دلالان؛ پادشاهان بی‌رقیب بازار!

متین کاکویی- "ببین مهندس اگه قصدت واقعا خریده، باید دست بجنبونی؛ خدا شاهده همکارهای ما تو همین بنگاه، ماه‌های آخر پارسال هفته‌ای یه قرارداد هم امضا نمی‌کردن، اما از این ور سال اوضاع فرق کرده، الان هفته‌ای حداقل شیش هفت‌تا قرارداد داریم، از بعد از عید که فروشنده‌ها قیمت رو کشیدن بالا... (با خنده) مردم ما رو که می‌شناسی، تا گرون می‌شه هجوم میارن که جا نمونن!"

بازارگرمی در بازاری که گرم نیست

"ببین مهندس اگه قصدت واقعا خریده، باید دست بجنبونی؛ خدا شاهده همکارهای ما تو همین بنگاه، ماه‌های آخر پارسال هفته‌ای یه قرارداد هم امضا نمی‌کردن، اما از این ور سال اوضاع فرق کرده، الان هفته‌ای حداقل شیش هفت‌تا قرارداد داریم، از بعد از عید که فروشنده‌ها قیمت رو کشیدن بالا... (با خنده) مردم ما رو که می‌شناسی، تا گرون می‌شه هجوم میارن که جا نمونن!"

این صحبت‌های یکی از مشاوران املاک در غرب تهران است که سعی می‌کند مشتری خود را از قیمت‌های اعلامی شگفت‌زده است،  ترغیب کند که زودتر یکی از ملک‌هایی که به او معرفی کرده را بخرد، آن هم در بازاری که تا همین چندوقت قبل همه آن را راکد می‌دانستند.

غرب و شرق، همتراز شمال شهر

برای کسانی که قصد خرید مسکن در پایتخت را دارند، دیگر شنیدن قیمت‌های 50 تا 70 میلیون تومانی برای هر متر خانه در مناطق غربی و بعضی مناطق شرق تهران چیز تعجب‌آوری نیست. به‌جز مناطق یک و دو که قیمت‌هایشان معمولا مقیاس پذیر نیست، معاملات خانه در مناطق غربی و شرقی تهران هم روز بروز عجیب‌‌تر می‌شود. قیمت آپارتمان در منطقه 22 یا بخش‌هایی که به حاشیه دریاچه چیتگر شناخته می‌شود و روزگاری گزینه قابل توجهی برای خانه‌دار شدن به شمار می‌رفت هم حالا بالاتر از برج‌های بلند این منطقه، سر به فلک کشیده و دیگر باید پذیرفت که تنها برخی مناطق جنوبی تهران هنوز امکان خانه‌دار شدن را ـ آن‌هم برای بخشی از جامعه ـ فراهم می‌کنند.

یکه‌تازی بی‌چون و چرای دلالان 

بررسی‌های میدانی نشان می‌دهد که در شرایط فعلی، قیمت‌گذاری در بازار مسکن کاملا در اختیار سازندگان و دلالان قرار دارد. به طور مثال وقتی سازنده ای که امکانات مالی خوبی دارد، ساختمانی را در یکی از مناطق تهران می‌سازد، قیمت جدیدی برای آن تعیین می‌کند که معمولا چندین درصد بالاتر از قیمت عرف منطقه است و از آن به بعد، تمام ملک‌هایی که در آن منطقه معامله می‌شود در مقایسه با این ساختمان جدید نوساز قیمت‌گذاری می‌شوند. از سوی دیگر دلالان وقتی می‌بینند فروشنده‌ای قصد دارد ملک خود را پایین‌تر رقم‌های اعلام شده به فروش برساند، یا اورا تطمیع می‌کنند، یا خودشان خانه را می‌خرند و با قیمت‌های مورد نظر خودشان برای فروش می‌گذارند! 

بازاری که دیگر منطق ندارد

از قدیم در بازار مسکن عرف بود که هر منطقه باتوجه به شرایطی که داشت و امکاناتی که برای ساکنان خود فراهم می‌کرد قیمتی مشخص و قابل مقایسه‌ با دیگر مناطق در بازار داشت. اما این روزها فرقی ندارد که مسکن شما در منطقه پرستار خیابان پیروزی باشد یا منطقه شهران در غرب تهران، حالا قیمت‌ها خیلی به هم نزدیک شده‌اند و چیزی که به چشم می‌خورد این است که مالکان سعی می‌کنند ارزش سرمایه‌شان را حفظ کنند و هرمالکی سعی می‌کند متناسب با کشش بازار، بالاترین قیمت را برای ملک خود تعیین کند تا به اصطلاح از بازار جا نماند.

چه خبر از قیمت‌ها در کف بازار

داده‌های موجود از تحرک نسبی بازار مسکن تهران در ماه گذشته حکایت دارد؛ مطابق برخی آمار غیررسمی، تمایل برای فروش در مقایسه با فروردین ماه ۴۰ درصد رشد داشته و قیمت‌ها نیز متناسب با این تحرکات، تغییر کرده است.

آمار رسمی چه می‌گوید؟

طبق اعلام بانک مرکزی، در اردیبهشت امسال متوسط قیمت یک متر مربع مسکن در شهر تهران ۳۶ میلیون و ۳۵۰ هزار تومان بوده که نسبت به ماه قبل و مدت مشابه سال قبل به ترتیب ۶.۱ و ۲۶.۲ درصد افزایش یافته است. این در حالی است که در میان مناطق ۲۲‌گانه شهر تهران بیشترین قیمت رسمی هر متر خانه ۷۴ میلیون و ۴۴۰ هزار تومان در منطقه یک و کمترین آن با ۱۸ میلیون و ۳۶۰ هزار تومان در منطقه ۱۸ بوده است که هر یک از آنها با افزایش ۲۳.۶ درصدی در منطقه یک و ۵۳.۴ درصدی در منطقه ۱۸ مواجه شده‌اند.

فاصله 15 میلیونی مطالبه فروشندگان با قیمت واقعی

مطابق داده‌هایی که از سامانه‌های هوشمند معاملاتی به دست آمده، مقایسه دو شاخص قیمت‌های پیشنهادی فروش و قیمت‌های قطعی، کماکان وجود حباب در بازار را تایید می‌کند. طبق آگهی‌های اردیبهشت ماه ۱۴۰۱ میانگین قیمت پیشنهادی هر متر مربع شهر تهران ۴۹.۹ میلیون تومان است؛ در حالی که نرخ‌های قطعی بر اساس معاملات فروردین ماه ۳۵ میلیون تومان بود که فاصله حدود ۱۵ میلیون تومانی قیمت‌های مطلوب فروشندگان با نرخ معاملات را نشان می‌دهد. البته قیمت‌های عرضه طی حدود یک سال و نیم گذشته از ۵۷ میلیون تومان به کمتر از ۵۰ میلیون تومان کاهش یافته است.