پزشک خانواده از طریق دوره آموزشی کوتاه مدت تربیت شود

به گزارش «ایرنا» سعید نمکی شنبه در نود و دومین نشست شورای آموزش پزشکی و تخصصی که به صورت ویدیو کنفرانس برگزار شد، افزود: وقتی قرار بود رزیدنتی پزشکی خانواده راه بیفتد، من در سازمان برنامه و بودجه بودم و از همان ابتدا با آن موافق نبودم. اعتقاد من این است که پزشکی خانواده کشور که یکی از مصوبات قانونی برنامه پنجم و ششم توسعه است، هرگز با دوره رزیدنتی حل نمی‌شود. هر چقدر رزیدنت گرفته شود و مدرس داشته باشیم، نیروهای لازم پزشکی خانواده جبران نمی‌شود. این کار انجام شد، اما حالا نباید منتظر ماند که با فارغ التحصیلی این افراد می‌توان مشکل پزشکی خانواده را حل کرد. این افراد باید به عنوان مدرس این برنامه در کشور استفاده شوند.

او ادامه داد: هرچه زودتر باید پزشکی خانواده را در کشور مستقر کنیم، زیرا بزرگترین دروازه‌بان نظام ارائه خدمت در کشور همین پزشکی خانواده است. علت این‌که با تاخیر این کار در حال انجام است، ریل گذاری با عنوان پرونده الکترونیک سلامت بود که انجام شد. کاری که ۵ تا ۶ سال بر زمین مانده بود در این دوره انجام شد. همکاران ما در حال پیش بردن آزمایشی پزشکی خانواده در چند استان هستند و امیدواریم در نیمه دوم سال این برنامه را در کل کشور گسترش بدهیم.

وزیر بهداشت افزود: در این دوره با نگاه پیشگیرانه محور سیاست خود را در وزارت بهداشت دنبال می‌کنیم و در نتیجه باید پزشکی خانواده و نظام ارجاع را مستقر کنیم. تنها راه تامین نیروی انسانی برای پزشکی خانواده، دوره آموزشی کوتاه مدت برای پزشکان عمومی است. شاید برخی بگویند این اسمش پزشک خانواده نیست، اما آن روش که رزیدنت بگیریم هم باعث نمی‌شود که کشور صاحب ارائه سیستم پزشکی خانواده شود.

نمکی گفت: اگر این دوره را بخواهیم ادامه بدهیم و هم پزشک متخصص خانواده بیاوریم و هم پزشک عمومی خانواده بیاوریم، چطور می‌خواهیم پرداخت کنیم؟ همین نظام پرداخت باعث اشکال می‌شود. بنابراین از افرادی که تاکنون دوره تخصصی پزشکی خانواده را طی کرده‌اند باید به عنوان هسته اصلی و مرکزی آموزش پزشکی خانواده استفاده کنیم.

انتظار از شورای آموزش پزشکی و تخصصی

وزیر بهداشت گفت: این شورا یکی از بزرگترین و مهم‌ترین شوراهای کشور به عنوان مجموعه سیاست گذار و تصمیم‌گیر محسوب می‌شود و چند انتظار در مورد این شورا وجود دارد. سیاست گذاران و تصمیم‌گیران نظام سلامت و آموزش علوم پزشکی باید به چند سوال پاسخ بدهند. این‌که چه کسی را، با چه سطحی از مهارت، در طول چه دوره‌ای، با چه هزینه‌ای، توسط چه کسی، در کجا و برای کدام جایگاه ارائه خدمت باید تربیت کنیم. متاسفانه هنوز پاسخ این سوالات را در آموزش عالی علوم پزشکی کشور نگرفته‌ایم.

او ادامه داد: اولین تقاضای من از شورای آموزش پزشکی و تخصصی همین است که یک بار دیگر چشم‌های خود را بشوییم و جور دیگری ببینیم و نیازهای واقعی ارائه خدمت را ارزیابی کنیم. اگر روز اول برای گرفتن رزیدنت برای پزشکی خانواده و پزشکی اجتماعی با این عینک به مسائل ملی نگاه می‌کردیم، شاید تصمیم دیگری می‌گرفتیم. ارائه خدمت فقط به معنی درمان نیست و خدمات آموزشی و پژوهشی را هم شامل می‌شود.

نمکی افزود: در بسیاری از رشته‌ها متاسفانه کیفیت آموزش پزشکی فدای کمیت شده است و شورای آموزش پزشکی و تخصصی باید به آن بپردازد. این‌که چه تعداد دانشجو و برای کجا بگیریم، اهمیت دارد. یکی از بلاها برای نظام آموزشی و نظام ارائه خدمت همین است. ژنرال خوب تربیت می‌کنیم، اما سرباز در نظام ارائه خدمت نداریم. از طرفی خدمات گران قیمت و محدود شده و با کمبود نیرو در رده‌های میانی ارائه خدمات سلامت مواجه هستیم. شورای آموزش پزشکی و تخصصی باید بررسی کند که به چه نیروهایی و به چه میزان نیاز داریم.

تاثیر بازار بر نظام ارائه خدمت

وزیر بهداشت اضافه کرد: از طرفی مباحث تاثیر بازار بر نظام ارائه خدمت هم مطرح است. اگر متقاضی رشته رادیولوژی زیاد داریم و اقتصاد بر آن تاثیر گذاشته، این شورا باید چرایی آن را بررسی کند. باید برای ورود دانشجویان به رشته‌های مختلف انگیزه ایجاد کنیم.

نمکی گفت: یکی از افراد علاقمند به پزشکی اجتماعی بوده‌ام. باید زبان گفتمان این رشته را در کشور ایجاد کنیم. گرفتاری ما این است که کارهای جزیره‌ای و موازی انجام شده است. چه تعداد از دروسی که به پزشکی اجتماعی آموخته می‌شود با اپیدمیولوژی همپوشانی دارد؟ چقدر این افراد جایگاه تعریف شده در نظام ارائه خدمت دارند؟ نقش اپیدمیولوژیست و نقش پزشک اجتماعی کجاست؟ پیشنهاد من این است که تا زمان تعیین تکلیف بازار ارائه خدمت، افراد سرگردان نشوند. قبل از این‌که بخواهیم خزانه نشا را برای آموزش درست کنیم، باید زمین کشت را فراهم کنیم.

استفاده از زیرساخت‌های مجازی در دانشگاه‌ها

نمکی ادامه داد: امروز گرفتار مصیبتی به نام کرونا شده‌ایم که شاید در عرض دو قرن یک بار اتفاق بیفتد. کرونا یک بلای جهانی است و شاید پاییز سخت‌تری داشته باشیم و همپوشانی کووید ۱۹ با آنفلوآنزا در پاییز اتفاق بیفتد. متاسفانه در حال حاضر جوانان هم با ویروس کرونا درگیر شده‌اند.

او افزود: تقاضای من این است که چه در برگزاری امتحانات و چه در کلاس‌ها، از زیرساخت‌های مجازی کمک گرفته شود و اگر مقدور نیست، آسیبی به دانشجویان وارد نشود.

وزیر بهداشت ادامه داد: یکی از بزرگترین مشکل ما، حفاظت از کادر بهداشتی و درمانی به عنوان خط مقدم برخورد با بیماران است. اگر وسعت این مشکل به شکلی باشد که نتوانیم خدمات را ارائه کنیم، دچار مشکل می‌شویم. چه از لحاظ آموزش و چه از لحاظ رعایت فاصله گذاری هوشمند در آموزش و ارائه خدمت باید تلاش کنیم.