر‌می‌آوردند و در سایه درگیری‌های جنگ‌سالاران، آوارگی و بیچارگی نصیب مردمان عادی کوچه و بازار می‌شد و در همین ایام، زورمداران غربی به استثمار مناطق مختلف کشور می‌پرداختند و در یک کلام سایه مصائب طبیعی و انسانی بر سر همگان گسترده شده بود و به رغم تغییراتی که رخ داده بود، جامعه چین هنوز خود را از وضعیت نیمه‌استعماری و نیمه‌فئودالی رها نکرده بود. بااین‌حال، درست از همین سال‌ها بود که قدرت انباشته‌شده ملت چین شروع به فوران کرد؛ پسران و دختران چینی گروه‌گروه و فوج‌فوج در پی یکدیگر وارد کارزار شدند و از پس 28 سال نبرد خونین، اشغالگری امپریالیسم ژاپن را مقهور خویش کرده و به طور کامل ساختاری که موجبات ظلم و ستم به ملت چین را برقرار می‌کرد، برانداخته و از پس آن استقلال ملی را محقق کردند و کاری کردند که جهانیان را به شناختی جدید از چین وادار می‌کرد.
کسب پیروزمندانه زایشی نو در بستر تاریخ
جمهوری خلق چین در سال 1949 بنا و هویت چین به‌عنوان کشوری حقیقتا مستقل و خودمختار به جهانیان اعلان شد و از قِبل آن کسب پیروزمندانه زایشی نو در بستر تاریخ محقق. چین ساختاری بنیادین را بر مبنای سوسیالیسم بنا گذاشت و وحدتی بی‌سابقه در تاریخ کشور برای تمام اقوام چین محقق شد. در عرصه صنعت و اقتصاد، ساختاری ملی و به‌غایت کامل و مستقل بنا گذاشته شد و در حوزه‌های فناوری و علوم، آموزش، فرهنگ و بهداشت، توسعه‌ای سریع به دست آمد و در این میان سهم علم و فناوری به‌مراتب برجسته‌تر از دیگر حوزه‌ها بود. در سال 1970 نخستین ماهواره چینی با موفقیت به فضا پرتاب شد. در سال 1971، جمهوری خلق چین کرسی قانونی خود در سازمان ملل متحد را مجدد به دست آورد و از همین دوران فصلی به‌کلی نو در تاریخ دیپلماسی چین گشوده شد و از پس آن ظهور تدریجی چین در عرصه‌های بین‌المللی آغاز و تأثیرگذاری حقیقی و مهم چین به‌عنوان یک کشور بزرگ در مسائل مختلف محقق شد.
ایجاد جهش اقتصادی
در سال 1978 چین اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز را آغاز کرد. در چارچوب این سیاست، چین، اصلاح، توسعه و ثبات را به‌عنوان یک کلیت واحد مدنظر قرار داده و تحرکات اجتماعی را به‌عنوان موتور محرکه اصلاحات داخلی فعال کرد و از سوی دیگر نیز با باز‌کردن فضا به روی جهان خارج، محرک‌های لازم برای اقتصاد خویش را فراهم کرد؛ از آن پس، توسعه اقتصادی چین پا در مسیر حرکت سریع‌السیر نهاد و ملت چین به معنای واقعی کلمه به بهره‌مندی از منافع توسعه پرداختند. توجه به وضعیت شهر شِن‌جِن در جنوب چین در این خصوص نمونه‌ای راه‌گشاست، این شهرستان کوچک حاشیه‌ای که رقم تولید ناخالص داخلی آن در ایام پیش از اصلاحات و درهای باز حتی به 300 میلیون یوآن نمی‌رسید، امروز به کلان‌شهری بین‌المللی با رقم تولید ناخالص داخلی نزدیک به سه تریلیون یوآن تبدیل شده و حدود دو‌سوم از کل 500 شرکت برتر جهان را جذب خویش کرده و به پایتخت علم و فناوری در چین و حتی جهان مبدل شده است. تاریخ تلاش‌های مردم شن‌جن برای توسعه در حقیقت بهترین نمونه از تاریخ تلاش‌های مردم چین برای توسعه به حساب می‌آید. سعید لیلاز، اقتصاد‌دان ایرانی که بارها به چین سفر کرده است، بیان میکند که
دستاوردهای چین در عرصه توسعه اقتصادی، نوآوری، فناوری و دیگر عرصه‌ها در سال‌های اخیر توجه تمام جهان را به خویش معطوف کرده و مواردمانند قطارهای سریع‌السیر بین‌‌شهری، فضاپیمای حامل انسان، اکتشافات چین در سیاره مریخ و دیگر دستاوردهای توسعه فناوری این کشور، به‌واقع انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
پیش به سوی احیای عظمت چین
گام‌های چین در مسیر توسعه توقف ندارند. در سال‌های اخیر، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، اهداف اصلی تعمیق همه‌جانبه اصلاحات در کشور را بر‌شمرده و بیش از هزارو 600 طرح اصلاحی در چارچوب مدرن‌سازی توانایی حکمرانی و ساختار حاکمیت ملی در چین را مطرح کرده است. در همین راستا، از اصلاحات ساختار اقتصادی به‌عنوان مبنا گرفته تا سلسله اصلاحات عظیم در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ایجاد تمدنی با شاخصه‌های زیست‌محیطی را در دستور کار قرار داده‌اند. تمام این طرح‌ها در راستای ایجاد تسهیلات برای زندگی مردم و فراهم‌کردن ساز‌و‌کارهایی برای منافع آنها بوده و به‌گونه‌ای بی‌وقفه موجبات تحقق آرزوهای مردم برای حرکت به سوی زندگی زیباتر را فراهم آورده است. شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، همچنین ایده‌هایی شامل ترویج ایجاد مشترک پیکره واحد سرنوشت بشری، ساخت مشترک «یک پهنه- یک راه» و پیشبرد اصلاح ساختار حاکمیت جهانی را از جانب چین به‌عنوان یکی از بازیگران عرصه سازندگی صلح جهانی، ایفاکنندگان نقش در عرصه توسعه جهانی و یکی از حافظان نظم بین‌المللی مطرح کرده است. امروز چین با رویکردی باز، تسامح‌محور، همکارانه و مبتنی بر اصل برد
- برد، در حال نمایش حسن‌نیت خویش به جهانیان است؛ به‌ویژه در ایام هجوم فراگیری ویروس کرونا، با ارشاد جهانیان برای مبارزه مشترک و جهانی با فراگیری، نقشی حکیمانه را در این زمینه ایفا کرد. اکنون پیگیری سیاست اصلاحات و درهای باز به یکی از ویژگی‌های شاخص چین معاصر و باشکوه‌ترین نمود آن مبدل شده است. حسین رویوران، از تحلیلگران مسائل سیاسی در ایران، بیان میکند که طرح «یک پهنه- یک راه» چین نه‌تنها فرصت‌های درخور‌توجهی را برای توسعه این کشور فراهم میکند، بلکه به سود کشورهای منطقه و از‌جمله ایران نیز خواهد بود و نقش کمک‌کننده شایان توجهی را در حل مسائل این حوزه از‌جمله در زمینه اشتغال، بهبود اوضاع اقتصادی و دیگر عرصه‌ها دارد. «برای فراهم‌کردن سعادت ملت چین، برای احیای عظمت چینیان»، راه صد‌ساله‌ای که چین در راه احیای عظمت خویش طی کرده، هیچ‌گاه متوقف نشده است. ملت چین نیز در این فرایند شاهد تحقق و گردش‌های تاریخی از «برخاستن» تا «مرفه‌شدن» و باز تا «قدرتمند‌شدن» بوده است. جهان امروز شاهد تحولاتی عظیم و تجربه قرنی بی‌سابقه است و در این میان، بدون تردید یک چین مترقی به لحاظ سیاسی، پیشرفته به لحاظ اقتصادی، خودباور به
لحاظ فرهنگی و دارای رشد مسالمت‌آمیز به ایفای نقشی برجسته‌تر در این جهان خواهد پرداخت.
یک قرن در مقام مواجهه با تاریخ بشری به‌هیچ‌وجه زمانی بلند محسوب نمی‌شود، اما از منظر تاریخ معاصر چین، بیانگر وقوع تحولاتی است؛ عظیم از زمین تا آسمان. چین، این سرزمین با تاریخ بلند و تمدنی درخشان، در عرصه توسعه مسیری را طی کرده که بسیاری از کشورها در 200 یا 300 سال رفته‌اند؛ مسیری توسعه‌‌محور با شاخصه‌ها و ویژگی‌های منحصر‌به‌فرد.
تحقق استقلال ملی
صد سال قبل، هم‌زمان با فرونشستن غبار جنگ جهانی اول، با وجود آنکه چین نیز به دیکتاتوری نظام سلطنتی با عمر بیش از دو هزار سال پایان می‌داد، اما کلیت کشور همچنان به آشفته‌بازاری درهم می‌مانست که نیروهای نظامی از هر سو سر بر‌می‌آوردند و در سایه درگیری‌های جنگ‌سالاران، آوارگی و بیچارگی نصیب مردمان عادی کوچه و بازار می‌شد و در همین ایام، زورمداران غربی به استثمار مناطق مختلف کشور می‌پرداختند و در یک کلام سایه مصائب طبیعی و انسانی بر سر همگان گسترده شده بود و به رغم تغییراتی که رخ داده بود، جامعه چین هنوز خود را از وضعیت نیمه‌استعماری و نیمه‌فئودالی رها نکرده بود. بااین‌حال، درست از همین سال‌ها بود که قدرت انباشته‌شده ملت چین شروع به فوران کرد؛ پسران و دختران چینی گروه‌گروه و فوج‌فوج در پی یکدیگر وارد کارزار شدند و از پس 28 سال نبرد خونین، اشغالگری امپریالیسم ژاپن را مقهور خویش کرده و به طور کامل ساختاری که موجبات ظلم و ستم به ملت چین را برقرار می‌کرد، برانداخته و از پس آن استقلال ملی را محقق کردند و کاری کردند که جهانیان را به شناختی جدید از چین وادار می‌کرد.
کسب پیروزمندانه زایشی نو در بستر تاریخ
جمهوری خلق چین در سال 1949 بنا و هویت چین به‌عنوان کشوری حقیقتا مستقل و خودمختار به جهانیان اعلان شد و از قِبل آن کسب پیروزمندانه زایشی نو در بستر تاریخ محقق. چین ساختاری بنیادین را بر مبنای سوسیالیسم بنا گذاشت و وحدتی بی‌سابقه در تاریخ کشور برای تمام اقوام چین محقق شد. در عرصه صنعت و اقتصاد، ساختاری ملی و به‌غایت کامل و مستقل بنا گذاشته شد و در حوزه‌های فناوری و علوم، آموزش، فرهنگ و بهداشت، توسعه‌ای سریع به دست آمد و در این میان سهم علم و فناوری به‌مراتب برجسته‌تر از دیگر حوزه‌ها بود. در سال 1970 نخستین ماهواره چینی با موفقیت به فضا پرتاب شد. در سال 1971، جمهوری خلق چین کرسی قانونی خود در سازمان ملل متحد را مجدد به دست آورد و از همین دوران فصلی به‌کلی نو در تاریخ دیپلماسی چین گشوده شد و از پس آن ظهور تدریجی چین در عرصه‌های بین‌المللی آغاز و تأثیرگذاری حقیقی و مهم چین به‌عنوان یک کشور بزرگ در مسائل مختلف محقق شد.
ایجاد جهش اقتصادی
در سال 1978 چین اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز را آغاز کرد. در چارچوب این سیاست، چین، اصلاح، توسعه و ثبات را به‌عنوان یک کلیت واحد مدنظر قرار داده و تحرکات اجتماعی را به‌عنوان موتور محرکه اصلاحات داخلی فعال کرد و از سوی دیگر نیز با باز‌کردن فضا به روی جهان خارج، محرک‌های لازم برای اقتصاد خویش را فراهم کرد؛ از آن پس، توسعه اقتصادی چین پا در مسیر حرکت سریع‌السیر نهاد و ملت چین به معنای واقعی کلمه به بهره‌مندی از منافع توسعه پرداختند. توجه به وضعیت شهر شِن‌جِن در جنوب چین در این خصوص نمونه‌ای راه‌گشاست، این شهرستان کوچک حاشیه‌ای که رقم تولید ناخالص داخلی آن در ایام پیش از اصلاحات و درهای باز حتی به 300 میلیون یوآن نمی‌رسید، امروز به کلان‌شهری بین‌المللی با رقم تولید ناخالص داخلی نزدیک به سه تریلیون یوآن تبدیل شده و حدود دو‌سوم از کل 500 شرکت برتر جهان را جذب خویش کرده و به پایتخت علم و فناوری در چین و حتی جهان مبدل شده است. تاریخ تلاش‌های مردم شن‌جن برای توسعه در حقیقت بهترین نمونه از تاریخ تلاش‌های مردم چین برای توسعه به حساب می‌آید. سعید لیلاز، اقتصاد‌دان ایرانی که بارها به چین سفر کرده است، بیان میکند که
دستاوردهای چین در عرصه توسعه اقتصادی، نوآوری، فناوری و دیگر عرصه‌ها در سال‌های اخیر توجه تمام جهان را به خویش معطوف کرده و مواردمانند قطارهای سریع‌السیر بین‌‌شهری، فضاپیمای حامل انسان، اکتشافات چین در سیاره مریخ و دیگر دستاوردهای توسعه فناوری این کشور، به‌واقع انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند.
پیش به سوی احیای عظمت چین
گام‌های چین در مسیر توسعه توقف ندارند. در سال‌های اخیر، شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، اهداف اصلی تعمیق همه‌جانبه اصلاحات در کشور را بر‌شمرده و بیش از هزارو 600 طرح اصلاحی در چارچوب مدرن‌سازی توانایی حکمرانی و ساختار حاکمیت ملی در چین را مطرح کرده است. در همین راستا، از اصلاحات ساختار اقتصادی به‌عنوان مبنا گرفته تا سلسله اصلاحات عظیم در حوزه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ایجاد تمدنی با شاخصه‌های زیست‌محیطی را در دستور کار قرار داده‌اند. تمام این طرح‌ها در راستای ایجاد تسهیلات برای زندگی مردم و فراهم‌کردن ساز‌و‌کارهایی برای منافع آنها بوده و به‌گونه‌ای بی‌وقفه موجبات تحقق آرزوهای مردم برای حرکت به سوی زندگی زیباتر را فراهم آورده است. شی جین‌پینگ، رئیس‌جمهوری چین، همچنین ایده‌هایی شامل ترویج ایجاد مشترک پیکره واحد سرنوشت بشری، ساخت مشترک «یک پهنه- یک راه» و پیشبرد اصلاح ساختار حاکمیت جهانی را از جانب چین به‌عنوان یکی از بازیگران عرصه سازندگی صلح جهانی، ایفاکنندگان نقش در عرصه توسعه جهانی و یکی از حافظان نظم بین‌المللی مطرح کرده است. امروز چین با رویکردی باز، تسامح‌محور، همکارانه و مبتنی بر اصل برد
- برد، در حال نمایش حسن‌نیت خویش به جهانیان است؛ به‌ویژه در ایام هجوم فراگیری ویروس کرونا، با ارشاد جهانیان برای مبارزه مشترک و جهانی با فراگیری، نقشی حکیمانه را در این زمینه ایفا کرد. اکنون پیگیری سیاست اصلاحات و درهای باز به یکی از ویژگی‌های شاخص چین معاصر و باشکوه‌ترین نمود آن مبدل شده است. حسین رویوران، از تحلیلگران مسائل سیاسی در ایران، بیان میکند که طرح «یک پهنه- یک راه» چین نه‌تنها فرصت‌های درخور‌توجهی را برای توسعه این کشور فراهم میکند، بلکه به سود کشورهای منطقه و از‌جمله ایران نیز خواهد بود و نقش کمک‌کننده شایان توجهی را در حل مسائل این حوزه از‌جمله در زمینه اشتغال، بهبود اوضاع اقتصادی و دیگر عرصه‌ها دارد. «برای فراهم‌کردن سعادت ملت چین، برای احیای عظمت چینیان»، راه صد‌ساله‌ای که چین در راه احیای عظمت خویش طی کرده، هیچ‌گاه متوقف نشده است. ملت چین نیز در این فرایند شاهد تحقق و گردش‌های تاریخی از «برخاستن» تا «مرفه‌شدن» و باز تا «قدرتمند‌شدن» بوده است. جهان امروز شاهد تحولاتی عظیم و تجربه قرنی بی‌سابقه است و در این میان، بدون تردید یک چین مترقی به لحاظ سیاسی، پیشرفته به لحاظ اقتصادی، خودباور به
لحاظ فرهنگی و دارای رشد مسالمت‌آمیز به ایفای نقشی برجسته‌تر در این جهان خواهد پرداخت.