محمد زینالدینی، عضو هیئت‌مدیره انجمن فیلترسازان خودرو ایران مطرح کرد
چیزی به‌نام محصول اورجینال دربازار فیلتر خودرو نداریم
بازار لوازم یدکی خودرو، یکی از آن بازارهای اصلی است که پس از تحریم‌ها، دچار آسیب‌های بسیاری شد. در سال‌های اولیه تحریم، تأمین قطعات خودرو و روند واردات و ترخیص آن‌ها در گمرک، با کندی و مشکلات متعدی پیش می‌رفت. از طرفی هم بی‌ثباتی قیمت ارز و نوسانات بازار، چالش قابل‌توجهی بر سر راه واردات شده بود. در همین راستا، در سال‌های گذشته صاحبان صنایع بر ممنوعیت واردات قطعاتی که تولید داخلی داشتند و همچنین تکیه بر توان قطعه‌سازان داخلی تمرکز کردند.
با قدرت‌گرفتن تولیدات داخلی، ورود محصولات تقلبی یا بی‌کیفیت هم به بازار شدت گرفت. در این بازار، مشتریان قطعات خودرو با طمع افراد سودجو، متحکر و قاچاقچیان هم روبه‌رو بودند. در میان محصولات جانبی مورد نیاز خودروها، فیلتر هوا و روغن، از پُرمصرف‌ترین محصولاتی است که بیشتر از سایر قطعات دستخوش بازار تقلبی و بی‌کیفیت شدندکه به‌گفته تمامی کارشناسان، فیلترهای هوای تقلبی، جان موتور خودروها را گرفته و درنهایت مالکان خودرو را به دردسر می‌اندازد. انجمن فیلترسازان خودروی ایران که یک انجمن نوپاست، تلاش‌های بسیاری برای کنترل و مهار کالاهای تقلبی و بی‌کیفیت در این بازار داشته است.
محمد زینالدینی، مدیرعامل امان فیلتر درباره بازار فیلترهای خودرو، می‌گوید: «دو سال است که انجمن فیلترسازان خودروی ایران تأسیس شده است. پیش از این چنین انجمنی نبوده و فیلترهای مصرفی خودروها، با هر کیفیتی وارد می‌شدند. در این شرایط، برخی از تجار با توجه به اینکه نظارتی بر این موضوع نیست، هر محصولی از هر برندی به‌صورت های‌کپی و حتی فیک وارد می‌کردند. اما دو سال پیش فیلترسازان که یکی از آن‌ها خود من بودم، مجوز این انجمن را به‌صورت شخصی از وزارت کار و تعاون و رفاه اجتماعی اخذ کردیم و توانستیم این انجمن را تأسیس کنیم و واردات فیلتر را در صورت توان تولید داخل، ممنوع کردیم. پس از آن، روال کار به این صورت شد که مجوز ثبت‌سفارش‌ها از وزارت صمت به انجمن ارسال و در کارگروهی در انجمن، تشخیص داده می‌شود که این سفارش تولید داخل دارد یا خیر.»
این عضو هیئت‌مدیره انجمن فیلترسازان خودرو ایران، درباره محصولاتی به‌نام کالای اورجینال در بازار، توضیح می‌دهد: «تقریباً می‌توانم بگویم 99 درصد از فیلتر خودروهای سبک، تولید داخل دارند. اما زمانی که به تعمیرگاه‌های ماشین مراجعه می‌کنیم، شاهد هستیم که تمام فیلترهایی که در قفسه‌ها چیده شده، برند ایرانی نیست و به‌نام محصول اورجینال ارائه می‌شود. این در حالی است که بعد از ممنوعیت واردات، برخی تولیدکنندگان داخل به تولید این محصولات روی آوردند؛ یعنی ما با محصولات داخلی مواجه هستیم که با کپی‌کردن لیبل و علامت اقتصادی اورجینال، به‌عنوان محصول وارداتی به فروش می‌رسند. در اینجا باید مصرف‌کننده توجه کند که شرکت‌های بزرگ و شناخته‌شده و معتبر، قطعاً این اقدام را انجام نمی‌‍‌دهند؛ چراکه تحت نظارت هستند و برند خود را با چنین اقدامی زیرسؤال نمی‌برند. این محصولات معمولاً در کارگاه‌ها و زیرزمین‌هایی در مکان‌های دورافتاده و بی‌نام‌ونشان تولید می‌شوند.»
زینالدینی درمورد فیلترهای ماشین‌های سنگین و سایر خودروها، می‌گوید: «ما در فیلترهای ماشین‌های سنگین هم به همین نرخ تولید رسیده‌ایم. حدود 95 درصد فیلترهای خودروهای سنگین، کشنده و حمل‌ونقل عمومی،توسط فیلترسازان داخلی ما تولید می‌شود. فیلترهای محدودی است که یا مربوط به ماشین‌های جدید است یا اینکه با توجه به مصرف محدود آن‌ها، توجیهی برای تولیدکنندگان داخل وجود ندارد. فقط درمورد چنین فیلترهایی است که مجوز واردات داده شده است اما در قسمت خودرویی، به‌هیچ‌وجه فیلتر وارداتی نیست و هرچه به‌نام فیلتر اصلی و اورجینال ارائه می‌شود، فیک است.»
مدیرعامل امان فیلتر، درباره اینکه مصرف‌کننده چگونه باید فیلتر تقلبی را شناسایی کند، می‌گوید: «در این شرایط که با توجه به نوع بسته‌بندی و ظاهر محصول، مصرف‌کننده شاید نتواند اصل یا تقلبی‌بودن کالا را تشخیص دهد، بهترین انتخاب این است که از محصولات تولید داخل معتبر استفاده کند که علامت استاندارد دارند. حداقل شناسایی می‌تواند این باشد و اصلاً سمت محصولاتی که به‌نام اورجینال ارائه می‌شود، نروند؛ محصولات تقلبی‌ای که اتوسرویس‌ها، به‌دروغ و برای سود بیشتر به‌نام محصولات اورجینال و اصل به مشتری با قیمت‌های بسیار بالا ارائه می‌کنند. مصرف‌کنندگان به این نکته مهم باید توجه کنند که چیزی به‌نام محصول اصلی دربازار فیلتر خودرو نداریم. دو سال است که فیلترهای اصلی و اورجینال وارد نمی‌شوند و تمام آنچه که در بازار است، تولید داخل است. نکته بعدی مورد توجه مصرف‌کنندگان این است که در زمان خرید حتماً باید شناسه کالا و کد رهگیری توجه داشته باشد. یعنی اگر این موارد را نداشت، حتی اگر علامت استاندارد هم داشت، باید بدانند که این محصول در کارگاه‌های نامعتبر و بی‌کیفیت تولید شده است. شرکت‌هایی که شناسه کالا و کد رهگیری دارند، موظفند که روزانه تولیدات خود را در وزارت صمت بارگذاری کرده و شناسه تولید روزانه دریافت کنند، پس می‌توان به این شرکت‌ها به‌لحاظ کیفیت محصول تولیدی اطمینان کرد.»
زینالدینی درباره مسئولیت این انجمن در راستای اطلاع رسانی در مورد محصولات، توضیح می‌دهد: «این انجمن، اقدام قابل‌توجهی داشته که فکر می‌کنم تا چند ماه آینده شاهد نتایج آن خواهیم بود.»
همچین این عضو هیئت‌مدیره انجمن فیلترسازان خودرو ایران، درباره توان نظارتی این انجمن می‌گوید: «انجمن، قدرت اجرایی این را ندارد که بخواهد جلوی خلاف را بگیرد، این موضوع باید با کمک نهادهای مرتبط مانند وزارت صمت، اتاق اصناف و... اتقاف بیتفد. انجمن یک تشکلی است که هزینه‌هایش را خود اعضا تأمین می‌کنند و اگر قرار بر اقدامی باشد، باید خودش هزینه‌های آن را متقبل شود، کمااینکه هم‌اکنون هم بازرسی‌هایی از طرف انجمن انجام می‌شود که هزینه‌های آن از حق عضویت اعضا پرداخت می‌شود. حتی اگر بازرسی و نظارت هم انجام نشود، حداقل این است که انجمن علامت تأیید خود را به اعضای خود می‌دهد و عضو انجمن هم، همان تولیدکننده‌ای است که قطعاً پیش از این مجوزهای لازم تولید را دریافت کرده، زیر نظر وزارت صمت فعالیت می‌کند و علامت استاندارد را دارد. یعنی بدون‌شک حداقل‌های استاندارد تولید را دارد. امروز تقریباً تمامی فیلترهای تقلبی و بی‌کیفیتی که تولید می‌شود و به‌نام محصول اصلی به بازار ارائه می‌شود، از طریق تولیدکنندگانی تولید می‌شود که هیچ‌کدام از مجوزهای ذکرشده را ندارند و محصول آن‌ها در وزارت صمت ثبت نشده است. وقتی چنین تولیدکننده‌ای مجوز ندارد، یعنی زیر نظر هیچ نهاد و سازمانی نیست و قاعدتاً انجمن چنین عضوی را نمی‌پذیرد. در واقع انجمن برای پذیرفتن اعضای خود، اقدامات و پروسه سختگیرانه‌ای دارد و الزاماتی را برای اعضا در نظر گرفته است؛ چراکه هیئت‌مدیره آن، تولیدکنندگان و بزرگان این محصول هستند و بر بازار اشراف دارند، بنابراین به‌خوبی می‌توانند درمورد تولیدکنندگان محصول اظهارنظر کنند. در کلام پایانی باید گفت تولیدکنندگانی که عضو انجمن هستند، از حداقل استاندارهای لازم برخوردارند و حتی اگر محصول آن‌ها درجه دو و سه باشد، آن را با نام و برند خودشان ارائه می‌هند، نه‌اینکه با تقلب، محصول را به‌عنوان کالای وارداتی و اورجینال به بازار ارائه دهند.»