دستمزد کارگران ۱۴۰۴ واقعی می‌شود؟
چالش‌های تعیین مزد در کمیته دستمزد ادامه دارد و کارشناسان رقم پیشنهادی حدود۳۰ میلیون تومان را در نظر دارند.
به گزارش گروه رسانه‌ای شرق، کمیته دستمزد شورای عالی کار روز ۲۹ بهمن تشکیل جلسه خواهد داد تا هزینه سبد معیشت کارگران را مشخص کند. تعیین این رقم پیش‌شرطی برای مذاکرات شورای عالی کار درباره دستمزد سال ۱۴۰۴ است. این در حالی است که طی سال‌های گذشته، همواره چالش‌های جدی میان نمایندگان کارگری، کارفرمایی و دولت در تعیین میزان افزایش دستمزد وجود داشته است.
محسن باقری، رئیس کمیته دستمزد شورای عالی کار، با اشاره به اینکه نوسانات نرخ ارز فشار زیادی بر خانوارهای کارگری وارد کرده است، میانگین هزینه سبد معیشت را ۲۹ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان اعلام کرد. او در واکنش به ادعای برخی مسئولان مبنی بر اینکه افزایش مزد باعث افزایش تورم و بیکاری می‌شود، اظهار داشت:
«این اظهارات غیرکارشناسی است و انگار مسئولان از شرایط واقعی بازار خبر ندارند. بارها بررسی شده و ثابت شده است که تورم اصلی ناشی از نوسانات ارزی، عدم نظارت بر قیمت‌ها و سیاست‌های اقتصادی نادرست دولت‌هاست، نه افزایش مزد کارگران. تأثیر تورم ناشی از دستمزد بر اقتصاد بسیار اندک است، اما فشار اقتصادی ناشی از تورم بر زندگی کارگران، عمیق و نگران‌کننده است.»
نوسانات ارز و فشار معیشتی بر کارگران
در ماه‌های اخیر، افزایش نرخ ارز باعث افزایش قیمت کالاهای اساسی، اجاره‌بها، خدمات درمانی و آموزشی شده است. این در حالی است که دستمزد کارگران با تأخیر و معمولاً کمتر از نرخ تورم افزایش می‌یابد. کارشناسان هشدار داده‌اند که این روند، قدرت خرید کارگران را به‌شدت کاهش داده و منجر به تشدید فقر و مشکلات اقتصادی در جامعه شده است.
باقری با اشاره به اینکه بخش زیادی از درآمد کارگران صرف اجاره‌بها می‌شود، گفت:
«کارفرمایان معتقدند که دولت باید هزینه مسکن کارگران را بپردازد، اما در عمل هیچ اقدامی برای این موضوع انجام نشده است. هزینه‌های زندگی با سرعت زیادی افزایش پیدا کرده، اما روند افزایش دستمزد به‌هیچ‌وجه همگام با این شرایط نبوده است.»
چالش‌های قدیمی کمیته دستمزد
در سال‌های گذشته، همیشه چانه‌زنی‌های سختی در جلسات کمیته دستمزد و شورای عالی کار جریان داشته است. کارگران خواستار تعیین دستمزدی مطابق نرخ واقعی تورم هستند، اما در مقابل، کارفرمایان و دولت معمولاً با این استدلال که افزایش زیاد دستمزد موجب افزایش هزینه‌های تولید، تورم و بیکاری می‌شود، با افزایش چشمگیر مزد مخالفت می‌کنند.
در چند سال اخیر، رقم تعیین‌شده به‌عنوان دستمزد هیچ‌گاه با هزینه‌های واقعی زندگی همخوانی نداشته است. برای مثال:
• در سال ۱۴۰۱، حداقل دستمزد کارگران ۵۷.۴ درصد افزایش یافت، اما با جهش شدید تورم، این میزان افزایش نتوانست فشار اقتصادی بر کارگران را کاهش دهد.
• در سال ۱۴۰۲، افزایش دستمزد ۲۷ درصد بود، در حالی که تورم رسمی بیش از ۴۰ درصد اعلام شد و تورم واقعی در بسیاری از کالاهای اساسی، به مراتب بیشتر از این میزان بود.
• امسال (۱۴۰۳)، در حالی که نرخ دلار به شکل سرسام‌آوری افزایش یافته و هزینه‌های زندگی به‌شدت بالا رفته است، هنوز مشخص نیست که کمیته مزد و شورای عالی کار چه راهکاری برای جبران این فاصله اتخاذ خواهند کرد.
بررسی مجدد سبد معیشت بر اساس معیارهای جدید
یکی از تغییرات مهم امسال، اصلاحات جدید در سبد غذایی ارائه‌شده از سوی وزارت بهداشت است. به گفته باقری، این سبد که آخرین بار در سال ۱۳۹۲ تدوین شده بود، هر ۱۰ سال یک‌بار متناسب با شرایط اقتصادی و اقلیمی کشور بازنگری می‌شود.
او تأکید کرد که در جلسه ۲۹ بهمن، اعداد و ارقام جدید سبد معیشت بر اساس این معیارهای تازه اعلام خواهد شد. بر اساس این اصلاحات، جدول میزان کالری مورد نیاز و اقلام غذایی مورد نیاز برای یک زندگی سالم بازنگری شده و میزان مصرف گوشت، روغن و سایر اقلام اساسی مشخص خواهد شد.
در حالی که رقم ۲۹ میلیون و ۹۴۰ هزار تومان به‌عنوان میانگین هزینه سبد معیشت کارگران اعلام شده است، اما هنوز مشخص نیست که افزایش دستمزد سال آینده چقدر خواهد بود و آیا این رقم می‌تواند تا حدی هزینه‌های واقعی زندگی را پوشش دهد یا نه؟
نمایندگان کارگری در کمیته مزد، تأکید دارند که حداقل دستمزد باید به این عدد نزدیک شود، اما با توجه به مقاومت‌های سنتی دولت و کارفرمایان در جلسات سال‌های گذشته، همچنان مشخص نیست که آیا این هدف محقق خواهد شد یا نه.
نتایج جلسه ۲۹ بهمن می‌تواند تأثیر مستقیمی بر معیشت میلیون‌ها کارگر ایرانی بگذارد و مشخص کند که آیا در سال آینده قدرت خرید کارگران افزایش خواهد یافت یا همچنان این قشر با بحران معیشتی روبه‌رو خواهد بود.
با این شرایط باید دید که آیا مزد ۱۴۰۴ به معیشت واقعی نزدیک می‌شود؟
