مروری بر تجمعات مقابل سفارتخانهها
تجمع مقابل سفارت روسیه مجاز نیست؟
شرق: روز گذشته تصویری از دیوار سفارت روسیه در تهران بین کاربران فضای مجازی دست به دست شد که در آن شعاری ضد پوتین نوشته شده بود. متعاقب این شعارنویسی، محمد مهاجری، فعال سیاسی و رسانهای، در توییتی خطاب به وزیر کشور نوشت: «جناب آقای وحیدی، وزیر محترم کشور، سلام. خواستم بپرسم اگر عدهای از هموطنان برای اعتراض به حمله نظامی روسیه به اوکراین، قصد تجمع در برابر سفارت روسیه را داشته باشند، با آن موافقت میکنید یا خلاف منافع ملی است؟ ضمنا اگر موافقت فرمودید، تضمینی هست که عشاق پوتین به آن حمله نکنند؟». عباسزاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در واکنش به درخواست فعالان و مردم برای برگزاری راهپیمایی و تظاهرات علیه حمله روسیه به خاک اوکراین گفت: «در کشور ما تجمع، راهپیمایی و تظاهرات تابع قوانین خاص است و باید وزارت کشور در این خصوص تصمیمگیری کند». سنت تجمع مقابل سفارتخانههای کشورها که معمولا در اعتراض به موضوعی خاص انجام میشود، سالهاست هم در ایران و هم در دیگر کشورهای جهان وجود دارد؛ مثلا متأخرترین آن تجمع عدهای از افغانستانیهای مقیم ایران، مقابل سفارت پاکستان در پی روی کار آمدن طالبان در
افغانستان بود. پس از آن، جمعی از پناهجویان افغانستانی که بعد از اسقرار حکومت طالبان خود را به ایران رساندهاند، مقابل سفارت آلمان در تهران تجمع کردند و خواستار رسیدگی به امور پناهندگی خود به این کشور شدهاند. در همین سال جاری جمعی از دانشجویان دانشگاههای تهران نیز در اعتراض به اقدامات دولت هند در راستای ممنوعیت ورود دختران محجبه به مراکز آموزشی، مقابل سفارت این کشور در تهران تجمع کردند. سال 98 نیز برخی در اعتراض به حضور رابرت مکایر، سفیر انگلیس در تهران در اجتماع برخی از مردم مقابل دانشگاه امیرکبیر که در اعتراض به سقوط هواپیمای اوکراینی برگزار شده بود، مقابل سفارت این کشور تجمع کردند. حضور آنها، مأموران پلیس و موتورسواران یگان ویژه در محدوده سفارت انگلستان موجب ایجاد ترافیک و اختلال در عبور و مرور خودروها شده بود. نکته درخور توجه آن بود که مکایر در این تجمع بازداشت شد که البته ساعتی پس از بازداشت و بعد از احراز هویت و احتمالا به دلیل مصونیت دیپلماتیک آزاد شد.
تجمع در مقابل سفارت فرانسه نیز رخ داده است؛ در اعتراض به اهانت به ساحت پیامبر اکرم(ص) که در یکی از نشریات فرانسوی رخ داده و مکرون هم از باب آزادی بیان از آن حمایت کرده بود. در آن زمان خبرگزاری «اسپوتنیک»، شبکه تلویزیونی راشاتودی، روزنامه تلگراف و خبرگزاری رویترز در خبرهایی به این تجمع پرداختند. برخورد با شیخ زکزاکی هم یکی دیگر از موضوعاتی بود که باعث شد جمعی از دانشجویان مقابل سفارت نیجریه جمع شوند. حتی تجمعی مقابل سفارت فنلاند در تهران هم برپا شد؛ زیرا فنلاند رئیس دورهای اتحادیه اروپا بود. اما یکی از مهمترین حوادث در سالهای اخیر، حمله عدهای نیروی رادیکال در سال 96 به سفارت عربستان در پی اعدام شیخ نمر بود که در این اقدام، دیوارهای سفارت این کشور به آتش کشیده شد و رابطه ایران و عربستان نیز برای چند سال قطع شد تا امروز که همچنان مذاکرات دو کشور برای برقراری دوباره ارتباط در جریان است. در مقابل سفارت امارات نیز تجمعی برگزار شده است؛ چندی پیش تعدادی از دانشجویان دانشگاههای تهران، در اعتراض به برقراری روابط دیپلماتیک میان امارات و رژیم صهیونیستی، مقابل سفارت امارات تجمع کردند. البته پیش از اینها و در سال
87 نیز جمعی از مردم با تجمع مقابل سفارت امارات، به تحریف نام خلیج فارس و ادعای این کشور در قبال جزایر سهگانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی تجمعی اعتراضی برپا کردند. در مقابل سفارت سابق آمریکا نیز هرساله در روز 13 آبان تجمع برگزار میشود؛ سفارتخانهای که در سال 58 توسط دانشجویان خط امام تسخیر شد و همان تسخیر باعث قطع ارتباط ایران و آمریکا تا امروز شد. سفارت سوئیس نیز یکی از آن سفارتخانههایی است که تجمعهای زیادی را به خود دیده است. البته نه به واسطه کشور سوئیس، بلکه باز هم به دلیل آمریکا؛ زیرا سوئیس حافظ منافع آمریکا در ایران است و عکس آن نیز صادق است. به همین دلیل هر زمان تنشی میان ایران و آمریکا رخ دهد، نخستین جا برای اعتراض همین سفارتخانه است. به هر روی، سفارتخانهها در کنار کارکردهای مشخص سیاسی و دیپلماتیک، بهنوعی به نمادهای کشورشان در کشورهای دیگر تبدیل شدهاند و طبیعی است که اعتراضها به آن کشورها مقابل سفارتخانهها باشد و البته روسیه نیز از این قاعده مستثنا نیست و باید دید وزارت کشور اجازه برگزاری تجمع مقابل سفارتخانه این کشور را با ضمانت حفظ امنیت تجمع میدهد یا خیر؟
شرق: روز گذشته تصویری از دیوار سفارت روسیه در تهران بین کاربران فضای مجازی دست به دست شد که در آن شعاری ضد پوتین نوشته شده بود. متعاقب این شعارنویسی، محمد مهاجری، فعال سیاسی و رسانهای، در توییتی خطاب به وزیر کشور نوشت: «جناب آقای وحیدی، وزیر محترم کشور، سلام. خواستم بپرسم اگر عدهای از هموطنان برای اعتراض به حمله نظامی روسیه به اوکراین، قصد تجمع در برابر سفارت روسیه را داشته باشند، با آن موافقت میکنید یا خلاف منافع ملی است؟ ضمنا اگر موافقت فرمودید، تضمینی هست که عشاق پوتین به آن حمله نکنند؟». عباسزاده مشکینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز در واکنش به درخواست فعالان و مردم برای برگزاری راهپیمایی و تظاهرات علیه حمله روسیه به خاک اوکراین گفت: «در کشور ما تجمع، راهپیمایی و تظاهرات تابع قوانین خاص است و باید وزارت کشور در این خصوص تصمیمگیری کند». سنت تجمع مقابل سفارتخانههای کشورها که معمولا در اعتراض به موضوعی خاص انجام میشود، سالهاست هم در ایران و هم در دیگر کشورهای جهان وجود دارد؛ مثلا متأخرترین آن تجمع عدهای از افغانستانیهای مقیم ایران، مقابل سفارت پاکستان در پی روی کار آمدن طالبان در
افغانستان بود. پس از آن، جمعی از پناهجویان افغانستانی که بعد از اسقرار حکومت طالبان خود را به ایران رساندهاند، مقابل سفارت آلمان در تهران تجمع کردند و خواستار رسیدگی به امور پناهندگی خود به این کشور شدهاند. در همین سال جاری جمعی از دانشجویان دانشگاههای تهران نیز در اعتراض به اقدامات دولت هند در راستای ممنوعیت ورود دختران محجبه به مراکز آموزشی، مقابل سفارت این کشور در تهران تجمع کردند. سال 98 نیز برخی در اعتراض به حضور رابرت مکایر، سفیر انگلیس در تهران در اجتماع برخی از مردم مقابل دانشگاه امیرکبیر که در اعتراض به سقوط هواپیمای اوکراینی برگزار شده بود، مقابل سفارت این کشور تجمع کردند. حضور آنها، مأموران پلیس و موتورسواران یگان ویژه در محدوده سفارت انگلستان موجب ایجاد ترافیک و اختلال در عبور و مرور خودروها شده بود. نکته درخور توجه آن بود که مکایر در این تجمع بازداشت شد که البته ساعتی پس از بازداشت و بعد از احراز هویت و احتمالا به دلیل مصونیت دیپلماتیک آزاد شد.
تجمع در مقابل سفارت فرانسه نیز رخ داده است؛ در اعتراض به اهانت به ساحت پیامبر اکرم(ص) که در یکی از نشریات فرانسوی رخ داده و مکرون هم از باب آزادی بیان از آن حمایت کرده بود. در آن زمان خبرگزاری «اسپوتنیک»، شبکه تلویزیونی راشاتودی، روزنامه تلگراف و خبرگزاری رویترز در خبرهایی به این تجمع پرداختند. برخورد با شیخ زکزاکی هم یکی دیگر از موضوعاتی بود که باعث شد جمعی از دانشجویان مقابل سفارت نیجریه جمع شوند. حتی تجمعی مقابل سفارت فنلاند در تهران هم برپا شد؛ زیرا فنلاند رئیس دورهای اتحادیه اروپا بود. اما یکی از مهمترین حوادث در سالهای اخیر، حمله عدهای نیروی رادیکال در سال 96 به سفارت عربستان در پی اعدام شیخ نمر بود که در این اقدام، دیوارهای سفارت این کشور به آتش کشیده شد و رابطه ایران و عربستان نیز برای چند سال قطع شد تا امروز که همچنان مذاکرات دو کشور برای برقراری دوباره ارتباط در جریان است. در مقابل سفارت امارات نیز تجمعی برگزار شده است؛ چندی پیش تعدادی از دانشجویان دانشگاههای تهران، در اعتراض به برقراری روابط دیپلماتیک میان امارات و رژیم صهیونیستی، مقابل سفارت امارات تجمع کردند. البته پیش از اینها و در سال
87 نیز جمعی از مردم با تجمع مقابل سفارت امارات، به تحریف نام خلیج فارس و ادعای این کشور در قبال جزایر سهگانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی تجمعی اعتراضی برپا کردند. در مقابل سفارت سابق آمریکا نیز هرساله در روز 13 آبان تجمع برگزار میشود؛ سفارتخانهای که در سال 58 توسط دانشجویان خط امام تسخیر شد و همان تسخیر باعث قطع ارتباط ایران و آمریکا تا امروز شد. سفارت سوئیس نیز یکی از آن سفارتخانههایی است که تجمعهای زیادی را به خود دیده است. البته نه به واسطه کشور سوئیس، بلکه باز هم به دلیل آمریکا؛ زیرا سوئیس حافظ منافع آمریکا در ایران است و عکس آن نیز صادق است. به همین دلیل هر زمان تنشی میان ایران و آمریکا رخ دهد، نخستین جا برای اعتراض همین سفارتخانه است. به هر روی، سفارتخانهها در کنار کارکردهای مشخص سیاسی و دیپلماتیک، بهنوعی به نمادهای کشورشان در کشورهای دیگر تبدیل شدهاند و طبیعی است که اعتراضها به آن کشورها مقابل سفارتخانهها باشد و البته روسیه نیز از این قاعده مستثنا نیست و باید دید وزارت کشور اجازه برگزاری تجمع مقابل سفارتخانه این کشور را با ضمانت حفظ امنیت تجمع میدهد یا خیر؟