بیم و امید برای حفظ کارخانه نوآوری آزادی

به گزارش دوشنبه های دارویی، بیش از پنج سال از تبدیل کارخانه مخروبه الکترودسازی آما به یکی از اصلی ترین گذرگاه های جوانان تحصیلکرده، بانشاط و سرزنده ایرانی می گذرد و آن ها در تک تک سوله های این کارخانه قدیمی که این روزها با نام کارخانه نوآوری آزادی مورد خطاب فعالان نوپا و دانش بنیان قرار می گیرد، با عزم و اراده ای مثال زدنی، زیست بوم فن آوری متمایزی را برای کشور برپا کرده اند که سبب توجه بسیاری از اساتید و صاحبان تجربه شده است. در این مدت، درهم تنیده شدن انرژی، شوق و نشاط جوانان با تجربه، دور اندیشی و دانش اساتید و صاحبان فن، زمینه ساز بالندگی و باروری بسیاری از ایده های خلاقانه و جرقه های نوآورانه شده است.

 اما متاسفانه از ماه‌های پایانی سال گذشته، سرنوشت همه استارت آپ هایی که با مدد اساتید مختلف و همراهی معاونت علمی ریاست جمهوری، به نقطه هایی از امید و قرار دست پیدا کرده بودند، با ابهامات و مشکلاتی روبرو شده است و گفتگوهای پیدا و پنهان ایشان نشان از عزم تیره و ناخواسته آن ها برای مهاجرت دارد.

 تنها راه حفظ نخبگان، توسعه اقتصاد دانش بنیان است

گفتنی است توجه به جوانان خلاق و برپاکنندگان استارت آپ های دانش بنیان، نه تنها راه علاج کشور از بسیاری از بن بست ها و ناکارآمدی هاست، بلکه سبب کاهش انگیزه های مهاجرت ایشان شده و می تواند امید سایر دانشجویان و علاقه مندان فعالیت های دانش بنیان را نیز پر فروغتر و افروخته تر سازد

مصطفی قانعی، دبیر ستاد توسعه اقتصاد دانش‌بنیان در این خصوص به دوشنبه های دارویی می گوید: "تنها راه خروج کشور از معضلات فعلی، رجوع به اقتصاد دانش بنیان است. در واقع این اقتصاد دانش بنیان است که قابلیت پایدار شدن دارد و می تواند در رقابت جهانی، قرار گیرد. "

وی ادامه داد: "تنها راه برای حفظ نخبگان در کشور، توجه به اقتصاد دانش بنیان و شرکت های دانش بنیان است. ما به این صورت است که می توانیم مبتنی بر تحقیق و توسعه، راه رشد و رقابت با جهان را طی کنیم."

پیامدهای بی توجهی به زیست بوم نوآوری و پژوهش محور

محمد عبدالهی، عضو هیات علمی دانشکده داروسازی تهران و چهره علمی حوزه داروسازی کشور در این رابطه به دوشنبه های دارویی می گوید: "ریشه های مهاجرت نخبگان، جوانان و صاحبان ایده و ابتکارات خلاقانه، دلایل مختلفی دارد و یکی از مهمترین آن ها این است که برخی مسئولین به وعده ها و برنامه های اعلامی خود، پایبند نیستند. این موضوع نه تنها سبب دلزدگی و افسردگی جوانان شده و وسوسه مهاجرت را در دل ایشان تقویت می کند، بلکه به بدنه اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاه ها نیز تزریق می شود."

 وی  ادامه داد: "باید شرایط اولیه و زیرساخت مناسب برای  فعالیت های پژوهشی، تحقیقاتی، استارت آپی و دانش بنیان را فراهم کرد تا نشاط و هارمونی لازم برای خلاقیت، نوآوری، خلق دانش و تجربه اندوزی در میان جوانان شکل بگیرد. مسیر توسعه علم و ایجاد بارقه های امید و خلاقیت را باید آب یاری کرد، نه اینکه دانشجویان، کارآفرینان، اساتید و صاحبان ایده را از ادامه راه خسته و نالان ساخت."

 وی با اشاره به این نکته که " همه باید برای علم، تحقیقات، فنآوری، پژوهش ارزش قائل باشند و پیامدهای خلق دانش را بپذیرند"  افزود: "رشد و توسعه، نیاز به فضای علمی بانشاط و با طراوت دارد و همه باید کمک کنند تا جوانان و اساتید، در کنار یکدیگر، با دلی پر امید و پرنشاط، سختی ها و مشقت های طی کردن مسیر تبدیل ایده به محصول را طی کنند."

 این چهره علمی تاکید کرد:"اکوسیستم و محیط فعالیت جوانان نوآور و خلاق باید محیطی باشد که به چابک سازی تحقیق و پژوهش کمک کند و این، یک ضرورت غیرقابل انکار برای نوآوری و رشد استارت آپ ها است"

به گفته بسیاری از ساکنین این زیست بوم، واقعیت این است که هیچ کدام از استارت آپ های مستقر در این پهنه، علاقه مند به خروج ازکشور نیستند ولی نامهربانی ها و ناملایماتی که در اکوسیستم استارت آپی رخ می دهد، سبب می شود چاره ای جز این برای ادامه فعالیت در ذهنشان تداعی نکند.

در این میان توجه به این نکته ضروری است که به نظر می‌رسد برخی‌ها به جای نگاه حمایتی به جوانان و شرکت های نوپای دانش بنیان و سرمایه گذاری روی آن ها، سودآوری فوری ناشی از تغییر کاربری زمین کارخانه نوآوری آزادی، از صنعتی به اداری یا تجاری و مسکونی را ترجیح می دهند و قصد دارند با تخریب و درهم شکستن بزرگترین زیست بوم نوآوری و فن آوری در کشور، زمین آن را به فروش برسانند.

کابوس تغییر کاربری زمین کارخانه نوآوری آزادی

رضا شجاعی فعال اقتصاد دیجیتال در این رابطه می گوید: "مالک اصلی زمین یعنی مهندس اکبر علیزاده، با بزرگواری و آینده نگری نسبت به ضرورت حمایت از جوانان کوشای وطنی، با ادامه فعالیت کارخانه نوآوری د ر این ملک خود موافقت کرد و به این صورت، توپ در زمین بخش خصولتی است که باید با این موضوع کنار بیاید و جوانان تحصیل کرده ایرانی را به ادامه فعالیت این بستر امیدوار نگهدارد."

بر این اساس به یقین می توان ادعا کرد که چشم امید دو هزار جوان ساکن در پناهگاه نوآوری آزادی برای به ثمر نشستن ایده ها و ابتکارات و تبدیل آن ها به محصولات جهانی دانش بنیان، به حمایت مسئولان دوخته شده است و شاید بتوان گفت اولین گام در این مسیر آن است که جلوی تغییر کاربری زمین آن گرفته شود.