نقدی بر استدلال‌های طرفداران غذادادن به سگ‌های ولگرد
ارجاع به تجربه‌های جهانی
حسین آخانی، استاد دانشگاه تهران در یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: مدتی است که برخی از حامیان غذا‌دهی به سگ‌های ولگرد با استناد به دستورالعملی که توسط انجمن خیریه آی‌کم (ICAM) در انگلیس منتشر شده است، مدعی هستند که راهبردهای این انجمن بهترین و مؤثرترین راه مبارزه با معضل افزایش سگ‌های ولگرد است.
حسین آخانی، استاد دانشگاه تهران در یادداشتی در روزنامه شرق نوشت: مدتی است که برخی از حامیان غذا‌دهی به سگ‌های ولگرد * با استناد به دستورالعملی که توسط انجمن خیریه آی‌کم (ICAM) در انگلیس منتشر شده است، مدعی هستند که راهبردهای این انجمن بهترین و مؤثرترین راه مبارزه با معضل افزایش سگ‌های ولگرد است. کسانی که این ادعاها را مطرح می‌کنند، اغلب به دلیل عدم تسلط به زبان انگلیسی، تحریف عمدی متن یا با مصادره به مطلوب‌کردن مطالب، اطلاعات نادرست و خطرناک را در رسانه‌ها منتشر می‌کنند یا در اختیار پیروان خود و مسئولان قرار می‌دهند. یکی از دوستان مترجم این‌جانب که خود تجربه تلخ حمله سگ‌های ولگرد را داشته است، با بررسی دقیق و مقایسه چهار دستورالعمل شامل آی‌کم، دستورالعمل سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE)، سازمان خوار‌و‌بار جهانی (FAO) و سازمان بهداشت جهان (WHO) برداشت‌های نادرست این طرفداران را نقد کرده است. من خیلی دوست داشتم که این متن با نام خودشان منتشر شود. ولی به دلیل برخوردهای به‌شدت خشن و غیر‌اخلاقی حامیان سگ‌ها و گربه‌ها از من خواهش کردند که مسئولیت انتشار آن را بر عهده بگیرم. این باعث تأسف است که گروهی اندک - که خود را به اشتباه حامی حقوق حیوانات (سگ و گربه و نه دیگر حیوانات) گذاشته‌اند - به‌راحتی با سوء‌استفاده از فضای مجازی با اعمال مجرمانه و حتی تهدید‌های تروریستی و اسید‌پاشی، فضای گفت‌وگوی منطقی را آلوده و مسدود کرده و هر مخالفی را مجبور به سکوت می‌کنند.
اول: طرفداران غذادادن به حیوانات به راهبردهایی که ائتلاف جهانی مدیریت حیوانات همراه، آی‌کم (ICAM)، منتشر کرده ارجاع می‌دهند. آی‌کم سازمانی مردم‌نهاد، غیردولتی و غیرانتفاعی (NGO) است و راهبردهایش به‌خاطر ماهیت آن لازم‌الاجرا نیستند و صرفا توصیه‌هایی‌اند برای دوستداران سگ‌ها و گربه‌ها. سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل متحد، فائو (FAO) که سازمانی بین‌دولتی است، در گزارش خود برای مدیریت سگ‌ها، به تاریخ مارس ۲۰۱۱، آی‌کم را به‌عنوان سازمانی مردم‌نهاد و غیردولتی به رسمیت می‌شناسد و در بخش ۳.۱ می‌نویسد: بسیاری از سیاست‌ها و دستورالعمل‌های موجود می‌توانند برای مرحله برنامه‌ریزی [مدیریت جمعیت سگ‌ها] مورد مشورت قرار گیرند. ... دستورالعمل‌های با جزئیات بیشتر درباره مدیریت جمعیت سگ‌ها را می‌توان در فصل ۷.۷ قانون سلامت حیوانات زمین در دستورالعمل سازمان جهانی سلامت حیوانات، اوآیای (OIE) یافت و همچنین در دستورالعمل راهنمای آی‌کم، دستورالعمل‌های انجمن‌های دامپزشکان درباره مداخلات دامپزشکی و کنترل هاری در دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی و برنامه کار هاری که از سوی شرکا برای جلوگیری از هاری تنظیم شده است». در بخش ۶.۵ می‌نویسد: به استانداردهای آوآی‌ای (OIE)، راهبرد منطقه‌ای بهروزی اوآیای (RAWS) و دستورالعمل آی‌کم به‌عنوان منابعی برای کمک و پشتیبانی در برنامه‌ریزی در برنامه‌های مدیریت جمعیت سگ‌ها اشاره شد. باید توجه کرد که دستورالعمل‌های آی‌کم صرفا اسناد کمکی و پشتیبان‌اند
(Support documents) و مرجع اصلی خود دستورالعمل فائو و سازمان بهداشت جهانی (WHO) است. دستورالعمل‌های سازمان‌های بین‌المللی غیردولتی با دستورالعمل‌های سازمان‌های بین‌المللی بین‌دولتی تفاوتی ماهوی دارند. تنها دستورالعمل‌های سازمان‌های بین‌المللی بین‌دولتی مانند سازمان بهداشت جهانی و سازمان خواربار و کشاورزی سازمان ملل لازم‌الاجرا هستند و مرجعیت دارند.
دوم: در بیانیه موضع‌گیری منتشرشده در جولای ۲۰۲۱ و دستورالعمل اکتبر ۲۰۱۹ آی‌کم از عبارت سگ‌های اجتماع یا باهَمِستان (community dogs) استفاده شده که در فارسی به اشتباه به «سگ‌های کوچه» ترجمه شده است. واژه (community) به معنای اجتماع از ریشه لاتین Communis به‌معنای مشارکت عامه گرفته شده. جامعه‌شناسان این مفهوم را در برابر مفهوم جامعه به کار می‌برند، اجتماع به گروهی کوچک از مردم درون یک جامعه گفته می‌شود که مشترکات بسیاری مانند ارزش‌ها، هنجارهای اجتماعی، مذهب، مناسک، آداب و رسوم و امور هویت‌بخش دارند. نسخه ترجمه فارسی منتشرشده در سایت ائتلاف جهانی سلامت حیوانات ترجمه‌‌ای نادقیق و اشتباه است. ترجمه صحیح به این صورت خواهد بود: کسانی که از سگ‌های اجتماع محلی خود نگهداری می‌کنند، باید ... مسئولانه غذا دهند، از محل‌ها و زمان‌هایی که به‌صورت بالقوه تعارض ایجاد می‌کنند، پرهیز کنند. از خدمات کنترل زادوولد و مراقبت‌های اولیه دامپزشکی (عمدتا شامل عقیم‌سازی، واکسیناسیون و انگل‌زدایی) استفاده کنند. در هنگام جراحت یا بیماری، بی‌درنگ اقدام به مراقبت‌های دامپزشکی کنند و زمانی که درمان امکان‌پذیر نیست، مرگ آرام صورت گیرد. دستورالعمل توضیح می‌دهد در اجتماعی که مردم آن بر اساس ارزش‌ها و رسوم و هنجارهای اجتماعی مشترک حضور تعداد محدودی سگ اجتماع محلی را پذیرفته‌اند و در میان آنها تعارض اجتماعی وجود ندارد و این سگ‌ها تنها یک صاحب ندارند و چند نفر مسئولیت مراقبت از سگ‌ها را بر عهده می‌گیرند، سگ‌ها باید عقیم‌سازی، واکسیناسیون و انگل‌زدایی شوند و سپس افرادی که از سگ‌ها نگهداری می‌کنند، تنها در مکان‌ها و زمان‌هایی که باعث به‌وجودآمدن تعارض اجتماعی نشود، می‌توانند مسئولانه به آنها غذا دهند.
* بخش دوم این مقاله فردا منتشر می‌شود